Θεωρία έκθεσης – έκφρασης Λυκείου. Διάκριση συλλογισμών.

 

Ως προς τη συλλογιστική πορεία.

1.Παραγωγικός: από μία γενική θέση στην αρχή της παραγράφου έχουμε μετάβαση σε μία ειδική στο τέλος της: βέβαιο συμπέρασμα.

Εφαρμογή:

Η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι σύμφυτη με τη δημοκρατία.

Η ελευθερία του λόγου και της έκφρασης αναγνωρίζεται ως ένα από τα θεμελιώδη δικαιώματα του ανθρώπου.

Άρα κάθε δημοκρατική πολιτεία προστατεύει την ελευθερία του λόγου και της έκφρασης των πολιτών της.

Εκτίμηση: Ο συλλογισμός βέβαια είναι παραγωγικός. Στην πρώτη (μείζονα) προκείμενη διατυπώνεται μία γενική θέση που αφορά τη σύνδεση της δημοκρατίας με την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η οποία στηρίζεται σε πραγματικά στοιχεία τα οποία και είναι αποδεκτά από όλους. Στην δεύτερη προκείμενη (ελάσσονα) γίνεται αναφορά σε μια  ειδικότερη έννοια δηλαδή την ελευθερία του λόγου και της έκφρασης ως ένα από τα προαναφερθέντα ανθρώπινη δικαιώματα. Τέλος καταλήγει σε ένα συμπέρασμα που αφορά σε αυτή την ειδικότερη έννοια της δεύτερης προκείμενης, την ελευθερία του λόγου και της έκφρασης.

Η πορεία βέβαια είναι από το γενικό προς το ειδικό.

 

2. Επαγωγικός: από μία ή περισσότερες ειδικές θέσεις στην αρχή της παραγράφου έχουμε μετάβαση σε μία γενική στο τέλος της παραγράφου. Πιθανόν συνήθως συμπέρασμα (ατελής επαγωγή). Όταν περιλαμβάνει όλες τις επιμέρους περιπτώσεις τότε η επαγωγή και το συμπέρασμά της είναι βέβαιο (τελεία επαγωγή).

Εφαρμογή:  

Η παιδαγωγική δύναμη της ποίησης δρά ως μορφωτικό αγαθό ενάντια στην εκρίζωση των δημιουργικών δυνάμεων του παιδιού.

Η ποίηση εντάσσεται στο πεδίο της λογοτεχνίας και της τέχνης εν γένει.

Άρα η τέχνη έχει ρόλο παιδαγωγικό μορφώνοντας και καλλιεργώντας τον άνθρωπο ήδη από την παιδική του ηλικία.

Εκτίμηση: Ο συλλογισμός ακολουθεί επαγωγική πορεία. Ξεκινά από μία ειδική και συγκεκριμένη θέση-άποψη (η παιδαγωγική δύναμη της ποίησης) η οποία προτάσσεται ως μείζων προκείμενη για να καταλήξει σε μία γενική διαπίστωση αναφορικά με την ευρύτερη παιδαγωγική και μορφωτική λειτουργία της τέχνης .Πορεία από το ειδικό προς το γενικό.