Οι οδηγίες του ΙΕΠ για το μάθημα της έκφρασης - έκθεσης: παραδειγματικά κριτήρια και λύσεις. 

Πατήσθε στο σύνδεσμο.

Νεοελληνική γλώσσα γ΄γυμνασίου: διαγώνισμα προτεινόμενο.

 

Α΄Κείμενο.

Το νερό.

α)Υγρότοποι:πηγή ζωής.

 

Όπως δέχονται οι περισσότεροι επιστήμονες,η ζωή ξεκίνησε μέσα στο νερό και σε μεγάλο βαθμό εξαρτάται από αυτό.Κανένας οργανισμός δεν μπορεί ναεπιβιώσει χωρίς καθόλου νερό.Δεν είναι λίγα τα είδη που περνούν ολόκληρητη ζωή τους μέσα σ’ αυτό και άλλα που αναπαράγονται κοντά σε υδάτινα πε-ριβάλλοντα.

Ο άνθρωπος ακόμα και σήμερα εξαρτάται άμεσα από τα οικοσυστήματα,πουτο βασικό τους χαρακτηριστικό είναι το νερό.Μεγάλος αριθμός ζώων,φυτών καιπουλιών με πολύπλοκα δίκτυα βιολογικών σχέσεων ζει μέσα στους υγρότοπους.Τα οφέλη τους είναι τεράστια.Προστατεύουν τις γεωργικές εκμεταλλεύσεις απότις πλημμύρες,αφού έχουν την ικανότητα να συγκρατούν τα εποχιακά βρόχινα νερά.Η βλάστηση που υπάρχει σε αυτούς εμποδίζει τη διάβρωση στις ακτές

Ο λόγος του Θρασύβουλου πρός τους Αθηναίους.

 «Θυμηθείτε, πολίτες —κι όσοι δεν το ξέρετε, μάθετέ το— ότι στο δεξιό εκείνων που πλησιάζουν βρίσκονται αυτοί που εδώ και τέσσερεις μέρες νικήσατε και πήρατε στο κυνήγι. Στο άκρο αριστερό τους πάλι είναι οι ίδιοι οι Τριάντα —αυτοί που δίχως σε τίποτα νάχουμε φταίξει μας εξόριζαν από την πόλη, μας έδιωχναν από τα σπίτια μας κ’ έκαναν προγραφές των αγαπημένων μας. Να όμως που τώρα τους έλαχε κάτι που αυτοί ποτέ δεν περίμεναν, ενώ εμείς πάντα το ευχόμασταν— τους αντικρύζουμε με τα όπλα στα χέρια! Κάποτε μας έπιαναν την ώρα που τρώγαμε, την ώρα που κοιμόμασταν, την ώρα που ήμασταν στην Αγορά· άλλοι εξοριστήκαμε όχι μόνο αναίτια, αλλά δίχως να βρισκόμαστε καν στην πόλη. Γι’ αυτό κ’ οι θεοί παίρνουν τώρα φανερά το μέρος μας: μέσα στην καλοκαιρία προκαλούνε θύελλα την ώρα που μας συμφέρει· όταν κάνουμε επιχείρηση, λίγοι εμείς εναντίον πολλών εχθρών, θριαμβεύουμε χάρη στην εύνοιά τους· και να τώρα που μας έφεραν σε τοποθεσία όπου οι εχθροί έχουν ν’ ανέβουν ανήφορο κ’ έτσι δεν μπορούν ούτε δόρατα, ούτε ακόντια να ρίξουν πάνω από τα κεφάλια των μπροστινών τους, ενώ εμείς από ψηλά θα τους φτάνουμε και με δόρατα και μ’ ακόντια και με πέτρες και θα χτυπήσουμε πολλούς. Θα νόμιζε κανένας ότι με τις πρώτες σειρές τους τουλάχιστον θα χρειαστεί να πολεμήσουμε σαν ίσοι προς ίσους· αν όμως εσείς ρίχνετε τα βέλη σας πυκνά-πυκνά, όπως πρέπει, κανένας σας δε θ’ αστοχήσει — γεμάτος καθώς είν’ ο δρόμος από δαύτους. Αυτοί πάλι θα κρύβονται όλη την ώρα κάτω από τις ασπίδες τους για να προφυλαχτούν— έτσι θα μπορούμε να τους χτυπάμε όπου θέλουμε, σα νάναι τυφλοί, αλλά και να ορμάμε καταπάνω τους και να τους γκρεμίζουμε.  Εμπρός λοιπόν, άνδρες, αγωνιστείτε με τέτοιο τρόπο, που ο καθένας σας να νιώσει ότι σ’ αυτόν χρωστάμε το πιο πολύ τη νίκη! Γιατί αυτή, αν θέλει ο θεός, θα μας δώσει πίσω πατρίδα, σπίτια, ελευθερία, τιμές, παιδιά —σ’ όσους έχουν— και γυναίκες. Τρισευτυχισμένοι θάναι στ’ αλήθεια όσοι από μας, νικητές, ζήσουν για να δουν τη γλυκύτατη εκείνη μέρα! Ευτυχισμένος όμως κι όποιος σκοτωθεί, γιατί σε κανένα —και πλούσιος νάναι— δε θα στηθεί μνημείο λαμπρό σαν το δικό του! Όταν λοιπόν έρθει η στιγμή θ’ αρχίσω εγώ να τραγουδάω τον παιάνα- και μόλις επικαλεστούμε τον Ενυάλιο ας ορμήσουμε όλοι με μια καρδιά, να ξεπληρώσουμε σ' αυτούς τους ανθρώπους τις προσβολές που μας έκαναν!»

[Μετάφραση: Ρόδης Ρούφος]

Περί του σώματος και του πνεύματος.

 

Χωρίς το πνεύμα δεν υπάρχει σώμα, όπως και χωρίς το σώμα δεν υπάρχει πνεύμα. Χωρίς το νερό δεν υπάρχει πάγος όπως και χωρίς τον πάγο δεν υπάρχει νερό. Ο μέγας Ηράκλειτος μέσα από τον ορισμό του πολέμου τα προσδιόρισε τα αντίθετα κατά τρόπον οντολογικώς άρτιον: το ένα διαχωρίζεται σε δύο προκειμένου να αναπτυχθεί ολικά και επιτέλους διά της εμπύρου βουλήσεως να συνεχίσει το οντολογικό ταξείδι. Όσα σκέπτεται ο νούς αποτελούν χαρά του σώματος, όσα μπορεί το σώμα αποτελούν ανακούφιση του νοός. Ούτε το ένα είναι καλό ούτε το άλλο κακό. Εάν το πνεύμα είναι καλό έχει ανάγκη του κακού σώματος για να το αποδείξει, εάν το σώμα είναι καλό έχει ανάγκη το περιττό πνεύμα για να το αποδείξει.

Οδηγούμεθα λοιπόν στο ότι ο άνθρωπος δεν είναι πνεύμα και σώμα, αυτή η δυαλιστικότητα προσεχτικά σμιλεύθηκε στα πλατωνικά γραπτά, συνεχίσθηκε στον Αριστοτέλη (ο ορισμός της ουσίας ως μορφής και ύλης είναι ενδεικτικός) και αποθεώθηκε για τους γνωστούς ωφελιμιστικούς λόγους στους χριστιανούς. Ο άνθρωπος είναι η συνέχεια μιάς δυνάμεως οντικής πέρα από κάθε δυαλισμό, ειδικά εάν θεαθεί ως χθές (αήρ) ως παρών (γήϊνο στοιχείο) και αύριο (αιθέρας προς το επόμενο). Εξάλλου ο θεός-πνεύμα δεν μπορεί να κάνει όσα ο άνθρωπος και το αντίστροφο, διότι και οι δύο αυτές μεταβλητές αποτελούν εξ-όντωση της μιάς δυνάμεως του όντος Είναι. Ο θεός δεν μπορεί να «αμαρτήσει» αλλά  κάποιος πρέπει να προχωρήσει και αυτές τις δυνάμεις οντολογικά. Ο άνθρωπος δεν μπορεί να είναι «τέλειος» αλλά κάποιος πρέπει να είναι: Η αμαρτία μαζί με την τελειότητα όμως εξ-οντώνουν το όν και το προχωρούν στις επόμενες συνισταμένες του. Ώστε λοιπόν ο θεός και ο άνθρωπος είναι η συνέχεια της μιάς δυνάμεως, ώστε λοιπόν το πνεύμα και το σώμα αποτελούν ράγιες και οδό και συνέχεια της μιάς δυνάμεως.

Ποσειδωνιάται...Κωνσταντίνος Καβάφης.

 

Την γλώσσα την ελληνική οι Ποσειδωνιάται

εξέχασαν τόσους αιώνας ανακατευμένοι

με Τυρρηνούς, και με Λατίνους, κι άλλους ξένους.

Το μόνο που τους έμενε προγονικό

ήταν μια ελληνική γιορτή, με τελετές ωραίες,

με λύρες και με αυλούς, με αγώνας και στεφάνους.

Κι είχαν συνήθειο προς το τέλος της γιορτής

τα παλαιά τους έθιμα να διηγούνται,

και τα ελληνικά ονόματα να ξαναλένε,

που μόλις πια τα καταλάμβαναν ολίγοι.

Και πάντα μελαγχολικά τελείων’ η γιορτή τους.

Γιατί θυμούνταν που κι αυτοί ήσαν Έλληνες —

Ιταλιώται έναν καιρό κι αυτοί·

και τώρα πώς εξέπεσαν, πώς έγιναν,

να ζουν και να ομιλούν βαρβαρικά

βγαλμένοι — ω συμφορά! — απ’ τον Ελληνισμό.

Η επαφή των φύλων στη φιλοσοφία του Πλήθωνος (περί του θηλυκού και αρσενικού δυναμικού στοιχείου στη φιλοσοφία του Γεμιστού).

Εις το έργον του «περί νόμων συγγραφή» ο Γεώργιος Πλήθων ορθώτατα θέτει τη σχέση των φύλων(αρσενικού και θηλυκού) αλλά και στις σχέσεις τους  (έμφυλες σχέσεις) μέσα στο συμπαντικό πλαίσιό τους, θεωρώντας ότι η επαφή του αρσενικού με το θηλυκό στοιχείο, του ανδρός με τη γυναίκα εκτυλίσσεται σε τρία πεδία δράσης, χαράς και ηδονής αλλά και αποτελεσματικότητας:

Στο πεδίο του σώματος

Στο πεδίο της εσωτερικότητας

Στο πεδίο της συμπαντικής εν δυνάμει επαφής.

Τα όσα μας λέγει ο Έλλην σοφός για την επαφή του ανδρός και της γυναικός αποκαθιστούν πλήρως τη συμπαντική ισορροπία των Ολυμπίων θεών, αποκαθιστούν πλήρως τη συμπαντικότητα του ανθρώπου ως θηλείας και άρρενος οντότητος. Ανοίγει τους ορίζοντες της επαφής, η επαφή του ανδρός με τη γυναίκα ξεκινά από τις συμπαντικές δυνάμεις οι οποίες φέρουν τον άνδρα και τη γυναίκα στη γή, συνεχίζεται σε όσα αναπτύσσονται επί της γής, αλλά και συνεχίζονται προς ό,τι έχει κανονίσει το σύμπαν στο νού και στο σώμα του εκάστοτε ανδρός και γυναικός.

Μία μικρή αποτύπωση του Εθνομάρτυρος Ρήγα Φεραίου.

 

Ο Ρήγας ήταν Θεσσαλός στην καταγωγή, γεννήθηκε μάλιστα στις Φερρές από γονείς ορθοδόξους χριστιανούς. Στη Ζαγορά της Θεσσαλομαγνησίας υπήρξε Ελληνικό σχολείο στο οποίο εμαθήτευσε ο Ρήγας, ήταν μάλιστα τόσο ευφυής και επιμελής ώστε ξεπέρασε ακόμα και αυτόν τον δάσκαλό του τον περίφημο λόγιο Κωνσταντίνο. Ανέπτυξε όμως φιλελεύθερο χαρακτήρα και ιδέες επειδή δεν άντεχε την οθωμανική σκλαβιά, και σε αυτό το σημείο διαφοροποιήθηκε από τους δασκάλους του. Είναι πράγματι σημαντικό να σημειωθεί ότι  ο αέρας ελευθερίας που παρέσυρε το Ρήγα, μάλλον πήγαζε από το βαθύ χαρακτήρα του, τις δυνάμεις του μυαλού του και της ψυχής του, γιατί ο φιλελευθερισμός του ξεπέρασε όσα του δίδαξαν κατά καιρούς οι δάσκαλοί του. Αν και οι εκπαιδευτικές γνωριμίες του κατά καιρούς έπαιξαν σημαντικό ρόλο στο πλάσιμο των ιδεών του και των πράξεών του.

Ας αναφέρουμε το Δημήτριο Καταρτζή Βυζάντιο, ο οποίος σε προχωρημένη ηλικία γνωρίσθηκε με το Ρήγα και ενθουσιάσθηκε από το φρόνημά του.Από αυτόν το σοφό δικαστικό ο Ρήγας διδάχθηκε τη Γαλλική και την Αραβική γλώσσα, εμελέτησε σχετικές πηγές, από αυτόν τον ένθερμο πατριώτη έλαβε φλογερά πράγματι διδάγματα περί της ελευθερίας των Ελλήνων. Πάντως ο Ρήγας έφθασε στη Βλαχία περί το 1790, όταν ηγεμών τοποθετήθηκε ο Μαυρογένης. Μόλις αυτός ο ηγεμόνας έμαθε τα λόγια προσόντα του Ρήγα αμέσως τον προσέλαβε ως γραμματέα του, φαίνεται λοιπόν ότι από τη θέση αυτή ο Ρήγας απέκτησε σαφή άποψη περί των τεκταινομένων στην οθωμανική περιφέρεια και γενικά περί των εξελίξεων στη διεθνή γεωπολιτική σκηνή. Εξάλλου ο ηγεμόνας δεν ήταν τυχαίο πρόσωπο εάν σκεφθεί κανείς ότι ήταν διερμηνέας του οθωμανικού στόλου, του Καπετάν πασά,  με τη μεσιτεία του οποίου έλαβε την πολιτική θέση του στη Βλαχία.

Περί των Κυκλαδικών ειδωλίων.

 

Το εξαίρετο οντολογικό ρήμα οράω-ώ(βλέπω) αποτελεί την οντολογική βάση της Ελληνικής γλώσσης, επισημοποιεί την αντιληπτική σχέση των Ελλήνων –ενορατική κατά βάση-με το Όλον. Εκ του ρήματος αυτού προκύπτει το είδος (ιδέα) δηλαδή το οργανωμένο σχήμα το οποίο οι άνθρωποι είδον. Τα Κυκλαδικά ειδώλια σηματοδοτούν την ικανότητα των Ανθρώπων αυτών να ιδούν τον Άνθρωπο μέσα στο Όν ως είδος δηλαδή ως συγκεκριμένο οπτικό σύνολο (ίδω-ειδώλιο)το οποίο και αναπαρέστησαν στα περίφημα σωζόμενα αγαλματίδια.

Μας προξενούν εξαιρετική εντύπωση τα αγαλματίδια των Κυκλαδιτών. Σαφέστατα αντιπροσωπεύουν τον Οντικό Άνθρωπο μέσα στο σύμπαν το οποίο κινείται υπό τον Ήλιο και την πλήρη ενέργειά του.Λευκό φωτισμένο μάρμαρο, φωτισμένες μορφές, όμως δεν αποσπώνται οι μορφές των κυκλαδικών αγαλματιδίων από το φώς. Ζούν εντός του Οντικού φωτός, είναι ωλοκληρομένες μορφές διότι βιώνουν το Όλον ως συνέχεια του Ηλίου επί της γής, είναι προέκταση του Ηλίου και ως προέκταση του Φωτός βλέπουν, γνωρίζουν, αντιλαμβάνονται και εκπληρώνουν το Όλον εν στιγμή και διαρκεία. Οι μορφές αυτών των αγαλματιδίων μας θυμίζουν τον ξεχασμένο Έλληνα άνθρωπο τον εκτός εαυτού, αυτός ο οποίος ήταν δυναμική συνέχεια του Όλου και του Είναι του.

Έκθεση-έκφραση α' λυκείου. Θέμα έκθεσης: « Δεν θα πρέπει να ντυνόμαστε σύμφωνα με την τελευταία λέξη της μόδας ή να γινόμαστε θύματα της μόδας». Γιατί κατά τη γνώμη σας η παραπάνω διατύπωση είναι λογική; Ποιες επιπτώσεις μπορεί να έχει στον τρόπο σκέψης και στην ψυχολογία μας η προσκόλληση στις επιταγές της μόδας; Να παρουσιάσετε τις απόψεις σας σχετικά με το θέμα αυτό σε ένα κείμενο 300-350 λέξεων που πρόκειται να δημοσιεύσετε στο ηλεκτρονικό περιοδικό του σχολείου σας».

 

 

Μπορεί η μόδα του ντυσίματος να επηρεάζει τους ανθρώπους παλαιόθεν, όμως η εικονική εποχή σε συνδυασμό με την επικράτηση της υλιστικής κατανάλωσης έχει απογειώσει την επιρροή αυτή. Και μόνον το γεγονός ότι η τηλεόραση συνεχώς και αδιαλείπτως αποθεώνει κυριολεκτικά την εξωτερική εμφάνιση και δή το ντύσιμο, αποδεικνύει πόσο μαζικά και αποτελεσματικά χειραγωγείται στον τομέα αυτό ο άνθρωπος. Σε κάθε όμως περίπτωση ο άνθρωπος ως πνευματικό όν θα πρέπει να τιθασεύσει την εξωτερική ανάγκη του ντυσίματος δίδοντας επιτέλους προτεραιότητα σε ζωτικές για την εσωτερική του ανάπτυξη πνευματικές και ψυχικές ανάγκες.

Ειδικά στη σημερινή εποχή της εικόνας και της πληροφορίας, της άμετρης υλιστικής κατανάλωσης και των αμέτρων ατομικών επιδιώξεων ο άνθρωπος θα πρέπει να αποδείξει ότι ως πνευματικό όν μπορεί να ταξιθετήσει σωστά τις ανάγκες του. Η μόρφωσή του, η εσωτερική του εξέλιξη και καλλιέργεια θα πρέπει να αποτελέσει την πρώτη έννοια του ανθρώπου, διότι αυτά τα μεγέθη βοηθούν την κάθε ατομική και κοινωνική εξέλιξη και όχι η προσκόλληση σε εξωτερικότητες όπως είναι η μόδα.

Επίσης η σημερινή αγχωτική και απαιτητική εποχή, θα πρέπει να ελεγχθεί αποφασιστικά από τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος επιβάλλεται να αναπτύξει ισχυρά συναισθήματα καλλιέργειας, συναισθηματικού ελέγχου και ψυχικής προόδου διότι εξελίσσοντας ευγενή συναισθήματα εγκράτειας, ολιγάρκειας και αυτοελέγχου, συγχρόνως θα προοδεύσει σε αρετές και σε εσωτερικές δυνάμεις αυτάρκειας και καθοδήγησης  των δυσκόλων σημερινών κοινωνικών συνθηκών. Με αυτόν τον τρόπο η ανθρώπινη προσωπικότητα θα καθοδηγεί και δεν θα καθοδηγείται από τη σημερινή δύσκολη και μηχανιστική εποχή.

Μόλις και χρειάζεται να συζητήσουμε ότι οι επιπτώσεις της πιστής τήρησης της μόδας είναι έως τραγικές για τον άνθρωπο: Το πρόσωπο μηχανοποιείται, αναπτύσσεται μονομερώς, και πέφτει θύμα της εικονικής καταναλωτικότητας της εποχής. Ο άνθρωπος καθίσταται ένα επιφανειακό μέγεθος, χωρίς πνευματικό βάθος, με κύριο αποτέλεσμα την απόρριψη κάθε ουσιαστικης ζωής και σε σχέση με την αυτοεξέλιξη αλλά και τις κοινωνικές του επαφές.

Μία δική μας μετάφραση εκτίμηση στην περίφημη φράση: πολλὰ τὰ δεινὰ κοὐδὲν ἀν- θρώπου δεινότερον πέλει…(Αντιγόνη Σοφοκλέους , στ.332-333).

 

Ο Σοφοκλής, αυτός ο ιερός μύστης των φοβερών και τρομερών συμπαντικών μυστικών, ηρεμεί με αυτούς τους συναισθηματικούς στίχους το φιλοθέαμον Αθηναϊκό, και όχι μόνον, κοινό: παύει για λίγο τη λογική της Αντιγόνης, τα ασίγαστα υπερκόσμια επιχειρήματά της, και δίδει βήμα στο χορό, σαν να λέμε σταματά το λόγο του Ενός, του υπερκοσμίου, του μεγάλου αναχωρητή ταξιδευτή, και προσφέρει βήμα στους πολλούς, οι οποίοι είναι προσκολλημένοι στο Εδώ, σταματά ο Λόγος και για λίγο επικρατεί το συναίσθημα των πολλών, αφαιρετικά όμως επεμβαίνει και σε αυτό το κομμάτι ο Φιλόσοφος ποιητής και τα συναισθήματα των πολλών του λαού κρύπτουν κάποιες συμπαντικές σημαντικές αλήθειες.

Ο Λαός, οι πολλοί, οι φοβισμένοι του κόσμου αυτού, οι αν-ίκανοι να κινηθούν πραγματικά, προχωρούν στο μόνο που μπορούν να κάνουν: βλέποντας τη Μία Αντιγόνη να προχωρεί προς το Όν και το Είναι της, εκτιμούν φοβισμένα και ως όχι λαός (όχλος) την ανθρώπινη κίνηση όχι από την ενεργό συμπαντική της κίνηση (αυτό το κάνει η Αντιγόνη) αλλά από το πρίσμα των πολλών οι οποίοι θέλουν την ησυχία τους και την καλή και ήρεμα καθημερινότητά τους. Πολλά τα δεινά: δεινόν, αναφέρεται και στον Λάχητα του Πλάτωνος, δεινόν είναι ό,τι το φοβερόν συμβαίνει πέραν των ανθρωπίνων δυνατοτήτων και ικανοτήτων το οποίον όμως θα πρέπει να ελεγχθεί από τον άνθρωπο. Ο Ηράκλειτος βέβαια δεν θα συμφωνούσε μαζί μας αλλά ούτε και με τον Πλάτωνα και το χορό του Σοφοκλέους: εάν είσαι βυθισμένος στο Όν τότε δεν υπάρχει τίποτε το δεινόν αλλά η ακολούθησις των εσωτερικών οδών του όντος.

Το δεινόν λοιπόν είναι προϊόν και απότοκο της λήθης: ο Χορός,οι Πολλοί βλέπουν ότι ο άνθρωπος έξω του Όντος ως Υποκείμενο που προσπαθεί να ελέγξει το Αντικείμενο Όν, αυτός ο άνθρωπος ονομάζει δεινά όλα όσα προσφέρει το Όν και ο Άνθρωπος επειδή έχει εξέλθει αυτού θα πρέπει να τα αφομοιώσει: η διαλεκτική του Σοφοκλέους είναι εξαιρετική: τα δώρα του Όντος φαίνονται απόκοσμα και δεινά, δηλαδή τρομερά και φοβερά επειδή έχουμε απαρνηθεί την οντική διαδοχή και έχουμε προσκολληθεί σε μία γήϊνη εμμένεια.

… κοὐδὲν ἀνθρώπου δεινότερον πέλει…στη συμπαντική αυτή πρόταση του Σοφοκλέους θα θέσουμε ως Υποκείμενο (σύμφωνα και με την Ομηρική συντακτική οντολογική τακτική) το Όν: το ρ.πέλω (συναναστρέφομαι) το οποίο μας δίδει την έσχατη συναναστροφή των ανθρώπων (πόλεμος) άρα το Όν ως Είναι τίποτε φοβερώτερο και τρομερότερο από τον Άνθρωπο δεν συναναστρέφεται: Μέσα στο Όν λοιπόν το φοβερώτερο και το τρομερότερο είναι ο Άνθρωπος, η ανοικειότητα αυτού όπως την προσδιόρισε στους ιδίους αυτούς στίχους ο πολύς Χάίντεγγερ.

Άρα γιατί ο λαός, οι άνθρωποι των Αθηνών, ο Σοφόκλειος Νούς, ονομάζει μέσα στο αχανές σύμπαν τον Άνθρωπο ως το τρομερότερο και φοβερώτερο όλων των όντων; Ολίγον καιρό αργότερα ο Σωκράτης (δυστυχώς) κατά τελείως υποκριτικό τρόπο θα αποκρύψει αυτή την οντολογία του ανθρωπίνου οντολογικά απροσδιορίστου, και θα ηρεμήσει το χορό λέγοντας ότι ο άνθρωπος εάν γνωρίσει θα είναι ήρεμος και προβλέψιμος και όχι δεινός, όχι τρομερός και φοβερός και απροσδιόριστος.

Αρχαία Ελληνικά από το πρωτότυπο, α΄γυμνασίου. Ασκήσεις.

 

Κάνουμε επανάληψη την ενότητα  7. 

Μετά απαντάμε στις παρακάτω ερωτήσεις:

	i) Ο χρόνος Παρατατικός  δηλώνει ……………………………………………………………………………… ii ) Ο χρόνος Αόριστος  δηλώνει ………………………………………………………………………………
	Τι παρατηρείτε στους τύπους ἐλυον και ἐπαίδευον   i) Ως προς τον αριθμό των συλλαβών τους; (τα ρήματα στον Ενεστώτα  είναι     λύω και  παιδεύω ) …………………………………………………………………………………… ii) Ως προς τη θέση της αύξησης; …………………………………………………………………………………… iii) Με ποιο γράμμα δηλώνεται η αύξηση; …………………………… Πώς ονομάζετα η αύξηση αυτή;…………………………………………….
	Τι παρατηρείτε στους τύπους  ἤθροιζε και  ὕβριζον i) Ως προς τον αριθμό των συλλαβών; (τα ρήματα στον Ενεστώτα είναι     ἀθροίζω και ὑβρίζω ) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ii) Ως προς τη θέση της αύξησης; …………………………………………………………………………………… iii) Πώς ονομάζεται η αύξηση αυτή; …………………………………………………………………………………….

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Aρχαία Ελληνικά Α΄γυμνασίου. Ασκήσεις συντακτικού.

Γ . ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΥ

1) Στις παρακάτω προτάσεις να υπογραμμίσετε το υποκείμενο του ρήματος:

1.Ἀθηναῖοι πολλά ἐν τῶ βίῳ ἐπιτηδεύουσι.

2.Οἱ ταῦροι ἄγριοι εἰσίν.

3.Αἱ ἄμπελοι τόν οἶνον παρέχουσιν.

4.Μάχονται ὑμῖν οἱ πολέμιοι.

5.Ἐγώ εἰμί ὁ ποιμήν ὁ καλός.

6.Τά φύλλα πίπτει.

7.Λέγω σοι καί τοῦτο.

8.Αἱ ὧραι ἐνθάδε πρᾳόταταί εἰσίν.

Δειγματική διδασκαλία στο μάθημα των Αρχαίων Ελληνικών από μετάφραση.

 

Ευριπίδου,Ελένη,στιχ.1305-1424,Γ΄επεισόδιο.

Πρωταγωνιστές:Θεοκλύμενος και Ελένη.

Χώρος –χρόνος:το παλάτι του βασιλιά,δίπλα στον τάφο του πατέρα του,τη στιγμή κατά την οποία αρχίζει να εφαρμόζεται το σχέδιο του Μενελάου και της Ελένης.

 

Α.Νόημα.Οι ιδέες    και οι πράξεις των βασικών πρωταγωνιστών του κειμένου μέσα στη ροή και στη πλοκή της υπόθεσης όπως δίδεται από τον ποιητή.

 

Β΄.Δομή του κειμένου.Αναφέρονται οι ενότητες του κειμένου και δίδονται οι πλαγιότιτλοι αυτών.π.χ.1305-1313:Η ανακάλυψη του Θεοκλυμένου.

 

Γ΄.Ερμηνεία .α)κυριολεκτική.Επίπεδο 1.Όλα γίνονται από την Ελένη χάριν του προμελετημένου σχεδίου απόδρασης αυτής και του συζύγου της.Γι αυτό το λογο δέχεται να παντρευτεί και τον αγνοούντα Θεοκλύμενο.

Ο Hume και ο Spinoza για τη γνώση και για την ανθρώπινη νόηση

 

Περίληψη

Κατά τον David Hume και τον Baruch Spinoza, η έρευνα για την ανθρώπινη νόηση αποτελεί ένα ιδιαίτερο ζήτημα. Ο Hume, αρνούμενος τη φυσική αιτιοκρατία, προχωρά σε έναν μέτριο σκεπτικισμό όσον αφορά την ανθρώπινη νόηση και τη δυνατότητα του ανθρώπινου όντος να γνωρίσει με ακρίβεια τον κόσμο που τον περιβάλλει. Οι αιτιακές σχέσεις που το υποκείμενο αναγνωρίζει εντός της νόησής του, δεν διέπονται από κανέναν σταθερό, αναγκαίο και αναλλοίωτο νόμο, δεν υφίστανται καν ως τέτοιες, δηλαδή ως αιτιακές. Αντιθέτως η λογική αναγκαιοκρατία που επιβάλλει στη νόηση μια τέτοια παραδοχή χαρακτηρίζεται από ασυνέπεια, καθώς μόνο η εμπειρία και το έθος παριστάνουν το αναγκαίο ως υπαρκτό. Ο Spinoza θεωρεί πως δίχως τις αληθείς αντιλήψεις η γνώση παραμένει κατακερματισμένη και ατελής. Έτσι προτείνει μια διόρθωση των λειτουργιών του νου, μια αποκατάσταση του φυσικού λόγου. Τα περιθώρια εντός των οποίων η ανθρώπινη νόηση επιτρέπει το σχηματισμό ορθών αντιλήψεων θέτουν εν αμφιβόλω, σύμφωνα με τους δύο φιλοσόφους, κατά πόσο η γνώση, σε έναν επαρκή βαθμό, είναι εφικτή.       

Λέξεις- Κλειδιά: Spinoza, Hume, Γνώση, Νόηση, Αγωγή.

Εισαγωγή

Η έννοια του χάους εις τον Αριστοτέλη και η θεωρία της αιωνίου ανακυκλήσεως του Νίτσε.

 

  

   Εάν ασπασθούμε την πίστη ότι πρώτα υπήρξε το ον και μετά η φιλοσοφία φθάνουμε αβίαστα στο συμπέρασμα ότι όλες οι θεωρείες της φιλοσοφίας οδηγούν στο ον, και βέβαια μεταξύ τους επικοινωνούν πλησιάζοντας όλο και πιο πολύ την οντολογική αλήθεια και πραγματικότητα.Από αυτή την άποψη όλες οι προσωπικές εκτιμήσεις των φιλοσόφων στα συστήματά τους αποτελούν κλίμακες που πορεύονται προς το ον.Όταν λοιπόν ο Αριστοτέλης στο έργο του «Περί ψυχής»μας αναφέρει «ίσως είναι αναγκαίο να διερευνήσωμε πρώτα μέσα σε ποιο από τα γένη βρίσκεται η ψυχή και τι είναι,εννοώ αν είναι ουσιώδης μορφή και ουσία,ή ποιόν ή ποσόν,ή και κάποια άλλη από τις κατηγορίες που ξεχωρίσαμε,και ακόμη αν είναι κάτι από τα πράγματα που βρίσκονται στην κατάσταση του δυνάμει ή μάλλον κάποια ενδελέχεια.»(Αριστοτέλης,Περί ψυχής,εις.μτφ.σχόλια.Β.Τατάκης,Δαίδαλος,εκδ.Ι  .Ζαxαρόπουλος,402b.)θέτει τα θεμέλια μιάς έρευνας γύρω από την οντολογική θεμελίωση των μερών της φιλοσοφίας και του σκοπού αυτών. Σε αυτό λοιπόν το απόσπασμα διακρίνεται η απουσία της άμεσης γνώσης και η προσπάθεια νοητικής θεμελίωσης του οντολογικού ρόλου της ψυχής.Μήπως όμως αυτό σημαίνει ότι ο Αριστοτέλης –και όχι μόνον-κτίζει ένα σύστημα οντολογικά ανύπαρκτο,γνωσιολογικά υπαρκτό,προκειμένου να ωθήσει τους συνανθρώπους του προς την πορεία του όντος(στην οποία πορεία η ψυχή είναι το πρώτο στάδιο);Μήπως δηλαδή ο άνθρωπος στην προσπάθειά του να «ξεγελάσει»το χάος ,το μόνον αληθινά υπάρχον,προσπαθεί να δημιουργεί με τα πνευματικά του εργαλεία πράγματα που ο χρόνος(ο μεγάλος φρουρός του χάους)γρήγορα καταστρέφει;Ο Νίτσε ίσως κάτι τέτοιο υπενόησε όταν έγραψε «Θλίψη είναι η γνώση :όσοι πιότερο γνωρίζουν πιο βαθιά κλαιν για την μοιραία αλήθεια.Το δένδρο της ζωής δεν είναι το δένδρο της γνώσης»(Ντάνιελ Λέβυ,Φρ.Νίτσε,Μτφ:Άρης Δικαίου,εκδ.Λογοτεχνική,σελ.30).

Μακιαβέλι, ο πολιτικός εκφραστής του Προτεσταντισμού.

 

Η σειρά από τον Λούθηρο και το Μακιαβέλι έως τον Καρτέσιο, είναι πράγματι μία πολύ ενδιαφέρουσα σειρά γένεσης του θρησκευτικού και πολιτικού και φιλοσοφικού ατομικισμού,  ο οποίος αποθεώθηκε στην εμφάνιση του οικονομικού καπιταλιστικού ατομικισμού ο οποίος πλέον απομόνωσε πλήρως το σημερινό υλιστικό άνθρωπο.

Η Δύση ως γνωστόν, γνώρισε το χριστιανισμό από Αρειανούς εκφραστές του χριστιανικού δόγματος. Η σημασία αυτού του γεγονότος είναι εξαιρετικά σημαντική διότι αφ΄ενός εγέννησε τη διαδρομή από τον παπισμό έως τον προτεσταντισμό, αφ΄ετέρου μετέφερε ομαλά το ενυπόστατο δόγμα του χριστιανισμού στους παγανιστές εκχριστιανισμένους βαρβάρους Γότθους οι οποίοι αποτελούν τους προγόνους των σημερινών Ευρωπαίων θεμελιωτών της γηραιάς ηπείρου.

Δεχόμενος λοιπόν ο Άρειος ότι ο Ιησούς Χριστός δεν είναι Υιός ομοούσιος εκ του Πατρός αλλά κτίσμα αυτού, απέλυσε το Θεό-Πατέρα στο Σύμπαν και μετέφερε τον Υιό-Ιησού στη Γή, κρατώντας το χαοτικό χάσμα ανάμεσά τους. Αυτό έχει εξαιρετική σημασία στο ότι ο παπισμός σε αντίθεση με την Ορθοδοξία της Ανατολής, εδέχθη έναν απομακρυσμένο αχανή και αφηρημένο Θεό ο οποίος απλά αντιπροσωπεύεται από τον πάπα επί της Γής: για αυτό ο πάπας αποθεώθηκε και θεωρήθηκε όλα όσα θεωρήθηκε (αλάθητος κ.λ.π) διότι ήταν ο μοναδικός δεσμός ανάμεσα στον αφηρημένο θεό των δυτικών χριστιανών και στους ανθρώπους. Τη στιγμή κατά την οποία στην ανατολική ορθοδοξία ο θεάνθρωπος Ιησούς εθεωρείτο ως αυτοφυής θεός ομοούσιος τω Πατρί, για αυτό και οι ιερείς της Ορθοδοξίας ουδέποτε εθέλησαν τις παπικές υπερβολές του αλαθήτου διότι θεωρούσαν ότι ο θεάνθρωπος Ιησούς είναι δίπλα τους.

απόσπασμα από το βιβλίο μου : "Λατινικά Λυκείου".

 

ΙΙ.Επισημάνσεις σε Γραμματικούς και συντακτικούς τύπους.

(κατά κεφάλαιο).

Κεφ.1.

querelarum    = Γενική ως συμπλήρωμα του επιθέτου plenae.

          Epistulis         =Aφαιρετική του οργάνου στο ρ.repugnat.

          Romam          =Eπιρρηματική αιτιατική που δηλώνει κατεύθυνση(πρβλ.

                                  Κεφ.28).

Κεφ.2.

dolo                =Αφαιρετική του τρόπου στο ρ.expugnat.

          Cum nato,cum.....=εμπρόθετοι προσδιορισμοί της συνοδείας.

          Novam            =δανείζεται  το συγκριτικό από το recens-ntis.

          Filius               =προσοχή στις:γενική ενικού  =fili

                                                           κλητική ενικού=fili.

Kεφ.3.

Cepheus-Cassiope =κλίνονται ως ακολούθως:

Nom   Cepheus                                        Cassiope

Gen   Cephei (Cepheos)                          Cassiopes

Dat     Cepheo                                          Cassiopae

Acc    Cepheum (Cephea)                        Cassiopen

Voc    Cepheu                                           Cassiope

Abl     Cepheo.                                          Cassiope.

         Superba=          Επιρρηματικό κατηγορούμενο του τρόπου ή κατηγορηματικός προσδιορισμός στο Cassiope.

Νεοελληνική γλώσσα, α΄γυμνασίου, επαναληπτικό διαγώνισμα.

 

 

 

   Α΄Κ Ε Ι Μ Ε Ν Ο.

«Γιατί τα βιβλία μας χαρίζουν χρόνια».

   Κάποτε ο εκδότης Βαλεντίνο Μπομπιάνι κυκλοφόρησε τον αφορισμό: «Ένας άνθρωπος που διαβάζει αξίζει για δύο».Όταν το λέει ένας εκδότης,μπορούμε να το θεωρήσουμε μόνον σαν ένα επιτυχημένο σλόγκαν,εγώ όμως νομίζω πως σημαίνει ότι η γραφή (και γενικότερα η γλώσσα)μακραίνει τη ζωή.Ήδη από την εποχή που το ανθρώπινο γένος άρχισε να εκφέρει τους πρώτους ήχους με κάποιο νόημα,οι οικογένειες και οι φυλές είχαν ανάγκη τους γέρους.Ίσως παλιότερα ήταν άχρηστοι και τους πετούσαν στην άκρη όταν δεν μπορούσαν πια να πάνε για κυνήγι.Με τη γλώσσα όμως οι γέροι μεταβλήθηκαν σε μνήμη του γένους:κάθονταν στη σπηλιά,δίπλα στη φωτιά,και αφηγούνταν όσα είχαν συμβεί(ή φημολογούνταν ότι συνέβησαν)πριν να γεννηθούν οι νέοι.Πριν από την καλλιέργεια αυτής της συλλογικής μνήμης,ο άνθρωπος γεννιόταν χωρίς εμπειρίες,δεν προλάβαινε να τις αποκτήσει και πέθαινε.Αργότερα όμως,ένας νέος είκοσι χρονών,ήταν σαν να είχε ζήσει πέντε χιλιάδες χρόνια.Τα γεγονότα που είχαν συμβεί πριν από αυτόν και τα όσα είχαν μάθει οι γέροντες,μεταβάλλονταν σε τμήμα της μνήμης του.

Μία σύντομη προσωπογραφία του Διονυσίου Σολωμού.

 

Ο πατέρας του ήταν πλούσιος άρχοντας, η Βενετία μάλιστα του είχε παραχωρήσει και το μονοπώλιο του ταμπάκου. Η μητέρα του ,  η Αγγελική Νίκλη, ήταν δουλεύτρα του πατρικού σπιτιού, γυναίκα απλή του λαού. Ο γέρο-ταμπακιέρης έχει αποκτήσει μαζί της δύο παιδιά, όταν μάλιστα γεννιέται ο Διονύσιος έχει περάσει τα εξήντα χρόνια του, η Αγγελική, η μητέρα του Διονυσίου, είναι δεν είναι δεκαέξι χρονών.

Οι Ζακυνθινοί άρχοντες είχαν πολύ καλά μαθητέψει στα ελευθέρια ήθη της Βενετίας, τα παιδιά παρόλο που και αυτά ήταν άνθρωποι όπως όλοι, ανατρέφονταν στο πατρικό σπίτι σαν αρχοντόπουλα: αυτό εννοείται ως εξής: ελάμβαναν μόρφωση ιταλική, ο πατήρ μάλιστα του Διονυσίου στη διαθήκη του ανέφερε ότι αγαπούσε ως νόμιμα όλα τα παιδιά του και τους εξασφάλισε τα όσα νόμιμα εδικαιούντο. Ίσως και για αυτούς τους λόγους ο Διονύσιος έτρεφε αγάπη πραγματική προς την Ελευθερία, ίσως και για αυτούς τους λόγους ήθελε τον Άνθρωπο Ελεύθερο στη βούληση στην πράξη.

Το 1808 ο μικρός Διονύσιος ήταν 10 χρονών μόλις. Ένα μόλις έτος πρίν είχε πεθάνει ο πατέρας του. Συνοδευόμενος ο Σολωμός από το Rossi πήγε στην Ιταλία να σπουδάσει, αρχικά στο Λύκειο της Κρεμόνας και έπειτα στο πανεπιστήμιο της Παβίας. Η μόρφωσή του είναι εξαιρετική καθώς η ενασχόλησή του με την κλασσική και σύγχονη φιλολογία είναι στηρίζεται σε γερές μαθησιακές βάσεις. Εξηγείται λοιπόν ο λεκτικός και πνευματικός πλούτος που διακατέχει το έργο του. Από αυτά τα χρόνια έρχονται τα πρώτα του ποιήματα, γραμμένα στην Ιταλική γλώσσα. Τα ποιήματά του ήταν άψογα από τεχνικής φύσεως, ακολουθούσαν τον Ιταλικό ρομαντισμό, όμως δεν έχουν το πάθος την έμπνευση και τη μεταφυσική διάσταση των μετέπειτα ποιημάτων του τα οποία στηρίχθηκαν στον Εθνεγερτικό αγώνα των Ελλήνων ενάντια στους οθωμανούς.

Ενότητα 17η - Φύλλο Εργασίας (Ιστορία γ΄γυμνασίου).

 

 

1) Βρείτε την σωστή απάντηση στις παρακάτω ερωτήσεις.

1.      Ο Καποδίστριας ήλθε στην Ελλάδα τo 1828  βάσει των αποφάσεων της εθνοσυνέλευσης

Α. του Άστρους      (1823)   Β. της Επιδαύρου (1822)  Γ. της Τροιζήνας (1827)            Δ. του Άργους

2.      Κατά την άφιξη του Καποδίστρια η Ελλάδα

Α. αντιμετώπιζε ακόμη τον τουρκικό κίνδυνο και την ανασφάλεια σε στεριά και θάλασσα            

Β. τα σύνορα είχαν πλέον παγιωθεί              Γ. τα οικονομικά ήταν άθλια                       Δ. το Α και το Γ           Ε. το Β και το Γ.

3.      Στο τομέα του πολιτεύματος και της διοίκησης ο Καποδίστριας

Α. υπήρξε συγκεντρωτικός, αναστέλλοντας το ισχύον Σύνταγμα Β. συνέχισε να κυβερνά όπως οι προκάτοχοί του

Γ. αναθεώρησε το Σύνταγμα Δ. συγκάλεσε την Δ΄ Εθνοσυνέλευση και άλλαξε το Σύνταγμα

4.      Τον απασχόλησε το θέμα της συγκρότησης τακτικού στρατού γι’ αυτό  και

Α. Ίδρυσε τον λόχο των ευελπίδων, δηλαδή μια στρατιωτική σχολή  Β. αξιοποίησε σε θέσεις κλειδιά έμπιστους αγωνιστές της επανάστασης  Γ. Καταπολέμησε την πειρατεία με την βοήθεια του Μιαούλη Δ. όλα τα παραπάνω

5.      Ένα από τα  σημαντικότερα ίσως έργα του Κ. στην οικονομία ήταν

Α. η ίδρυση τράπεζας  και η κοπή νομίσματος    Β. η σύναψη πολλών δανείων               Γ. η έκδοση ομολόγων

6.      Για την οικονομική ανάκαμψη ο Καποδίστριας

Η δύναμις της οργής στην Ελληνική κοσμοθέαση.

 

Η λέξις «οργή»  και η δύναμις που  αυτή περικλείει, ενέχει σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη του Ελληνικού μοντέλου του κόσμου και του Ανθρώπου. Σε καθαρή ετυμολογική βάση η λέξη «οργή» έχει σχέση με το έργο, δηλώνει την εκτέλεση και δημιουργία συγκεκριμένων δυνάμεων και ενεργειών. Εργάζεται κάποιος προκειμένου να συνθέσει κάποιες δυνάμεις προκειμένου να δημιουργήσει νέα όντα, προϊόντα, και καταστάσεις.

Ο Ησίοδος στη Θεογονία του αποκαλύπτει την οργή της Γαίας, εννοώντας τη δύναμη εκείνη η οποία θέλει και επιθυμεί να εξωτερικεύσει δυνάμεις, να φανερώσει προθέσεις, να συνθέσει ενέργειες ώστε να παράξει νέες μορφές και ουσίες. Άρα λοιπόν η Ησιόδεια οργή είναι το έργον της Γής η οποία μέσα από το Χάος και τη Νύκτα, τον Ουρανό και τον Τάρταρο θέλει να εργασθεί με δυνάμεις οντικής συνεχείας προκειμένου να παράξει μορφές και ουσίες οντικής συνέχειας. Η οργή είναι η μεγάλη επιθυμία των μεταχαοτικών δυνάμεων να παράξουν νέες μορφές ζωής, νέες οντικές συνέχειες, νέα συστήματα ζωής. Είναι η μεγάλη δημιουργός και τροφός των όντων που ξεπηδούν μέσα από το χάος. Είναι η οργή το ιερό συναίσθημα της Γαίας προκειμένου δυνάμεις να γνωσθούν και να συντεθούν γεννώντας και αποκαλύπτοντας οντικές συνέχειες και εξελίξεις.

Ανήκει το β΄στάσιμο της «Ελένης» στην τραγωδία; Μία δική μας άποψη.

 

Ο Ευριπίδης παραδίδει στην τραγωδία του «Ελένη» το β΄στάσιμο το οποίο μέσα από μία πρώτη μελέτη φαίνεται ότι δεν ταιριάζει στο όλο πνεύμα και ρυθμό της υπόλοιπης τραγωδίας. Το β΄στάσιμο συζητεί για την απώλεια της Περσεφόνης, την προσπάθεια του Διός να εμποδίσει τις Θεές που συνέτρεξαν τη Δήμητρα να αποκαταστήσουν δίπλα της την Περσεφόνη. Επίσης αναφέρεται στις συνέπειες της κλοπής της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα, στους έξι αγόνους μήνες και στους έξι ευφόρους μήνες σύμφωνα με το διακανονισμό της Φυσικής Θεάς Δήμητρας. Το στάσιμο επίσης μας λέγει ότι για να διασκεδασθεί ο πόνος της Δήμητρας λόγω της απωλείας της κόρης της ο Δίας προκάλεσε λατρευτικές τελετές. Εξόχως προβληματική είναι η β΄αντιστροφή διότι αναφέρεται σε δυνητικές ασέβειες της Ελένης τις οποίες πικρά πλήρωσε. Εάν σκεφθούμε ότι η β΄αντιστροφή τελειώνει με τα έξοχα λόγια του Ευριπίδη: (αναφέρεται ο χορός στην Ελένη): «πάνω από το μέτρο η ομορφιά σου, μα όλα καλά να σου έλθουν τώρα» ίσως ο Ποιητής αναφέρεται σε μία έπαρση της Ελένης η οποία υπερηφανευόμενη για την Ομορφιά της αμέλησε τα θρησκευτικά της καθήκοντα, επηρμένη μάλιστα προσπάθησε να πορευθεί πέρα από τη λατρεία των Θεών θεωρώντας τον Εαυτό της Όμορφο και ασυναγώνιστο.

H Mικρασιατική καταστροφή μέσα από τη λογοτεχνία.

 

Αναμφίβολα η Μικρασιατική άφησε ανεξίτηλα τα αποτυπώματά της στην ψυχή του διαχρονικού Ελληνισμού. Όμως ο πόνος στην ψυχή, γρήγορα μεταλλάχθηκε σε σκέψεις, ιδέες, θέληση για ζωή, τέχνη, δημιουργία. Ο Ελληνισμός είναι η διαλεκτική του πόνου και του νόστου, από τον Οδυσσέα έως το Σολωμό και το Σεφέρη. Ο Μικρασιατικός πόνος, ο ξεριζωμός από τις απέναντι Πατρίδες, μετουσιώθηκε σε υψηλής αξίας τέχνη, σε λόγου τέχνη όπου τα μηνύματα αγκαλιά με την καλλωπισμένη έκφραση, υπηρετούν τριττό σκοπό: δεν πρέπει οι Νεοέλληνες να ξεχάσουν, η Μικρασιατική Γή συνεχώς πρέπει να μας ομιλεί, πάντα η Μητέρα Ελλάδα επιβάλλεται να ονειρεύεται τα χαμένα παιδιά της, να τα αναπολεί. Πράγματι η Μικρασιατική καταστροφή έγινε εφαλτήριο παραγωγής εξαιρετικής λογοτεχνίας, ποιητικής και πεζής, η οποία εκπαιδεύει, θυμίζει, αναπολεί και ονειρεύεται.

 

1.Γιώργος Σεφέρης: « Περάσαμε κάβους πολλούς…».

 

Ως νέος Όμηρος ο βραβευμένος Έλληνας ποιητής σε αυτό το ποίημά του παρουσιάζει τους Μικρασιάτες πρόσφυγες ως Οδυσσείς στο πέλαγος, το οποίο δίδει το νόστο της Μητέρας Ελλάδος (…περάσαμε κάβους πολλούς, πολλά νησιά, η θάλασσα που φέρνει την άλλη θάλασσα…). Η επιλογή είναι κίνηση, η θάλασσα πάντα κινεί προς την Πατρίδα, ο Οδυσσέας πάντα θα νικά και θα προχωρεί: μετεμψύχωση του Βασιλέως της Ιθάκης οι Μικρασιάτες ξεριζωμένοι νοιώθουν όπως και ο υιός του Λαέρτη ένοιωθε στο νησί της Καλυψούς: πικραμένοι, αδικημένοι, αθώοι που σήκωσαν στις πλάτες ασύμμετρο ιστορικό βάρος (…δυστυχισμένες γυναίκες, κάποτε με ολολυγμούς κλαίγανε τα χαμένα τους παιδιά…).

ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ A’ ΚΛΙΣΗΣ Κάνουμε επανάληψη την ενότητα 6 σελ. 50-51 (ή στη ΓΑΕ, σελ. 45‐48, § 86-88) και τις ασκήσεις στη σελ.51.

 

Μετά απαντάμε στις παρακάτω ερωτήσεις:

 

1 Α) Όλα τα ουσιαστικά της Α’ κλίσης στη γενική     πληθυντικού         τονίζονται  στη …………………. και παίρνουν …………………………….. .

 Β) Τα ουσιαστικά Α΄κλίσης αρσενικού γένους που λήγουν σε –ης σχηματίζουν την κλητική σε …………… βραχύ. Μόνο τα ουσιαστικά σε –δης και το κύριο όνομα Αισχίνης διατηρούν την κατάληξη –η.

Γ) Τα ουσιαστικά Α’ κλίσης θηλυκού γένους, που λήγουν σε ‐α και έχουν……………………, εκτός από ……, πριν από το ‐α, σχηματίζουν τη γενική σε –ης και τη δοτική σε –ῃ, π.χ. τῆς θαλάσσης, τῇ θαλάσσῃ. Ενώ όσα θηλυκά λήγουν σε –α και έχουν………………. ή ….. πριν από το ‐α σχηματίζουν τη γενική σε –ας και τη δοτική σε –ᾳ, π.χ. ἡ ὥρα , ἡ ἀλήθεια, ἡ χώρα, ἡ σημαία.

     

2.Να κλίνετε τα παρακάτω ουσιαστικά: