ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΤΗΝ ΕΠΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ –ΤΟ ΓΛΩΣΣΑΡΙ ΤΗΣ ΙΛΙΑΔΑΣ

 

Αναδρομική αφήγηση	ο ποιητής διακόπτει την κανονική ροή των γεγονότων και αφηγείται κάτι που συνέβη στο παρελθόν
αναχρονισμός	προβολή στοιχείων πολιτισμού (συνήθειες, ήθη, έθιμα…)της εποχής του Ομήρου σε παλαιότερη εποχή
ανθρωποκεντρισμός	η θεωρία που υποστηρίζει ότι ο άνθρωπος είναι το σημαντικότερο ον του σύμπαντος, το κέντρο και ο σκοπός του κόσμου και δίνει έμφαση στις σωματικές και πνευματικές του ικανότητες
ανθρωπομορφισμός	η απόδοση στους θεούς ανθρώπινων γνωρισμάτων τόσο στην εξωτερική μορφή όσο και στη συμπεριφορά (συναισθήματα, αντιδράσεις, σκέψεις, συνήθειες..)
αποστροφή	αφηγηματική τεχνική κατά την οποία ο ποιητής απευθύνεται σε β ενικό πρόσωπο σε κάποιο πρόσωπο του έργου εκφράζοντας έτσι τη συμπάθεια του προς τον ήρωα αλλά και τη συναισθηματική φόρτιση του ίδιου του ποιητή π.χ. ραψωδία Π
άστοχα ερωτήματα	ερωτήματα – υποθέσεις ανάμεσα σε δύο πρόσωπα : το πρώτο απορεί για κάτι και προτείνει με τη μορφή διαζευτικών ερωτημάτων κάποιες εύλογες λύσεις . Επειδή όμως καμία δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα , έρχεται η σειρά του δεύτερου προσώπου να δώσει τη σωστή απάντηση , αφού αναιρέσει μια μια με τα ίδια λόγια τις λύσεις που πρότεινε ο άλλος . Με αυτόν τον τρόπο η σωστή λύση του προβλήματος ακούγεται στο τέλος και αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα.
Άτη	η τύφλωση του νου του ανθρώπου (π.χ. Πάτροκλος :ποία τύφλωσις , ραψωδία Π) που οδηγεί στην ύβρη , στην αλαζονική δηλαδή συμπεριφορά προς τους θεούς , τη νέμεση , την οργή δηλαδή του θείου και την τίση , την εκδίκηση του θεού με τη συμφορά που στέλνει στον άνθρωπο ως τιμωρία .
Επική ειρωνεία	αφηγηματική τεχνική κατά την οποία ο ακροατής –αναγνώστης γνωρίζει κάτι που τα πρόσωπα του έπους αγνοούν .
επιφάνεια	η εμφάνιση ενός θεού στον ευνοούμενό του είτε με αποκάλυψη της θεϊκής του ταυτότητας ( με θεϊκή μορφή ) είτε με θεϊκά σημάδια
ενανθρώπιση	η εμφάνιση ενός θεού στον ευνοούμενό του με τη μορφή ανθρώπου και χωρίς να γίνεται αντιληπτή η θεϊκή του ταυτότητα
έκφραση	η περιγραφή ενός έργου φανταστικού ή πραγματικού των εικαστικών τεχνών π.χ. το υφαντό της Ελένης (Γ) , η ασπίδα του Αχιλλέα(Σ)
επιβράδυνση	αφηγηματική τεχνική - η καθυστέρηση της εξέλιξης της υπόθεσης α) με την παρεμβολή συνήθως μιας άλλης μικρής διήγησης , β)με την αναβολή μιας προγραμματισμένης δράσης και γ) με την αργοπορία του ρυθμού της αφήγησης που αποσκοπεί στην κορύφωση της αγωνίας των αναγνωστών και εξυπηρετεί την οικονομία του έργου(δίνονται στοιχεία που καθιστούν ευκολότερη την παρακολούθηση της συνέχειας)
Ήθος / Ηθογράφηση	ο χαρακτήρας ενός ήρωα (χαρακτηρισμός) όπως προκύπτει από τις σκέψεις , τα συναισθήματα και τις πράξεις των ίδιων αλλά και τις κρίσεις και συναισθήματα άλλων προσώπων για το συγκεκριμένο πρόσωπο

Θαυμαστό ή υπερφυσικό στοιχείο	γεγονότα που έρχονται σε αντίθεση με τους φυσικούς και λογικούς νόμους
Νόμος των τριών	τεχνική σύμφωνα με την οποία ο ποιητής κλιμακώνει την αφήγηση προχωρώντας από το λιγότερο σημαντικό στο πιο σπουδαίο
Παρομοίωση	σχήμα λόγου με το οποίο συγκρίνεται, παρομοιάζεται κάποιος ή κάτι με κάτι άλλο ως προς μια κοινή ιδιότητα. Συχνές στην Ιλιάδα οι πλατιές παρομοιώσεις που ως προς τη δομή τους αποτελούνται από :α) το αναφορικό μέρος(σαν, όπως , ως, καθώς…), β) το δεικτικό μέρος (έτσι , όμοια, παρόμοια…) και γ) τον κοινό όρο
προοικονομία	αφηγηματική τεχνική κατά την οποία ο ποιητής μας προετοιμάζει για γεγονότα που πρόκειται να συμβούν.
πλοκή	ο τρόπος με τον οποίο ο ποιητής παρουσιάζει το μύθο ( τη βασική υπόθεση) στο έργο του
προοίμιο	ο πρόλογος ενός επικού έργου που αποτελείται από την επίκληση στη Μούσα , τη διήγηση και την παράκληση
Ρητορικές ερωτήσεις	ερωτήσεις που διατυπώνονται ως σχήμα λόγου και όχι για να απαντηθούν , καθώς η απάντησή τους είναι αυτονόητη
Σχήμα αδυνάτου	χαρακτηριστικό σχήμα στον ποιητικό λόγο που χρησιμοποιείται όταν ο ποιητής θέλει να δείξει ότι κάτι δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί παρά μόνο αν αλλάξει η φυσική τάξη του κόσμου , προϋπόθεση που είναι αδύνατο να πραγματοποιηθεί
σχήματα λόγου	παρομοιώσεις, προσωποποιήσεις, μεταφορές , αντιθέσεις, εικόνες … ( τα συνηθέστερα)
Τυπικά στοιχεία: τυπικά επίθετα, τυπικοί στίχοι , τυπικές σκηνές	επίθετα , ονοματικές ή ρηματικές φράσεις , ολόκληροι στίχοι αυτούσιοι ή ελαφρώς παραλλαγμένοι ή και ολόκληρες σκηνές (φιλοξενία ) που επαναλαμβάνονται
τυπικός αριθμός	ο αριθμός τρία και τα πολλαπλάσιά του