Κριτήριο αξιολόγησης γ΄λυκείου, συνεξέταση έκθεσης –έκφρασης και λογοτεχνικών κειμένων (παραδίδονται λύσεις).

 

Α. Μη λογοτεχνικό κείμενο.

«Ο ελεύθερος χρόνος των εφήβων».

Ο ελεύθερος χρόνος των εφήβων αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά πεδία για την κοινωνικοποίησή τους, την ανάπτυξη των δεξιοτήτων και την διαμόρφωση της ταυτότητάς τους. Ο τρόπος ωστόσο με τον οποίο οι έφηβοι αξιοποιούν τον ελεύθερο χρόνο τους συνδέεται ποικιλοτρόπως με την ψυχική αλλά και τη σωματική τους ανάπτυξη και υγεία.

Οι έφηβοι αφιερώνουν τον ελεύθερο χρόνο τους σε δραστηριότητες που απαιτούν φυσική άσκηση (π.χ ποδόσφαιρο, ποδήλατο, μπαλέτο) ή σε καθιστικές δραστηριότητες (π.χ τηλεόραση,ηλεκτρονικός υπολογιστής, ηλεκτρονικά παιχνίδια, βιβλία κ.λ.π). Ο χρόνος που αφιερώνουν οι έφηβοι σε κάθε έναν από αυτούς τους δύο τύπους δραστηριοτήτων απασχολεί τα τελευταία χρόνια τους επαγγελματίες υγείας αφού φαίνεται πώς οι έφηβοι τείνουν να ασχολούνται λιγότερο με φυσικές και περισσότερο με καθιστικές δραστηριότητες.

Σημαντικό ρόλο στις δραστηριότητες που επιλέγουν οι έφηβοι στον ελεύθερο χρόνο τους διαδραματίζουν οι γονείς. Οι κοινές δραστηριότητες με τα παιδιά και οι θετικές για την υγεία συνήθειες των γονιών, όπως αυτή της σωματικής άσκσησης, λειτουργούν ως πρότυπα για τα παιδιά ενισχύοντας σε αυτά την υιοθέτηση ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής. Οι κοινές δραστηριότητες με την οικογένεια είναι για τους περισσοτέρους εφήβους στη χώρα μας τα κοινά γεύματα, οι συζητήσεις και η παρακολούθηση τηλεόρασης, ενώ σπάνια παίζουν, αθλούνται ή πάνε κάποιον περίπατο όλοι μαζί.

Όσον αφορά την τηλεόραση, αυτή φαίνεται να αποτελεί μία από τις δημοφιλέστερες ασχολίες των εφήβων στον ελεύθερό τους χρόνο τόσο τις ημέρες του σχολείου όσο και το Σαββατοκύριακο κυρίως των μεγαλυτέρων σε ηλικία. Ωστόσο τα παιδιά και οι έφηβοι σήμερα δεν απασχολούνται μόνο με την τηλεόραση, αλλά αφιερώνουν πολύ χρόνο και σε άλλες ηλεκτρονικές συσκευές (π.χ ηλεκτρονικός υπολογιστής). Παράλληλα, πολλές μελέτες έχουν εστιάσει στις επιπτώσεις που έχει στην υγεία τους ο χρόνος που βρίσκονται συνολικά μπροστά στην οθόνη ηλεκτρονικών συσκευών (screen time) και έχουν δείξει ότι σχετίζεται με την αύξηση του βάρους και την παχυσαρκία, βίαιες και επιθετικές συμπεριφορές.

Νεοελληνική γλώσσα Α΄γυμνασίου: Αφηγούμαι την εμπειρία μου από κάποια θεατρική παράσταση:(5η ενότητα).

Γειά σου Αγγελική.

Σου γράφω για να σου πώ πώς πήγε η θεατρική μας παράσταση. Θυμάσαι ότι όλο το χρόνο τρέξαμε, ιδρώσαμε, ξενυχτήσαμε, αγχωθήκαμε, απογοητευθήκαμε πολλές φορές, για να κατορθώσουμε να φέρουμε σε πέρας το μεγαλεπήβολο σχέδιό μας, να ανεβάσουμε στο τέλος της χρονιάς το θεατρικό έργο «Ιστορίες του παππού Αριστοφάνη» του Δημήτρη Ποταμίτη.

Έφθασε λοιπόν η μεγάλη ώρα. Το απόγευμα του Σαββάτου θα παίζαμε το έργο στο αμφιθέατρο του σχολείου μας. Καλεσμένοι οι γονείς μας, οι μαθητές και οι καθηγητές του σχολείου αλλά και διάφοροι επίσημοι. Όλοι όσοι είχαμε λάβει μέρος στην οργάνωση είχαμε πολύ άγχος. Η αίθουσα φίσκα, εμείς πίσω από τη σκηνή να τρέχουμε σαν τρελλοί, η καθηγήτρια που έκανε την σκηνοθέτρια να φωνάζει υστερικά «ψυχραιμία, ψυχραιμία» πιο αγχωμένη και από εμάς. Τι να σου λέω; Και ξαφνικά όλα σταμάτησαν, χτυπάει το κουδούνι και αρχίζει το χάος.

Ο Ανδρέας βγαίνει στη σκηνή και ανακοινώνει την πρώτη ιστορία  που θα παρουσιάσουμε, την «Ειρήνη». Φεύγει και στη σκηνή μπαίνουν οι δύο που έκαναν τους υπηρέτες. Ενώ όμως είχαμε διαλέξει προσεκτικά τη μουσική για κάθε μέρος και την είχαμε γράψει σε ένα CD, ο Γιώργος, «υπεύθυνος ήχου»,τρομάρα του, βάζει κατά λάθος το τελευταίο cd του Έμινεμ που μόλις του είχε φέρει ένας φίλος του. Όλοι μείναμε άφωνοι, οι θεατές κοκκάλωσαν στις θέσεις τους. Πολύ μοντέρνα θα τους φάνηκε η επιλογή μας. Ο Γιώργος πανικόβλητος κόβει απότομα τη μουσική, οι άλλοι δύο στη σκηνή δεν ξέρουν τι να κάνουν, η κυρία Αντωνίου σώζει την κατάσταση κλείνοντας την αυλαία. Από κάτω τα παιδιά γελούν μέχρις δακρύων. Επιτέλους η παράσταση ξεκίνησε αφού πέρασε αρκετή ώρα για να ηρεμήσουν τα πνεύματα. Εγώ με την ψυχή στο στόμα – Ειρήνη βλέπεις – αλλά πάνω στη σκηνή νιώθω καλά, ξεχνάω τον κόσμο που μας παρακολουθεί σκέφτομαι μόνον το έργο και όλα πάνε καλά.

Αρχαία Ελληνικά από μετάφραση, α΄γυμνασίου: Οδύσσεια Ομήρου. Ασκήσεις επαναληπτικές:

 

 

1) Τι ακριβώς σημαίνουν τα παρακάτω επίθετα που αποδίδονται στον Οδυσσέα;

Κατροκατακτητής

Πολύπειρος

Πολύπαθος

Φιλέταιρος

Πολύτροπος.

 

2)Ποιο ήταν το διπλό σχέδιο των Θεών για τον Οδυσσέα και τον Τηλέμαχο;

 

3)Συνδυάζω τις δύο παρακάτω στήλες:

        Οδυσσέας                                               αγενείς

        Τηλέμαχος                                              αγγελιαφόρος

        Αθηνά                                                      έφηβος γιός

        Ερμής                                                        σοφόσ

       Μνηστήρες                                               πολύτροπος.

Γιατί είναι η Ελένη τραγική;

 

Θα προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε διαχρονικά την τραγικότητα της Ελένης, συνδέοντάς την με την Ορφική, Προσωκρατική και Ομηρική φιλοσοφία-θεοσοφία: Ο Ευριπίδης στη συγκεκριμένη τραγωδία του αποδεικνύεται μέγας γνώστης της προαιώνιας Ελληνικής φιλοσοφίας – θεοσοφίας, προσπαθεί μάλιστα τις συμπαντικές δυνάμεις των Ορφικών, όπως αυτές λογικοποιήθηκαν από τους Προσωκρατικούς και βιώθηκαν από τους Ήρωες του Ομήρου, να τις περάσει στην εικόνα του Ωραίου, στην Ελένη.

Η Ελένη του Ευριπίδη, σε κάθε περίπτωση, συστήνει τον Επίλογο των Ομηρικών Επών, είναι το τέλος και η ολοκλήρωση της Ομηρικής Έρευνας περί του Ωραίου του Ανθρωπίνου Χαρακτήρος. Θα πρέπει να υποστηρίξουμε ότι η Ελένη του Ευριπίδη είναι η λύσις των Ομηρικών Επών και η τελική κατάληξις και ειρήνευση του Τρωϊκού πολέμου. Ο Αθηναίος σοφός πιστεύει ότι Ωραίος είναι ο Άνθρωπος ο οποίος πρεσβεύει την Αλήθεια, ξεφεύγει από κάθε Φαίνεσθαι, λογικά αναλύει τα δεδομένα, και οδηγείται στον προσωπικό του Νόστο: η Ωραιότητα αποκόπτεται από κάθε μορφή: η Ελένη ως Φαίνεσθαι προκάλεσε τον Τρωϊκό πόλεμο, άρα δεν ήταν η πραγματική Ωραία Ελένη αλλά μία άλλη Ελένη, άρα η άλλη Ελένη δεν είναι Ωραία ως Φαίνεσθαι, άρα η πραγματική Ελένη είναι Ωραία ως Αλήθεια Σκέψη και Πράξη. Άρα η Ελένη συνδέει την Ωραιότητα με τα πνευματικά και ψυχικά χαρίσματα: ο σοφιστής Ευριπίδης αποδεικνύει ότι είναι λάτρης του Παρμενίδου διότι η Ελένη καθορίζει τα Ανθρώπινα, είναι το μέτρο της ανθρωπίνης ύπαρξης και των χαρισμάτων της.

‘Ώστε λοιπόν η μακρά πορεία από τα Ορφικά κείμενα έως την Ελένη του Ευριπίδου τελειώνει στη σχέση του Νοός με το Ωραίο, ο Νούς είναι το Ωραίο, και η Ελένη παρουσιάζεται να σκέφτεται και να επιτυγχάνει την έξοδο από την τραγικότητά της: η Ελένη είναι τραγική διότι ενώ Είναι ήδη αυτό το Είναι καθυστερεί να της αποδώσει την ευτυχία που της αξίζει: ο Ευριπίδης το γνωρίζει αυτό, για αυτό και σε όλη την τραγωδία μεταφέρει απίστευτες δυνάμεις των Θεών στην Ελένη: θέτει την Ελένη ανάμεσα σε Θεούς και χάος όταν λέει ότι τι είναι ή τι δεν είναι Θεός, συγκεκριμενοποιεί το Θεό θέτοντας την Ελένη ανάμεσα σε Θεούς και χάος: ανάμεσα στο Θεό και στο χάος είναι το Ωραίο το οποίο επιλέγει δυνάμεις θεών τις καλλιεργεί και απλώνει την ανθρώπινη προσωπικότητα: για αυτό και αναφέρει ο χορός ότι μόνον στα λόγια των θεών ευρίσκεται η Αλήθεια. Ο Άνθρωπος πλέον έχοντας τον Ωραίο Νού δεν ακολουθεί το θεϊκό χάος ούτε το μη Θεϊκό χάος αλλά ίσταται ανάμεσα: επιλέγει όσες δυνάμεις θείες επιθυμεί ως Αρετές της Ελένης και από εκεί και πέρα ο Άνθρωπος, ο εχέφρων άνθρωπος ξεφεύγει από την τραγικότητα της αγνοίας της χαοτικότητας του Φαίνεσθαι και οργανώνει τη Ζωή του το Νόστο του την Πατρίδα του.

Έκφραση-Έκθεση Α΄λυκείου: Θέμα: «Η συμβολή του συνεργατικού περιβάλλοντος στην καλλιέργεια του διαλόγου και της γλωσσικής καλλιέργειας των μαθητών είναι σπουδαία. Ποια είναι ωστόσο η σημασία του διαλόγου για την ευρύτερη καλλιέργεια του ατόμου που επιβάλλει την αξιοποίησή του στην εκπαίδευση; Να αναπτύξετε τις απόψεις σας σχετικά με το θέμα αυτό σε ένα κείμενο 400 περίπου λέξεων που πρόκειται να συμπεριληφθεί σε ερευνητική εργασία της τάξης σας με θέμα: «Λόγος και διάλογος».

 

 

Διάλογος ….ώρα μηδέν.

 

«Αναμφίβολα ο διάλογος απαιτεί και χρειάζεται το ανάλογο συνεργατικό περιβάλλον διότι σε κάθε άλλη περίπτωση θα είναι αδύνατη η ομαλή και επιτυχής διεξαγωγή ενός «αγώνα λόγων». Ας σκεφθούμε και μόνον πόσο δύσκολο είναι να εξελιχθεί κάποιος διάλογος με επιχειρήματα όταν οι συνομιλητές πιέζονται ή απειλούνται από μία σειρά αντίξοων συνθηκών. Σε κάθε περίπτωση είναι ανάγκη η ύπαρξη ενός κατάλληλου περιβάλλοντος διότι ο διάλογος είναι η πεμπτουσία του Λόγου και της συνεπαγομένης ατομικής και κοινωνικής εξέλιξης διότι μέσω της ανταλλαγής επιχειρημάτων φανερώνονται πολλές πτυχές πολλών πραγμάτων. Χρειάζεται λοιπόν να υπενθυμίζονται συνεχώς οι λόγοι που καθιστούν αναγκαίο το διάλογο, αυτό το θείο και έλλογο στους ανθρώπους δώρο.

Μέσω της ανταλλαγής επιχειρημάτων διευρύνονται οι πνευματικοί ορίζοντες  αλλά και η κριτική-αντιληπτική ικανότητα των ανθρώπων. Συνεπεία αυτού του γεγονότος συμβαίνει η εξαιρετική ανάπτυξη των επιστημών, των γραμμάτων και των τεχνών. Μέσα από την ανταλλαγή γνωμών, συλλήψεων και σκέψεων, οι ιδέες και οι εμπνεύσεις ως σκυτάλη μεταβιβάζονται από άνθρωπο σε άνθρωπο, από γενεά σε γενεά, ώστε προκύπτουν έξοχα πνευματικά και πολιτιστικά δημιουργήματα, όπως ένα αρχαίο Ελληνικό άγαλμα το οποίο αποτελεί γέννημα του διαλόγου για το ποιος άνθρωπος είναι καλός και αγαθός.

Περί του Τανζιμάτ....

 

Ο όρος Τανζιμάτ περιγράφει μια σειρά από μεταρρυθμίσεις με στόχο την αναδιοργάνωση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, σε επίπεδο διοίκησης, οικονομίας και σχέσεών της με τους υπηκόους της. Τοποθετείται χρονικά στο διάστημα 1839-1876. Η λέξη τανζιμάτ, στην οθωμανική διάλεκτο σημαίνει αναδιοργάνωση, ενώ για τους δυτικούς ερμηνεύτηκε ως εκσυγχρονισμός. Πρωτοπόροι του Τανζιμάτ θεωρούνται οι Σουλτάνοι: Σελήμ Γ΄, Μουσταφά Δ΄, ο Μέγας Βεζίρης Μουσταφά Ρεσίτ πασάς, επίσης ο Αμπντούλ Μετζίτ Α΄, ο Αμπντούλ Χαμίτ Β΄ καθώς και ο Πατριάρχης Γρηγόριος ΣΤ΄, το έργο των οποίων συνέχισε βεβαίως ο Κεμάλ Ατατούρκ, στη νεοσύστατη Τουρκία. Βασικά διατάγματα (φιρμάνια) του Τανζιμάτ ήταν το Αυτοκρατορικό Διάταγμα του Ροδώνα (1839), και το Διάταγμα της Εμπέδωσης των Μεταρρυθμίσεων (Ισλαχάτ Φεμανί ή Χαττ-ι-Χουμαγιούν) του 1856

Η κίνηση αυτή για την αναδιοργάνωση του καταρρέοντος οθωμανικού κράτους προερχόταν από δύο διαφορετικές και ίσως με αλληλο-συγκρουόμενα συμφέροντα ομάδες. Η μια ήταν "εσωτερική" που την κατεύθυναν αυτοί που επιδίωκαν να αναδιοργανώσουν το κράτος, προκειμένου αυτό να μπορεί να ανακτήσει την παλιά στρατιωτική και οικονομική του ισχύ και έτσι να ανεξαρτητοποιηθεί από τις Μεγάλες Δυνάμεις. Η δε άλλη ήταν "εξωτερική" που κατευθύνονταν από τις ίδιες τις Μεγάλες Δυνάμεις, βεβαίως με τους υποστηρικτές της πολιτικής τους εντός του οθωμανικού κράτους, που επεδίωκαν τις μεταρρυθμίσεις αυτές προκειμένου να φιλελευθεροποιήσουν τις δομές του κράτους, να εξαλείψουν τις θρησκευτικές διακρίσεις και να διευκολύνουν έτσι την διείσδυση των ευρωπαϊκών κεφαλαίων, θεωρώντας πως η εδαφική ακεραιότητα του κράτους ήταν εξασφαλισμένη από τις ίδιες. Οι διαφορές αυτές που θα μείνουν σε επίπεδο υψηλόβαθμων αξιωματούχων κατά την πρώτη περίοδο θα γίνουν εντονότερες στα τελευταία χρόνια του Τανζιμάτ και στην περίοδο που θα ακολουθήσει. Αλλά και αυτό ακόμη το κίνημα των Νεοτούρκων το 1908 στη Θεσσαλονίκη δεν αποτελεί παρά εκδήλωση των μεταρρυθμιστικών εκείνων ομάδων που συνέχισαν να υφίστανται και μετά το τέλος του φιλελεύθερου διαλείμματος.

Μετά τη συντριβή του οθωμανικού στόλου (τουρκοαιγυπτιακού) από τον ενωμένο στόλο των Μεγάλων Δυνάμεων στο Ναυαρίνο το 1827, τη Συνθήκη της Αδριανούπολης το 1829, το "Συνέδριο του Λονδίνου" όπου αναγνωρίσθηκε το ανεξάρτητο Βασίλειο της Ελλάδος αφενός, καθώς και η συντριβή των οθωμανικών στρατευμάτων από τις επαναστατικές δυνάμεις του Μωχάμετ Αλή της Αιγύπτου, (1831), και τη Συνθήκη των Δαρδανελίων (1841) αφετέρου, απέδειξαν πως αν το κράτος δεν προχωρούσε σε αναδιοργάνωση των στρατιωτικών και διοικητικών δομών του θα κατέρρεε πολύ γρήγορα. Όταν μάλιστα οι Αιγύπτιοι εισέβαλλαν στη Μικρά Ασία, απειλώντας την έδρα της Οσμανλικής δυναστείας, ο Σουλτάνος Μαχμούτ Β' αναγκάστηκε τότε, για να εξασφαλίσει τη διπλωματική υποστήριξη των Μεγάλων Δυνάμεων, να υποσχεθεί ότι θα προέβαινε σε μεταρρυθμίσεις και θα καταργούσε τις διακρίσεις σε βάρος των Χριστιανών υπηκόων του.

Έτσι μετά την επέμβαση των Μεγάλων Δυνάμεων άρχισε η προετοιμασία του εκσυχρονισμού που έλαβε την ονομασία "Τανζιμάτ", που τελικά όμως, λόγω του θανάτου του Σουλτάνου, αυτή θα αναληφθεί από το διάδοχό του, Αμπντούλ Μετζίτ Α΄, ο οποίος λίγο μετά την ανάρρησή του στο θρόνο υπό την πίεση κυρίως των Ρώσων, θα εκδόσει στις 2 Νοεμβρίου 1839 το Διάταγμα του Ροδώνα.

Με βάση αυτό το διάταγμα καταργούνταν οι διακρίσεις εις βάρος των Χριστιανών, παρέχονταν εγγυήσεις για τη ζωή, την τιμή και την περιουσία τους και έδινε τη δυνατότητα ισότιμης συμμετοχής των χριστιανών στο στρατό και στη διοίκηση του κράτους. Βέβαια σε μεγάλο βαθμό αυτές οι εγγυήσεις έμεναν στα χαρτιά και οι διακρίσεις σε βάρος των Χριστιανών συνεχίζονταν. Με αφορμή αυτές τις διακρίσεις η Ρωσία άρχισε να ασκεί πρόσθετες πιέσεις για επέμβαση στο εσωτερικό της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, η οποία όμως με την υποστήριξη των Αγγλογάλλων αρνήθηκε να υποχωρήσει με συνέπεια να ξεσπάσει ο Κριμαϊκός πόλεμος. Είχε γίνει όμως σαφές στους Οθωμανούς πως οι διακρίσεις αυτές θα αποτελούσαν πάντοτε για τις Μ. Δυνάμεις αιτία επέμβασης στα εσωτερικά της Χώρας τους. Όταν όμως αντιλήφθηκαν πως οι Μ. Δυνάμεις σχεδίαζαν συλλογική επέμβαση για την εξάλειψη των διακρίσεων αποφάσισαν να δράσουν πρώτοι, και έτσι το 1856 δημοσιεύτηκε το διάταγμα του Χαττ-ι Χουμαγιούν, που επαναλάμβανε με ρητό τρόπο τις προηγούμενες ρυθμίσεις και καλούσε τους Οθωμανούς αξιωματούχους να σέβονται απόλυτα τις σχετικές αποφάσεις.

Την περίοδο αυτή μάλιστα θα κυριαρχήσουν πολιτικοί που υποστήριζαν αυτές τις μεταρρυθμίσεις και επιδίωκαν τον εξευρωπαϊσμό του κράτους. Μάλιστα το 1869 με νομοθετική πράξη παραχωρούνταν σε όλους τους πολίτες, ανεξαρτήτως θρησκείας, η Οθωμανική υπηκοότητα. Η μεταρρυθμιστική κίνηση θα κορυφωθεί το 1876 με την ανακήρυξη του πρώτου Τουρκικού Συντάγματος. Η άνοδος όμως στο θρόνο του απολυταρχικού Αμπντούλ Χαμίτ Β' και το ξέσπασμα του Ρωσο-Τουρκικού πολέμου του 1877-1878 ανέστειλαν τη διαδικασία φιλελευθεροποίησης και οδήγησαν στην επιστροφή του παλιού απολυταρχικού καθεστώτος.

 

Παράδειγμα και υλικό έκθεσης νεοελληνικής γλώσσας α΄γυμνασίου: περπατώντας στο δάσος.

Περπατωντας στο δασος

Μετά την συνάντηση της ομάδας την Τετάρτη 24 Οκτωβρίου όπου τα παιδιά "περπάτησαν" με την βοήθεια του video στα δάση του Φρακτού και της Πίνδου τους ζητήθηκε να γράψουν μια εργασία με τίτλο "Περπατώντας στο δάσος".
Κάποια παιδιά προσπάθησαν πολύ και ευχαριστήθηκαν τον περίπατό τους, κάποια άλλα ήταν πολύ "βιαστικοί" επισκέπτες. Ας δούμε όμως τι είδαν αυτοί που ευχαριστήθηκαν τον περίπατό τους!

Αθανασία Συρόγιαννη Β3

    ΠΕΡΠΑΤΩΝΤΑΣ  ΣΤΟ  ΔΑΣΟΣ !!!

     Αποφασίσαμε να κάνουμε έναν περίπατο στο δάσος και να απολαύσουμε τη φύση. Ξεκινάμε  λοιπόν νωρίς το πρωί πριν καλά καλά ξημερώσει. Είναι μια φθινοπωρινή μέρα  και δεδομένου ότι το χθεσινό βράδυ ήταν υγρό, το χώμα είναι νωπό. Η υπέροχη μυρωδιά της βροχής σε συνδυασμό με τις σταγόνες που στάζουν από τα φύλλα των δέντρων, μας βοηθούν να καταλάβουμε τι έγινε τη νύχτα που προηγήθηκε. Ο δροσερός αέρας που περνάει ανάμεσα από τις φυλλωσιές δημιουργεί έναν γαλήνιο ήχο που σε ηρεμεί.

     Προχωρώντας βαθύτερα στο δάσος βλέπουμε διάφορα ζώα και έντομα, πολύχρωμες πεταλούδες και πουλιά με παράξενα χρώματα. Οι χρυσές ακτίνες του ήλιου, στεγνώνουν τα βρεγμένα φύλλα, δημιουργώντας ένα καλοκαιρινό τοπίο. Περνάει η ώρα και η ζέστη γίνεται κουραστική, όμως πώς να αντισταθείς σε αυτό το εξωτικό θέαμα; Είναι όμως ώρα να φύγουμε. Κατηφορίζουμε μέσα από το μονοπάτι και βγαίνουμε από το δάσος. Ήταν ένας ωραίος περίπατος και ήρθαμε πολύ κοντά στη φύση!

Ασκήσεις Έκφρασης – ‘Εκθεσης Γ΄λυκείου:

 

1) Ποια είναι η θεματική πρόταση και ποιο το θέμα της παρακάτω παραγράφου; Να το σημειώσετε με πλαγιότιτλο.

…Κατ΄αρχάς, τι θα σήμαινε και ποιος θα χαρακτηριζόταν «ιδανικός ομιλητής», θα ήταν νομίζω αυτόνόητα αυτός που κατέχει πλήρως τη μητρική του γλώσσα σε όλα τα επίπεδα και που τη χρησιμοποιεί άψογα στον προφορικό και τον γραπτό του λόγο. Τι σημαίνει όμως αυτό στην πράξη; Ότι γνωρίζει άριστα όλον τον λεξιλογικό θησαυρό μιάς γλώσσας, όλον τον γραμματικό μηχανισμό και όλες τις δυνατές συντακτικές λειτουργίες της γλώσσας. Ακόμη ότι γνωρίζει την ιστορική γραφή (ορθογραφία) όλων των λέξεων και τύπων, και το κυριότερο ότι γνωρίζει όλο το φάσμα εφαρμογής των χρήσεων λέξεων, τύπων και συντακτικών δομών στα διάφορα επίπεδα της πραγματικής επικοινωνίας…

(Γ.Μπαμπινιώτης, εφ: το Βήμα, 1/3/2014).

2) Να αναπτύξετε τη θεματική πρόταση: «Οι συνομιλίες μέσω του διαδικτύου επηρεάζουν το γραπτό λόγο» σε μία παράγραφο με παραδείγματα.

3) Να βρείτε και να σημειώσετε τα δομικά μέρη της παρακάτω παραγράφου:

…Το επίπεδο και η ποιότητα της επικοινωνίας μεταξύ των γονέων επηρεάζουν άμεσα την συναισθηματική και κοινωνική έκφραση των εφήβων. Η εκτίμηση και ο σεβασμός μεταξύ των γονέων έχουν σημαντικό αντίκτυπο και στον τρόπο έκφρασης της εκτίμησης και του σεβασμού των εφήβων, τόσο προς τους γονείς τους, όσο και προς τους άλλους συγγενείς και το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον. Ειδικότερα έχει παρατηρηθεί ότι η θετική συμπεριφορά του πατέρα προς τη μητέρα προσφέρει ιδιαίτερη ικανοποίηση στους εφήβους. Επομένως αναδεικνύεται ιδιαίτερα σημαντικός ο ρόλος των γονέων στη δόμηση μιάς υγιούς και δημιουργικής σχέσης με τον επαναστατημένο και σαστισμένο έφηβο των ημερών μας…

Ανάλυση της φράσης της Ελένης του Ευριπίδου: «δυσκολονόητος ο Θεός παιδί μου, ολοένα αλλάζει…».

 

Στο β΄επεισόδιο και ειδικότερα στη β΄σκηνή (στ.786 κ.ε) αναφέρονται οι εξής στίχοι (στην περίφημη τραγωδία του Ευριπίδου «Ελένη»): «δυσκολονόητος ο Θεός παιδί μου, ολοένα αλλάζει, εδώθε εκείθε σέρνει, πότε ψηλά…». Η φράση αυτή κρίνεται ως κομβική στην ιστορία του ανθρωπίνου πνεύματος, θέτοντας την πρέπουσα σχέση ανάμεσα στον Ανθρώπινο Νού και στην Έννοια του Θεού.

Κατ΄αρχάς ο σοφιστής νοήμων Ευριπίδης συνδέει το μέγεθος του Θεού με το μέγεθος του Νοός. Το βήμα αυτό κρίνεται ως σημαντικότατο διότι έχει δύο απολήξεις: ο Θεός αντανακλά τις ανθρώπινες σκέψεις, ο Θεός προέρχεται από τα βάθη του Ανθρωπίνου Νοός, από την ίδια συμπαντική δύναμη, ώστε εύκολα ή δύσκολα είναι ικανόν ο Θεός να συλληφθεί εκ του ανθρωπίνου Νοός. Εάν επίσης σκεφθούμε ότι ο Νούς ετυμολογείται από το ρήμα: νέομαι (κινούμαι) ο Ευριπίδης συνδέει την κίνηση του Νοός με την κίνηση του Θεού, θεωρεί ότι ο Θεός είναι δυσκολονόητος επειδή κινείται, αλλά και ο Νούς κινείται, άρα θέτει ως κριτήριο νόησης την ικανότητα της σκεπτικής και ηθικής κίνησης, εξάλλου μην ξεχνούμε τον Οδυσσέα ο οποίος επί της θαλασσίας κινήσεως επέτυχε το Νόστο του.

Η Θεία κίνηση η οποία δυσκολεύει τον Ανθρώπινο Νού (η θεολογία του Ευριπίδη τίθεται στη βάση της συμπαντικής κίνησης, εάν κινηθεί ο Νούς τότε και μόνον τότε θα κατανοήσει την θεία κίνηση και θα επιτύχει την ανάλογη μέθεξη, ο τραγικός ποιητής αρνείται την ηρεμία της διασκεπτικής ή διαλογιστικής σκέψης και γνώσης του θεού, ο νούς πρέπει να κινηθεί διότι ο θεός παραδίδεται ως κίνηση (…ολοένα αλλάζει…) μόνον κινούμενος ως σκέψη και πράξη ο Νούς θα κατανοήσει την κίνηση του συμπαντικού θεού) θα λυθεί μόνον μέσα από την κίνηση του Ανθρωπίνου Νοός: όμως η κίνηση αυτή καμμία σχέση δεν έχει με τον πλατωνικό ή τον εγελιανό νοησιοκρατισμό: η Ελένη και ο Μενέλαος μέσα από την πραξιακή κίνησή τους, μέσα από την επίτευξη του δικού τους νόστου θα καταστήσουν ευκολονόητο το θεό μόνον μέσα από πράξεις: ο Νούς κινείται ως πράξη και καθιστά ευκολονόητο το θεό, ως συνέχεια των Ομηρικών επών όπου η πραγματική κίνηση του Οδυσσέα καθορίζει το Νόστο και όχι οι σκέψεις, οι πράξεις και όχι οι έννοιες.

Νεοελληνική γλώσσα,Γ Γυμνασίου,Σχ. Επιρρηματικές προτάσεις.

Α)Αιτιολογικές προτάσεις.

Αιτιολογικές λέγονται οι προτάσεις οι δευτερεύουσες που εισάγονται με τους αιτιολογικούς συνδέσμους ή με λέξεις και εκφράσεις που χρησιμοποιούνται ως αιτιολογικοί σύνδεσμοι(γιατί,επειδή,αφού,ή που,καθώς,μια και ,μια που,σαν..που κ.α).Φανερώνουν την αιτία για την οποία γίνεται αυτό που δηλώνει η πρόταση που προσδιορίζεται,είναι δηλαδή επιρρηματικός προσδιορισμός της αιτίας στο ρήμα της κύριας πρότασης.Λαμβάνουν άρνηση δε(ν).

Οι αιτιολογικές προτάσεις ανάλογα με το περιεχόμενό τους εκφέρονται με απλή οριστική-για το πραγματικό-με δυνητική οριστική-για το δυνατό-με πιθανολογική οριστική-για το πιθανό.

Αιτιολογικές προτάσεις εισάγονται και με το για να (=επειδή)και εκφέρονται με υποτακτική –σύνδεση εσωτερική με κύρια πρόταση-άρνηση μην.

Ως αιτιολογικός σύνδεσμος χρησιμοποιείται κάποτε και ο σύνδεσμος και.Ο σύνδεσμος γιατί στην αρχή περιόδου ή ημιπεριόδου εισάγει κύρια πρόταση.

Π.χΗ νεράιδα λυπόταν γιατί δεν ήταν όμορφη.

Ο αδελφός μου,για να μην διαβάζει όσο πρέπει ,απορρίφθηκε στις εξετάσεις.

Φύγε τώρα, και δεν έχω καιρό.

Δεν μπορώ να σε συνοδεύσω στον περίπατό σου.Γιατί είμαι κουρασμένος και θέλω να ξεκουρασθώ.

Συντακτική θεώρηση των αιτιολογικών προτάσεων.

Π.χΗ νεράιδα λυπόταν,γιατί δεν ήταν όμορφη. «Γιατί δεν ήταν όμορφη».Δευτερεύουσα αιτιολογική πρόταση,εισάγεται με τον αιτιολογικό σύνδεσμο γιατί,εκφέρεται με οριστική παρατατικού-γιατί δηλώνει το πραγματικό-είναι επιρρηματικός προσδιορισμός της αιτίας στο λυπόταν,το οποίο ως ρήμα ψυχικού πάθους θέλει αιτιολογική πρόταση διακαιολόγησης.

Η Ελένη του Ευριπίδου ως το ενδιάμεσο ανάμεσα σε Θεούς και Ανθρώπους.

 

Ο χορός στους στίχους του Α΄στασίμου (1254-1255) αναφέρεται και λέει ότι: «τι΄ναι θεός, τι μη θεός, και τι’ ναι ανάμεσά τους;». Πρόκειται πράγματι περί βαθυθστοχάστων στίχων,η νοηματοδότηση των οποίων μπορεί να βοηθήσει να καταλάβουμε σε ποιο τύπο Ανθρώπου καταλήγει ο Ευριπίδης. Διότι οι τραγωδίες είναι σημαντικές και για την πλοκή αλλά κυρίως για το ποιο μοντέλο ανθρώπου προτείνουν, πώς δηλαδή μεταπλάθουν ανθρωποκεντρικά τους μύθους.

Θεωρούμε λοιπόν ότι η Ελένη κάθεται στον θρόνο της ανάμεσα στους Θεούς και σε μία χαώδη κατάσταση η οποία δεν υπακούει σε Θεούς. Εάν σκεφθούμε ότι ο Θεός είναι η τάξη, η συμπαντική τάξη σε συμπαντικές χαώδεις δυνάμεις, η Ελένη αντιπροσωπεύει την τελική αρμονική τεθείσα τάξη υπέρ της τάξης των αρμονικών Θεών και κατά της αταξίας του χάους.

Ο Ευριπίδης, ο νοησιοκρατικός και σοφιστής Ευριπίδης, αποκαθιστά κατά νοητικό τρόπο την έννοια του Ωραίου: Η Ελένη ως το τελικό νοερό Ωραίο τίθεται ανάμεσα στην συμπαντική τάξη και στην συμπαντική αταξία ως αρμονική συνένωση όλων των πνευματικών και αξιακών δυνάμεων οι οποίες τόσο απλόχερα παραδίδονται στην τραγωδία του Ευριπίδου «Ελένη». Η Ελένη ανάμεσα στη συμπαντική τάξη και στη συμπαντική αταξία, ανάμεσα σε Θεούς και μη θεούς, ουσιαστικά ανάμεσα σε κατάσταση με Θεούς και σε κατάσταση μη θεών προσφέρει τις δυνάμεις της Γνώσης ενάντια σε κάθε Φαίνεσθαι. Ο Άνθρωπος καθοδηγείται να γνωρίσει τι γύρω του τον ενώνει με τη συμπαντική του συνέχεια, με την εσωτερική συνέχεια, με τις πραγματικές δυνάμεις οι οποίες πίσω από τα φαινόμενα καθοδηγούν οντικά τον άνθρωπο.

Νεοελληνική γλώσσα β΄γυμνασίου. Ασκήσεις στο κεφάλαιο των αντωνυμιών.

 

1) Να συμπληρώσεις τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των προσωπικών αντωνυμιών:

Α) ………..το έδωσε στο χέρι (εγώ)

Β)…………μιλάω και δεν ………..ακούς (εσύ, εγώ)

Γ) …………………..δένουμε τα σκοινιά και αναχωρούμε (εγώ)

Δ) Σε………………….το δώσαμε και φύγαμε (εσύ)

Ε) ………ζητούν στο τηλέφωνο (εσύ)

2) Να διακρίνεις στις παρακάτω προτάσεις τις προσωπικές αντωνυμίες από τις κτητικές αντωνυμίες:

Α)Μου ζητάτε να σας προσφέρω τα χρήματά μου;

Β)Το σπίτι μου μου ζήτησαν και τους είπα όχι.

Γ) Σου έλεγα να λές τα δικά σου.

Δ) Του έδωσε τα χρήματά του.

Ε) Μας χάρισε τα τετράδιά σας.

Σχολιασμός της φράσης: «…στων θεών μόνο τα λόγια βρήκα την αλήθεια…»(Ευριπίδου, Ελένη: στ.1268-1269).

 

Στο Α΄στάσιμο και στην Β΄στροφή της τραγωδίας  «Ελένη» ο χορός αναφέρεται στα όσα πέρασε η Ελένη και ο Μενέλαος, αναφέρεται βέβαια με ένα τρόπο καθαρτικό: πλέον όλοι μπορούν να συζητούν για το δύσκολο παρελθόν της Ελένης (το οποίο στηρίχθηκε στο ότι ως φαίνεσθαι δημιούργησε τον τρωϊκό πόλεμο και άλλες θλίψεις οικογενειακές για τις οποίες όμως δεν ευθύνεται) διότι πλέον τα βλέμματα όλων είναι στραμμένα στο σχέδιο της μεγάλης φυγής προς την Πατρίδα Σπάρτη: Η Ελένη σε μία αποστροφή του λόγου της ήδη έχει ταυτισθεί συναινετικά και με την Ήρα (ροή) και την Αφροδίτη (ερωτική πορεία).

Ο χορός στο τέλος όμως του λόγου του αναφέρει μία φράση η οποία προκαλεί κραδασμούς επειδή πολλοί παραξενεύονται πώς αυτή η φράση βγήκε από τη γραφίδα του σοφιστή, λογικού και σκεπτικιστή κάποιες φορές Ευριπίδη: « στων Θεών μόνο τα λόγια βρήκα την Αλήθεια». Κάποιοι μελετητές θεωρούν ότι αυτοί οι στίχοι ετέθησαν επίτηδες από τον Αθηναίο τραγικό προκειμένου να μην κατηγορηθεί για ασέβεια: Κάποιοι άλλοι θεωρούν ότι το κείμενο σε αυτό το σημείο ήταν φθαρμένο και για αυτό το λόγο επί της ουσίας αναφέρει : δυσκολονόητος ο Θεός  ή τουλάχιστον κάτι το παρεμφερές.

Θα μπορούσαμε όμως να προχωρήσουμε και σε μία ακόμη σκέψη, η οποία προτείνει κάποια άλλη εξήηγηση, καταργώντας τις παραπάνω εξηγήσεις, διότι θεωρούμε ότι η φράση αυτή του Ευριπίδου συνοψίζει άψογα τα τεκταινόμενα στην τραγωδία και έρχεται ως λογική συνέπεια (συμπέρασμα) εγκαινιάζοντας την λογική εξήγηση του παντός εκ μέρους του ανθρώπου:  Ο λόγος αυτός του Χορού έρχεται τη στιγμή κατά την οποία η Ελένη έχει ταυτισθεί με την Ήρα (ροή) και την Αφροδίτη (έρωτας ως ροή δυνάμεων). Η Ελένη προσευχομένη στην Ήρα την παρακαλεί να συνεχίσει τη συμπαντική απορροή δυνάμεων ώστε να φθάσει στην Πατρίδα της, επίσης αναφερομένη προς την Αφροδίτη αποκαθιστά τη σωστή ερωτική ροή δεχομένη ότι η Αφροδίτη όταν κρατεί το μέτρο αποτελεί παράγοντα προόδου και συμπαντικής αρμονίας.

Ώστε ο Ευριπίδης αντιμετωπίζει την Ελένη και τον Μενέλαο ως αφυπνισμένους νοητικά ανθρώπους, οι οποίοι βασισμένοι στο Νού σχεδιάζουν το δικό τους Νόστο προς την Σπάρτη Πατρίδα: ήδη το μήνυμα έχει ληφθεί: ο άνθρωπος διά της Σκέψεως ξεδιαλύνει το φαίνεσθαι από το Είναι και διά του Λόγου οδεύει προς τον ατρεκή (αληθή) δρόμο της επιστροφής: ήδη όλα είναι ροή επιστροφής και αυτό αποτελεί έργο ανθρωπίνης σκέψεως (και ο Μενέλαος και η Ελένη ξεκαθάρισαν το ψευδές από το αληθές, το φαίνεσθαι από το Είναι).

Οι περιπέτειες της προστακτικής (ανάλυση ενδελεχής όλων των προστακτικών όλων των χρόνων).

 

1.Oι προστακτικές  των ρημάτων της ενεργητικής φωνής της α’ συζυγίας, όταν τα ρήματα είναι σύνθετα, ανεβάζουν τον τόνο μία συλλαβή, όταν  υπάρξει έκθλιψη επίσης ανεβάζουν τον τόνο μία συλλαβή

Π.χ: λῦε: παράλυε

        ἄγε: πάραγε

(η πρόθεση /πρό/ δεν εκθλίβεται όταν ευρίσκεται σε σύνθετο ρήμα, αλλά δέχεται τον τόνο: π.χπρόαγε.

 

2. Οι προστακτικές των συνθέτων ρημάτων ( και στις δύο συζυγίες) στη μέση φωνή δεν ανεβάζουν τον τόνο:

π.χ: λύου: παραλύου.

 

3.Οι προστακτικές των συνθέτων ρημάτων του β΄αορίστου( και στις δύο συζυγίες)  ,  ανεβάζουν τον τόνο στην ενεργητική φωνή:

Π.χ: βάλε: παράβαλε, ἰδέ: πάριδε, σχές: παράσχες,

ἕς: ἄφες. 

Σχέδιο μαθήματος Λατινικών Λυκείου,μάθημα ΙΙΙ.

 

1.Αφόρμηση.

Επισημαίνουμε στους μαθητές ότι το νέο στοιχείο αυτού του μαθήματος είναι τα ρήματα της β΄συζυγίας τα οποία και ξεχωριστά διδάσκουμε,σχηματοποιώντας ξεχωριστά το θέμα και την κατάληξη.

 

Ενεστώτας

Οριστική

Habeo

Habes

Habet

Habemus

Habetis

Habent.

Στη συνέχεια επισημαίνουμε ακόμα  ένα ρήμα β΄συζυγίας μέσα από το κείμενο και επιλέγουμε ένα μαθητή προκειμένου να το κλίνει σε συνεργασία με όλη την τάξη.

Π.χ το urgeo.

(Κατανοώντας την Ελληνική σκέψη): · Ν.Μ. Σκουτερόπουλος · Ο αγώνας λόγου του Αίαντος του Τελαμωνίου: Αντιφών (πηγή: greek-language).

 

Θα ήθελα να μας δίκαζαν οι ίδιοι άνθρωποι που ήσαν παρόντες και στα περιστατικά· γιατί ξέρω ότι τότε θα μπορούσα να σιωπήσω, ενώ αντίθετα αυτός δεν θα αποκόμιζε τίποτε παραπάνω, αν μιλούσε. Τώρα όμως εκείνοι που παραβρέθηκαν σε όσα έγιναν είναι μακριά, και εσείς, οι οποίοι δεν ξέρετε τίποτα, δικάζετε. Πώς όμως είναι δυνατόν να κρίνουν κριτές οι οποίοι δεν γνωρίζουν; Και μάλιστα βασιζόμενοι σε λόγια, ενώ αυτό που συνέβη έγινε με πράξεις.  Έτσι, το σώμα του Αχιλλέα το έφερα εγώ κρατώντας το στα χέρια, ενώ τα όπλα αυτός εδώ, γνωρίζοντας ότι οι Τρώες δεν ήθελαν τόσο τα όπλα, όσο το να περιέλθει στην κυριότητά τους ο νεκρός. Γιατί αν γίνονταν κύριοι του νεκρού, θα κακοποιούσαν το σώμα και θα εξασφάλιζαν τα λύτρα για τον Έκτορα· και τα όπλα αυτά δεν τα αφιέρωσαν στους θεούς, αλλά τα έκρυψαν,  επειδή φοβούνταν αυτόν τον έξοχο άνδρα, ο οποίος και πρωτύτερα είχε —νύχτα— κλέψει το άγαλμα της θεάς από το ιερό και το επιδείκνυε στους Αχαιούς, σαν να είχε πράξει κάτι ωραίο. Κι εγώ μεν ζητώ να τα πάρω τα όπλα για να τα δώσω πίσω στους φίλους, ενώ αυτός τα θέλει για να τα πουλήσει, μια και δεν θα τολμούσε να τα χρησιμοποιήσει· γιατί κανένας δειλός δεν θα χρησιμοποιούσε όπλα ξακουσμένα, ξέροντας ότι τα όπλα κάνουν να φανεί η δειλία του.  Σχεδόν όλα λοιπόν είναι όμοια. Αυτοί δηλαδή που έστησαν τούτο τον δικαστικόν αγώνα λέγοντας πως είναι βασιλιάδες ανάθεσαν σε άλλους να κρίνουν για την αρετή, κι εσείς οι ανίδεοι υπόσχεσθε ότι θα βγάλετε απόφαση για πράγματα που δεν τα γνωρίζετε. Εγώ όμως ξέρω τούτο: κανένας άξιος βασιλιάς δεν θα ανέθετε σε άλλους να κρίνουν για την αρετή, όπως κι ένας καλός γιατρός δεν θ᾽ άφηνε στην κρίση ενός άλλου να κάνει μιαν ιατρική διάγνωση.  Κι αν μεν είχα να κάνω με κάποιον όμοιό μου, διόλου δεν θα με πείραζε να ηττηθώ· τώρα όμως δεν υπάρχει πράγμα που να διαφέρει περισσότερο απ᾽ όσο διαφέρουμε εγώ κι εκείνος. Γιατί εκείνος δεν κάνει τίποτε φανερά, ενώ εγώ δεν θα τολμούσα να πράξω τίποτε στα κρυφά. Και δεν θα ανεχόμουν να με κακολογούν ούτε και να μου φέρονται άσχημα, ενώ εκείνος θα ανεχόταν ακόμη και να τον κρεμάσουν, αν ήταν να αποκομίσει κάποιο κέρδος.  Αυτός που άφησε τους δούλους να τον μαστιγώνουν και να τον βαριοχτυπούν με ξύλα στη ράχη και με γροθιές στο πρόσωπο, και που έπειτα, φορώντας κουρέλια, τρύπωσε νύχτα στο εχθρικό τείχος, σύλησε το ιερό κι εξαφανίστηκε· κι αυτά θα τα παραδεχτεί ότι τα διέπραξε, κι ίσως σας πείσει κιόλας με τα λόγια του ότι καλώς έγιναν. Θα ᾽χει έπειτα την αξίωση αυτός που θέλει μαστίγωμα, αυτός ο ιερόσυλος, να πάρει τα όπλα του Αχιλλέα;  Λέω λοιπόν σ᾽ εσάς τους ανίδεους κριτές και δικαστές να μην εξετάζετε τα λόγια, όταν κρίνετε για την αρετή αλλά, καλύτερα, τις πράξεις! Γιατί κι ο πόλεμος δεν κρίνεται στα λόγια αλλά στην πράξη· κι ούτε είναι σωστό να αντιμετωπίζει κανείς τους εχθρούς με αντιλόγους αλλά ή θα τους πολεμήσει και θα τους νικήσει ή θα ζήσει ως δούλος στη σιωπή.

Ασκήσεις παρακειμένου και υπερσυντελίκου α΄γυμνασίου, αρχαία Ελληνικά από το πρωτότυπο.

 

1.Να κλίνετε την οριστική Παρακειμένου και Υπερσυντελίκου των ρημάτων παιδεύω , στρατεύω, ἁθροίζω , θύω , χορεύω, φυτεύω.

2.Να σχηματίσετε τον Παρακείμενο και τον Υπερσυντέλικο των παρακάτω ρημάτων

συγγράφω, καταρρίπτω, διαφέρω, ἐγκωμιάζω.

3.Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο παρακειμένου ενεργητικής φωνής των ρημάτων που είναι στην παρένθεση

α Ἐγώ ……………………………..ὑμῖν μόνα τά καλά καί προσήκοντα , ὑμεῖς δέ μοι οὐ……………………………..(συμβουλεύω, πιστεύω)

β Ἡ πίστις σου ……………………….σε.(σώζω).

γ Οἱ Ἀθηναῖοι τῶν ένδόξων ἀνδρῶν εἰκόνας …………………….(ἱδρύω)

δ Ἀρταξέρξης τω Θεμιστοκλεῖ χάριν ἔχει , ὅτι τούς Ἕλληνας ……………………………………λῦσαι τάς γεφύρας.(κωλύω)

ε.Εἰ μή ὁ στρατηγός ……………………………….οὐκ ἄν …………………………ταῦτο οἱ στρατιῶται(κελεύω,πράττω).

Αρχαία Ελληνικά από το πρωτότυπο Α΄γυμνασίου: Απαρέμφατα ενεργητικής φωνής. Ασκήσεις.

 

1. Να σχηματίσετε τα απαρέμφατα που λείπουν στον παρακάτω πίνακα:

 

Ενεστώτας	Μέλλοντας	Αόριστος	Παρακείμενος.
	ἐκστρατεύσειν
ἐλπίζειν
			γεγραφέναι
		διαπράξαι
	τρίψειν
διώκειν

 

2.  Να τοποθετήσετε τα παρακάτω απαρέμφατα στη σωστή στήλη:

Η γλώσσα του προοιμίου της Ιλιάδος.

 

Η Ομηρική γλώσσα είναι καθαρά συμπαντική: άθροισμα της ενόρασης των Ανθρώπων περί των Θεών, της ενατένισης της Φύσης, της θεώρησης των Ανθρώπων ως συνέχειας των Θείων και Φυσικών δυνάμεων, η βάσις δε όλων των Ομηρικών λέξεων είναι η δύναμις: ο Όμηρος δεν διαχωρίζει τις δυνάμεις σε καλές και κακές ώστε να προκρίνει τις μέν και να απορρίπτει τις δε: τις υιοθετεί όλες ως τέκνα της μιάς αναγκαίας οντικής δυνάμεως, διότι μέσα στο όλον όλα υπάρχουν, για αυτό και οι Ομηρικές λέξεις υπηρετούν το Όλον. Οι Ομηρικές λέξεις ζούν, τρέφονται και αναπτύσσονται σε αυτό το περιβάλλον, ο αναγνώστης τις ακολουθεί μόνον εάν σε αυτό το Ομηρικό περιβάλλον οπλίζεται με δύναμη να ακολουθήσει τον Ομηρικό δρόμο ο οποίος είναι ο δρόμος προς τον Όλυμπο και τον Άδη: και ο Όλυμπος και ο Άδης ως ποταμοί οδηγούν στον Ωκεανό της μεγάλης συνεχείας, για αυτό και ο Άδης( Πλούτωνας αδελφός του Ποσειδώνα είναι αλλά και του Διός),όλα τα Ομηρικά ποτάμια εμπεριέχονται στις λέξεις και χύνονται στον Ωκεανό της μεγάλης συνεχείας.

Τυπικό παράδειγμα όλων αυτών είναι το θαυμάσιο Ομηρικό προοίμιο της Ιλιάδος (στ.1-7):

Μῆνιν ἄειδε, θεά, Πηληϊάδεω Ἀχιλῆος 
οὐλομένην, ἥ μυρί’ Ἀχαιοῖς ἄλγε’ ἔθηκε, 
πολλάς δ’ ἰφθίμους ψυχάς Ἄϊδι προΐαψεν 
ἡρώων, αὐτούς δέ ἑλώρια τεῦχε κύνεσσιν 
οἰωνοῖσί τε πᾶσι, Διός δ’ ἐτελείετο βουλή, 
ἐξ οὗ δή τά πρῶτα διαστήτην ἐρίσαντε 
Ἀτρεΐδης τε ἄναξ ἀνδρῶν καί δῖος Ἀχιλλεύς.

Η Μῆνιν ως συναίσθημα οργής, δηλώνει το εύρος της ανθρωπίνης δυνάμεως: μέσα της εμπεριέχεται η λέξις /ις/ =δύναμις, άρα ό,τι συνέβη στην ψυχή του Αχιλλέα είναι δύναμις οντικής συνεχείας, ἄειδε: το αγαπημένο ρήμα του Ομήρου, τραγουδώ, η Καλλιόπη ας τραγουδήσει μαζί με τον Ποιητή: το ρήμα όμως αυτό περιέχει μέσα του το /είδω/ το οποίο προέρχεται από το /ορώ-βλέπω/. Ώστε η Μούσα δεν τραγουδά απλά αλλά μεταφέρει στον Ποιητή όσα βλέπει μέσα στη συμπαντική συνέχεια που γεννά την Ιλιάδα, η Μούσα αείδει σημαίνει μεταφέρει όσα βλέπει στη συνέχεια από τον ουρανό στη Γή, για αυτό και η ιερά μουσική είναι μεταφορά των ήδη ορωμένων και βλεπομένων και όχι απλά ψυχαγωγικά λόγια, οὐλομένην αποκαλεί ο Ποιητής την οργή, καταστρεπτική.

Τίτλος:Η έννοια της υπέρσελήνιας και υποσελήνιας κίνησης στον Αριστοτέλη.

 

                                                  ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ.

1.Πώς φθάσαμε στην Αριστοτελική κίνηση.Ο κόσμος του Ομήρου και του Ησιόδου,και το πρόβλημα της μεταβολής.

2.Η υπερσελήνια και υποσελήνια περιοχή στη φιλοσοφία του Αριστοτέλη.Η έννοια της κίνησης και η αιτία της σε αυτές τις περιοχές.

3.Αναφορά στους σχολιαστές του Αριστοτέλη σε θέματα κίνησης στην υπερσελήνια και υποσελήνια περιοχή.

4.Συμπεράσματα.

1.Πώς φθάσαμε στην Αριστοτελική κίνηση.Ο κόσμος του Ομήρου και του Ησιόδου,και το πρόβλημα της μεταβολής.

Πίσω από την σύνοψη των θέσεων του Αριστοτέλη σε θέματα κίνησης κρύβεται η  αρχέγονη προσπάθεια του ανθρώπου να ταξινομήσει τα δεδομένα του γύρω του κόσμου προκειμένου να οδηγηθεί στην εξαγωγή νόμων και ασφαλών συμπερασμάτων.Σύμφωνα εξάλλου με τον Bertrand Russell «η επιστήμη είναι ένας προνομιούχος τρόπος γνώσης και θεμελίωσης αυτής της γνώσης».

Γραπτή δοκιμασία στη Νεοελληνική Γλώσσα Β΄Γυμνασίου. Ενότητα 3η.

 

Α΄Κείμενο.

ΔΑΜΩΝΑΣ (ΔΑΜΩΝ) ΚΑΙ Ο ΦΙΝΤΙΑΣ

 

Ο Δάμωνας (Δάμων) και ο Φιντίας ήταν δύο πυθαγόρειοι φιλόσοφοι και φίλοι που έμειναν στην ιστορία για την μέχρι θανάτου πιστή φιλία τους, η οποία έγινε πρότυπο και ενέπνευσε πολλά έργα ζωγραφικής, μουσικής, αλλά και κινηματογραφικές ταινίες. Οι δύο φιλόσοφοι ζούσαν ή βρέθηκαν στις Συρακούσες την εποχή που αυτές διοικούνταν απολυταρχικά από τον Διονύσιο τον Νεότερο (367-357 και πάλι 346-343)[3] και ο Φιντίας δίκαια ή μη, κατηγορήθηκε ότι σχεδίαζε την ανατροπή του τυράννου. Συνελήφθη και καταδικάστηκε σε θάνατο, αλλά του ικανοποίησαν την τελευταία επιθυμία να επισκεφθεί τους συγγενείς του ή να τακτοποιήσει κάποιες σοβαρές υποθέσεις υπό τον όρο -αν δεν επιστρέψει εγκαίρως - να εκτελεστεί αντ'αυτού ο φίλος του Δάμωνας, που προσφέρθηκε επί τούτου εθελοντικά. Σύμφωνα με όσα γράφτηκαν (από τον Κικέρωνα, τον Βαλέριο Μάξιμο, τον Ιάμβλιχο τον φιλόσοφο Αριστόξενο, τον Πορφύριο και τον Διόδωρο το Σικελό) μετά την απόφαση του Διονυσίου να εκτελέσει τον Φιντία, ο Δάμωνας ίσως προσπαθεί να εκμαιεύσει χάρη, όμως δεν εισακούγεται. Επειδή ο Φιντίας έχει σοβαρές εκκρεμότητες σχετικές με τις ευθύνες του και στον κύκλο των Πυθαγορείων (δεν ξέρουμε τι λογής) ο Δάμων μένει ως όμηρος, ανθρώπινο αμανάτι ή εγγύηση, και εκείνος φεύγει να τις τακτοποιήσει. Αν δεν επιστρέψει εγκαίρως, στη θέση του θα εκτελεστεί ο Δάμων. Δεν είναι βέβαιο πώς ακριβώς βρέθηκε ο Δάμων σε αυτή τη θέση αν και όλοι συμφωνούν ότι ήταν προθυμότατος. Πιθανόν να προσφέρθηκε μόνος του ώστε να τακτοποιήσει ο φίλος του τις υποθέσεις του, πιθανόν και να το πρότεινε ο Φιντίας σίγουρος ότι δεν θα αμφισβητείτο ο λόγος της τιμής του ότι θα επιστρέψει, ίσως και να ήταν ιδέα του Διονυσίου -όταν δηλαδή ο Φιντίας ζήτησε αναστολή εκτέλεσης της ποινής για λίγες ώρες ώστε να ρυθμίσει σοβαρά ζητήματα, πιθανόν ο Διονύσιος να του είπε "εντάξει, αλλά θα κρατήσω όμηρο τον Δάμωνα". Το μόνο βέβαιο είναι ότι ο Δάμων με φυσικότητα και εμπιστοσύνη αποδέχτηκε την ομηρία. Αν ο Φιντίας δεν επέστρεφε, θα σταύρωναν ή θα αποκεφάλιζαν εκείνον στη θέση του. Ο μυθιστορηματικές παραλλαγές του μύθου αναφέρουν ότι έφυγε με τα πόδια για το χωριό του που δεν ήταν ιδιαίτερα κοντά στις Συρακούσες και ότι αφού τακτοποίησε τα της μητέρας και της αδελφής του, την πάντρεψε δηλαδή, στο δρόμο της επιστροφής τον έπιασαν ληστές, ότι ξέφυγε αλλά βρέθηκε σε ένα φουσκωμένο ποτάμι και ταλαιπωρήθηκε να το διαβεί και ότι έβλεπε τον ήλιο να δύει και να πλησιάζει η ώρα της εκτέλεσης και να αγωνιά για το φίλο του.

Διαγώνισμα στο μάθημα Νέων Ελληνικών κειμένων Λυκείου. ΜΑΘ:ΚΕΙΜΕΝΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ.

 

 

Α.ΚΕΙΜΕΝΟ.(Απόσπασμα από το «Μοιρολόγι της φώκιας»του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη).

   «Η μικρά κατέβη ολίγα βήματα κάτω,είτα είδεν ότι ο δρομίσκος εγίνετο ακόμη πλέον απόκρημνος.Έβαλε μία φωνήν,κι επροσπάθει ν’αναβή,να επιστρέψη οπίσω.Ευρίσκετο επάνω εις την οφρύν ενός προεξέχοντος βράχου,ως δύο αναστήματα ανδρός υπεράνω της θαλάσσης.Ο ουρανός εσκοτείνιαζε,σύννεφα έκρυπταν τα άστρα,και ήτον στην χάσιν του φεγγαριού.Επροσπάθησε και δεν εύρισκε πλέον τον δρόμον πόθεν είχε κατέλθει.Εγύρισε πάλιν προς τα κάτω,και εδοκίμασε να καταβή.Εγλίστρησε κι έπεσε,μπλούμ!εις το κύμα.Ήτο τόσο βαθύ όσον και ο βράχος υψηλός.Δύο οργυιές ως έγγιστα.Ο θόρυβος του αυλού έκαμε να μην ακουσθή η κραυγή.Ο βοσκός ήκουσεν έναν πλαταγισμόν,αλλά εκείθεν όπου ήτο,δεν έβλεπε την βάσιν του βράχου και την άκρην του γιαλού.Άλλως δεν είχε προσέξει εις την μικράν κόρην και σχεδόν δεν είχεν αισθανθή την παρουσίαν της.

   Καθώς είχε νυκτώσει ήδη,η γραία Λούκαινα είχε κάμει την αβασταγήν της,και ήρχισε ν’ανέρχεται το μονοπάτι,επιστρέφουσα κατ’οίκον.Εις την μέσην του δρομίσκου ήκουσεν τον πλαταγισμόν,εστράφη και εκοίταξεν εις το σκότος,προς το μέρος όπου ήτο ο αυλητής.

_Κείνος ο Σουραυλής θα είναι,είπε,διότι τον εγνώριζε.Δεν του φθάνει να ξυπνά τους πεθαμένους με τη φλογέρα του,μόνο ρίχνει και βράχια στο γιαλό για να χαζεύη…Σημαδιακός και αταίριαστος είναι.