ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΑΡΧΑΙΩΝ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Α΄ ΚΕΙΜΕΝΟ ΕΝΟΤΗΤΑ 7: Η λύση του γόρδιου δεσμού

        

Ἀλέξανδρος δὲ ὡς ἐς Γόρδιον παρῆλθε, πόθος λαμβάνει αὐτὸν τὴν ἅμαξαν ἰδεῖν τὴν Γορδίου καὶ τοῦ ζυγοῦ τῆς ἁμάξης τὸν δεσμόν. Πρὸς δὲ δὴ ἄλλοις καὶ τόδε περὶ τῆς ἁμάξης ἐμυθεύετο, ὅστις λύσειε τοῦ ζυγοῦ τῆς ἁμάξης τὸν δεσμόν, τοῦτον χρῆναι ἄρξαι τῆς Ἀσίας. Ἦν δὲ ὁ δεσμὸς ἐκ φλοιοῦ κρανίας καὶ τούτου οὔτε τέλος οὔτε ἀρχὴ ἐφαίνετο. Ἀλέξανδρος δὲ ὡς ἀπόρως μὲν εἶχεν ἐξευρεῖν λύσιν τοῦ δεσμοῦ, ἄλυτον δὲ περιιδεῖν οὐκ ἤθελε, μή τινα καὶ τοῦτο ἐς τοὺς πολλοὺς κίνησιν ἐργάσηται, παίσας τῷ ξίφει διέκοψε τὸν δεσμὸν καὶ λελύσθαι ἔφη. Ἀπηλλάγη δ’ οὖν ἀπὸ τῆς ἁμάξης αὐτός τε καὶ οἱ ἀμφ᾿ αὐτὸν ὡς τοῦ λογίου τοῦ ἐπὶ τῇ λύσει τοῦ δεσμοῦ ξυμβεβηκότος. Καὶ γὰρ καὶ τῆς νυκτὸς ἐκείνης βρονταί τε καὶ σέλας ἐξ οὐρανοῦ ἐπεσήμηναν· καὶ ἐπὶ τούτοις ἔθυε τῇ ὑστεραίᾳ Ἀλέξανδρος τοῖς φήνασι θεοῖς τά τε σημεῖα καὶ τοῦ δεσμοῦ τὴν λύσιν.

Ἀρριανός, Ἀλεξάνδρου Ἀνάβασις 2.3.1-8 (διασκευή)

 

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1)  Γιατί θέλησε ο Αλέξανδρος να λύσει τον γόρδιο δεσμό; (ΜΟΝ.2)

2)  Ποιες δυσκολίες παρουσίαζε το εγχείρημα του Αλεξάνδρου και πώς τις ξεπέρασε ο νεαρός βασιλιάς; (ΜΟΝ.4)

3)  Πώς αποδεικνύεται από το κείμενο η πίστη του Αλεξάνδρου στα θεϊκά σημάδια και στους χρησμούς; (ΜΟΝ.2)

Aρχαία Ελληνικά από μετάφραση. Ελένη Ευριπίδου: Πάροδος (στ. 192- 436):

 

"Η πάροδος ανήκει στα κατά ποσόν μέρη της τραγωδίας.

Δομή : Λυρικό μέρος (στ. 192-288): Προωδός (το πένθος της Ελένης)

                                                                  Κομμός (ο θρήνος Ελένης και χορού)

              Επικό μέρος ( στ. 289-371):  μονόλογος (η διαμαρτυρία της Ελένης)

                                                                 Διάλογος (η προσπάθεια να εξευρεθεί λύση)

             Λυρικό μέρος (στ. 372-436): Αμοιβαία: η αγωνία για το μέλλον

                                                                  Επωδός :  το πάθος της Ελένης.

Προωδός και α΄στροφή : Η επίκληση της Ελένης.

Μόλις φεύγει ο Τεύκρος η Ελένη πέφτει σε βαριά απελπισία. Καλεί τις Σειρήνες, τις δυνάμςισ της γής που με το τραγούδι τους μαγεύουν τους ανθρώπους, να της φέρουν όργανα που βγάζουν λυπητερούς ήχους. Καλεί και την Περσεφόνη, τη βασίλισσα του κάτω κόσμου να της δώσει τα δάκρυα και να της διδάξει τους πένθιμους σκοπούς που αρμόζουν ώστε να αρχίσει τον επιθανάτιο θρήνο για τους βαριόμοιρους νεκρούς.

Α΄αντιστροφή : το εισόδιο τραγούδι του χορού:

Οι αιχμάλωτες Ελληνίδες οι οποίες μέχρι εκείνη τη στιγμή ρούχα άπλωναν στην ακροθαλασσιά άκουσαν τη θρηνητική κραυγή και με αγωνία έσπευσαν να ιδούν τι συμβαίνει. Ο θρήνος της Ελένης τους έφερε στο νού μία παλαιά ανάμνηση όταν κάποτε είχαν ακούσει τον κοπετό κάποιας νεράϊδας που αντιστεκόταν στην ερωτική επίθεση του θεού Πάνα.

"Ο Χορός στην αρχαία τραγωδία, εκτός ελαχίστων περιπτώσεων, απαρτίζεται από γέροντες ή γυναίκες από άτομα δηλαδή που διαθέτουν τη σοφία τη σύνεση και την πείρα της ηλικίας ή την ευαισθησία και το ευσυγκίνητο του γυναικείου φύλου,αλλά είναι αδύναμα να δράσουν αποφασιστικά. Ο χορός είναι ο Λαός, για αυτό και η ενδυμασία του χορού φαντάζει ομοιόμορφη και ομιλεί ένας ή μία εκ μέρους όλων. Αντιπροσωπεύει ο χορός την κοινή άποψη και κοινή λογική. Έμπαινε ο χορός σοβαρός και μετρημένος στη σκηνή και λόγου της θρησκευτικότητας της τραγωδίας αλλά διότι υπήρχε το μέτρο, σε αντίθεση με σημερινές παραστάσεις τραγωδιών όπου αυτά δεν τηρούνται και υπάρχει περίπτωση  ο χορός να εισέλθει επί της σκηνής αλλαλάζον.

Ιστορία γ΄γυμνασίου. Η ιδεολογία του Ιακωβινισμού.

Επηρεασμένοι από τις ιδέες των Τζων Λοκ (John Locke) και Ζαν – Ζακ Ρουσώ (Jean - Jacques Rousseau) περί «Κοινωνικού Συμβολαίου» και με έντονο θαυμασμό για την αρχαία Σπάρτη («η Σπάρτη φέγγει σαν μία λάμψη αστραπής μέσα στο πιο βαθύ σκοτάδι», είπε ο Ροβεσπιέρος σε ομιλία του στην Εθνοσυνέλευση, στις 18 Φλορεάλ του έτους 2) και την Ρώμη του καιρού της Δημοκρατίας, οι Ιακωβίνοι όριζαν ως πρώτες πολιτικές αρετές την εργασία υπέρ του γενικού καλού και την αγάπη τόσο για την πατρίδα γη, δηλαδή τον Πατριωτισμό, όσο και για το έθνος (μία ιδέα που ξέθαψαν κυριολεκτικά και ανέδειξαν μετά από αιώνες εξαφάνισής της σε ολόκληρη την Ευρώπη, λόγω της επικράτησης του ανεθνικού Χριστιανισμού). Γι’ αυτούς, ο επαναστάτης πολίτης πρέπει να διαμορφώνεται μέσα από μία Παιδεία και μία Θρησκεία, που και οι δύο να διέπονται από λογικότητα και προσανατολισμό προς τον ίδιον τον άνθρωπο με σκοπό την ευτυχία του: «για να δει επιτέλους η Ευρώπη ότι δεν θα επιτρέψουμε την δυστυχία έστω κι ενός ανθρώπου σε γαλλικό έδαφος!… Η ευτυχία είναι μία εντελώς νέα ιδέα στην Ευρώπη», φωνάζει ο Σαιν Ζυστ στην αναφορά του της 8ης Βεντόζ του έτους 2. 

Η Παιδεία των Ιακωβίνων νοείτο ως γενική και ισότιμη για όλον τον λαό, ως το πρώτο και κύριο όργανο για την δημιουργία της συλλογικής «λαϊκής συνείδησης», η οποία με την σειρά της κρινόταν ως η απαραίτητη προϋπόθεση για ένα δημοκρατικό καθεστώς: «οι επόμενες γενεές ανήκουν στην πατρίδα» κατά την διατύπωση του Rabaut Saint-Etienne (κατά τον Ροβεσπιέρο επίσης «η πατρίδα δικαιούται να εκπαιδεύει τα παιδιά της, δεν μπορεί η παιδεία να επαφίεται στην οικογενειακή υπερηφάνεια ή στις προκαταλήψεις των ατόμων, στο αιώνιο κανάκεμα των αριστοκρατών και την αντιδημοκρατικότητα των γονέων, που στενεύουν τους ορίζοντες της ψυχής, κρατώντας την απομονωμένη», ενώ κατά τον Νταντόν «τα παιδιά ανήκουν πρώτα στην Δημοκρατία και μετά στους γονείς τους. Ποιος μπορεί να εγγυηθεί ότι αξιόλογα παιδιά, εξαιτίας του εγωϊσμού των γονέων τους, δεν θα καταλήξουν εχθροί της Δημοκρατίας; …Το δημοκρατικό γάλα τα παιδιά μας θα πρέπει να το να πιούν μόνο από τα εθνικά σχολεία… Όπως η Δημοκρατία είναι μία και αδιαίρετη, έτσι και η δημόσια παιδεία θα πρέπει να είναι θεμελιωμένη επάνω σε αυτήν την ενότητα», ομιλία της 22 Φριμαίρ του έτους 2, όπως έχει διασωθεί στο «Moniteur», xviii 654).   

Έκθεση-έκφραση α΄λυκείου. Θέμα έκθεσης: Με αφορμή όσα διαβάσατε στο συγκεκριμένο κείμενο, να συντάξετε ένα κείμενο 400 λέξεων περίπου για να το δημοσιεύσετε στην ιστοσελίδα του σχολείου σας, στο οποίο να παρουσιάζετε τεκμηριωμένα τους τρόπους με τους οποίους μπορούν σήμερα οι άνθρωποι, ειδικότερα οι νέοι, να αποκτήσουν στέρεη γλωσσική παιδεία.

 

Οι νέοι ακόμα και στην εποχή της τεχνολογίας όπου η πληροφορία κινείται με απίστευτες ταχύτητες και ρυθμό, θα πρέπει να καταλάβουν ότι η γλωσσική ευχέρεια αποτελεί τον καλύτερο τρόπο και τον αποτελεσματικότερο της ανθρώπινης επικοινωνίας. Ως εκ τούτου σε ένα κόσμο ευκαιριών και εξέλιξης η γλώσσα παραμένει ο πλέον ασφαλής τρόπος οι άνθρωποι να έλθουν αλληλέγγυα πιο κοντά και να δουλέψουν για ένα κόσμο καλύτερο. Οι νέοι αναμφίβολα θα πρέπει να επιδιώξουν την καλή γλωσσική επίγνωση όσο και το αποτέλεσμά της, μία καλύτερη και ποιοτικότερη ζωή.

Αναντίρρητα κάθε άτομο ξεχωριστά μπορεί να συνειδητοποιήσει την ανάγκη της γλωσσικής καλλιέργειας ώστε να συνεχίσει να ασχολείται δημιουργικά με τα γλωσσικά ζητήματα. Ο νέος μπορεί να αποκαταστήσει μία καλή σχέση με το βιβλίο και την έντυπη γενικότερα πληροφόρηση ώστε να καλλιεργήσει το ήθος του και το πνεύμα του. Μπορεί συνειδητά να αντισταθεί στον υλισμό και στην ευδαιμονοκρατία της σημερινής εποχής προτάσσοντας την ικανότητα να δέχεται και να αναπαράγει ωραία μηνύματα μέσα από την ευχέρεια της γλωσσικής ομιλίας.

Δεν θα διαφωνήσει επίσης κανείς ότι η πολιτεία θα πρέπει να λαμβάνει ουσιαστικά μέτρα για τη βελτίωση της χρήσης της γλώσσας. Ενδεικτικά θα μπορούσαμε να αναφέρουμε την εκπόνηση και χρηματοδότηση ειδικών γλωσσικών προγραμμάτων  επίσης και τη φροντίδα εκ μέρους του κράτους όλα αυτά να εισαχθούν στη σχολική καθημερινότητα. Η προώθηση όλων αυτών των γλωσσικών προγραμμάτων μέσα από τους κατάλληλους επιστήμονες όπως και η δημοκρατική εξέλιξη της ελευθερίας του λόγου μπορούν να αποτελέσουν κίνητρα για τους νέους να βελτιώσουν κατά πολύ τη γλωσσική τους ικανότητα να εκφράζονται σωστά.

Αρχαία Ελληνικά από μετάφραση γ΄γυμνασίου, Ελένη Ευριπίδου, ανάλυση προλόγου.

 

Ελένη  Ευριπίδου.

Ανάλυση προλόγου.

1.Θα πρέπει να προσεχθεί το καινό ευριπίδειο μοτίβο της τραγωδίας αυτής το οποίο είναι η υπόσχεση του Ερμή προς την Ελένη (στ.69-73) ότι κάποια μέρα η αλήθεια θα αποκαλυφθεί και η ίδια θα αποκατασταθεί στα μάτια όλων και ότι τελικά θα γυρίσει στην πατρίδα της με το Μενέλαο. Με τον τρόπο αυτό ο τραγωδός προοικονομεί το αίσιο τέλος της τραγωδίας (στο τέλος νικά το καλό (Πλάτων: δεν υπάρχει το κακό, το κακό είναι απουσία καλού).Την ίδια στιγμή όμως αφήνει να διαφανεί ότι το αίσιο τέλος δεν θα έλθει αβίαστα.

2. Η προσωπικότητα της Ελένης: Ως γυναίκα των ηρωϊκών χρόνων και μάλιστα από βασιλική γενιά, η Ελένη εμφανίζεται εδώ με όλα τα γνωρίσματα που της επιβάλει η ανθρώπινη φύση της και η αυτοκρατορική καταγωγή της. Είναι αφοσιωμένη σύζυγος και επομένως αθώα για όλα όσα της καταμαρτυρούν. Διαθέτει παράλληλα όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά τα οποία συνθέτουν τον κώδικα τιμής της κοινωνικής τάξης της, τιμή και γενναιότητα.

3. Η τραγικότητα της Ελένης : Η ευριπίδεια Ελένη είναι παγιδευμένη μέσα στα παιχνίδια των θεών. Την τραγική της μοίρα καθόρισαν δυνάμεις τις οποίες και δεν μπορεί να ελέγξει. Η Αφροδίτη, η Ήρα και ο Δίας, καθένας με το δικό του τρόπο και με τα δικά του κίνητρα μετέτρεψαν το όνομά της σε συνώνυμο του ολέθρου και της απιστίας,ενώ οι πάντες θεωρούν ότι αυτή είναι η αιτία ενός πολυαιμάκτου πολέμου (στ.62-4).

4. Ο έλεος και ο φόβος. Το τραγικό αδιέξοδο της ηρωίδας, το αίσθημα της δυσφορίας για τον εγκλεισμό της σε καταστάσεις που δεν αποτελούν επιλογή της και από τις οποίες ο μόνος τρόπος για να αποδράσει είναι ο θάνατος, δημιουργούν στους θεατές τον έλεο και το φόβο συναισθήματα δηλαδή οίκτου για το παρόν της Ελένης και φόβου για το μέλλον της. Στην προκειμένη λοιπόν περίπτωση οι αριστοτελικοί όροι του ελέου και του φόβου μεταπλάθονται σε ένα είδος κλειστοφοβίας.

5. Οι θεολογικοί προβληματισμοί : Η Ελένη αμφιβάλλει για την αλήθεια της φήμης που τη θέλει κόρη θεού (στ.25). Μιλά με επικριτικό ύφος για το Δία (στ. 24) ο οποίος έχει σμίξει με τη μητέρα της ενώ παρακάτω τον σχολιάζει με αδιόρατη ειρωνεία διότι παρόλα έχει κάνει για την Ελένη ο Δίας, παρά ταύτα φρόντισε τουλάχιστον ώστε το ταξείδι της στην Αίγυπτο να είναι τουλάχιστον άνετο.

Αρχαία Ελληνικά από το πρωτότυπο, α΄γυμνασίου, β΄κλίση.

 

1. Θεωρία

1.      Η β’ κλίση ουσιαστικών

Η β’ κλίση ουσιαστικών περιλαμβάνει όλα τα αρσενικά και θηλυκά ουσιαστικά που στην ονομαστική ενικού λήγουν σε -ος και τα ουδέτερα που λήγουν σε -ον. Είναι η κλίση που παρουσιάζει τις περισσότερες ομοιότητες με τη ν.ε.

αρσενικό
	ενικός		πληθυντικός
πτώση	α.ε.	ν.ε.	α.ε.	ν.ε.
ονομ.	ἄνθρωπος	άνθρωπος	ἄνθρωποι	άνθρωποι
γεν.	ἀνθρώπου	ανθρώπου	ἀνθρώπων	ανθρώπων
δοτ.	ἀνθρώπῳ	―	ἀνθρώποις	―
αιτιατ.	ἄνθρωπον	ἀνθρωπο	ἀνθρώπους	ανθρώπους
κλητ.	ἄνθρωπε	άνθρωπε	ἄνθρωποι	άνθρωποι

 

Θηλυκό

Ουδέτερο

Αρχαία Ελληνικά από το πρωτότυπο, επανάληψη με ασκήσεις σε τονιμό.

 

ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΤΟΝΙΣΜΟΥ

 

Κάνουμε επανάληψη την ενότητα ………. Σελ…….

Και ενότητα……………. Σελ………………

Μετά απαντάμε στις παρακάτω ερωτήσεις.

 

ΚΑΝΟΝΕΣΤΟΝΙΣΜΟΥ

 νέος, γένος, δόξα, σοφός, μητέρων

 

 

 

1.

(α) Η συλλαβή που τονίζεται στις παραπάνω λέξεις είναι βραχύχρονη ή

μακρόχρονη; ………………………………….…………………….

(β) Τι τόνο παίρνει; ………………………………………………..

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Η βραχύχρονη συλλαβή………………………………….

……………………………………………………………………….………..……

 

 

 νήπιον,κατήγορος, ἄνθρωπος

Νεοελληνική γλώσσα γ΄γυμνασίου. Ασκήσεις 1ης ενότητας.

1) Στις παρακάτω προτάσεις να αντικαταστήσετε τις υπογραμμισμένες λέξεις με άλλες συνώνυμες.

Α. Ως πολιτικός διακρίνεται για την ευστροφία του και την εντιμότητά του.

Β. Είναι τόσο υπερόπτης που τους θεωρεί όλους κατώτερούς του.

Γ.Η ξενομανία οδηγεί στην άκριτη μίμηση ξένων προτύπων.

Δ. Σε αυτή τη δύσκολη στιγμή έδειξε αξιοθαύμαστη καρτερικότητα και αντοχή.

Ε. Ο ραγιαδισμός είναι ένα μειονέκτημα των Ελλήνων που πρέπει να καταπολεμηθεί.

Στ.Πολέμησαν με αξιοθαύμαστη γενναιοψυχία και κατατρόπωσαν τους εχθρούς.

Ζ. Αποδέχθηκε τις αποτυχίες και τις αναποδιές που τον βρήκαν με μοιρολατρεία και δεν πάλεψε για μία καλύτερη ζωή.

2)Να αντιστοιχίσετε τις λέξεις της στήλης Α με τα συνώνυμά τους που δίνονται στη στήλη Β.

1. εγκάρδιος                                α.τσιγκούνης

2.έντιμος                                      β.συνετός

Έκφραση- έκθεση α΄λυκείου. Θέμα έκθεσης: « Ποια είναι η γνώμη σας για την ύπαρξη διαλέκτων στο πλαίσιο της εθνικής γλώσσας; Θα πρέπει να γίνονται σεβαστές και να διατηρούνται ή όχι και γιατί; Να αναπτύξετε τις απόψεις σας σε ένα κείμενο 300-350 λέξεων που πρόκεται να δημοσιεύσετε σε ειδικό αφιέρωμα της σχολικής σας εφημερίδας αναφορικά με ποικίλα γλωσσικά ζητήματα.».

Έχουν αξία οι διάλεκτοι ή όχι;

Η ύπαρξη των διαλέκτων είναι αναγκαία στα πλαίσια της εθνικής γλώσσας,όπως κάθε στολίδι σε κάθε εικόνα. Φυσικά στη μηχανοποιημένη και απόλυτη εποχή μας ίσως αυτό φαντάζει κάπως ρομαντικό αλλά σε καμμία των περιπτώσεων η γλώσσα δεν θα πρέπει να γίνει προβλέψιμη και ρηχή. Όσο και αν σήμερα οι άνθρωποι και ο γρήγορος ρυθμός ζωής έχουν επιβάλει την επιφανειακή επικοινωνία δεν χρειάζεται να χαθεί το βάθος της γλώσσας διότι οι πολλές διάλεκτοι αποτελούν πολλές σκέψεις, αναμνήσεις πολλών ιστοριών και πολιτισμών τους οποίους αναμφίβολα έχουμε ανάγκη.

Αναμφισβήτητα οι διάλεκτοι της γλώσσας αποτελούν έκφραση του πολιτισμού μιάς γεωγραφικής περιοχής. Γι αυτόν ακριβώς το λόγο συμβάλλουν στην ανάδειξη της πολιτισμικής ιδιαιτερότητας ενός τόπου και αποτρέπουν την πολιτιστική ισοπέδωση. Διασφαλίζεται με αυτόν τον τρόπο ο πολιτιστικός πλουραλισμός ο οποίος αποτελεί στοιχείο προόδου. Επιπροσθέτως οι γλωσσικές διάλεκτοι βοηθούν στην κατανόηση της ιστορικής προέλευσης και εξέλιξης της γλώσσας. Σε πολλά ιδιώματα διασώζονται γλωσσικά στοιχεία από παλαιότερες πολιτιστικές μορφές της γλώσσας. Π.χ στη διάλεκτο τσακώνικα εμπεριέχονται πολλά παλαιά δωρικά στοιχεία.

Σε κάθε περίπτωση οι γλωσσικές διάλεκτοι αποτελούν το συνεκτικό κοινωνικό κρίκο ανάμεσα στα μέλη κοινωνικών και πολιτιστικών ομάδων οι οποίες θα πρέπει να αντέξουν στο χρόνο. Συντελούν στον εμπλουτισμό της εθνικής γλώσσας την οποία καθιστούν πολύ πιο λειτουργική παρέχοντάς της ποικίλους εκφραστικούς τρόπους αναδεικνύοντας την πολυμορφία της. Έτσι κατ΄επέκταση από τη στιγμή που η γλώσσα αποτελεί κύριο στοιχείο του εθνικού πολιτισμού οι διάλεκτοι και τα ιδιώματα εμπλουτίζουν αυτόν τον εθνικό αναγκαίο στο χρόνο πολιτισμό.

Αρχαία Ελληνικά από το πρωτότυπο, α΄γυμνασίου, ασκήσεις πνευμάτων και τονισμού.

 

Αρχαία Α’ γυμνασίου

1.     Να τονίσετε τις λέξεις και να δικαιολογήσετε τον τονισμό:

λεων τρεφειν ρητορευω τεχνη ανθρωποι καμηλος τουτο γενναιος μνημην νησος ηυξατο νησου κορη ιερον δωροις κινδυνος θυμος λοιμος καμινος στρατιωται κλητηρες δικαιοι αγροτης τουτων μολυβδος ελεγον, λεξις,  καλον, λογος, ανθρωπος, παιδαγωγος, νησου, ουρανος, αυτοχθων, δωρον, ελεγον, στρατηγος, μητηρ, πεμπω, νησον, ιππος, εφιππος, εφαμιλλος, ολος, οπλον, ω ηρεμος, ημερος, ο ορος, το ορος,  ενός, ογδοος, ενατος, εκουσιως, αμαρτημα, αφη, εβδομος, αιρετος, ικανος, εκαστος, εκατερωθεν, ωριμος, αμπελου, μυστηριου, κινδυνου, Αιγυπτου, ανθρωπος, μυστηριον, ελαφος, ησυχος, χορος, πονος, ρεω, υγρον, Ελενη, ημερα, φορος, θηκη, ρωμη, οινος, κηποι, κωμαι, χωρος, κηπος, νησος, χωροι, μουσαι, τευχος, του μαθητου, τω μαθητη, της τιμης, τη τιμη, των μαθητων, των τιμων, τοις μαθηταις, ταις τιμαις, του γεροντος, γεροντες, γεροντων, Ελλας, Όμηρος, ιερος, ωραιος, εορτη, ερμηνευω, ημερα, εδρα, οριζω, Αδης, ωριμου, πολεμος,επιστευον, Φιλανθρωπος, θεοι, θεοις, θεους, κωμαι, πλειστοι, θηκη, θηκαι, πλειστων, μηλον, κηποι, κηποις, ειδος, τοσαυτη, χωραις, παυε, πειθομαι, δωρον, τοσουτος, διδασκαλων, ιστος, οσιος, μοιραι, ουτοι, ζωμεν.

ΒΑΣΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΟΝΙΣΜΟΥ, αρχαία Ελληνικά από το πρωτότυπο, α΄γυμνασίου.

 

 

Όταν τονίζω μια λέξη στα αρχαία ελληνικά, θα πρέπει να κάνω δύο βασικά βήματα:

•             Α. Μετράω τις συλλαβές της λέξης από το τέλος προς την αρχή. Η τελευταία συλλαβή της λέξης ονομάζεται λήγουσα.

Η δεύτερη συλλαβή από το τέλος της λέξης (δηλ. η προτελευταία) ονομάζεται παραλήγουσα. Η τρίτη συλλαβή από το τέλος της λέξης ονομάζεται προπαραλήγουσα.

 

•             Β. Παρατηρώ το φωνήεν ή τη δίφθογγο την οποία περιέχει η συλλαβή που θέλω να τονίσω. Αν μια συλλαβή έχει βραχύ φωνήεν, τότε είναι βραχύχρονη συλλαβή¹.

Αν μια συλλαβή περιέχει μακρό φωνήεν ή δίφθογγο² χαρακτηρίζεται ως μακρόχρονη συλλαβή.

 

Ο τόνος (οξεία ή περισπωμένη) που παίρνει μια συλλαβή, καθορίζεται:

α. από τη θέση που έχει αυτή μέσα στη λέξη (δηλ. από το αν είναι η λήγουσα, η παραλήγουσα ή η προπαραλήγουσα) και

β. από το αν είναι μακρόχρονη ή βραχύχρονη (δηλ. από το αν περιέχει βραχύ ή μακρό φωνήεν ή κάποια δίφθογγο).

Νεοελληνική γλώσσα β΄γυμνασίου. Δομή της παραγράφου.

 

Τρία είναι τα δομικά συστατικά μιάς παραγράφου:

Α.η θεματική πρόταση ή περίοδος

Β. τα σχόλια ή οι λεπτομέρειες

Γ. η πρόταση ή περίοδος κατακλείδα.

Η θεματική πρόταση / περίοδος.

Η θεματική πρόταση ή (συνηθέστερα) περίοδος αποτελεί τον «πρόλογο» της παραγράφου και παρουσιάζει το θέμα που θα αναπτυχθεί με τα υπόλοιπα στοιχεία που θα ακολουθήσουν. Είναι η πρόταση που θα αποτελέσει τον οδηγό για το συγγραφέα ώστε να επιλέξει ξεκάθαρα τι θα περιλάβει αλλά κυρίως τι θα αποκλείσει από μία συγκεκριμένη παράγραφο. Ταυτόχρονα αποτελεί και τον οδηγό για τον αναγνώστη ώστε να διαμορφώσει από την αρχή μία σαφή αντίληψη για το περιεχόμενο της παραγράφου που θα ακολουθήσει.

Οι αρετές της θεματικής περιόδου.

Για τους λόγους που προαναφέρθηκαν η θεματική πρόταση θα πρέπει:

1. να είναι σαφώς διατυπωμένη

2. να μην ξεκινά την ανάλυση του θέματος.

Εφαρμογές.

Ας υποθέσουμε ότι μία παράγραφος ξεκινά με την εξής θεματική περίοδο:

Η πρόοδος της τεχνολογίας έχει σημαντική επίδραση στη ζωή μας.

Αρχαία Ελληνικά από μετάφραση, α΄γυμνασίου. Ομήρου Οδύσσεια. α, 361-497. Φύλλο εργασίας.

Ο Τηλέμαχος μετά το διάλογό του με την Αθηνά-Μέντη , εμφάνιση της Πηνελόπης.

Σύνδεση με τα προηγούμενα:

Στην εμπιστευτική συνομιλία που είχε η Αθηνά-Μέντης με τον Τηλέμαχο κατάφερε να κλονίσει τη βεβαιότητά του για το σίγουρο χαμό του πατέρα του και να τον προτρέψει να τον ψάξει.

Αξίες – αντιλήψεις έθιμα και θεσμοί – κοινωνικοπολιτική οργάνωση.

Στ.365. Οι ομηρικές γυναίκες είχαν κάποιους περιορισμούς μέσα στο σπίτι. Περνούσαν την ημέρα τους στα γυναικεία διαμερίσματα, έτρωγαν χωριστά από τους άνδρες τους και δεν επαιρναν μέρος στα συμπόσια.

Στ.368,372, 443,479: γίνεται λόγος για τις βάγιες που συνόδευαν την Πηνελόπη κατά την εμφάνισή της. Οι υπηρέτριες αυτές θα λέγαμε ήταν οι βοηθοί της κυρίας του σπιτιού. Το αντίτιμο για την αγορά υπηρετικού προσωπικού ποίκιλλε ανάλογα με την αξία του, μαθαίνουμε λοιπόν πώς ο Λαέρτης απέκτησε την Ευρύκλεια αντί είκοσι βοδιών.

Στ.387- 388: εδώ εκφράζεται η άποψη ότι ο Δίας μοιράζει τα καλά και τα κακά στους ανθρώπους σύμφωνα με τη βούλησή του.

Στ.420-423: η ατομική ιδιοκτησία είναι δικαίωμα αναφαίρετο και απολύτως σεβαστό.

Ιστορία γ΄γυμνασίου. Οι πρωτοπόροι στην πνευματική εξέλιξη:

Α. Φράνσις Μπέϊκον: (Βάκων, 1561-1626) : υποστήριξε ότι για να γίνεται δεκτή μία επιστημονική θέση θα πρέπει να αποδεικνύεται με πείραμα.

Β. Ρενέ Ντεκάρτ: (Καρτέσιος: 1596-1650): υποστήριξε ότι εάν μόνον αμφιβάλλουμε διαρκώς θα οδηγηθούμε στην αληθινή γνώση.

Γ. Τζόν Λόκ ( 1632-1704) : υποστήριξε ότι οι άνθρωποι έχουν απαραβίαστα φυσικά δικαιώματα (ζωής, ελευθερίας, περιουσίας).

Δ. Ισαάκ Νιούτον (Νεύτων, 1642- 1727): διατύπωσε το νόμο της παγκοσμίου έλξεως με την εφαρμογή της επαγωγικής μεθόδου και ισχυρίσθηκε ότι το σύμπαν λειτουργεί βασιζόμενο σε φυσικούς νόμους.

 

Το κίνημα του διαφωτισμού.

Οι θέσεις του κινήματος:

1. δεν υπάρχουν αυθεντίες

2. όλα θα πρέπει να γίνονται αντικείμενο κριτικής

3. ο κόσμος μπορεί να ερμηνευθεί μόνον με τη λογική

4. όλα συνεχώς μπορεί να προοδεύουν

Έκθεση έκφραση γ΄λυκείου. Κριτήριο αξιολόγησης : «η τηλεοπτική πολιτική διαφήμιση».(με απαντήσεις).

Κείμενο:

Η διαφήμιση χαρακτηρίζεται από δύο βασικές λειτουργίες: την πληροφόρηση και την πειθώ. Σύμφωνα με την πρώτη λειτουργία, η σύγχρονη πολιτική διαφήμιση αποτελεί ένα μέσο ενημέρωσης των πολιτών περί του πολιτικού γίγνεσθαι. Αυτή η μορφή πολιτικής διαφήμισης μπορεί να παρέχει στον ψηφοφόρο- θεατή πληροφορίες που τον βοηθούν να διαμορφώσει την πολιτική του άποψη. Οι διαφημίσεις αυτές εμπεριέχουν πληροφορίες που προσφέρονται στο κοινό  κινητοποιώντας το να πάρει θέση. Φυσικά η πληροφορία στη διαφήμιση είναι κυρίως αποσπασματική και για το λόγο αυτό έχει πολλούς επικριτές. Η δικαιολογία που παρουσιάζεται τις περισσότερες φορές είναι πώς η τηλεόραση είναι αυτή που δεν αφήνει πολλά περιθώρια για μία πιο ολοκληρωμένη εικόνα. Στην πραγματικότητα αυτό δεν ισχύει καθώς ο χρόνος του τηλεοπτικού διαφημιστικού επαρκεί για τη μετάδοση μιάς ολοκληρωμένης πληροφορίας. Το ζήτημα λοιπόν δεν είναι αν το επιτρέπει το μέσον αλλά εάν το επιθυμεί ο παραγωγός του μηνύματος. Προς το παρόν και με ελάχιστες εξαιρέσεις, τα Ελληνικά τηλεοπτικά πολιτικά διαφημιστικά συμβαδίζουν με το ευρύτερο γενικόλογο πολιτικό κλίμα. Οι γενικόλογες υποσχέσεις κυριαρχούν εξυπηρετώντας τη γραμματική μιάς κομματικής πολιτικής (…).