Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄Γυμνασίου. Ασκήσεις εκμάθησης πλαγίου Λόγου, κυριολεξίας και μεταφορικού λόγου.

1.Να μεταφέρετε τις παρακάτω προτάσεις στον ευθύ λόγο:

Α. Ο Κώστας τους είπε να φύγουν από εκεί.

Β. Ο συγγραφέας έγραψε ότι ο πίνακας είναι εικονικός.

Γ.Ο κύριος τους ρώτησε εάν έχουν ταξιδέψει στην Αμερική.

Δ. Ο πατέρας του εξέτασε εάν το αυτοκίνητο ήταν χτυπημένο ή όχι.

Ε. Ο στρατηγός διέταξε τους φαντάρους να φύγουν προς το βουνό και να αναπτυχθούν εκεί.

Στ.Ο καθηγητής τους ρώτησε αν είχαν ετοιμασθεί κατάλληλα για το διαγώνισμα.

2.Να μεταφέρετε την παρακάτω παράγραφο στον πλάγιο λόγο με ρήμα εισαγωγής: «ο συγγραφέας υποστηρίζει….».

Ποτέ δεν δίστασα να καυτηριάσω το κάπνισμα σε δημοσίους χώρους. Είναι απαράδεκτο να μην τηρούνται οι νόμοι στα κράτη που έχουν ψηφίσει την δημόσια απαγόρευση της βλαβερής αυτής συνήθειας. Θα πρέπει να αποφασίσουμε να τηρούμε όσα ψηφίζονται, θα πρέπει να προσαρμόσουμε την κουλτούρα μας σε αυτά τα θέματα σε ευρωπαϊκά δεδομένα. Δεν θέλω βέβαια να ασχοληθώ με το γεγονός ότι είναι πρωτίστως θέμα υγείας.

3.Να μεταφέρετε τις παρακάτω προτάσεις στον πλάγιο λόγο με ρήμα εισαγωγής «ο  Νίκος έγραψε….».

Όλοι οι άνθρωποι είναι θνητοί.

Ο πατέρας του τον τιμώρησε για τους κακούς βαθμούς.

Ο καθηγητής καθόρισε την ημερομηνία του διαγωνίσματος.

Οι Έλληνες είναι ιδιαιτέρως φιλότιμος λαός.

Η ξενομανία χαρακτηρίζει πολλούς ανθρώπους.

Ο Γιάννης αυτοχαρακτηρίσθηκε ως καλός μαθητής.

Έκφραση- Έκθεση, Γ΄Λυκείου. Θέμα προς ανάπτυξη : Η εποικοδομητική φύση του διαλόγου.

Πολλές είναι οι πνευματικές κατακτήσεις του ανθρώπου οι οποίες τον οδήγησαν σε ηθικές και πολιτιστικές κατακτήσεις. Μία από τις πλέον σημαντικότερες είναι αυτή του διαλόγου. Ο Ηράκλειτος τη θεωρεί ως μητέρα της γνώσης, ενώ ο Κίρκεγγωρ τη βλέπει ως οδό προς την αλήθεια. Αναμφίβολα στον αιώνα της πληροφορίας και του καταιγισμού γνώσεων και μηνυμάτων μέσα από την τεχνολογία  ο διάλογος επαναπροσδιορίζεται ως  η απαραίτητη εκείνη συνθήκη κριτικής και ασφαλούς απόκτησης γνώσης και παιδείας.

Πόσοι άραγε από εμάς δεν έχουμε ακούσει ή δεν έχουμε διαβάσει τους περίφημους Πλατωνικούς διαλόγους; Αναρωτηθήκαμε άραγε γιατί ο μεγάλος φιλόσοφος έγραψε υπό μορφή διαλόγου; Αλλά και η Καινή Διαθήκη είναι δομημένη διαλογικά. Ο Ιησούς συνεχώς συνδιαλέγεται είτε με τους μαθητές του είτε με τους άλλους  από το πλήθος ή από τους Φαρισαίους. Ο διάλογος αποκαλύπτει  πολλές σκέψεις και διαθέσεις πολλών και διαφορετικών ανθρώπων. Ένα από τα μεγαλύτερα ανθρώπινα πνευματικά επιτεύγματα, το οποίο ερευνά την ηθική πορεία του ανθρώπου προς την αλήθεια, η τραγωδία, είναι δομημένη επίσης επάνω στο διάλογο ανάμεσα στους πρωταγωνιστές και στο χορό διότι μόνον με αυτόν τον τρόπο γίνεται ανταλλαγή απόψεων και πλησιάζεται η αλήθεια των γεγονότων και  των πραγμάτων.

Ο διάλογος σημαίνει ότι ο άνθρωπος, κανείς άνθρωπος δεν είναι παντογνώστης. Μέσα από τη διαλεκτική συζήτηση όλοι οι  άνθρωποι αποκτούν αξία, διότι όλοι παρέχουν μέρος των όσων γνωρίζουν και έχουν ανακαλύψει στην πορεία της ζωής τους. Εάν σκεφθούμε ότι όλοι οι άνθρωποι κάτι γνωρίζουν, περισσότερο ή λιγότερο, τότε είναι αναγκαιότητα η προσφορά όλων των πληροφοριών από άνθρωπο σε άνθρωπο προκειμένου ο κόσμος να προχωρήσει σε νέες ανακαλύψεις, εφευρέσεις, σε νέα πολιτιστικά και τεχνολογικά άλματα. Ας μην ξεχνούμε τον πατέρα της μαιευτικής, το Σωκράτη ο οποίος με την περίφημη φράση του «ένα γνωρίζω ότι τίποτε δεν γνωρίζω»σηματοδότησε το διάλογο ως το πηδάλιο στην δύσκολη πορεία προς την αλήθεια.

Ο διάλογος σκοπό έχει την αλήθεια. Συζητούμε για να ανακαλύψουμε την αλήθεια. Οι προϋποθέσεις όμως αυτής της διαλεκτικής πορείας είναι αυτονόητες και αναπόφευκτες. Οι διαλεγόμενοι θα πρέπει να έχουν πνευματικό υπόβαθρο, γνώσεις και πληροφορίες. Επίσης θα πρέπει να υπάρχει επίπεδο ευγενείας και διάθεση συζήτησης πέρα από δογματισμούς και ιδεοληψίες. Σε αυτή την περίπτωση ο διάλογος εξυψώνει τα άτομα και τα κάνει πρόσωπα επικοινωνίας. Προοδεύει την κοινωνία μιάς και προσφέρει ιδέες και τρόπους περαιτέρω πολιτικής και πάσης φύσεως ανάπτυξης.Τονώνει το πολίτευμα, ειδικά στο σημείο εκείνο όπου προτρέπει όλους να μιλάνε, να συμμετέχουν και να μοιράζονται δημιουργικά τις απόψεις τους. Δεν είναι τυχαίο ότι το δημοκρατικό πολίτευμα των Αθηνών στηρίχθηκε ακριβώς επάνω στο διάλογο, ο οποίος διεξαγόταν στην Εκκλησία του Δήμου.

Nεοελληνική γλώσσα Γ΄Γυμνασίου. Χρήση ερωτήσεων και πλαγίου λόγου στο γραπτό λόγο.

Έστω ότι δίδεται το θέμα ανάπτυξης : « η σημασία του Άλλου στη ζωή μας».

Χρήση ερωτήσεων στον πρόλογο:

Έχουμε άραγε σκεφθεί πόσο σημαντικοί είναι οι άνθρωποι που μας αγαπάνε και τους αγαπάμε; Έχουμε σκεφθεί ότι ίσως το πιο σημαντικό πράγμα στη ζωή ενός ανθρώπου είναι ένα ζεστό βλέμμα ενός αγαπημένου προσώπου, πέρα από την επιτυχημένη καριέρα και τα επιδιωκόμενα υλικά αγαθά. Αυτός ο κόσμος πόσα πρέπει να περάσει και να υποστεί για να καταλάβει ότι –όπως είπε ο Πρωταγόρας- μέτρο όλων είναι ο άνθρωπος. Μέτρο όλων είναι η ανθρώπινη αγάπη;

Χρήση πλαγίου λόγου στον πρόλογο:

Ο Σωκράτης είπε ότι ουδείς εκών κακός. Ο αρχαίος σοφός ανήγαγε τα πάντα στην έννοια και στην κατάκτηση της παιδείας, θέλησε να μας δώσει με αυτόν τον τρόπο λύσεις μυαλού, λύσεις που όλοι μπορούμε να επιτύχουμε μέσα από την εξέλιξή μας και την πρόοδό μας. Ο Άλλος είναι ουσιαστικά ο εαυτός μας τον οποίο θέλουμε να προσεγγίσουμε αλλά δεν μπορούμε. Ο Κίρκεγγωρ στο μνημειώδες έργο του «η έννοια της αγωνίας» ανέφερε ότι ο άνθρωπος μέσα από την άγνοιά του οδηγείται στην απελπισία, μέσα από την παιδεία  ανακαλύπτει τον Άλλο, δένεται μαζί του, νικά ηθικά την απελπισία και προχωρεί. Οι σοφοί συχνά ερωτούν ποιο είναι εκείνο το αγαθό το οποίο εξυψώνει τον άνθρωπο. Ο χριστιανισμός θέλησε να απαντήσει ότι είναι η αγάπη.

Έστω ότι δίδεται το θέμα: « η έννοια της τέχνης στη ζωή μας».

Χρήση ερωτήσεων στην παράγραφο αιτίων και αποτελεσμάτων:

Koινωνική και πολιτική αγωγή. Σχέδιο μαθήματος. Η αλλαγή των κοινωνικών θεσμών.

Τρόποι αλλαγής των κοινωνιών:

1.Ειρηνική επανάσταση: οι πνευματικές επαναστάσεις,π.χ. ο Διαφωτισμός του 18^ου αιώνος.

2.Βίαιες ή πολεμικές επαναστάσεις: η Γαλλική επανάσταση.

2.Ειρηνικές επαναστάσεις στην Ελληνική κονωνία των μεταπολεμικών χρόνων:

-η οικογένεια έγινε περισσότερο πυρηνική διότι μέσα από την αστικοποίηση και την εκδυτικοποίηση της ζωής μας, τα άτομα ανεξαρτητοποιούνται πολύ γρήγορα, η ζωή στις πόλεις δεν ευνοεί τις πολυπληθείς οικογένειες, η φιλελευθεροποίηση στη ζωή μας επέφερε αλλαγές και στη γρήγορη απεξάρτηση των οικογενειακών μελών.

-το σχολείο ακολουθεί την τεχνολογία, την εξειδίκευση και την πρακτικοποίηση της ζωής και των επαγγελμάτων. Περισσότερα πρακτικά  μαθήματα, περισσότερες ειδικότητες, πανελλήνιες εξετάσεις προκειμένου να εισέρχονται στοχευμένα μαθητές σε συγκεκριμένα πανεπιστήμια. Επίσης η ευρωπαϊκή κουλτούρα επέφερε αλλαγές  και στη σχολική διοίκηση(φιλελεύθερα μοντέλα, ενδυνάμωση του συλλόγου διδασκόντων, μαθητικές εκλογές και συμβούλια).

Συμπέρασμα :

Εάν σκεφθούμε ότι η κοινωνία είναι:

Άτομα-πολίτες

Νόμοι

Σύνταγμα,

Οι αλλαγές στους θεσμούς τροποποιούν:

Τις σχέσεις των πολιτών μεταξύ τους

Σε σχέση με το κράτος

Σε σχέση με το σύνταγμα και την εφαρμογή των νόμων.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ:

Πώς επηρεάζεται μία κοινωνία από τις αλλαγές στην εκπαίδευση( αναφερόμαστε στη διά βίου μάθηση):

Έκφραση-Έκθεση Β΄Λυκείου. Οι θετικές πλευρές της τηλεόρασης

.

Πρόλογος, παραγωγικός συλλογισμός, η θέση μου και ο σκοπός μου.

Όπως κάθε τι στη ζωή μας και στον πολιτισμό μας έχει και τις καλές αλλά και τις κακές πλευρές, παρόμοια και η τηλεόραση σίγουρα έχει και τις θετικές της πλευρές. Είναι  το μέσο ενημέρωσης πολλών ανθρώπων σε πόλεις και χωριά, αποτελεί την εστία πληροφοριών για σημαντικές αγορές που μας ενδιαφέρουν , επίσης είναι η πηγή ψυχαγωγίας μέσα από τόσες σειρές που διαθέτει. Σε κάθε περίπτωση όμως ο άνθρωπος θα πρέπει να την αντιμετωπίζει κριτικά και να την απολαμβάνει με μέτρο, διότι είναι ένα από τα πολλά  πράγματα που χαρακτηρίζουν τη ζωή μας ως πολίτες και ως νοήμονα όντα.

Οι θετικές πλευρές .

Σειρά:

1.πνευματικά θετικά στοιχεία.

2.Ψυχικά θετικά στοιχεία.

3.Ηθικά θετικά στοιχεία.

4. Σε σχέση με την κοινωνία, τον πολιτισμό και την ανθρώπινη εξέλιξη.

5. Σε σχέση με την παιδεία.(όλα σε σχέση με τον άνθρωπο και τον κόσμο που κατασκευάζει η τηλεόραση).

1.Η τηλεόραση προσφέρει απλόχερα πληθώρα πληροφοριών. Τις προσφέρει μάλιστα μέσα από το συνδυασμό εικόνας και ήχου που πραγματικά σκλαβώνει τον άνθρωπο-ακροατή. Αντικαθιστά κατά τον ιδανικότερο τρόπο το περιοδικό και την εφημερίδα, διότι κατά κάποιο τρόπο συνδυάζει την  γνώση με την ευχαρίστηση, το μυαλό συγχρόνως βλέπει και ακούει, ο άνθρωπος κρατιέται σε μία διέγερση η οποία τον αναγκάζει  να μην βαριέται και να μην νοιώθει μονοτονία. Πόσοι από εμάς άραγε δεν περιμένουν με ανυπομονησία τις ειδήσεις προκειμένου  όχι μόνο να ακούσουν αλλά και να ιδούν το νεκρό, τον τραυματία, το δαρμένο τον δυστυχισμέο;

Κοινωνική και πολιτική Αγωγή Γ΄Γυμνασίου. Τι είναι κοινωνικός θεσμός;

1.Ποιές κοινωνικές μεταβολές προκάλεσε η Γαλλική Επανάσταση σύμφωνα με το παρακάτω απόσπασμα;

«Η Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη.».

Στις 26 Αυγούστου 1789 ανακοίνωσε η Εθνοσυνέλευση με προτροπή του Λαφαγιέτ τη Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη της 26ης Αυγούστου 1789, η οποία αποτελούνταν από 17 άρθρα και αποτελεί την ενσάρκωση των ιδανικών του Διαφωτισμού. Έμφαση δόθηκε στα δικαιώματα της ελευθερίας, της ασφάλειας και της ιδιοκτησίας, καθώς και στο δικαίωμα αντίδρασης σε οποιαδήποτε μορφή καταπίεσης. Αλλά και σύγχρονες κρατικοθεωρητικές ιδέες όπως η ανεξιθρησκία, η ελευθερία γνώμης, η αυτονομία του λαού και ο διαχωρισμός των εξουσιών καθιερώθηκαν με την Διακήρυξη.

Αποσπάσματα από την διακήρυξη

·         Παράγραφος 1: «Οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι και παραμένουν ελεύθεροι και έχουν ίσα δικαιώματα. Οι κοινωνικές διακρίσεις μόνο στο κοινό συμφέρον μπορούν να βασίζονται».

·         Παράγραφος 2: «Σκοπός κάθε πολιτικής οργάνωσης είναι η διαφύλαξη των φυσικών και απαράγραπτων δικαιωμάτων του ανθρώπου. Τα δικαιώματα αυτά είναι η ελευθερία, η ιδιοκτησία, η ασφάλεια και η αντίσταση στην καταπίεση».

·         Παράγραφος 3: «Πηγή κάθε εξουσίας είναι αποκλειστικά το έθνος. Κανένα σώμα, κανένα άτομο δεν μπορεί να ασκήσει εξουσία που δεν απορρέει από το έθνος».

2.Σε ποιο θεσμό αναφέρεται το παρακάτω κείμενο; Ποια η κοινωνική επεξήγησή του;

Νεοελληνική γλώσσα Γ΄Γυμνασίου: Η πολυσημία της γλώσσας και των λέξεων αλλά και φράσεων:

Η πολυσημία εννοείται ως ακολούθως:

Α.Πολυσημία ανάμεσα στην πνευματική-ψυχική και ηθική σημασία της  λέξης:

Π.χ.  η σκέψη του τρέχει μακριά

         Ταξιδιάρα ψυχή

         Τρέχει στα 100 μέτρα.

Β.Πολυσημία ανάμεσα στις διάφορες επιστήμες και τομείς της ανθρώπινης σκέψης και δράσης:

 Π.χ.   οπτικό νεύρο

           Η ψυχή παρουσιάζει νευρώσεις

          Χαρακτηρίζεται από νευρικές κρίσεις( η λέξη νεύρο χρησιμοποιείται και στην ιατρική αλλά και στην ψυχολογική επιστήμη).

Γ.Η πολυσημία εμφανίζεται ανάμεσα στα διάφορα επίπεδα της ανθρώπινης ζωής:

Π.χ φύλλο χαρτί

       Φύλλο συκής

       Φύλλο δέννδρου

       Μήνυμα στο κινητό, μήνυμα ζωής, αναστάσιμο μήνυμα.

Δ. Η πολυσημία δανείζεται λέξεις και φράσεις από επίπεδα της ζωής μας και τις επιστήμες και την τεχνολογία προκειμένου να αυξήσει το χρηστικό λεξιλόγιο των ανθρώπων:

Π.χ.  κατέβασε τη βάρκα

        Το κατέβασε από το διαδίκτυο

        Κατεβάζει πολλές ιδέες.

Κοινωνική και πολιτική αγωγή Γ΄Γυμνασίου. 3,5: Κοινωνική μεταβολή. Ασκήσεις – Παραθέματα:

Α. Γιατί προήλθαν κοινωνικές μεταβολές στην κοινωνία του παρακάτω αποσπάσματος;

«Τα χωριά-φαντάσματα της Ιταλίας επανέρχονται στη ζωή, καθώς η τοπική κοινότητα προσπαθεί να τα αξιοποιήσει ως τουριστικά θέρετρα ή ακόμη και ως καλλιτεχνικά κοινόβια. Οι δύσβατες περιοχές που μαστίζονταν από τους σεισμούς, τις κατολισθήσεις και την ανεργία ερήμωσαν για αιώνες, όταν οι κάτοικοι αποφάσισαν να καταφύγουν στις γειτονικές πόλεις, ώστε να βελτιώσουν τις συνθήκες διαβίωσής τους. Πώς επαναφέρει, όμως, κανείς μια «νεκρή πόλη», που βρίσκεται στην κορυφή ενός βουνού, στη ζωή;

Η Civita di Bagnoregio κάποτε αποτελούσε το διαμάντι της κοιλάδας στην Κεντρική Ιταλία. Τον 17ο αιώνα, ωστόσο, η πόλη άδειασε ξαφνικά εξαιτίας των σεισμών και της διάβρωσης του εδάφους. Ο απότομος γκρεμός «κατάπιε» πολλές μεσαιωνικές κατοικίες.».

Β.Σε ποιο είδος επανάστασης θα τοποθετούσες την παρακάτω επανάσταση; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας:

 Η Μεταρρύθμιση τον Λουθήρου

Η αντίδραση στις αδυναμίες της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας εκδηλωνόταν περισσότερο στις γερμανικές χώρες. Στον πληθυσμό προκαλούσε μεγάλη δυσαρέσκεια η οικονομική επιβάρυνση που υφίστατο από την Εκκλησία με σκοπό την ανέγερση μεγαλοπρεπών οικοδομημάτων στη Ρώμη. Στη λαϊκή αυτή δυσαρέσκεια πρέπει να προσθέσουμε και την προσπάθεια των Γερμανών ηγεμόνων να απαλλαγούν από την παπική επιρροή και την επικυριαρχία του αυτοκράτορα.Η αφορμή δόθηκε το 1515, όταν ο πάπας Λέων Γ έδωσε την άδεια για μαζική έκδοση και πώληση εγγράφων άφεσης αμαρτιών (συγχωροχαρτιών). Ο εμπορευματοποιημένος τρόπος διάθεσης τους από τον μοναχό Τέτζελ στη Γερμανία και η διακήρυξή του ότι μόλις ακουστεί ο ήχος από τα χρήματα που πληρώνονται για το συγχωροχάρτι, οι ψυχές μεταπηδούν από το Καθαρτήριο στον Παράδεισο", προκάλεσαν την έντονη αντίδραση του γερμανού μοναχού και θεολόγου Μαρτίνου Λουθήρου.Ο Λούθηρος διαμαρτυρόμενος θυροκόλλησε, τον Οκτώβριο του 1517, σε εκκλησία της Βιτεμβέργης έναν κατάλογο από 95 θέσεις, δηλαδή επιχειρήματα που καταδίκαζαν τα συγχωροχάρτια και αμφισβητούσαν τις παπικές απόψεις και σε άλλα δογματικά ζητήματα. Ο πάπας αντέδρασε αφορίζοντας τον Λούθηρο ως αιρετικό.

ENOTHTA 2, Nεοελληνική γλώσσα Β΄Γυμνασίου, Εγκλίσεις κ.λ.π.

ΑΣΚΗΣΗ 1^η : Να γράψετε σε ποια έγκλιση βρίσκονται τα υπογραμμισμένα ρήματα και τι φανερώνει  η έγκλιση αυτή στη συγκεκριμένη περίπτωση.

_Ας μείνουμε λίγο ακόμα εδώ……………………………………

- Ακούστε αυτό που σας λέω……………………………………..

- Οι φίλοι μου θα έρθουν αργότερα……………………………..

- Μην προσπαθείς ακατόρθωτα πράγματα……………………

- Να σε περιμένω ή να φύγω;…………………………………….

- Να κάνεις ό,τι σου λέω…………………………………………..

- Ανοίγεις το παράθυρο;…………………………………………..

ΑΣΚΗΣΗ 2^η : Να συμπληρώσετε τον πίνακα με τη χρονική βαθμίδα και το ποιόν ενέργειας του κάθε ρήματος.

ΡΗΜΑ	ΧΡΟΝΙΚΗ ΒΑΘΜΙΔΑ	ΠΟΙΟΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
είχε διαβάσει	παρελθόν	συντελεσμένο
παρακολουθούσαν
φτιάχνεις
θα έχει χαθεί
θα προσέξω
έχω αγχωθεί
ταράχτηκα
σκουπίζω

ΑΣΚΗΣΗ 3^η Συμπληρώστε τα κενά με το σωστό τύπο προσέχοντας το υποκείμενο του ρήματος :

1 . Ο προϊστάμενος -------------------------------- ( συντάσσω, Αόριστος) το έγγραφο

διαμαρτυρίας και το -------------------------------------- (παραδίδω, Αόριστος) στο αρμόδιο γραφείο .

2 . Η Άλκη Ζέη -------------------------------------------- ( εκδίδω, Αόριστος) πρόσφατα το

τελευταίο αυτοβιογραφικό βιβλίο της . Μέχρι τώρα ----------------------------------------

( εκδίδω, Παρακείμενος ) πάνω από 10 μυθιστορήματα για μικρούς και μεγάλους.

Προτεινόμενο διαγώνισμα στο Μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας Γ ΄Γυμνασίου.

Α.Κείμενο

   Η μόλυνση του περιβάλλοντος.

   Η μόλυνση του περιβάλλοντος είναι οι ανεπιθύμητες μεταβολές που γίνονται στα φυσικά,χημικά και βιολογικά χαρακτηριστικά του αέρα,του νερού και του εδάφους.Οι μεταβολές αυτές μπορεί να είναι επιβλαβείς για τους οργανισμούς,τις φυσικές πηγές και τις διαδικασίες που εφοδιάζουν τον άνθρωπο με κάθε είδους αγαθά και υπηρετούν τις ανάγκες του.Στην κατάληξη κάθε διατάραξης στη φύση,από όπου και να ξεκινήσει κι όποιες διαδρομές κι αν ακολουθήσει,βρίσκεται ο άνθρωπος που,σαν στοιχείο του γήϊνου οικοσυστήματος αλλά και ως υπερκαταναλωτής,αποτελεί τον αποδέκτη όποιων σκόπιμων ή απερίσκεπτων  αλλοιώσεων προκάλεσε στο οικολογικό του περιβάλλον.

   Ο πρωτόγονος άνθρωπος για πολλές χιλιετηρίδες ήταν ακίνδυνος για τη φύση,επειδή λειτουργούσε μέσα στα φυσικά οικοσυστήματα σαν ένα συστατικό τους αρμονικά ενταγμένο.Με την χρησιμοποίηση της φωτιάς,την καλλιέργεια της γης,αργότερα,και την εκτροφή ζώων άρχισε να εισάγει διαταρακτικούς παράγοντες μέσα στα οικοσυστήματα.Η εξαντλητική κατανάλωση φυσικών προϊόντων και η πληθυσμιακή έκρηξη του είδους μας μεγιστοποίησαν την παρέμβαση του ανθρώπου στη δομή και τη λειτουργία των φυσικών οικοσυστημάτων.Ο άνθρωπος εκχερσώνει λιβάδια,αποξηραίνει έλη και λίμνες,καταστρέφει δάση,αντικαθιστά φυσικά οικοσυστήματα με άλλα που επιθυμεί και χρειάζεται για τις ανάγκες του:τροποποιεί τη σύνθεση των βιοκοινοτήτων,δημιουργεί τεχνητά ή συντηρούμενα οικοσυστήματα μονοκαλλιεργειών,εξαφανίζει ολόκληρους πληθυσμούς και είδη από την πανίδα και την χλωρίδα με τα φυτοφάρμακα και τα εντομοκτόνα.Η καταστροφή της φυτικής κάλυψης επιφέρει αλλοιώσεις στη σύνθεση και τον αριθμό των ετερότροφων πληθυσμών,επιταχύνει τη διάβρωση και την απόπλυση των εδαφών και αυξάνει τις πλημμύρες.Και επιπρόσθετα,με τον αφανισμό και την τροποποίηση του περιβάλλοντος με αφύσικες διαδικασίες,γέμισε τον αέρα,το νερό και το έδαφος με επιβλαβή βιομηχανικά απόβλητα,οικοδομώντας ένα τεχνητό «γιγαντιαίο αστικό οικοσύστημα»,πολυδάπανο και αφύσικο,που αναγκάζει το φυσικό οικοσύστημα σε μία καθολική αντίδραση.

Αρχαία Ελληνικά από μετάφραση. Α’Κείμενο. Ευριπίδη,Ελένη.

Β΄Επεισόδιο,2^η σκηνή,στίχοι 786-810.

 «ΑΓ:Δυσκολονόητος ο Θεός,παιδί μου,

         ολοένα αλλάζει.Εδώθε κείθε σέρνει,

         πότε ψηλά,πότε βαθιά τα πάντα.

         ο ένας δυστυχάει,ο άλλος όχι,

         όμως κι΄αυτός κακό θάνατο βρίσκει.

         Δεν έχει πάντα η τύχη σιγουριά.Κι οι δυό σας

         βάσανα δοκιμάσατε,απ’ του κόσμου

         τα λόγια εσύ,κι’αυτός από τους πολέμους.

         Σαν πολεμούσε,τίποτε δικό του.

         Και τώρα δίχως κόπο η ευτυχία.

         Δεν ντρόπιασες το γέροντα γονιό σου

         και τους Διόσκουρους,δεν έχεις κάνει

         όσα δεινά σου φόρτωσαν.Θυμάμαι

         το γάμο σου,στο νου μου ξαναφέρνω

         πως έτρεχα βαστώντας τις λαμπάδες

         πλάι στο αμάξι σου κι εσύ νυφούλα

         μαζί μ’αυτόν το πατρικό σου σπίτι

         το ευτυχισμένο χαιρετούσες.Όποιος

         δε νοιώθει σέβας για τ’αφεντικά του

         και δε συμπάσχει σε χαρές και λύπες,

         δούλος κακός.Εγώ κι αν είμαι σκλάβος,

         θέλω μες στους καλούς να με λογιάζουν.

         Λεύτερος αν δεν είμαι,λεύτερη έχω

         ψυχή.Το’ να κακό κάλλιο από τα δύο:φαύλη

         να’χω καρδιά και δούλο να με λένε.».

Αρχαία Ελληνικά,,,,Γ,,,Λυκείου. Αριστοτέλους,Ηθικά Νικομάχεια,παρ….6.

Παρατηρήσεις.

1.Στην προηγουμένη ενότητα ο Αριστοτέλης κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η αρετή είναι συνήθεια (έξις).Αυτό που τώρα θα πρέπει να εξετασθεί είναι το τι λογής συνήθεια είναι.Η απάντηση είναι πολύ συγκεκριμένη.Η έξη είναι το γένος της αρετής είναι αυτή που προωθεί τις δυνάμεις του αγαθού στην ανθρώπινη πράξη και στην ανθρώπινη κοινωνία.

Άρα έξη είναι η συνήθεια πλέον ο άνθρωπος να ελέγχει απόλυτα το ότι ξέρει το σωστό μπορεί να το κάνει και το κάνει συνέχεια προκειμένου να τελειοποιηθεί σύμφωνα με το αγαθό.Άρα η επιλογή των δυνάμεων του αγαθού είναι οι αρετές που ωθούν τον άνθρωπο μπροστά και η κατ΄εξακολούθηση εφαρμογή τους είναι η έξη.Όλα αυτά κονούν την ανθρώπινη φύση στην ενδελεχή διαμόρφωση αγαθού και τελείοου χαρακτήρα.

2.Ας δούμε την πορεία της λέξης αρετή μέσα στην πορεία της ελληνικής γραμματείας.Θα πρέπει βέβαια εδώ να θυμηθούμε ότι οι αρχαίοι έλληνες κινήθηκαν πάνω στο γεγονός ότι οι άνθρωποι είναι τρισυπόστατα όντα αποτελούνται δηλαδή από μυαλό και συναισθήματα και ήθος.

Ο Όμηρος επειδή ευρισκόταν σε στάδιο γένεσης του ανθρώπου θεωρεί την αρετή δύναμη πράξης των εντολών των θεων και της μοίρας.Οι Αθηναίοι της χρυσής εποχής του Περικλή θεωρούν ως αρετή τη δύναμη γνώσης του καλού και της συνεχούς πράξης αυτού.

Ο Πλάτων θεωρεί ως αρετή την δύναμη του ανθρώπου να θυμηθεί το καλό.Ο Σωκράτης θεωρεί απερίφραστα ως αρετή τη γνώση που είναι όμως άθροισμα θεωρίας και πράξης.

Ο Αριστοτέλης θεωρεί ως αρετή την εκλογή αυτών των δυνάμεων οι οποίες καθαρά πράκτικά προωθούν το αγαθό διαμορφώνουν την ανθρώπινη φύση του καλού ανθρώπου και αποκαλύπτουν την ωραία φύση του αγαθού.Η αρετή ανήκει στον Αριστοτέλη στο γένος των έξεων των συνηθειών δηλαδή,διότι η πράξη δεν είναι θεωρητικός φωτισμός της στιγμής αλλά απαιτεί την επανάληψη.

Στο χριστιανισμό αρετή είναι η πράξη εκείνων των δυνάμεων που ενώνουν τα καλά στοιχεία του ανθρώπου με το θεό,άρα είναι θεωρητική αλλά και πρακτική παράμετρος,

Κοινωνική και πολιτική αγωγή Γ΄Γυμνασίου. Σελ.25: Κοινωνική διαστρωμάτωση και κοινωνική κινητικότητα. Φύλλο εργασίας.

1.Σε ποιες περιπτώσεις πιστεύεις ότι το φύλο του κάθε ανθρώπου οδηγεί σε φαινόμενα που προκαλούν κοινωνικές ανισότητες. Μπορείς να δώσεις κάποια συγκεκριμένα κοινωνικά παραδείγματα;

2.Χαρακτήρισε τις παρακάτω προτάσεις Σωστές(Σ) ή Λάθος(Λ).

Α.Οι κάστες δεν αποτελούν φαινόμενο κοινωνικής διαστρωμάτωσης.

Β.Στις σύγχρονες κοινωνίες το βασικό είδος κοινωνικής διαστρωμάτωσης είναι η κοινωνική τάξη .

Γ.Οι συνέπειες της κοινωνικής διαστρωμάτωσης δεν επηρεάζει περαιτέρω την κοινωνική μας ζωή.

Νεοελληνική γλώσσα Β΄Γυμνασίου. Εκμάθηση εγκλίσεων.

Ασκήσεις.

1.Να συμπληρώσετε το κάθε κενό με το αντίστοιχο ρήμα που βρίσκεται σε παρένθεση(θα χρησιμοποιηθεί η έγκλιση που ορίζεται):

Οριστική.

Α.Σήμερα……………………………………….(ανοίγω) τα σχολεία.

Β.Την προηγουμένη Κυριακή…………………………….(πηγαίνω) στη Θεσσαλονίκη για να δούμε τη γιαγιά μου.

Γ.Σε λίγες ημέρες………………………………………………(επισκέφτομαι) οικογενειακώς το Βυζαντινό Μουσείο.

Δ.Εδώ και μία εβδομάδα σου…………………………………(στέλνω) το δέμα.

Ε.Προχθές……………………………..(γράφω) διαγώνισμα στην Ιστορία.

Υποτακτική.

Α.Η Ελένη ήθελε………………………(γίνομαι) ηθοποιός.

Β.Είναι για όλους δύσκολο ……………………..(λύνω) την άσκηση.

Γ.Αποφασίσαμε……………………………………………….(ταξιδεύω) στο εξωτερικό.

Δ.Όταν…………………………..(έρχομαι) θα σου έχω έτοιμο το τραπέζι.

Ε.Πάνο πρέπει να ……………………………………(βιάζομαι) γιατί θα χάσουμε το τρένο.

Στ.Είμαστε υποχρεωμένοι…………………………………………..(παρουσιάζομαι) καθημερινά στις οχτώ ακριβώς.

Προστακτική.

Α……………………………………(προσπαθώ) να απαντήσετε στην ερώτηση.

Β.Το πλοίο φεύγει , γι αυτό ………………………………………..(τρέχω) να το προλάβετε.

Γ.Το απόγευμα………………………………………….(έρχομαι) να με δείς.

Δ.Εύα……………………………(ανοίγω) το δέμα και ……………………………..(βλέπω) τι ΄έχει μέσα.

Ε……………………………..(ρωτάω) εσύ το Γιώργο γιατί ήλθε.

Στ………………………………….(κοιτάζω) τη δουλειά σου και ………………………………….(αδιαφορώ) για όλα τα άλλα.

Ονοματικές και επιρρηματικές προτάσεις Γ' Γυμνασίου Νεοελληνική γλώσσα Γ΄Γυμνασίου Δευτερεύουσες προτάσεις. Ονοματικές και επιρρηματικές προτάσεις.

Κατηγορίες	Χαρακτηριστικά	Είδη
Α.ονοματικές	1.είναι ισοδύναμες με ονόματα,ουσιαστικά  επίθετα και αντωνυμίες 2.εξαρτώνται από μία άλλη πρόταση(κύρια ή δευτερεύουσα) 3.χρησιμοποιούνται στη θέση ονομάτων και αντωνυμιών ως υποκείμενα,αντικείμενα,ονοματικοί προσδιορισμοί(επεξηγήσεις κ.λ.π).	Ειδικές,βουλητικές,ενδοιαστικές, πλάγιες ερωτηματικές, αναφορικές ονοματικές.
Β.επιρρηματικές	Προσδιορίζουν ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί (χρόνου ,σκοπού,αιτίας κ.λ.π)κυρίως το ρήμα της προτάσεως από την οποία εξαρτώνται).	Αιτιολογικές,τελικές,αποτελεσματικές (συμπερασματικές),χρονικές,υποθετικές, εναντιωματικές,παραχωρητικές ,αναφορικές επιρρηματικές.
Ειδικές προτάσεις	Εξαρτώνται από προσωπικά ρήματα (λέω,δείχνω,αντιλαμβάνομαι,γνωρίζω κ.λ.π)	Χρησιμεύουν ως αντικείμενο=ομολόγησε ότι έκανε λάθος.
	Εξαρτώνται από απρόσωπα ρήματα ή εκφράσεις(λέγεται,είναι αλήθεια κ.λ.π)	Χρησιμεύουν ως υποκείμενο=διαδίδεται ότι αύριο θα πάμε εκδρομή.
	Εξαρτώνται από ουσιαστικά που σημαίνουν: φήμη,όνομα είδηση κ.λ.π ή δεικτικές ή αόριστες αντωνυμίες ουδετέρου γένους(τούτο,εκείνο κ.λ.π)	Χρησιμεύουν ως επεξήγηση=αυτό μας είπε ότι είναι ψέμματα όλα όσα διαδίδονται.

Ασκήσεις:

1.Να συντάξεις τις παρακάτω περιόδους

1.Aνάλυση ιστορικού παραθέματος.

Α.Προσδιορίζω το γεγονός σχόλιο που ευρίσκεται πίσω από το δοθέν παράθεμα.,και το γράφω ως τίτλο-θεματική περίοδος του παραθέματος.(Μέσα στο πλαίσιο ιδέας –χώρου-χρόνου-αξιών που αντιπροσωπεύει το παράθεμα).

Β.Γράφω αναλυτικά –δομικά τι λέει το παράθεμα.Όταν λέμε αναλυτικά –δομικά εννοούμε ότι ευρίσκουμε το θέμα τις λεπτομέρειες και την κατακλείδα του παραθέματος,βάσει του σχεδίου ότι όλα αυτά αναφέρονται σε κάποιες ιδέες που έγιναν πράξη,σε σχόλια,σε κάποιο χώρο και χρόνο,σε κάποιους ανθρώπους,σε αιτίες,σε σκοπούς και αξίες.Έπειτα προσέχω να μεταφέρω αυτά που μου λέει το παράθεμα έχοντας ανακαλύψει την μέθοδό του.Δηλ.το παράθεμα δίνει αιτίες –αποτελέσματα,κάνει σύγκριση αντίθεση,αναλογίες,διαιρεί δεδομένα,ορίζει,δίδει παραδείγματα,κ.ο.κ.Επίσης θα πρέπει να κατανοήσω το συλλογισμό του-παραγωγικός,επαγωγικός,αναλογικός –καθώς και τι αξίες προσπαθεί να περάσει και τι εκτιμήσεις να κάνει.

Γ.Ανακαλύπτω σε ποια παράγραφο του βιβλίου αναφέρεται το παράθεμα-μπορεί οι παράγραφοι να είναι δύο και περισσότερες,και ανακατεμένες στο βιβλίο οπότε πρέπει να τις συνδυάσω.Αντιμετωπίζω το παράθεμα ως αίτιο ή αποτέλεσμα,ως πρώτο μέγεθος της σύγκρισης,κ.ο.κ.οπότε ό,τι μου λέει το βιβλίο το παρουσιάζω ως αποτέλεσμα,ή ως το άλλο μέρος της σύγκρισης,δένοντας τα πάντα με τις σωστές διαρθρωτικές λέξεις π.χ άρα,από την άλλη πλευρά,κ.λ.π.

Δ.Κάνω το δικό μου συνδυασμό ,δίνοντας ένα αξιολογικό συμπέρασμα το οποίο περιέχει κρίσεις –συμπεράσματα για όλα τα παραπάνω.Ως εξής.

1)Στον τομέα των ιδεών καταλαβαίνω πως οι ιδέες του παραθέματος συνδυάζονται με τις ιδέες του βιβλίου για κάποιο κοινό γεγονός ,σχόλιο.

Αρχαία Ελληνικά από μετάφραση. Α’Κείμενο. Ευριπίδη,Ελένη.

Β΄Επεισόδιο,2^η σκηνή,στίχοι 786-810.

«ΑΓ:Δυσκολονόητος ο Θεός,παιδί μου,

ολοένα αλλάζει.Εδώθε κείθε σέρνει,

πότε ψηλά,πότε βαθιά τα πάντα.

ο ένας δυστυχάει,ο άλλος όχι,

όμως κι΄αυτός κακό θάνατο βρίσκει.

Δεν έχει πάντα η τύχη σιγουριά.Κι οι δυό σας

βάσανα δοκιμάσατε,απ’ του κόσμου

τα λόγια εσύ,κι’αυτός από τους πολέμους.

Σαν πολεμούσε,τίποτε δικό του.

Και τώρα δίχως κόπο η ευτυχία.

Δεν ντρόπιασες το γέροντα γονιό σου

και τους Διόσκουρους,δεν έχεις κάνει

όσα δεινά σου φόρτωσαν.Θυμάμαι

το γάμο σου,στο νου μου ξαναφέρνω

πως έτρεχα βαστώντας τις λαμπάδες

πλάι στο αμάξι σου κι εσύ νυφούλα

μαζί μ’αυτόν το πατρικό σου σπίτι

το ευτυχισμένο χαιρετούσες.Όποιος

δε νοιώθει σέβας για τ’αφεντικά του

και δε συμπάσχει σε χαρές και λύπες,

δούλος κακός.Εγώ κι αν είμαι σκλάβος,

θέλω μες στους καλούς να με λογιάζουν.

Λεύτερος αν δεν είμαι,λεύτερη έχω

ψυχή.Το’ να κακό κάλλιο από τα δύο:φαύλη

να’χω καρδιά και δούλο να με λένε.».

Νεοελληνική γλώσσα Γ΄Γυμνασίου. Κείμενο: Η σημασία της γλώσσας:

Πολλές φορές έχουμε ακούσει, ότι η γλώσσα μας είναι συνέχεια της αρχαίας Ελληνικής, πόσοι όμως έχουμε σαφή αντίληψη της πραγματικότητας; Καιρός είναι να έρθουμε πιο κοντά και να αισθανθούμε το άγγιγμα της. Η πιο πλούσια γλώσσα του κόσμου, συμβαίνει να είναι η γλώσσα μας… Ποια Ελληνική λέξη είναι αρχαία και ποια νέα; Γιατί μια ομηρική λέξη μας φαίνεται δύσκολη και ακαταλαβίστικη; Γνωρίζουμε πως σήμερα ανεξαρτήτως μορφώσεως μιλάμε ομηρικά, αλλά δεν το ξέρουμε επειδή αγνοούμε την έννοια των λέξεων που χρησιμοποιούμε; Ο Γιώργος Σεφέρης είπε: «Από την εποχή που μίλησε ο Όμηρος ως τα σήμερα, μιλούμε, ανασαίνουμε και τραγουδούμε με την ίδια γλώσσα». Παρακάτω θα αναφέρουμε μερικά παραδείγματα για να δούμε ότι η Ομηρική γλώσσα όχι μόνο δεν είναι νεκρή, αλλά είναι ολοζώντανη. Αυδή είναι φωνή. Σήμερα χρησιμοποιούμε το επίθετο άναυδος. Αλέξω σημαίνει εμποδίζω, αποτρέπω. Τώρα χρησιμοποιούμε τις λέξεις αλεξίπτωτο, αλεξίσφαιρο, αλεξήλιο, Αλέξανδρος (αυτός που απωθεί τους άνδρες) κ.τ.λ. Με το επίρρημα τήλε εννοούσαν μακριά, εμείς χρησιμοποιούμε τις λέξεις τηλέφωνο, τηλεόραση, τηλεπικοινωνία, τηλεβόλο, τηλεπάθεια κ.τ.λ. Λάας ή λας ήταν η πέτρα, εμείς λέμε λατομείο, λαξεύω. Πέδον ήταν το έδαφος, τώρα λέμε στρατόπεδο, πεδινός. Λέχος το κρεβάτι, εμείς αποκαλούμε λεχώνα τη γυναίκα που γέννησε και μένει ξαπλωμένη στο κρεβάτι. Πόρο έλεγαν τη διάβαση, το πέρασμα, σήμερα χρησιμοποιούμε τη λέξη πορεία. Επίσης χρησιμοποιούμε τις λέξεις εύπορο, άπορο. Φρήν ήταν η λογική. Από αυτή τη λέξη προέρχεται το φρενοκομείο, ο φρενοβλαβής, ο εξωφρενικός, ο άφρων κ.τ.λ. Δόρπος ήταν το δείπνο σήμερα λέμε το επιδόρπιο. Λώπος ήταν το ένδυμα. Τώρα αυτόν που μας έκλεψε τον λέμε λωποδύτη (μας έγδυσε). Ύλη έλεγαν τον τόπο με δένδρα, εμείς λέμε υλοτόμος. Άρουρα ήταν το χωράφι, όλοι γνωρίζουμε τον αρουραίο. Χόλο αποκαλούσαν το θυμό. Σήμερα λέμε το επίθετο χολωμένος, χολή (πίκρα). Νόστος ήταν επιστροφή στην πατρίδα, παρέμεινε παλιννόστηση, νοσταλγία. Άλγος ήταν ο σωματικός πόνος, από αυτό προέρχεται το αναλγητικό. Άχθος ήταν το βάρος, σήμερα λέμε αχθοφόρος. Ρύπος , η ακαθαρσία εξακολουθεί να λέγεται ρύπανση. Αιδώς (ντροπή ), χρησιμοποιείται και σήμερα και από αυτό προέρχεται ο αναιδής. Πέδη(δέσιμο), σήμερα λέμε πέδιλο και επίσης χειροπέδες. Από το φάος (φως), προέρχεται ο φαεινός, φαεινέ ιδέες. Άγχω, ήταν σφίγγω το λαιμό, σήμερα λέμε άγχος, αγχόνη. Από το Ομηρικό βρύχια –βαθιά νερά, προέρχεται το υποβρύχιο. Φέρνη έλεγαν την προίκα και επικράτησε την καλά προικισμένη να την λέμε «πολύφερνη νύφη». Το γεύμα στο οποίο ο κάθε παρευρισκόμενος έφερνε μαζί του το φαγητό λεγόταν έρανος. Η λέξη παρέμεινε, μόνο που σήμερα δεν συνεισφέρουμε φαγητό αλλά χρήματα. Επίσης υπάρχουν λέξεις, από τα Ομηρικά χρόνια, που ενώ η πρώτη τους μορφή μεταβλήθηκε στη σύνθεση διατηρήθηκε. Έτσι από τη λέξη χειρ(χέρι)εχουμε: χειρούργος, χειριστής, χειροτονία, χειραφέτηση, χειρονομία, χειροδικώ κ.τ.λ. Από τη λέξη ύδωρ έχουμε: ύδρευση, υδραγωγείο, υδραυλικός, υδροφόρος, υδρογόνο, υδροκέφαλος, αφυδάτωση, ενυδρείο, άνυδρο κ.τ.λ. Από τη λέξη ναυς (πλοίο) έχουμε: ναυπηγός, ναύαρχος, ναυμαχία, ναυτικός, ναυαγός, ναυτιλία, ναύσταθμος, ναυτοδικείο, ναυαγοσώστης, ναυτία κ.τ.λ. 

Κοινωνική και πολιτική αγωγή. Γ΄Γυμνασίου. Ο κοινωνικός ρόλος.

Βιβλία που ίσως θα πρέπει να διαβάσω:

1.Ζάν Ζάκ Ρουσσώ: Αιμίλιος: http://projects.ilt.columbia.edu/pedagogies/rousseau/

2. Μεγάλου  Βασιλείου : Περί των Ελληνικών όπως αν ωφελοίντο λόγων: http://users.uoa.gr/~nektar/orthodoxy/paterikon/basil_the_great_de_legendis_gentilium_libris.htm

Ερωτήσεις:

1.Πώς ορίζεις τον κοινωνικό ρόλο;

Ποιος είναι ο κοινωνικός  ρόλος του εκπαιδευτικού και ποιος του μαθητή;

2.Η κυρία Χ είναι ιατρός σε νοσοκομείο των Αθηνών. Είναι συνεπής στα ιατρικά καθήκοντά της. Δεν θέλει όμως να ανοίγεται ιδιαίτερα ούτε στους ασθενείς, πολύ μάλλον περισσότερο και στους συγγενείς τους. Μάλιστα πρόσφατα αρνήθηκε σε συγγενή ασθενούς να του δώσει περισσότερες από τις προβλεπόμενες πληροφορίες για την υγεία του συγγενή του. Πιστεύετε ότι η ιατρός αυτή επιτελεί σωστά την ιατρική της αποστολή και το ιατρικό της  καθήκον;

3.Χαρακτηρίσθε την παρακάτω πρόταση ως Σωστή ή Λανθασμένη.

Koινωνική και πολιτική αγωγή Γ΄Γυμνασίου. Σελ.20-22. Η έννοια της κοινωνικής θέσης.

1. Να αναλύσετε τη θέση του  Περικλή από τον Επιτάφιο του Θουκυδίδη , ο οποίος διατύπωσε την άποψη ότι στην Αθηναϊκή Δημοκρατία όλοι καταλάμβαναν τις δημόσιες θέσεις και αξιώματα σύμφωνα με την αξία τους και όχι κάποια άλλα χαρακτηριστικά. Πώς πιστεύετε ότι οι άνθρωποι αποκτούν αξία μέσα στην ανθρώπινη κοινωνία;

2. «Ο Καπετάν Μιχάλης, με τις θυσίες του και την αυστηρότητά του, μεγάλωσε έναν πολεμιστή αδάμαστο, δυνατό, σαν εκείνον, αλλά του πνεύματος. ''Κρίμα μεγάλο που δεν είσαι εσύ για τ’ άρματα, είσαι για τα γράμματα'' είχε πει στον γιο του, Νίκο Καζαντζάκη. «Τι να κάμουμε; αυτός είναι ο δρόμος σου... ακλούθα τον! Κατάλαβες; Να μάθεις γράμματα, για να βοηθήσεις την Κρήτη να λευτερωθεί... αυτός είναι ο σκοπός!».

Το παραπάνω απόσπασμα είναι από το ιστορικό μυθιστόρημα του Ν.Καζαντζάκη «καπετάν Μιχάλης». Με ποιόν τρόπο πιστεύει ό συγγραφέας ότι ο άνθρωπος αποκτά προσωπική αξία, κοινωνική αξία και κύρος;

3. Ο Φλάβιος Κλαύδιος Κωνσταντίνος Αύγουστος (316-340, λατ. Flavius Claudius Constantinus Augustus) ή Κωνσταντίνος Β΄ ^[1]υπήρξε Ρωμαίος αυτοκράτορας από το 337 ως το 340 (ουσιαστικά δεύτερος Βυζαντινός αυτοκράτορας). Μοιράστηκε το θρόνο με τα αδέρφια του και παιδιά του Μέγα Κωνσταντίνου, Κωνστάντιο Β΄ και Κώνστα αλλά η σύντομη διακυβέρνησή του τελείωσε μετά από μια αποτυχημένη εισβολή στην Ιταλία το 340.

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄Γυμνασίου. Θέμα προς ανάπτυξη: «Ως μέλος του 15μελούς του σχολείου σου, αναλαμβάνεις να εκφωνήσεις προς τους συμμαθητές σου ομιλία στην οποία πρέπει να πείσεις τους συμμαθητές σου ότι και εσείς είναι σωστό να διαμαρτυρηθείτε για κάποιο εργοστάσιο πυρηνικών λυμάτων που θα ανοίξει στην περιοχή σας.(300 λέξεις).

Καλησπέρα σας.

Αγαπητές/οί συμμαθητές/ιες.

Αναμφίβολα είναι κάτι το πολύ άσχημο το γεγονός ότι στην περιοχή μας, εδώ που μεγαλώνουμε και κάνουμε τα πρώτα μας όνειρα και σχέδια για μία ζωή δημιουργική να δημιουργείται ένα εργοστάσιο που θα μπορούσε να αποδειχθεί ταφόπετρα για εμάς, τα παιδιά μας και τους γονείς μας.Το ίδιο μας το μέρος.Το εργοστάσιο με τα πυρηνικά απόβλητα θα εξαφανίσει την έννοια της ζωής όπως την ξέρουμε μέχρι σήμερα, θα μας δημιουργήσει προβλήματα και στην υγεία μας αλλά και στον καθημερινό τρόπο ζωής μας,μιάς και δεν θα μπορούμε να απολαμβάνουμε το περιβάλλον με τον τρόπο που το  κάνουμε μέχρι τώρα.

Η ιστορία σε αυτό τον τομέα μας διδάσκει. Όπου δημιουργήθηκαν τέτοια εργοστάσια η ζωή έχασε την ποιότητά της. Η πρόσφατη πυρηνική καταστροφή στην Ιαπωνία μας συντάραξε όλους. Άνθρωποι μολύνθηκαν, πολλοί πέθαναν, το περιβάλλον γνώρισε ανεπανόρθωτη καταστροφή. Σε μέρη όπου πετάχθηκαν πυρηνικά απόβλητα-περιοχές της Αμερικής και του Μεξικού- η ζωή έχει χαλάσει, το περιβάλλον δεν είναι πλέον το ίδιο. Η ανθρώπινη ζωή δεν είναι η ίδια μιάς και αυτή στηρίζεται στην υγεία και στην ευτυχία όσων εκεί κατοικούν.  Ως συνέπεια η ευτυχία δίνει τη θέση της στη δυστυχία, οι άνθρωποι φεύγουν, ολόκληρες περιοχές ερημώνονται.

Νεοελληνική γλώσσα Γ΄Γυμνασίου. Γενικό σχέδιο δοκιμίου.

1.Η θέση μου(στο σύντομο αυτό πρόλογο δίνουμε ορισμό, άποψη, ή και  μία πολύ σύντομη ιστορική αναδρομή. Είναι σημαντικό να δώσουμε και την άποψή μας).

2.Περιγραφή και αφήγηση με πληροφορίες.

Δίνουμε ιστορικές πληροφορίες, προσπαθούμε να δείξουμε τις αλλαγές της κυρίας έννοιας ή του κυρίου θέματος  μέσα στο χώρο και στο χρόνο.

3.Αιτίες(πνευματικές

                Συναισθηματικές

                Ηθικές ).

4.Αποτελέσματα-Συνέπειες- Λύσεις…

                Σε προσωπικό και κοινωνικό  επίπεδο

                Σε πνευματικό, οικονομικό, περιβαλλοντικό, ανθρωπιστικό και πολιτιστικό επίπεδο.

Προσέχω ότι οι συνέπειες αφορούν το άτομο και την κοινωνία και το μέσο προς την επίτευξη των στόχων μας είναι η παιδεία.

Άσκηση.

Ως εκπρόσωπος του 15 μελούς κάνετε μία εισήγηση με θέμα την απόφασή σας να πραγματοποιήσετε μία εκδρομή-επίσκεψη στο μουσείο της Ακρόπολης.Δίνετε τα επιχειρήματα προκειμένου να πείσετε τους συμμαθητές σας για την πραγματοποίηση αυτής της εκδρομής.

Βασίλειος Μακρυπούλιας, φιλόλογος.

Επαναληπτικές ασκήσεις, Αρχαία Ελληνικά από το πρωτότυπο για το Γυμνάσιο.

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1. Να τονίσετε τις παρακάτω λέξεις και να αιτιολογήσετε τον τονισμό:
ο ἀνηλικος, το πληθος, ἐχω, ο θειος, των ὡραιων, οι ναυται, οι οικοι, τοις κηποις, τας ωρας, τους ἀνθρωπους, το ῥευμα.

2. Να βάλετε στη σωστή πτώση του ενικού ή του πληθυντικού τα ονόματα που είναι σε παρένθεση:
α. Ἐν τοῖς γυμνασίοις οἱ ......................(θεατής) τὰς ..........................(ἀρετή) τῶν ......................(νεανίας) θαυμάζουσιν.
β. Οἱ.......................(πολίτης) πείθονται τοῖς λόγοις τῶν .............................(νομοθέτης) καὶ τῶν ..........................(δικαστής).
γ. Ἰδίας νόμιζε τὰς ..................(συμφορά) τῶν φίλων.
δ. Εἰπέ ἡμῖν, ὦ .....................(σοφιστής), πόθεν εἶ;
ε. Μέγα ἐστὶ τὸ κράτος (=η δύναμη) τῆς ..........................(θάλασσα).
στ. Οἱ ὑπηρέται ἀπέθεσαν τὸν οἶνον ἐν τῇ ..........................τράπεζα).

ζ) Νομίζομεν τὸν _________ (πολίτης) ψυχὴν τῆς πολιτείας.
η) Οἱ _________ (σοφιστής) διελέγοντο τοῖς _________ (πλούσιος).
θ) Ἡ φύσις ἄνευ _________ (μάθησις, γεν.) τυφλόν ἐστί.
ι) Σύ παιδείας καὶ _________ (δόξα) ἐπιθυμεῖς.
ια) Ἐγώ ἡγοῦμαι πλοῦτον καὶ __________ (πίστις) συμμάχους ________ (πόλις, γεν.)

Κοινωνική και πολιτική αγωγή Γ΄Γυμνασίου. Λόγοι ένταξης σε κοινωνικές ομάδες:

Α.Διαβάζω:

1.Η θεωρία του Γιούνγκ και του Άντλερ για την  κοινωνική επιρροή στο άτομο.

(διαδικτυακή πύλη αναζήτησης).

2. Η κοινωνική θεωρία των κυνικών.

(διαδικτυακή πύλη αναζήτησης : μικρός απόπλους).

3.Η κοινωνική θεωρία του Ρουσσώ.

(διαδικτυακή πύλη αναζήτησης).

Β. Ασκήσεις:

1.Να αναφέρετε παλαιά επαγγέλματα και τη δομή τους τα οποία όμως σήμερα έχουν εξαφανισθεί.Να αναφέρετε το γιατί εξαφανίσθηκαν( αναφορά στην διαμάχη ανάμεσα στον παραδοσιακό τρόπο παραγωγής και στην εποχή της μηχανής).

2.Γιατί η συμμετοχή σε αθλητική ομάδα αποτελεί λόγο ένταξης σε κοινωνική ομάδα;

Νεοελληνική γλώσσα Β΄Γυμνασίου. Θέμα: «Περιγράψτε στην τάξη ή στους συμμαθητές σας/φίλους σας έναν τόπο (πόλη,περιοχή) της Ελλάδος που έχετε επισκεφθεί. Δώστε έμφαση σε εκείνα τα στοιχεία του τόπου τα οποία σας απογοήτευσαν και σε εκείνα που σας ενθουσίασαν (τεχνική της σύγκρισης-αντίθεσης):

1^η παράγραφος:

Θέση

Κεντρική ιδέα

Σειρά(από τις σκέψεις προς τα πραγματικά δεδομένα,αναφορά σε συναισθήματα,δίνω επίσης και ιστορικά στοιχεία).

Είναι πράγματι όμορφο πράγμα τα ταξίδια. Με την οικογένειά μου συνεχώς κάθε καλοκαίρι ταξιδεύουμε σε πολλά μέρη της Ελλάδας. Φέτος επιλέξαμε την Ευρυτανία. Ίσως γιατί θέλαμε να δούμε λίγο βουνό, φεύγοντας από την πραγματικότητα του νησιού. Η Ευρυτανία διαθέτει και καλά και κακά στοιχεία, πιθανόν είναι ένα απομονωμένο μέρος που σε καλεί να ξεχάσεις  πολλές από τις μέχρι τώρα συνήθειές σου. Δεν μου άρεσε ότι ο νομός είναι εγκαταλελειμμένος από ανθρώπους, στενοχωρέθηκα από το γεγονός ότι λίγοι νέοι πλέον κατοικούν στα μέρη του Καρπενησίου και πιο μέσα στο νομό. Απογοητεύθηκα από την ζοφερή πραγματικότητα. Παντού βλέπεις μεγάλους ανθρώπους. Μέσα στο εσωτερικό των περιοχών λίγα παιδιά, λίγοι νέοι, λίγες παιδικές φωνές. Τα σχολεία λιγοστά, δεν συζητούμε για τη ζωή το χειμώνα. Ευτυχώς πήγαμε το καλοκαίρι. Φαντάζομαι τι θα γινόταν εάν πηγαίναμε το χειμώνα. Τα πράγματα θα ήταν ακόμη χειρότερα.

2^η παράγραφος:

Συνεχίζω τις αντιθέσεις ανάμεσα σε όσα μου άρεσαν και σε όσα με δυσαρέστησαν στο ταξίδι μου.

Η Ευρυτανία όμως διαθέτει ένα μεγάλο όπλο. Δικό της όπλο. Την πανέμορφη φύση της. Όπως αυτή φαίνεται στα βουνά, στους απίστευτους γκρεμούς, στα ποτάμια και στα πανέμορφα ζωγραφιστά βράχια της. Το μοναστήρι της Παναγίας του Προυσσού ισοσταθμίζει την έλλειψη των ανθρώπων μιάς και πολλοί έρχονται στην χάρη της για να προσκυνήσουν και να κάνουν τα δικά τους τάματα. Τα χωριά είναι παραδοσιακά και μας άρεσε πολύ η φιλοξενία, στον μπαμπά μου μάλιστα το τσίπουρο το παραδοσιακό ποτό των Ευρυτάνων. Μπορείς να καθίσεις σε παραδοσιακές μεγάλες πλατείες και πραγματικά να ξεκουρασθείς, η ζέστη είναι ελάχιστη, οι βόλτες σε  πανέμορφα περιβαλλοντικά μέρη εντυπωσιακές. Πράγματι μέσα στο χειμώνα πολλές φορές έφερα στο μυαλό μου τις ωραίες στιγμές που ζήσαμε εγώ και η οικογένειά μου στα μέρη της Ευρυτανίας.

Νεοελληνική γλώσσα Γ΄Γυμνασίου. Θέμα έκθεσης: Η έννοια του ξένου

Τοποθέτηση:

Από την Ομηρική κιόλας εποχή οι άνθρωποι προχώρησαν σε ένα καθαρά πολιτιστικό αλλά και κοινωνικό διαχωρισμό. Θεώρησαν ότι αυτοί είναι οι γηγενείς και οι ντόπιοι ενώ αυτοί που έρχονται από άλλα μέρη είναι οι ξένοι. Ο βαθύς σεβασμός των Ελλήνων για το συνάνθρωπο τους ώθησε στο να θεσπίσουν τον Ξένιο Δία, το θεό δηλαδή προστάτη των ξένων. Ήδη συναντούμε στην Οδύσσεια το όλο τελετουργικό της φιλοξενίας. Οι γηγενείς κάτοικοι ώφειλαν να προσφέρουν γή και περιποίηση και αγάπη και φοντίδα στον ξένο.

Iστορική αναδρομή:

Στην Οδύσσεια (ραψωδία α 109-173)(διαβάζω οπωσδήποτε αυτούς τους στίχους από το Ομηρικό κείμενο) παραδίδεται όλο το τελετουργικό της Ομηρικής φιλοξενίας. Αυτό το τελετουργικό δείχνει και αποδεικνύει το πλούσιο πολιτιστικό υπόβαθρο των Ομηρικών ανθρώπων. Όπως οι θεοί φιλοξενούν τους ανθρώπους στον κόσμο που καθορίζουν παρόμοια και οι άνθρωποι φέρονται μεγαλόψυχα στους συνανθρώπους τους. Ο ξένος πλένεται, τρέφεται, ψυχαγωγείται, ερωτάται για την ταυτότητά του προκειμένου  ουσιαστικά να γίνει φίλος. Η φιλοξενία ευχαριστεί το σύνολο του ανθρώπινου χαρακτήρα.Σε κάθε περίπτωση η γραμματεία μας παραδίδει πάμπολλες στιγμές φιλοξενίας, η οποία πολλές φορές συνδέθηκε και με θέματα εξευμενισμού( όπως στην περίπτωση του Βελλερεφόντη και άλλων).

Κοινωνική και πολιτική αγωγή Γ΄Γυμνασίου. Επαναληπτικές ασκήσεις:

1.σελ.12-13:

Συμπληρώνω τα κενά στις παρακάτω προτάσεις:

Α.Η κοινωνικότητα δηλαδή…………………………………………………………………………………………………….

Β.Οι άνθρωποι σε όλον τον πλανήτη ζούν……………………………………………………………………………..

Γ.Κοινωνία είναι………………………………………………………………………………………………………………………

2.Να δώσετε τα δύο χαρακτηριστικά της κοινωνίας.

3.Να δώσετε δύο ατομικά χαρακτηριστικά και δύο κοινωνικά πολιτισμικά χαρακτηριστικά.

4.(σελ.15-18).

Έκφραση-έκθεση Ανάπτυξη παραγράφου με διαίρεση

Α.Τα συστατικά στοιχεία της διαίρεσης

Διαιρετέα έννοια(γένος)→  η έννοια που πρέπει να διαιρεθεί

Διαιρετική  βάση            →   τα γνωρίσματα συμφωνα με τα οποία γίνεται η διαίρεση                                                   ®το περιεχόμενο                                                   ®η ποιότητα                                                   ®η σχέση με τις άλλες                                                   ®η δομή της

Είδη(μέλη της διαίρεσης)→το αποτέλεσμα που προκύπτει από τη διαίρεση της διαιρετέας έννοιας με τη διαιρετική βάση.

 Β.Αναγκαίες προϋποθέσεις για μία σωστή διαίρεση

Για να είναι σωστή η διαίρεση πρέπει να είναι:

√ενιαία η διαιρετική της βάση:π.χ:οι εγκλίσεις των ρημάτων είναι η οριστική η υποτακτική η ευκτική και η προστακτική

√ τέλεια : να περιλαμβάνει όλα τα είδη του γένους: π.χ οι ονοματικοί ρηματικοί τύποι είναι το απαρέμφατο και η μετοχή

√ συνεχής :να μην γίνεται κάποιο άλμα στα είδη της :  π.χ τα είδη του ποιητικού λόγου είναι το έπος η δραματική ποίηση και η λυρική ποίηση