Ασκήσεις εκμάθησης θεωρίας έκφρασης –έκθεσης Γ΄Λυκείου.

1.Να  εκτιμήσετε το παράδειγμα που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας στη 2^η παράγραφο.

2.Με ποιόν τρόπο έχει αναπτυχθεί η 1^η παράγραφος.

3.Να εντοπίσετε το επιχείρημα (προκείμενες και συμπέρασμα) της 1^ης παραγράφου, να χαρακτηρίσετε το συλλογισμό και να τον αξιολογήσετε.

4. Να δώσετε ένα συνώνυμο  για κάθε μία από τις παρακάτω λέξεις;διασπάθιση, όψιμη, μετατρέπονται.

Επίσης ένα αντώνυμο για τις παρακάτω λέξεις:  κατανάλωση, αμφισβήτηση,αναντικατάστατων.

1.H oικολογία απορρίπτει τη βασική αρχή σύμφωνα με την οποία προορισμός μας είναι να αυξάνουμε συνεχώς  την παραγωγή και την κατανάλωση. Καταδεικνύει την καταστρεπτική επίδραση της καπιταλιστικής λογικής  στο φυσικό περιβάλλον και στη ζωή των ανθρωπίνων όντων. Η οικολογία είναι ανατρεπτική διότι θέτει υπό αμφισβήτηση τον ανύπαρκτο  καπιταλισμό που  κυριαρχεί στον πλανήτη.

2. Δεν είναι μόνο η μη αντιστρεπτική διασπάθιση των αναντικατάστατων πόρων και μέσων είναι και η ανθρωπομορφική καταστροφή των ανθρωπίνων όντων που μετατρέπονται σε παραγωγικά και καταναλωτικά ζώα, σε αποχαυνωμένες ζάπερ . Είναι και η καταστροφή του ζωτικού τους περιβάλλοντος. Οι πόλεις επί παραδείγματι, υπέροχο δημιούργημα της  όψιμης νεολιθικής εποχής καταστρέφονται με τους ίδιους ρυθμούς που καταστρέφονται και τα δάση του Αμαζονίου, αποσυντίθεται σε γκέτο, πλούσια προάστια και συνοικίες γραφείων που νεκρώνουν μετά από τις 8 το βράδυ.

Κορνήλιος Καστοριάδης.

(Από το βιβλίο της Α.Ε.Ασημακοπούλου, Έκφραση-Έκθεση Γ΄Λυκείου).

Νέα Ελληνικά κείμενα B Λυκείου. Μ.Καραγάτσης, «τα χταποδάκια».

1.Αφόρμηση.

Το διήγημα αυτό που ανήκει στη συλλογή «το νερό της Βροχής» περιγράφει το δράμα ενός απλού λαϊκού ανθρώπου που υποφέρει από μοναξιά και αναζητεί απεγνωσμένα την ανθρώπινη επαφή.

2.Γενίκευση.

Τίθεται το θέμα του  Άλλου. Ο Σωκράτης πλησίασε μαιευτικά τον Άλλο προκειμένου να συνυπάρξει γνωστικά μαζί του. Ο Ιησούς επίσης θέλησε να λυτρώσει τον Άλλο ο οποίος στο χριστιανισμό γίνεται πρόσωπο. Ο Υπαρξισμός αναβαθμίζει τον Άλλο ως ύπαρξη, πρέπει όλοι οι άνθρωποι να ανακαλύψουμε την ουσία και να υπάρξουμε ως υπάρξεις που έχουμε να προσφέρουμε το  Είναι μας. Ο Ντεριντά θεωρεί ότι ο Άλλος  είναι ύπαρξη πέρα από προϋποθέσεις, ξεγυμνώνει τον Άλλο από όσα μας φοβίζει και τον κάνει μέτοχο της κοινωνίας μας. Ο Σάρτρ θα αποκαλέσει τους Άλλους «κόλαση» τη στιγμή κατά την οποία περιορίζουν την ελευθερία μας. Ο Άλλος ως μέριμνα απελευθερώνεται στο έργο του Χάϊντεγγερ, στην πορεία του ανθρώπου προς το Είναι.Πάντως σύμφωνα με τον Πλάτωνα και εμείς και οι άλλοι έχουμε κνίσματα αληθείας και όλοι μαζί μπορούμε να ξαναφτιάξουμε τον εννοιακό άνθρωπο.Πολλοί είναι πάντως οι μύθοι και οι ιστορίες των ζητιάνων που θα πρέπει να περιβάλλονται με αγάπη διότι είναι και αυτοί εικόνες Θεού.

Συναφείς έννοιες: αγάπη, αλλοτρίωση, αποξένωση, υλική εποχή απομόνωσης.

3.Αφηγηματικοί τρόποι και τεχνικές:

Στο διήγημα ακολουθείται ο μεικτός αφηγηματικός τρόπος της μίμησης.Τα γεγονότα τα αφηγείται ένας δραματοποιημένος αφηγητής που είναι και ήρωας της ιστορίας (μέλος μιάς από τις παρέες των θαμώνων ) και συνεπώς αποδίδει τα γεγονότα με πιστότητα. Η αφήγηση διακόπτεται από το ζωντανό διάλογο των άλλων προσώπων που δίνει επιπλέον ζωντάνια , αμεσότητα και παραστατικότητα.

Στο πλαίσιο της νατουραλιστικής καταγραφής των γεγονότων χρησιμοποιείται και η περιγραφή του φυσικού τοπίου (οι νοτιάδες φέραν κ.λ.π).

4.Γλώσσα- ύφος:

Aρχαία Ελληνικά από μετάφραση Β’Λυκείου. Σημειώσεις Αντιγόνης Ευριπίδου.

1.Ο Αριστοτέλης  συνδέει την τραγωδία με το διθύραμβο ένα χορικό άσμα που  χαρακτηρίσθηκε διονυσιακό. Κατά το Σταγειρίτη φιλόσοφο η τραγωδία προήλθε από των εξαρχόντων τον διθυραμβον δηλαδή από τους πρωτοτραγουδιστές των διθυραμβικών χορών.

2.Η λέξη τραγωδία έχει αβέβαιη προέλευση: Οι δύο γνωστές απόψεις ότι δηλαδή τραγωδία σημαίνει : 1) ωδή των τράγων( αθωότητα ζώων)=χορικό άσμα των λατρευτών του Διονύσου που φορούσαν δέρματα τράγων 2) χορικό άσμα σε διαγωνισμό όπου το βραβείο για τον  νικητή ήταν τράγος , θεωρούνται αυθαίρετες και χωρίς ισχυρή επιστημονική υποστήριξη.

3.Το μεγάλο βήμα από το διθύραμβο προς την τραγωδία έγινε στην Αττική. Σε αυτήν την καινοτομία προχώρησε ο Θέσπης στα μέσα  του 6^ου αι. πρίν από την κοινή χρονολόγηση. Ο Θέσπης οριστικά ξεχώρισε τον προεξάρχοντα του χορού από τους λοιπούς συμμετέχοντες και με αυτόν τον τρόπο έστρωσε το δρόμο προς τον ηθοποιό και το χορό τα δύο δηλαδή ανθρώπινα στηρίγματα της τραγωδίας.

4.Θα πρέπει να κατανοηθεί ότι η Ομηρική ποίηση η οποία δόμησε τον κόσμο, η φιλοσοφία (Σωκρατισμός και σοφιστική κίνηση) η οποία εξήρε τις ικανότητες του ανθρωπίνου νοός, η δημοκρατία ( παλλαϊκή συμμετοχή στον πολιτικό λόγο) όλες αυτές οι παράμετροι εγέννησαν τον τραγικό  λόγο. Ο άνθρωπος αφυπνισμένος ορθολογικά προσπάθησε να προσανατολίσει τη θέση  του μέσα στο Είναι του Όντος, να δοκιμάσει τις ηθικές του δυνάμεις και να ίδει σε ποιόν βαθμό μπορεί να συνδυάσει τη θεωρία  με την πράξη. Ποιος είναι σε σχέση με τον εαυτό του, τους άλλους, το θείο.

5. Σύμφωνα με τον ορισμό του Αριστοτέλους η τραγωδία είναι απομίμηση πράξεως σοβαρής και με αξιόλογο περιεχόμενο. Ο χαρακτηρισμός τέλειος σημαίνει ότι έχει αρχή και  μέση και  τέλος, το μέγεθος είναι  τόσο ώστε ο θεατής να αποκτά ολοκληρωμένη άποψη  του έργου. Χαρακτηριστικό του δράματος είναι  βέβαια η δράση, η πλήρης συμμετοχή των θεατών η οποία και οδηγεί στην κάθαρση, στην αποβολή των κακών δυνάμεων και στην  υιοθέτηση των καλών ανθρωπίνων στοιχείων.

6.Κατά ποσόν μέρη: πρόλογος, επεισόδια, έξοδος, στιχομυθίες, αντιλαβές, πάροδος, στάσιμα, κομμοί, διωδίες.

Νέα Ελληνικά κείμενα Β΄Λυκείου. Γιώργος Θεοτοκάς, Αργώ, Θέλω γράμματα. Φύλλο εργασίας.

1. Ο Γιώργος Θεοτοκάς γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Κωνσταντινούπολη. Θεωρείται ως ο πιο καρτεσιανός από τους νεοέλληνες πεζογράφους, υπό  την έννοια ότι το σκεπτόμενο Εγώ πρέπει να αμφιβάλλει και να ανοίγει συνεχώς νέους δρόμους μέσα από την παιδεία και την κριτική εξέλιξή του(κάτι που φαίνεται στο «θέλω γράμματα( ο Δαμιανός συνεχώς αμφιβάλλει για την ορθότητα των αποφάσεων του πατέρα του).

2.Ο Θεοτοκάς στο έργο του δεν διαθέτει μυθοπλαστική φαντασία, είναι περισσότερο νοησιοκρατικός λογοτέχνης.  Τον διακρίνει μία διανοητική τάση προς την αφή της ζωής, θεωρεί  ότι η σκέψη, ο λόγος ως πραγμάτωση μπορεί να  προοδεύσει τον άνθρωπο, ο Θεοτοκάς είναι εραστής της πραγματικότητας, της καλύτερης πραγματικότητας.

3. «Μέσα στη γενιά του ξεχωρίζει για τη θέληση της ψυχολογικής ανάλυσης και για τα γενικά του ενδιαφέροντα . Όλα τα σύγχρονα προβλήματα  τον έχουν απασχολήσει μέσα στη δημιουργική λογοτεχνική παραγωγή του και στα δοκίμιά του (Κ.Θ.Δημαράς, Ιστορία της Νεοελληνικής λογοτεχνίας).

4. «Ως προς τη ζωντανή λογοτεχνική παράδοση , το δημοτικισμό , ο Θεοτοκάς είναι ο συνδετικός κρίκος, ο οποίος τη   συνέδεσε με την παράδοση, που πάει να δημιουργηθεί τώρα(από τη γενιά του ΄30) έχοντας αισθητικό σκοπό να δημιουργήσει το μυθιστόρημα (Α.Καραντώνης).

5.Η Αργώ – ο τίτλος είναι το όνομα ενός φοιτητικού συλλόγου, μέλη του οποίου είναι τα κύρια πρόσωπα του μυθιστορήματος – είναι ένα ευρύτατο πολυπρόσωπο μυθιστόρημα , η δράση του οποίου τοποθετείται στην τρίτη δεκαετία του 20^ου αιώνα. Μέσα σε αυτό ο συγγραφέας θέλησε να διαφυλάξει το ύφος και την ατμόσφαιρα του φοιτητικού κόσμου όπως είχαν διαμορφωθεί μετά το τέλος του Α΄Παγκοσμίου πολέμου.

Ασκήσεις εκμάθησης θεωρίας έκφρασης –έκθεσης Γ΄Λυκείου.

1.Να  εκτιμήσετε το παράδειγμα που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας στη 2^η παράγραφο.

2.Με ποιόν τρόπο έχει αναπτυχθεί η 1^η παράγραφος;

3.Να εντοπίσετε το επιχείρημα (προκείμενες και συμπέρασμα) της 1^ης παραγράφου , να χαρακτηρίσετε το συλλογισμό και να τον  αξιολογήσετε.

4.Να γράψετε από ένα συνώνυμο για κάθε ένα από τις παρακάτω λέξεις:

Διασπάθιση

Όψιμης

Μετατρέπονται

Αλλά και ένα αντώνυμο για τις παρακάτω λέξεις:

Κατανάλωση

Αμφισβήτηση

Αναντικατάστατων.

1. Η οικολογία απορρίπτει τη βασική αρχή σύμφωνα με την οποία προορισμός μας είναι να αυξάνουμε συνεχώς την παραγωγή και την κατανάλωση. Καταδεικνύει την καταστρεπτική επίδραση της καπιταλιστικής λογικής στο φυσικό περιβάλλον και στη ζωή των ανθρωπίνων όντων. Η οικολογία είναι ανατρεπτική διότι θέτει υπό αμφισβήτηση τον ανύπαρκτο καπιταλισμό που  κυριρχεί στον πλανήτη.

2.Δεν είναι μόνο η μη αντιστρεπτική διασπάθιση των αναντικατάστατων πόρων και μέσων είναι και η ανθρωπομορφική καταστροφή των ανθρωπίνων όντων που μετατρέπονται σε παραγωγικά και καταναλωτικά όντα σε αποχαυνωμένους ζάπερ,  είναι και η καταστροφή του ζωτικόύ τους περιβάλλοντος. Οι πόλεις για παράδειγμα, υπέροχο δείγμα της όψιμης νεολιθικής εποχής , καταστρέφονται με τους ίδιους ρυθμούς που καταστρέφονται και τα δάση του Αμαζονίου. Αποσυντίθενται σε γκέτο , πλούσια προάστια και συνοικίες γραφείων που νεκρώνουν μετά τις 8 το βράδυ.

Έκφραση- Έκθεση Γ΄Λυκείου. Ασκήσεις εκμάθησης του σχολίου στην είδηση.

1.Να διαμορφώσετε τις ειδήσεις που ακολουθούν προσθέτοντας κάθε φορά ένα δικό σας σχόλιο (αρνητικό) το οποίο ανάλογα με το περιεχόμενο της είδησης μπορεί να εκφράζει από απλή αποδοκιμασία έως πλήρη αγανάκτηση.

Α)300.000  ανθρώπινες ζωές θα χαθούν μέσα σε δύο μήνες από το λιμό που πλήττει το Σουδάν, αν οι συνομιλίες που αρχίζουν σήμερα ανάμεσα στη σουδανική κυβέρνηση και  τους αντάρτες δεν καταλήξουν σε ειρηνευτική συμφωνία.

Β) Η Παγκόσμια ημέρα ελευθερίας του Τύπου βρίσκει 138 δημοσιογράφους στις φυλακές. Δεν βρίσκει στη ζωή 26 δημοσιογράφους που δολοφονήθηκαν σε 14 χώρες μέσα στο 1997.

Γ) Σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες το 43% των Γάλλων που ζούν σε αστικά κέντρα σε  περιοχές που διασχίζουν αυτοκινητόδρομοι υποφέρουν από την ηχορύπανση. Παρ΄όλα αυτά κανένα ειδικό μέτρο δεν λαμβάνεται για την αντιμετώπιση της κατάστασης.

Δ) 4 οικολόγοι ακτιβιστές της Green Peace καταδικάστηκαν  στο Βανκούβερ σε ποινή φυλάκισης 3 εβδομάδων επειδή συμμετείχαν σε αποκλεισμό δρόμου που οδηγεί  στο δάσος , διαμαρτυρόμενοι για τα σχέδια της κυβέρνησης του Καναδά που οδηγούν σε καταστροφή μία σημαντική δασική περιοχή της χώρας.

Nέα Ελληνικά κείμενα. Β΄Λυκείου. Στρατής Μυριβήλης. «Η ζωή εν τάφω».

1).Βιογραφικά στοιχεία του συγγραφέως: Το πραγματικό του όνομα είναι Ευστράτιος Σταματόπουλος. Το ψευδώνυμο Μυριβήλης προέρχεται από το βουνό Μυριβίλι στους πρόποδες του οποίου ευρίσκεται το χωριό του η Συκαμιά.Σπούδασε Νομικά και Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Πήρε μέρος στους Βαλκανικούς πολέμους, ήταν επίσης ανταποκριτής πολεμικός στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο. Από το 1930  και μετά εργάσθηκε ως χρονογράφος σε εφημερίδες των Αθηνών, εξελέγη Ακαδημαϊκός το 1958.

2)Η τριλογία των αντιπολεμικών έργων του είναι η εξής: Η ζωή εν τάφω, Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια, η Παναγιά η Γοργόνα.  Στις νουβέλες του ο Μυριβήλης αξιοποιεί στον ανώτατο βαθμό τα λογοτεχνικά του χαρίσματα. Με γλώσσα μοναδικής πλαστικότητας σμιλεύει τα πρόσωπά του, παρουσιάζει γραφικά πρόσωπα , ήθη και έθιμα, καθώς και τη διάβρωση όλων αυτών όπως παρατηρείται στα αστικά κέντρα.Στα έργα του Μυριβήλη ανθεί ο ρεαλισμός αλλά και η αρίστη λυρικότητά του.Απαράμιλλα επίσης παρουσιαζονται στο έργο του τα φυσικά και τα κοσμικά (φυσικά) χαρακτηριστικά του περιβάλλοντος μέσα στο οποίο κινούνται οι ήρωές του.

3)Το μυθιστόρημα η ζωή εν τάφω με υπότιτλο το βιβλίο του πολέμου είναι ένα από τα σημαντικότερα έργα της παγκόσμιας αντιπολεμικής λογοτεχνίας. Μέσα σε 58 αφηγηματικές ενότητες αναπτύσσονται οι εμπειρίες του Μυριβήλη από τον Α΄παγκόσμιο πόλεμο. Έντονα χαρακτηριστικά του:

Α) Προσωπική γραφή,Β)  ψυχογραφική δύναμη,Γ) σαρκαστικό αλλά και λυρικό πνεύμα.

4) Θεματικό κέντρο (της μυστικής παπαρούνας: ) : Το μικρό λουλούδι είναι η αφορμή για να εκφράσει ο αφηγητής την ευαισθησία του και την ανθρωπιά του αλλά και τη δίψα του για την επικοινωνία κατά τη διάρκεια του πολέμου στα χαρακώματα.

5) Τεχνική: Η αφήγηση στηρίζεται σε χωρία 1) περιγραφικά και 2) λυρικά.Η αφήγηση διακόπτεται συχνά από περιγραφές χώρου αλλά και συναισθηματικών εσωτερικών καταστάσεων.

Έκφραση-Έκθεση Γ΄Λυκείου Θέμα: Αρθρογραφώντας στη σχολική σου εφημερίδα επισημαίνεις το γεγονός της έλλειψης ελευθέρου χρόνου ειδικά στις μεγαλουπόλεις, επίσης την εμπορευματοποίηση του ελευθέρου χρόνου στη σημερινή εποχή.

Τίτλος:  Ο ελεύθερος πολιορκημένος χρόνος στην εποχή μας.

Πρόλογος:

Θέση-Κύρια Ιδέα: Στη σημερινή εποχή της καταναλωτικής μανίας και της απίστευτης τεχνολογικής εξέλιξης καταγράφεται  ο όλο και μειούμενος ελεύθερος χρόνος. Αν ορίζαμε τον ελεύθερο χρόνο ως  το διάστημα κατά το οποίο ο άνθρωπος ασχολείται με τους δικούς του και τα ενδιαφέροντά του θα λέγαμε ότι αυτό το διάστημα όλο και εξαφανίζεται.

Θεματικό κέντρο: Θα πρέπει να ασχοληθούμε σοβαρά με το φαινόμενο αυτό το οποίο μάλιστα συνεχώς εμπορευματικοποιείται από τους συγχρόνους οικονομικούς μηχανισμούς.

Κυρίως θέμα:

Απώλεια ελευθέρου χρόνου.

1ο επιχείρημα(συλλογισμός επαγωγικός )

Όλοι σήμερα, σε μία εποχή υλιστικής αποθέωσης και εργασιομανίας με σκοπό τις απολαύσεις της εποχής, τρέχουν προκειμένου να νοιώσουν την ασφάλεια της οικονομικής ευμάρειας.  Σε αυτή την τρελλή πορεία του σημερινού ανθρώπου θυσιάζονται κατακτήσεις και απολαύσεις οι οποίες χαρακτήριζαν προηγούμενες εποχές. Ο ελεύθερος χρόνος –ειδικά στους ανθρώπους των μεγαλουπόλεων -είναι πλέον μέγεθος αδιάφορο, σημαντικά είναι τα υλικά αγαθά και ο εργασιακός τρόπος συσσώρευσής των.

2ο επιχείρημα (συλλογισμός παραγωγικός0.

Είναι πράγματι τέτοια η προσπάθεια των ανθρώπων να εξασφαλίσουν τη συμμετοχή τους στο σημερινό τρόπο  ζωής ώστε έχει αναχθεί σε ψυχολογική και πνευματική τάση η αδιαφορία προς τον ελεύθερο χρόνο. Συνειδητά ή ασυνείδητα. Ειδικά οι άνθρωποι των μεγαλουπόλεων ζώντας στο κέντρο της παραγωγικής και  πολιτισμικής διαδικασίας έχουν λησμονήσει τον εαυτό τους και την έστω και για λίγο ενασχόληση με όσα πραγματικά τους αρέσουν προκειμένου να μην αποκλεισθούν από τις κοινωνικοοικονομικές απαιτήσεις της εποχής των.

Εμπορευματοποίηση του ελευθέρου χρόνου:

Aρχαία Ελληνικά από μετάφραση. Περικλέους Επιτάφιος,κεφ΄39. Φύλλο εργασίας.

Α. καὶ οὐκ ἔστιν ὅτεξενηλασίαις: Ο ρήτορας  αναφέρεται στη Σπάρτη.Το πλεονέκτημα της Αθήνας είναι πνευματικό. Μέσα από τη φιλοσοφία και τη δημοκρατική πνευματική κατά βάση ισότητα των πολιτών οι Αθηναίοι γνωρίζουν ποιοι είναι και δεν φοβούνται την αλλοίωση μέσα από τη συναναστροφή τους με τους Άλλους.

Β. Πέντε σημεία σύγκρισης στο κείμενο:

1.Ξενηλασία

2.Το εκπαιδευτικό σύστημα, στην Αθήνα γίγνεται με βάση την πνευματική και αξιολογική απόλαυση, ενώ στη Σπάρτη γίγνεται με βάση τους πόνους και την προσωπική βιωματική καταπόνηση.

3. ἀνειμένως διαιτώμενοι :Οι Αθηναίοι μέσα από την πνευματική και πραγματική τους ανάπτυξη έχουν μία ευτυχισμένη καθημερινότητα, ζούν με βάση το νού τον οποίο εκ του Αγαθού κληρονόμησαν από τη φιλοσοφία. Άρα είναι ευτυχισμένοι σε αντίθεση με τους Σπαρτιάτες οι οποίοι βιώνουν το άγχος της διατήρησης και συντήρησης της δύναμής των.

4.Στρατιωτική επάρκεια

5.Οι Αθηναίοι μέσα από τη ραθυμία είναι ευτυχισμένοι(μέσα από την ευτυχισμένη ψυχή η οποία γίνεται ευτυχισμένη διότι φιλοξενεί τα προστάγματα του νοός και οδηγεί στην  σωστή χρήση του σώματος( σε αντίθεση με τους Άλλους οι οποίοι εξαναγκάζονται να ακολουθούν τους νόμους προκειμένου μέσα από την εξωτερική πειθαρχία να  είναι δήθεν ευτυχισμένοι. Η εσωτερικότητα της Αθηναϊκής ευτυχίας κρίνεται ως κλασσική και αιώνια.

Γ.Προσέχω τα ζευγάρια αντιθέσεων του κειμένου:

Περικλέους Επιτάφιος. Κεφ.38. Ασκήσεις.

1.Με δεδομένο ότι εκφωνητής του λόγου είναι ο δημιουργός των περίλαμπρων δημοσίων οικοδομημάτων της Αθήνας, ο Περικλής, κάνει εντύπωση η παράλειψή τους, ενώ μνημονεύονται οι πολύ  ταπεινότερες ίδιαι κατασκευαί.Πώς μπορεί να ερμηνευθεί αυτή η παράλειψη;

2.Ο βιογράφος του (Μαρκελλίνος) χαρακτήρίζει το Θουκυδίδη «άθεον ηρέμα»(άθεον με σοβαρό τρόπο). Εξυφαίνεται αυτή η αντίληψη από το κεφ.38;

3.Με ποιες λέξεις – φράσεις του κειμένου έχουν σχέση οι σημερινές παρακάτω νεοελληνικές λέξεις – φράσεις;

Βιοποριστικά επαγγέλματα

Στην ανάπαυλα του ημιχρόνου

Οι ετήσιες απολαβές του.

Καρπώνεται προσπάθειες άλλων.

4. ἐπορισάμεθα

   Ξυμβαίνει

    καρποῦσθαι.

Να γράψετε ομόρριζα των παραπάνω ρηματικών τύπων στη νέα Ελληνική και να σχηματίσετε με αυτές τις λέξεις προτάσεις.

5.Να αντιστοιχίσετε τις παρακάτω δύο στήλες:

Επιτάφιος Περικλέους, κεφ.37,Ασκήσεις.

1.Να αποδώσεις στη Νέα Ελληνική τις παρακάτω προτάσεις-εκφράσεις:

Α)  Χρώμεθα γὰρ πολιτείᾳ οὐ ζηλούσῃ .

Β)καὶ ὄνομα μὲν διὰ τὸ μὴ ἐς ὀλίγους ἀλλ᾿ ἐς πλείονας οἰκεῖν δημοκρατία .

Γ)καὶ ὅσοι ἄγραφοι ὄντες αἰσχύνην ὁμολογουμένην φέρουσιν.

2. Με ποιές  λέξεις του κειμένου έχουν ετυμολογική συγγένεια οι παρακάτω λέξεις  της Νέας Ελληνικής;

χρήση, ζήλεια, πέλαγος, μίμηση, οικογένεια, κλήση, παράκληση, παρουσία, αξιοκρατία,κώλυμα, επαχθής.

Έκφραση-Έκθεση Γ'Λυκείου:Θέμα:Στην εποχή μας γίνεται πολύς λόγος για τον ξεχωριστό τρόπο με τον οποίο επιδρά η διαφήμιση στο παιδί και στη γυναίκα.

1. Γιατί οι δύο αυτές κατηγορίες θεωρούνται ιδιαιτέρως ευάλωτες στη διαφημιστική προπαγάνδα;

2.Πώς επιδρά στη δομή της ψυχοσύνθεσής τους η διαφήμιση;

1.Eισαγωγή:  Θα πρέπει να γίνει αναφορά στην παντοδυναμία των .Μ.Μ.Ε στη σύγχρονη εποχή και στο παντοδύναμο και κυριότερο όπλο που χρησιμοποιούν για να χειραγωγούν  τις απρόσωπες μάζες:τη διαφημιστική προπαγάνδα.

2.Κυρίως θέμα:

2α.Η επίδραση της διαφήμισης στον κόσμο των παιδιών.
Οι Φέλνταμ και Γούλφ το 1974 ύστερα από ειδική μελέτη διαπιστώνουν ότι οι παιδικές τηλεοπτικές διαφημίσεις έχουν κατηγορηθεί για τους παρακάτω λόγους:

Θέμα έκθεσης Α΄Λυκείου. Οι αρνητικές επιδράσεις του κινητού στα παιδιά της σχολικής ηλικίας.

Η τεχνολογία πρόσφερε πολλούς νέους τρόπους επικοινωνίας στους σημερινούς ανθρώπους, άρα και στους σημερινούς νέους. Αυτό όμως δεν έχει μόνο τις θετικές πλευρές, σε κάθε περίπτωση περιέχει και τις αρνητικές συνέπειες και πτυχές. Οι νέοι και οι γονείς τους θα πρέπει να σταθμίσουν τους αρνητικούς παράγοντες που συνοδεύουν την αλόγιστη χρήση του κινητού τηλεφώνου ώστε αυτό το αγαθό της τεχνολογίας να καταστή ένα χρήσιμο και ωφέλιμο εργαλείο στα χέρια των νέων και των ανθρώπων γενικότερα.

Η αλόγιστη χρήση του κινητού τηλεφώνου από τους νέους διαστρεβλώνει και εκφυλίζει στη συνείδησή τους την έννοια της πραγματικής επικοινωνίας.Διότι η προσωπική επικοινωνία προϋποθέτει την άμεση επαφή η οποία και πραγματικά φέρνει κοντά και ωριμάζει διαπροσωπικά τους ανθρώπους.Εξάλλου η διαφήμιση εκ μέρους των νέων του κινητού ως μέσου οικονομικής άνεσης και κατοχής καταστρέφει τις πρέπουσες και  ειλικρινείς ανθρώπινες σχέσεις ανοίγοντας χώρους σε επιφανειακές επαφές και φιλίες οι οποίες περισσότερο  στηρίζονται στο έχειν του άλλου και όχι στο είναι του.

Από την άλλη πλευρά η πολύωρη ενασχόληση με το κινητό τηλέφωνο αποκόπτει το νέο από την εξωστρέφεια προς τους συνομηλίκους του και τις υγιείς κοινωνικές σχέσεις. Ο έφηβος απομονώνεται προκειμένου να απολαύσει όσα του αρέσουν  στο κινητό του τηλέφωνο με αποτέλεσμα να διαλύονται οι φιλικές και οι προσωπικές του σχέσεις. Η πρόσκαιρη χαρά της ενασχόλησης με το κινητό και τις λειτουργίες του σταδιακά αποξενώνει  τους ανθρώπους οι οποίοι κάνουν τα πρώτα βήματα στη ζωή τους και τους καθιστούν ανώριμους  κοινωνικά και χωρίς τη βούληση μιας δημιουργικής  και επιτυχημένης ζωής.

Νέα Ελληνικά Κείμενα. Β΄Λυκείου. Mιχαήλ Μητσάκης.(Η Αρκούδα).

1.Οι ήρωες του Μητσάκη είναι κατά κανόνα βασανισμένοι, φτωχοί, ταπεινοί, παρεξηγημένοι άνθρωποι του μόχθου της καταδίκης και των στερήσεων.Θύματα της μοίρας και της κοινωνικής αδικίας πράγμα που αναστατώνει την ευαισθησία του.Συμπάσχει με τους ήρωές του αλλά δεν παρεκκλίνει από την αντικειμενική στάση του.

2.Η γλώσσα του εκφράζει μια ιδιαίτερη στιγμή και μίαν ιδιαίτερη νοοτροπία στα γράμματά μας. Πιστεύει ότι δεν θα πρέπει να υποταχθούμε στο στείρο  δημοτικισμό αλλά μέσα από μία μετρημένη καθαρεύουσα να ανοίγουμε τους σωστούς χώρους στη δημοτική.

3.Ο Μητσάκης ανήκει στους χώρους του Ελληνικού νατουραλισμού.Το  χρώμα και η ζωή είναι τα λογοτεχνικά ιδανικά του Μητσάκη.

4.Ενότητες:

1^η: …..μουγγρίζουσα συχνά: Η παράσραση

2^η:…..βροντά με δύναμη το ντέφι του: Ο τόπος, ο  χρόνος και οι πρωταγωνιστές της παράστασης.

3^η:….δέρεται, γρυλλίζει: Οι σκέψεις του συγγραφέα γύρω από τη σύλληψη και την εκπαίδευση της αρκούδας.

4^η:…ανόρεξον ολίγον δειχνομένην: Σκηνές από την παράσταση.

5^η: …ούτε σφρίγος αίματος: Οι μελαγχολικές σκέψεις του συγγραφέα.

6^η: …εις το ταγάρι του μεμψίμοιρος: το τέλος της παράστασης  και τα ελάχιστα κέρδη του αφέντη.

7^η: …την διαπόμπευσιν:  Η αποχώρηση των πρωταγωνιστών.

5.Αφηγηματικές τεχνικές:

1.Περιγραφή και διεισδυτικότητα της σκέψης.

Σχεδιάγραμμα γραφής έκθεσης με θέμα: «Στη σχολική σου εφημερίδα γράφεις άρθρο το οποίο ασχολείται με τις βασικές αρχές της δημοσιογραφίας και ειδικά τον ηθικό κώδικα των δημοσιογράφων ο οποίος περιλαμβάνει την κοινωνική ευθύνη και την επαγγελματική ακεραιότητα του δημοσιογράφου,το σεβασμό της ιδιωτικής ζωής και της αξιοπρέπειας του ανθρώπου, το σεβασμό του δημοσίου συμφέροντος και τη δυνατότητα του κοινού να έχει πρόσβαση και συμμετοχή στα μέσα μαζικής επικοινωνίας».

Τίτλος: Η δημοσιογραφική δεοντολογία.

Πρόλογος:

1.Θέση+Θεματική περίοδος: Στην εποχή της ταχύτατης μεταφοράς της πληροφορίας μέσα από την ανάπτυξη της τεχνολογίας η δημοσιογραφία έχει καταστή τέταρτη εξουσία. Θα πρέπει  όμως και αυτή η εξουσία να σέβεται συγκεκριμένους δεοντολογικούς κανόνες.

2.Θεματικό κέντρο: Συγκεκριμένα οι δημοσιογράφοι επιβάλλεται να τηρούν τον ηθικό τους κώδικα ο οποίος σχετίζεται με το σεβασμό της κοινωνικής και ιδιωτικής ζωής των πολιτών, του δημοσίου συμφέροντος , διατηρώντας τη δυνατότητα του κόσμου να έχει ανοιχτή πρόσβαση στα μέσα μαζικής επικοινωνίας.

Κυρίως θέμα:

Επιχείρημα 1^ο: κοινωνική ευθύνη:

                      Η κοινωνία  προσφέρει ευδαιμονία και αυτάρκεια σε όσους τη  σέβονται και την εξελίσσουν

                   Οι δημοσιογράφοι  συναποτελούν ένα κατ΄εξοχήν κοινωνικό λειτούργημα

                   Άρα τηρώντας τους κανόνες κοινωνικής δεοντολογίας συμβάλλουν στην κοινή εξέλιξη και ευδαιμονία.

Επιχείρημα 2^ο : επαγγελματική ακεραιότητα:

                    Το επάγγελμα απελευθερώνει δημιουργικές και χρήσιμες για την κοινωνία δυνάμεις.

                   Οι δημοσιογράφοι μέσα από τη χρηστή τήρηση του λειτουργήματός τους προσφέρουν συνειδητά στην πρόοδο, παιδεία και εξέλιξη της πολιτείας.

                  Άρα μέσα από την επαγγελματική τους ευσυνειδησία οι εργάτες του τύπου προσφέρουν στην πολιτική πρόοδο, ειρήνη και ευημερία.

Επιχείρημα 3^ο:  σεβασμός ιδιωτικής ζωής:

Επιτάφιος Περικλέους Αρχαία Ελληνικά από μετάφραση Β΄Λυκείου. Κεφ.37.

Α. Πραγματολογικά:

Χρώμεθα γαρ… ετέρους:  Έπαινος του Αθηναϊκού πολιτεύματος , της Αθηναϊκής δημοκρατίας κατά τα δύο βασικά στοιχεία της 1.την πρωτοτυπία και 2.τον υποδειγματικό της χαρακτήρα.

Παράδειγμα  δε ..ετέρους:  Εννοεί  τους Αργείους ,Ηλείους, Συρακοσίους και τις ιωνικές πόλεις της Μ.Ασίας.

Προσοχή στα τέσσερα χαρακτηριστικά του Αθηναϊκού Δημοκρατικού πολιτεύματος όπως αυτά ανιχνεύονται μέσα στο κείμενο:

1.Η Αθηναϊκή πολιτεία δεν στηρίζεται στους λίγους αλλά μάλλον στους περισσοτέρους.

2.Γίνεται αναφορά στη βασική αρχή της Αθηναϊκής δημοκρατίας την ισονομία και την ισοπολιτεία.

3.Η γενική δημοκρατική αρχή της ισότητας μετριάζεται μέσα από την αρχή και την εφαρμογή της αξιοκρατίας.

4.Μία από τις πλέον βασικές αρχές της Αθηναίκής δημοκρατίας η οποία μάλιστα αναφέρεται στο δημόσιο αλλά και στον ιδιωτικό βίο των Αθηναίων είναι η ελευθερία.

ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΝΟΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ.

Στοιχεία τα οποία στηρίζουν τον έπαινο του Αθηναϊκού πολιτεύματος

Εϊναι πρωτότυπο και αποτελεί πρότυπο για μίμηση

Ονομάζεται δημοκρατία διότι κυβερνά η πλειοψηφία των πολιτών

Βασικές αρχές του είναι : η ισονομία η αξιοκρατία αλλά και η ελευθερία.

Οι πολίτες δείχνουν μεταξύ τους ανοχή και αμοιβαιότητα

Επίσης οι πολίτες πειθαρχούν συνειδητά στους  άρχοντες και  στους γραπτούς και άγραφους νόμους της πολιτείας.

ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΑ:

Έκφραση-Έκθεση Α΄Λυκείου.

Θέμα: «Η γλώσσα αποτελεί το κύριο στοιχείο της πολιτιστικής ταυτότητας ενός λαού.Είναι επομένως αναγκαία η καλλιέργεια της γλωσσικής έκφρασης των νέων.Σε ένα κείμενο 400-500 λέξεων να αναπτύξετε τις απόψεις σας για τη σημασία της γλωσσικής διδασκαλίας στα σχολεία».

Αναμφίβολα η γλώσσα ως μέσο έκφρασης και επικοινωνίας αλλά και μοχλός πολιτισμικής εξέλιξης αποτελεί το κύριο στοιχείο της πνευματικής ταυτότητας ενός λαού. Επιβάλλεται η παραγωγική καλλιέργειά της ειδικά στους νέους ανθρώπους. Η σημασία της είναι αναντίρρητη αφ΄ής στιγμής η γλώσσα μεταφέρει μηνύματα,ενώνει ανθρώπους και πολιτισμούς, κληρονομεί τις κατακτήσεις της μιας γενεάς προς την άλλη, είναι τελικά αυτή η οποία και γράφει ιστορία.

Η γλωσσική διδασκαλία συμβάλλει στην άνοδο του  μορφωτικού επιπέδου των μαθητών γιατί διευρύνει τους πνευματικούς τους ορίζοντες μέσα από τη διερεύνηση των γλωσσοεκφραστικών κανόνων. Σε κάθε περίπτωση η γλωσσική καλλιέργεια ακονίζει και εξελίσσει τις ανθρώπινες νοητικές λειτουργίες.

Η πνευματική και γνωστική επαφή με τις παλαιότερες μορφές γλώσσας και η συνεπαγομένη σύνδεσή τους με τις ιδιαίτερες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες αναπτύσσει την κριτική ικανότητα των ανθρώπων.Επίσης προάγει τη δυνατότητά τους να συσχετίζουν τη χρησιμοποιουμένη γλώσσα με τα κοινωνικά, πολιτικά και οικονομικά δεδομένα.

Οι νέοι ειδικά άνθρωποι μέσα από τη σωστή και λειτουργική εκμάθηση της γλώσσας μαθαίνουν να προσδιορίζουν τους  τρόπους χρήσης της γλώσσας ανάλογα με τις επικοινωνιακές τους ανάγκες. Γνωρίζουν να χρησιμοποιούν τις απαραίτητες εκφράσεις ανάλογα με τη συναισθηματική ή νοητική κατάστασή τους, αξιοποιώντας τις γνώσεις τους και ικανοποιώντας τις όποιες καθημερινές ανάγκες τους και επιδιώξεις τους.

Eίδη γραπτού λόγου.

1.Άρθρο.

Τίτλος: σύντομος , περιεκτικός, χιουμοριστικός,ειρωνικός κ.λ.π.

Περιεχόμενο: Το άρθρο έχει επικαιρικό χαρακτήρα , δηλαδη αφορμάται πάντα από ένα επίκαιρο γεγονός , το οποίο σχολιάζει ή ερμηνεύει. Τέτοια κείμενα αναφέρονται σε επίκαιρα θέματα /προβλήματα, όπως είναι: η βία και η εγκληματικότητα,τα ναρκωτικά,οι αρνητικές επιδράσεις της διαφήμισης,η μοναξιά , η καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος κ.λ.π.

Γλώσσα: αναφορική λειτουργία (χρήση γ΄ προσώπου) γιατί το άρθρο απέχει σαφώς από τη λογοτεχνία και κινείται στο χώρος της ερμηνευτικής δημοσιογραφίας.Γι αυτό και δεν έχει προσωπικό και οικείο τόνο.

Ύφος: σοβαρό, επίσημο και απρόσωπο.

2.Εισήγηση.

π.χ σε συνέδριο, συνέλευση, εκδήλωση, δημοτικό συμβούλιο κ.λ.π.

Προσφώνηση: "Κύριοι σύνεδροι,Κυρίες και κύριοι".

Γλώσσα; αναφορική λειτουργία.Χρήση κατά βάση του γ΄προσώπου στο μεγαλύτερο μέρος της εισήγησης για να αποδοθεί με αντικειμενικό τρόπο το σοβαρό περιεχόμενό της και να μην αποβεί μία συναισθηματική τύπου επικοινωνία.Επειδή η εισήγηση γράφεται για να διαβασθεί σε ένα ακροατήριο πρέπει μετά την προσφώνηση να ξεκινήσουμε χρησιμοποιώντας το α΄ενικό και το β΄πληθυντικό πρόσωπο(μαζευθήκαμε εδώ, και συνεχίζουμε με το θεματικό κέντρο).

Ύφος: επίσημο και σοβαρό.

Nέα Ελληνικά κείμενα Α΄Λυκείου. Η αρπαγή της γυναίκας του Διγενή.

Φύλλο εργασίας.

Ανάλυση:

Ενότητες:

1-3, 4-9,10-21,21-28.

Ιδέες:

Α) Η ιδέα του ήρωος ο οποίος θυσιάζει τα πάντα για τα ιερά ιδεώδη του.

Β) Η έννοια της λαϊκής ψυχής η οποία τρέφεται από τους θρύλους γενναίων ανδρών τους οποίους έχει ως παράδειγμα.

Γ) Η αγάπη και η αφοσίωση  προς την Πατρίδα αλλά και προς τους ανθρώπους μας.

Δ) η σχέση ανθρώπων και ζώων.Η έννοια του υπερφυσικού.

1.Στο ποίημα υπάρχουν όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά τα οποία συναντούμε στα δημοτικά τραγούδια: ισομετρία(Κάτω….σε  βαθύ λιβάδι)

                       Επανάληψη στίχου( αν την εκλέψανε…αν την εκλέψανε)

                       Το θέμα του αδυνάτου(ένας μαύρος χιλίων χρονών)

                       Προσωποποιήσεις( όσοι μαύροι τον είδανε).

2.Επίσης υπάρχουν  στοιχεία του ακριτικού τραγουδιού:

Ηρωϊκή πνοή: και ο Διγενής είναι και ήρτε…

Τολμηρή έκφραση: (αίμαν εκατουρούσαν)

3.Στην αρχή γνωρίζουμε το χώρο μέσα στον οποίο εκτυλίσσεται  το ποίημα: κάτω κόκκινα χρώματα( επίτηδες το κόκκινο , συνειρμός αίματος και αισθήματος) και σε βαθύ λιβάδι. Ο ανοικτός χώρος είναι  χώρος δράσης.

«Πουλάκι». Ο Ομηρικός οιωνός, ήταν σημαντικό να κατανοούν οι άνθρωποι την κίνηση των οιωνών από την εποχή των επών.(Εις οιωνός άριστος αμύνεσθαι περί πάτρης).

Η κλοπή της γυναικός μας θυμίζει την αρχή του λοιμού στο στρατόπεδο των Αχαιών στην Τροία. Και εκεί λόγω της αρπαγής της Βρισηίδας και της Χρυσηίδας συνέβηκε η οργή του θεού Απόλλωνος. Η γυναίκα ως αιτία δράσης είναι κοινή ανάμεσα σε έπη και σε δημοτικά τραγούδια.

Στιχ.10-11 : επανάληψη του ρήματος ξεκλειδώνει.

12-13: στοιχείο υπερβολής.

Στιχ.19-22: η προετοιμασία,  η αποφασιστικότητα ανάμεσα σε λόγια και έργα.

Στιχ.26-28: Λόγω της αρπαγής της ωραίας Ελένης ξέσπασε ο τρωϊκός πόλεμος.

Ασκήσεις:

1.Να συγκρίνεις το ποίημα του Διγενή με το παρακάτω απόσπασμα από  το μύθο της κόμης της Βερενίκης:

Nέα Ελληνικά κείμενα Β΄ Λυκείου. Το μοιρολόϊ της φώκιας(Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης).

Παρατηρήσεις.

1.Η ηθογραφία του Παπαδιαμάντη συμβαδίζει με την υπαρξιακή φιλοσοφία (έχουμε συνέχεια της α-λογικής λογοτεχνίας η οποία στηρίζεται στο υποσυνείδητο και άλογο μέρος η οποία θα οδηγήσει έως το Φρόϋντ και το Σικελιανό)η οποία είχε ήδη ανθίσει στην Ευρώπη και στη Ρωσία(από τον Κίρκεγγωρ έως το Νίτσε και τον Ντοστογιέφσκι). Η ύπαρξη μέσα στο χάος και στην απελπισία,απομακρυσμένη από το Θεό ως έρμαιο της Φύσης προσπαθεί να σταθεί στο ηθικό της ύψος,με μόνο  όπλο τη βούλης για ζωή. Από τον Σοπενάουερ έως το Νίτσε η βούληση είναι το τελικό όπλο επιβίωσης του ανθρώπου πέρα από το Νού ως σκέψη και γνώση.

2.Ενότητες:

1^η «Κάτω από τον κρημνόν….κοίλωμα του κρημνού»: Το μοιρολόι της Λούκαινας και το τραγούδι του βοσκού.

2^η «Μία γολέτα ήταν….την παρουσίαν της» : Ο θάνατος της Ακριβούλας.

3^η «Καθώς είχε νυχτώσει ήδη …..του κόσμου» : Το μοιρολόϊ της φώκιας.

3.Αφηγηματικές τεχνικές:

Α) τριτοπρόσωπη αφήγηση( η γλώσσα της ανάμνησης είναι τριτοπρόσωπη).

Β)ρεαλιστική περιγραφή εξωδιηγηματική των πραγμάτων, αποκλείεται η συμμετοχή του αφηγητή διότι στην ουσία έχουμε παίζον δράμα.

Γ) περιγραφή του τοπίου(ενθύμηση από τη Γένεση όπου περιγράφεται επακριβώς ο τόπος που έχασαν οι πρωτόπλαστοι).

Δ)διαπλοκή τόπου-προσώπων( Αυγουστίνος: Ο χώρος και ο χρόνος πλάσθηκαν μαζί  με τον άνθρωπο).

Ε) μηδενική εστίαση προκειμένου να παρουσιασθουν τα υπαρξιακά ζεύγη:

Χάος – ζωή,πτώση-ανάσταση,θάνατος – ζωή, θάλασσα-ψυχή( ο άνθρωπος  αντιμετωπίζεται όπως στον Πλατωνικό Φαίδρο ως σύνολο δυνάμεων όχι απλή ύλη).

Xρήσιμα για την έκθεση γνωμικά.

Tα 100 Καλύτερα Αποφθέγματα-Ρητά-Γνωμικά-Ευφυολογήματα

Posted on 23/08/2009 by giannis9creative

«Ο καλύτερος τρόπος να διαβάσεις ένα βιβλίο με αποφθέγματα χωρίς να βαρεθείς, είναι να το ανοίξεις στην τύχη και αφού βρεις κάτι που θεωρείς ενδιαφέρον, να κλείσεις το βιβλίο και να το σκεφτείς.»
*πρίγκηψ Κάρολος-Ιωσήφ της Λιν*

1Να παντρευτείς οπωσδήποτε. Αν αποκτήσεις καλή γυναίκα θα ζήσεις ευτυχισμένος. Αν πάλι έχεις κακή γυναίκα, θα γίνεις φιλόσοφος και αυτό είναι πολύ καλό για κάθε άνθρωπο.
Σωκράτης.

2Πρόοδο ονομάζουμε την ικανότητα του ανθρώπου να περιπλέκει την απλότητα.
Thor Heyerdahl, Fatu-Hiva

3Το να πέσεις δεν είναι τρομερό, το να μη θέλεις όμως να σηκωθείς είναι ολέθριο.
Βικτωρ Ουγκω

4Να κάνεις αυτά που νομίζεις πως είναι σωστά, έστω κι αν κάνοντας αυτά πρόκειται να σε κακολογήσουν. Γιατί ο όχλος είναι κακός κριτής κάθε καλού πράγματος
Πυθαγόρας

5Αυτός που ρωτά, νοιώθει χαζός για 5 λεπτά.
Αυτός που δεν ρωτά θα είναι χαζός για μια ζωή.
Κινέζικη παροιμία

6Η πεμπτουσία της γνώσης είναι όταν την έχεις να την εφαρμόζεις, κι όταν δεν την έχεις. να ομολογείς την άγνοιά σου.
Κομφούκιος

Νέα Ελληνικά κείμενα Α΄Λυκείου. Σχέδιο μαθήματος. «Του νεκρού αδελφού».

Α. Αφόρμηση.

Το δημοτικό αυτό τραγούδι αφηγείται την υπερφυσική ιστορία του νεκρού αδελφού που τον σηκώνουν από το μνήμα οι κατάρες της μάνας για να εκπληρώσει την υπόσχεση πού έδωσε , φέροντας τη λατρευτή κόρη στη μάνα.

Β.Σύνδεση με μύθους.

Είναι πανάρχαια πίστη ότι η φύση, ο θεός, ανασταίνονται την άνοιξη και πεθαίνουν το χειμώνα. Το μυστήριο της νεκρανάστασης και της συνέχειας της ζωής, των κρυφών ανθρωπίνων δυνάμεων χαρακτηρίζει την παραλογή αυτή. Ο Πλούταρχος, αναφέρει: «Οι Φρύγες, επίσης, που πίστευαν ότι ο Θεός κοιμάται τον χειμώνα, ενώ το καλοκαίρι είναι ξυπνητός, έκαναν βακχικές τελετές προς τιμήν του, τον χειμώνα τους κατευνασμούς και το καλοκαίρι τις ανεγέρσεις. Οι Παφλαγόνες, τέλος, πιστεύουν ότι τον χειμώνα είναι ο Θεός δεμένος και φυλακισμένος, ενώ την άνοιξη κινείται κι ελευθερώνεται» (Πλούταρχος, Ηθικά, «Περί Ίσιδος και Οσίριδος», 378E).

Γ. Στοιχεία Παραλογής:

1.Το ποίημα είναι πολύστιχο αφηγηματικό τραγούδι.

2.Εξιστορεί δραματικά γεγονότα(την ανάσταση του αδελφού,αλλά και τον τελικό θάνατο τους.

3.Έντονα μυθικά στοιχεία( Η Ανάσταση του Αδελφού, τα πουλιά που ομιλούν).

Δ.Ιδέες.

1.Η πίστη στις ανώτερες αξίες της ζωής(στην οικογενειακή αγάπη και αφοσίωση).

2.Οι οικογενειακοί δεσμοί και η αγάπη μεταξύ των μελών της οικογένειας.

3.Η πίστη στις ανώτερες ανθρώπινες δυνάμεις οι οποίες πολλές φορές θα πρέπει να καθοδηγούν τους ανθρώπους.

4.Προβολή των θρησκευτικών αξιών  και ιδεών.

5.Η νίκη επί του αδυνάτου.

6,Η συγκεκριμένη θέση της γυναίκας.

Έκφραση-Έκθεση Α΄Λυκείου.

Έκφραση-Έκθεση Α΄Λυκείου.

Θέμα: «Πώς κατά τη γνώμη σας μπορεί να καλλιεργηθεί η άρτια γλωσσική έκφραση των νέων;».

Η δύναμη της σκέψης και της επικοινωνίας χαρακτηρίζει τη λειτουργία της γλώσσας. Η γλώσσα  μεταφέρει όλες εκείνες τις γνώσεις και τις πληροφορίες οι οποίες πραγματικά δομούν τον άνθρωπο και την κοινωνία. Επίσης η γλώσσα είναι το μέσο διατήρησης και κληρονομιάς των πολιτιστικών αγαθών που πλουτίζουν τις γενεές. Είναι αδήριτη ανάγκη λοιπόν οι νέοι να ανακαλύψουν όλους εκείνους τους τρόπους καλλιέργειας μιάς πραγματικά άρτιας γλώσσας.

Οικογένεια.

Η οικογένεια μπορεί να αποτελέσει πρωταρχικό παράγοντα γλωσσικής καλλιέργειας του νέου.Είναι υποχρεωμένη να παρέχει τα κατάλληλα εκείνα πνευματικά ερεθίσματα στα νεαρά μέλη της προκειμένου αυτά να προχωρήσουν στις κατάλληλες προτεραιότητες και επιλογές. Το οικογενειακό περιβάλλον οφείλει να ασκεί ορθή  γλωσσική αγωγή ,κυρίως μέσα από τον ορθό λόγο της καθημερινής επικοινωνίας και το διάλογο.Οι γονείς έχουν πάντα την ικανότητα σαν φυσικοί προστάτες των νέων να καλλιεργούν την αγάπη  για το βιβλίο και όχι απλώς τη χρησιμοθηρική αντίληψη για τη γνώση στα στενά πλαίσια της επιδιωκόμενης επαγγελματικής αποκατάστασης.

Εκπαίδευση.

Το σχολείο ως εκπαιδευτικός θεσμός οφείλει να καταστήσει γνωστή τη γλώσσα σε όλη την ιστορική της διαδρομή και να αναδείξει με ελκυστικό και προσιτό τρόπο το λεξιλογικό της πλούτο.Ούτως ή άλλως η γλώσσα προσφέρει και στο σχολείο τη λειτουργικότητα στην καθημερινή επικοινωνία.Οι εκπαιδευτικοί με μεράκι μπορούν να αναβαθμίσουν τα γλωσσικά μαθήματα επιδιώκοντας την ορθή διδασκαλία της γλώσσας χωρίς να επιβάλουν πνεύμα σχολαστικισμού ή τυπολατρείας.Στο βαθμό στον οποίο οι δάσκαλοι θα εφαρμόσουν σύγχρονους επιστημονικά και παιδαγωγικά τρόπους η γλώσσα θα εμπλουτισθεί και θα αποτελέσει χρήσιμο όπλο στην ατομική και κοινωνική εξέλιξη του μαθητή.

Πολιτεία.

Η πολιτεία δεν μπορεί να μείνει αμέτοχη σε όλα αυτά. Είναι υποχρεωμένη να εμπλουτίσει τις σχολικές βιβλιοθήκες με νέα βιβλία ικανά να προσελκύσουν ένα μεγάλο μέρος των πολιτών ώστε τελικά να κερδίσουν τη φιλαγνωστική διάθεση και των νέων αλλά και της κοινωνίας. Εξάλλου οφείλει το επίσημο κράτος να μεριμνήσει για την καταπολέμηση του αναλφαβητισμού μέσα από ειδικά προγράμματα όπως αυτό της λαϊκής επιμόρφωσης ,των ανοιχτών πανεπιστημίων και άλλων.

ΜΜΕ.

Θεωρία Λογοτεχνίας. Οι λειτουργίες του αφηγητή.

Ο αφηγητής μπορεί να είναι πρόσωπο της αφήγησης με πρωταγωνιστικό ή δευτερεύοντα ρόλο , ή μπορεί να είναι και αμέτοχος στα γεγονότα.Aν συμμετέχει στην ιστορία (είτε ως βασικός ήρωας είτε ως απλός παρατηρητής ή αυτόπτης μάρτυρας ) τον ονομάζουμε ομοδιηγητικό αφηγητή. Σε αυτή την περίπτωση ο αφηγητής  αφηγείται σε πρώτο ρηματικό πρόσωπο (πρωτοπρόσωπη αφήγηση).

Διακρίνονται δύο παραλλαγές του ομοδιηγητικού αφηγητή: ο αφηγητήσ- παρατηρητής /θεατής , δηλαδή οαφηγητής που είναι παρατηρητής /μάρτυρας των συμβάντων της αφήγησης και ο αφηγητικός πρωταγωνιστής δηάδή ο αφηγητής που συμμετέχει  στην αφήγηση ως βασικός ήρωας.Όταν  μάλιστα αφηγείται σε πρώτο ρηματικό την προσωπική του ιστορία ονομάζεται ιδιαίτερα «αυτοδιηγητικός αφηγητής».

Αν ο αφηγητής δεν συμμετέχει καθόλου στην ιστορία που διηγείται ονομάζεται «ετεροδιηγητικός αφηγητής». Στην περίπτωση αυτή ο συγγραφέας αναθέτει την αφήγηση σε πρόσωπο ξένο ΄προς την ιστορία την οποία παρουσιάζει σε τρίτο πρόσωπο ( τριτοπρόσωπη αφήγηση). Ονομάζεται ιδιαίτερα παντογνώστης αφηγητής ( ή «αφηγητής θεός»)  αυτός που βρίσκεται παντού και πάντοτε και γνωρίζει τα πάντα ακόμα και τις πιο απόκρυφες σκέψεις των προσώπων της αφήγησης. 

Nέα Ελληνικά Κείμενα. Β΄Λυκείου. Η Φόνισσα(Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης).

Συσχέτιση του έργου με το βίο του συγγραφέως:

Ο Παπαδιαμάντης γεννήθηκε στη Σκιάθο.Γιός ιερέως βίωσε τη χριστιανική παράδοση και τη νεοελληνική επαρχιώτικη πραγματικότητα γεγονός που σφράγισε ανεξίτηλα την προσωπικότητα και το έργο του.Ήταν άνθρωπος βαθύτατα θρησκευόμενος διαπνεόμενος από τα ιδεώδη  του χριστιανισμού φύση ευαίσθητη και ποιητική.Μοναχικός κινούμενος στο μεταίχμιο του κοσμικού και του μοναχικού βίου(κοσμοκαλόγερος).

Βασικά χαρακτηριστικά της γραφής του Παπαδιαμάντη που προσδίδουν στο έργο του ιδιοτυπία,γοητεία και λογοτεχνική αξία:

1.Η Θρησκευτική πνοή: Το θρησκευτικό στοιχείο σημαδεύει τα βιώματα και την έμπνευση του Παπαδιαμάντη.Στα έργα του συναντά κανείς τις δίδυμες δυνάμεις του καλού και του κακού, του χάους και του παραδείσου, της απωλείας και της σωτηρίας.Ο Παπαδιαμάντης ζεί την καθημερινότητα του χριστιανού αντιμετωπίζει ο ίδιος τα διλήμματά του , βιώνει την ηθική κρίση.Γι αυτό και ο χριστιανισμός του έχει χαρακτηρισθεί εμπράγματος.

               2.Τα πρόσωπα του έργου του δεν είναι αυτόνομες προσωπικότητες( η έννοια της θρησκευτικής συλλογικότητας βασιλεύει στο έργο του) αλλά μέλη ενός ευρυτέρου συνόλου ενός κοινού σώματος από  το οποίο αντλούν τους όρους και τις προϋποθέσεις του προσδιορισμού  τους.Αποτελούν με άλλα λόγια μέλημιάς εκκλησιαστικής κοινότητας η οποία και συνέχεται σε μία αρραγή ενότητα.

Σημειώσεις εισαγωγής Επιταφίου Περικλέους.

Aρχαία Ελληνικά Β΄Λυκείου.

Θουκυδίδου Επιτάφιος.

Εισαγωγή-Σημειώσεις.

1.Μέσα στις μοναδικές για τον αρχαίο κόσμο οικονομικές κοινωνικές πολιτικές και πολιτιστικές συνθήκες που εξασφάλιζε η Αθήνα του Περικλέους στους πολίτες της ο Θουκυδίδης αφομοίωσε δημιουργικά την πνευματική κληρονομιά του παρελθόντος προπάντων όμως την πολιτιστική έκρηξη της περίκλειας εποχής (αττική τραγωδία,ηροδότεια ιστοριογραφία,αρχαιοελληνικός διαφωτισμός,όπως τον εξέφρασαν οι  μεγάλοι σοφιστές).

2.Ο Θουκυδίδης είναι ο κυρίως ιστορικός του Πελοποννησιακού πολέμου. Φιλοδοξία του ιστορικού όταν προγραμμάτιζε τη συγγραφή της Ιστορίας του δεν ήταν απλώς η αντικειμενική και ολοκληρωμένη αφήγηση των γεγονότων ενός μεγάλου πολέμου αλλά η δημιουργία και κληροδότηση στην ανθρωπότητα ενός έργου με διαχρονική αξία,ενός κτήματος ες αεί.Και αυτό επειδή πίστευε ότι η ανθρώπινη φύση δεν μεταβάλλεται ουσιαστικά και έτσι εάν με τη μελέτη του έργου του ο αναγνώστης διδαχθεί ποια αποτελέσματα έχουν οι συγκεκριμένες αντιδράσεις που εκδηλώνει  ο άνθρωπος εξαιτίας των μεταβολών των καταστάσεων θα καταστή ικανός να αντιμετωπίσει με μεγαλύτερη επιτυχία ανάλογες καταστάσεις στο μέλλον.

Ύλη φιλολογικών μαθημάτων:

Ύλη Πανελλαδικών Εξετάσεων :

https://www.esos.gr/arthra/52260/i-didaktea-kai-exetastea-yli-sh-etos-2018-gia-ta-mathimata-poy-exetazontai-stis

Ύλη φιλολογικών  μαθημάτων Γενικών Ημερησίων Λυκείων:

http://blogs.sch.gr/dstefanou/files/2016/09/%CE%9F%CE%94%CE%97%CE%93%CE%99%CE%95%CE%A3_%CE%A6%CE%99%CE%9B%CE%9F%CE%9B%CE%9F%CE%93%CE%99%CE%9A%CE%91_%CE%93%CE%95%CE%9B.pdf

Χρήσιμα μορφολογικά στοιχεία για το μάθημα της Έκφρασης-Έκθεσης.

Παραθετικά των επιθέτων:

1.σοφός – σοφότερος –σοφότατος.

2.βαρύς –βαρύτερος –βαρύτατος.

3.αληθής –αληθέστερος- αληθέστατος.

4.σώφρων- σωφρονέστερος – σωφρονέστατος.

5.ευδαίμων – ευδαιμονέστερος –ευδαιμονέστατος.

6.απλός – απλούστερος – απλούστατος.

Αρχαιοπρεπή παραθετικά επιθέτων τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως ωραίες εκφράσεις:

Ηδιστον: το πολύ ευχάριστο

Κάλλιστος: ο πολύ καλός

Μείζων: ο μεγαλύτερος (το μείζον).

Άριστος – βέλτιστος : ο πολύ καλός.

Κάκιστος –χείριστος : ο πολύ κακός

Πώς μεταβάλλονται οι προθέσεις κατά τη σύνθεση:

Εν(προθέσεις που τελειώνουν σε (ν)) : πρίν το π,β,φ=μ( εμπαθής)

                                                                       Πρίν το κ.γ.χ= γ(εγγραφή)

                                                                       Πρίν  το μ=μ  (εμμένω)

                                                                        Πρίν το λ= λ(ελλείπω).

Έκφραση-Έκθεση Γ΄Λυκείου: Θέμα προς ανάλυση:

 «Σε άρθρο το οποίο θα δημοσιευθεί στην εφημερίδα της συνέλευσης των κατοίκων της γειτονιάς σας αναλύετε ποια είναι η σημασία του βιβλίου για το σύγχρονο άνθρωπο.Στη συνέχεια εξετάζετε αν  η τηλεόραση συμβάλλει στη διάδοση του βιβλίου ή αντίθετα αν οδηγεί στον παραγκωνισμό του».

Bιβλίο ή τηλεόραση;

Πρόλογος.

Στην εποχή του πολιτισμού της εικόνας και της οικονομιικής κρίσης το βιβλίο είναι για πολλούς πολυτέλεια.Σε αυτές τις αντίξοες συνθήκες είναι επιτακτική ανάγκη να  αναδειχθεί η σημασία του βιβλίου για τον σύγχρονο άνθρωπο αλλά και να εξετασθεί αν η τηλεόραση συμβάλλει στη διάδοση του βιβλίου ή αν οδηγεί στον παραγκωνισμό του.

Η σημασία του βιβλίου.

Συμβολή στην ελεύθερη διακίνηση των ιδεών.

Τα βιβλία που συμβάλλουν στην ελεύθερη διακίνηση των ιδεών αποτελούν θεμελιώδες στοιχείο της συλλογικής μνήμης.Mε τη μελέτη τους τα άτομα γνωρίζουν την πραγματικότητα , τα ιδιαίτερα στοιχεία των πολιτισμών, την ιστορία και τους μύθους, αλλά και ερμηνεύει φυσικά και κοινωνικά φαινόμενα προς την υπέρβαση στερεοτύπων, προλήψεων και δεισιδαιμονιών , ελεύθερη διακίνηση των ιδεών.

Συμβολή στην ανάπτυξη της κριτικής ικανότητας.

Η μελέτη βιβλίων που βοηθούν στην ανάπτυξη της κριτικής ικανότητας δίδει την ικανότητα στον άνθρωπο να  σκεφθεί να επαληθεύσει να αμφισβητήσει, μπορεί επίσης να συμμετέχει σε συζητήσεις, να αναπτύσσει επιχειρήματα, ή να ανασκευάζει τα επιχειρήματα των άλλων προσεγγίζοντας συνολικά τα ζητήματα που πραγματεύεται.

Διαμόρφωση ιστορικής συνείδησης.

Η μελέτη βιβλίων συμβάλλει στη διαμόρφωση ιστορικής συνείδησης όταν αυτά συντελούν στην κατανόηση των αιτίων και γεγονότων αλλά και στη συγκριτική προσέγγιση ιστορικών περιόδων . Οι άνθρωποι μπορούν να αξιοποιήσουν τα συμπεράσματα από τη μελέτη του παρελθόντος στη χάραξη της πορείας στο παρόν και στο μέλλον.Xάρη στη μελέτη βιβλίων αναδεικνύεται η σημασία της διαφορετικής προσέγγισης της ιστορίας της αναζήτησης δηλαδή πίσω από τα πρόσωπα, των βαθυτέρων οικονομικών και πολιτικών συνθηκών που καθόρισαν τις ιστορικές εξελίξεις.

Τα βιβλία είναι δύναμη ανατροπής.

Έκφραση-Έκθεση Λυκείου. Η τεχνική της περίληψης(άρθρου, δοκιμίου,κ.λ.π).

Προεργασία:

1)Διαβάζουμε ολόκληρο το κείμενο προσεκτικά ώστε να κατανοήσουμε το περιεχόμενό του και να επισημάνουμε  το θεματικό του κέντρο.

2)Σημειώνουμε τις θεματικές προτάσεις των παραγράφων και τις σημαντικότερες λεπτομέρειές τους για να προσδιορίσουμε τους νοηματικούς τους άξονες.

3)Αν δεν υπάρχει θεματική πρόταση τότε βρίσκουμε πλαγιότιτλο.

4)Εντοπίζουμε την πορεία της σκέψης του συγγραφέα.

Γραφή/σύνθεση.

1) Στην αρχή επισημαίνουμε το θεματικό κέντρο του κειμένου και το καταγράφουμε σε μία θεματική πρόταση (ή περίοδο).

Το κείμενο αναφέρεται ή αναλύει ή προσεγγίζει ή διερευνά κ.ο.κ. π.χ στις αρνητικές συνέπειες του καταναλωτισμού στις σύγχρονες κοινωνίες.

2)Επιδιώκουμε να υπάρχει ενότητα λόγου αλληλουχία νοημάτων  και συνοχή. Γι αυτό χρησιμοποιούμε τις κατάλληλες λέξεις/φράσεις.Έτσι μετά την πρώτη περίοδο γράφουμε:

Αρχικά (ή πρώτα πρώτα ) ο συγγραφέας επισημαίνει (ή υποστηρίζει, διαπιστώνει, εκτιμά,θεωρεί, κ.ο.κ)και καταγράφουμε συνοπτικά το περιεχόμενο της πρώτης παραγράφου.

3) Συνεχίζουμε τη λέξη/φράση:

Στη συνέχεια (ή κατόπιν κ.ο.κ) παραθέτει (ή καταγράφει, σχολιάζει κ.ο.κ) και γράφουμε το περιεχόμενο της επομένης ή των δύο επομένων παραγράφων. Συνεχίζουμε με το περιεχόμενο των υπολοίπων παραγράφων πλήν της τελευταίας.

4) Φθάνοντας στην τελευταία παράγραφο κλείνουμε με τη φράση:

Τέλος (ή καταλήγοντας ) ο αρθογράφος (ή συγγραφέας κ.ο.κ) αναφέρει ότι….και παραθέτουμε συνοπτικά το περιεχόμενό της.

Υπόψιν:

1)Γράφουμε πάντοτε σε γ΄πρόσωπο ( εκτός και αν το επικοινωνιακό πλαίσιο επιβάλλει διαφορετικό πρόσωπο ή συνδυασμό προσώπων).

Έκφραση-Έκθεση Γ΄ Λυκείου.

Θέμα προς ανάπτυξη: «Ως  τελειόφοιτος  να  γράψεις  ένα άρθρο 400-500 λέξεων  για την τοπική εφημερίδα.  Στο άρθρο αυτό με βάση τη σχολική σου εμπειρία  να αναφέρεις τι προσφέρει το σχολείο για την αντιμετώπιση του καθημερινού καταιγισμού των πληροφοριών και την ένταξη των τελειοφοίτων στην κοινωνία. Ποιες αλλαγές θα πρότεινες για τη βελτίωση αυτών των προσφορών του σχολείου;

Ανάπτυξη:Προσέχω να υπάρχουν τα παρακάτω χαρακτηριστικά του άρθρου:

Τίτλος(Προαιρετικός)-Αφόρμηση-Αναφορική λειτουργία της γλώσσας-Δημοσιογραφική έρευνα(τεκμήρια) – πληροφόρηση-Προσωπικό ύφος-Α ενικό πρόσωπο και Β΄ενικό πρόσωπο-Αποδεικτικό δοκίμιο (προαιρετικό, συλλογισμοί και αποδείξεις).

Αναμφίβολα το σχολείο, ως ο ναός παροχής γνώσεως και παιδείας,μπορεί να προσφέρει πολλά στην αντιμετώπιση του άκριτου καταιγισμού πληροφοριών προς τους  μαθητές και στην κοινωνική ένταξη των τελειοφοίτων αυτών.Σε κάθε περίπτωση όμως επιβάλλεται η λήψη περισσοτέρων μέτρων, από όσους εμπλέκονται στην οργάνωση και λειτουργία του σχολείου προκειμένου οι μαθητές να καταλάβουν ότι χρειάζεται κριτική αποτίμηση των απείρων πληροφοριών που κυριολεκτικά κατακλύζουν τους μαθητές και τους ωθούν προς μία φυσιολογική  και αποδεικτική κοινωνική ένταξη.

Το σχολείο μέσα από τα σχολικά μαθήματα και τις σχολικές δραστηριότητες οξύνουν την κριτική ικανότητα των μαθητών, και καλλιεργεί το επιλεκτικό πνεύμα, αυτό το οποίο χρειάζεται προκειμένου οι μελλοντικοί πολίτες να επιλέγουν την πρέπουσα πληροφορία και να απορρίπτουν την ακατάλληλη. Όταν ο δάσκαλος στο σχολείο συζητήσει για τις επικίνδυνες πλευρές του διαδικτύου εννοείται ότι οι μαθητές πλέον θα είναι πολύ προσεκτικοί στην διαδικτυακή τους αναζήτηση.

Έκφραση-Έκθεση Γ΄Λυκείου. Θέμα εκθέσεως:

Πρωταρχική αρχή της Δημοκρατίας και βασικός νόμος προστασίας της είναι να λέγονται τα πράγματα απερίφραστα δημόσια και όσο γίνεται πιο έγκαιρα. Αυτόν ακριβώς το σκοπό επιτελεί στα ευνομούμενα κράτη ο τύπος, ο οποίος δίκαια ονομάζεται «Τετάρτη εξουσία».

1.Ποιός ο ρόλος και η αποστολή του Τύπου;

2.Πιστεύετε πώς στις μέρες μας ο Τύπος ανταποκρίνεται στην αποστολή του;

Ανάπτυξη:

Δημοκρατία σημαίνει διαφάνεια και έλεγχος της εξουσίας.Γι αυτό και η πληροφόρηση του πολίτη για τις όποιες ενέργειες των πολιτικών προσώπων αποτελεί ύψιστο λειτούργημα για κάθε δημοκρατική κοινωνία.Ο Τύπος εφόσον σέβεται την αποστολή του αποτελεί το δίαυλο επικοινωνίας των πολιτών με την εξουσία.

Μέσα στη ροή της ιστορίας παρατηρούμε ότι υπάρχουν τρείς περίοδοι γύρω από την εξέλιξη του τύπου:Η πρώτη (1500-1789) χαρακτηρίζει την απολυταρχικότητα του Τύπου.Στη δεύτερη (1789-1939) ο τύπος είναι φιλελεύθερος και πρεσβεύει ότι η αλήθεια είναι προϊόν διαλόγου.Η Τρίτη(1939-σήμερα) χαρακτηρίζει τον τύπο ως πληροφοριακή παράμετρο η οποία στηρίζεται στη ροή των πληροφοριών.

Η πολιτική δύναμη  του Τύπου είναι δεδομένη και πηγάζει από τη δύναμη  και τη γρήγορη διάδοση της πληροφορίας στη σύγχρονη εποχή.Ο τύπος μέσα στην καλοπροαίρετη κριτική που ασκεί στην εξουσία ελέγχει τους κυβερνώντες. Προασπίζει τη νομιμότητα των δημοκρατικών  θεσμών και άρα στηρίζει το προπύργιο της δημοκρατίας τον κοινοβουλευτισμό. Διαμορφώνει και ολοκληρώνει το πλαίσιο λειτουργίας των δημοκρατικών θεσμών σε όλα τα επίπεδα από τα κατώτατα έως τα ανώτατα της πολιτειακής πυραμίδας.Ο Τύπος είναι αυτός ο οποίος υλοποιεί την αρχή της δημοσιότητας και της διαφάνειας η οποία είναι και η βασική οργανωτική αρχή της δημοκρατίας.

Έκφραση-Έκθεση Γ΄Λυκείου:

Ως μέλος του 15μελούς συμβουλίου του Λυκείου σου εκπροσωπείς τους συμμαθητές σου σε μία εκδήλωση της περιοχής σου που έχει ως θέμα το φυσικό περιβάλλον και την ποιότητα ζωής. Να διαμορφώσεις μία εισήγηση με την οποία θα παρουσιάσεις τις επιπτώσεις της υπερκατανάλωσης στον άνθρωπο και το φυσικό περιβάλλον προτείνοντας και τρόπους αντιμετώπισής τους (600-700 λέξεις).

Αγαπητοί συμπολίτες και συμπολίτισσες.

Είναι αναμφισβήτητη και επιστημονικά τεκμηριωμένη η αλληλοσυμπληρωματική σχέση ανάμεσα στο φυσικό περιβάλλον και στην ποιότητα ζωής του ανθρώπου. Εμείς ως νέοι συμμετέχουμε με σχολικά προγράμματα και εκδηλώσεις στην όλη προσπάθεια εγρήγορσης και συνεχούς ενθύμησης αυτής της σχέσης. Δυστυχώς όμως διαπιστώνουμε ότι το φαινόμενο της υπερκατανάλωσης απειλεί και τον άνθρωπο και το φυσικό περιβάλλον μιάς και εμποδίζει το σημερινό πολίτη να έχει την πρέπουσα σχέση  και με τον εαυτό του αλλά και με το περιβάλλον γύρω του. Προκειμένου να απολαμβάνει όλα όσα εσφαλμένα θεωρεί αγαθά δεν βλέπει τη φύση φιλικά αλλά προσπαθεί συνεχώς να εξαντλεί όλα όσα αυτή προσφέρει, αναζητώντας συνεχώς και άλλα παραπάνω, αλλοιώνοντας τη σχέση με το κοσμικό περιβάλλον, καταστρέφοντας ουσιαστικά τον ίδιο τον εαυτό του.

Η υπερκατανάλωση κατ΄αρχήν προκαλεί στον άνθρωπο συνεχές άγχος προς την απόκτηση όλο και περισσοτέρων υλικών κατά βάση αγαθών. Όσοι συνάνθρωποί μας μπορούν να αποκτήσουν όλα όσα επιθυμούν νοιώθουν ευδαίμονες. Οι μη ικανοί προς την κατοχή και απόλαυση όλων όσων επιθυμούν οδηγούνται στη στενοχώρια και στην απογοήτευση, στο αίσθημα κατωτερότητας αφ΄ής στιγμής αδυνατούν να ξεφύγουν από το θανάσιμο εναγκαλισμό της συνεχούς ζήτησης και απόλαυσης των υλικών αγαθών. Οδηγούνται μάλλον στο σύνδρομο του Σισσύφου ο οποίος συνεχώς έφθανε στο σκοπό του αλλά ποτέ δεν τα κατάφερνε. Η υπερκατανάλωση είναι πραγματικό τέρας διότι θέτει συνεχώς στον άνθρωπο στόχους και επιδιώξεις δυσεφάρμοστες και  ψυχοφθόρες.

Έκθεση-Έκφραση Γ΄Λυκείου. Γενετική.

Αναμφίβολα η Κλωνοποίηση ως η τεχνική σύμφωνα με την οποία μπορούν να αναπαραχθούν γενετικά όμοιοι οργανισμοί προς ένα αρχικό ζώο ή φυτό με την παρέμβαση στη γενετική δομή ενός κυττάρου του (ωαρίου) έχει ήδη εισβάλει δυναμικά στο χώρο της βιοηθικής. Τα δυνητικά όρια τα οποία θα πρέπει να τεθούν με κριτήρια ανθρωπιστικά είναι συζητήσιμα. Σε κάθε περίπτωση τα όρια ανάμεσα στην επιστήμη και στη συνέχιση του πολιτισμού ο οποίος θα στηρίζεται στην ανθρώπινη προσωπικότητα δεν θα πρέπει να είναι δυσδιάκριτα διότι τίθεται εν αμφιβόλω ολόκληρο το θεολογικό, φιλοσοφικό και πολιτιστικό οικοδόμημα το οποίο ο άνθρωπος μέσα στο ιστορικό του διάβα έχει δομήσει και αναπτύξει.

Η κλωνοποίηση είναι η δημιουργία ενός οργανισμού το οποίο είναι γενετικό αντίγραφο ενός άλλου.Αυτό σημαίνει ότι οι δύο οργανισμοί μοιράζονται το ίδιο ακριβώς DNA.Είναι ανησυχητικό ότι η μοναδικότητα του ανθρωπίνου προσώπου-η οποία υπονοείται και μέσα από τη μοναδικότητα του DNA- τίθεται σε αμφισβήτηση, για να μην πούμε σε κίνδυνο. Εννοείται ότι δεν υπάρχει πρόβλημα εάν η κλωνοποίηση περιορισθεί σε θεραπευτικές πρακτικές μιάς και θα δημιουργηθούν οργανικά υποκατάστατα(βλαστοκύτταρα) τα οποία θα βοηθούν στην ίαση του ασθενούς. Η υποκατάσταση όμως  του ανθρωπίνου προσώπου από ανθρώπους χωρίς προσωπικότητα προκειμένου η επιστήμη να πραγματώσει τη ματαιοδοξία της να παράξει ζωή , είναι άκρως επικίνδυνη και αποφευκτέα.

Έκφραση-Έκθεση Γ΄ Λυκείου. Θέμα προς ανάλυση:

«Σας δίνεται η ευκαιρία, με αφορμή μια πολιτιστική εκδήλωση του σχολείου σας, να συναντήσετε έναν διανοούμενο. Ποιες σκέψεις σας θα του εκθέτατε σχετικά με το πώς πρέπει να συμβάλλει στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που απασχολούν σήμερα τη νεολαία; (Να καταγράψετε τις σκέψεις σας αυτές σ' ένα δοκίμιο πειθούς 500-600 λέξεων, το οποίο θα του επιδώσετε κατά τη συνάντησή σας.)».

Κύριε καθηγητά:

Σε ένα κόσμο στον οποίο ο ωφελισμός και ο ξεπεσμός των ηθικών αξιών ερμηνεύουν την κυριαρχία φαινομένων όπως είναι τα  ναρκωτικά,η έξαρση της βίας και της νεανικής εγκληματικότητας διανοούμενοι όπως εσείς μπορούν να συμβάλλουν στην απαγκίστρωση από τον ωφελιμισμό και στο προβάδισμα των ηθικοπνευματικών αξιών έναντι των υλικών υποπροϊόντων μέσα από την προβολή τέτοιων παραδειγμάτων τα οποία διέπονται από βαθιά ανθρωπιστική αντίληψη.

Γνωρίζετε ότι η σύγχυση,το άγχος και ο αποπροσανατολισμός των συγχρόνων νέων μπορούν να περιορισθούν εάν οι διανοούμενοι, οι  πνευματικοί άνθρωποι, μέσα από το έργο τους δώσουν απαντήσεις σε αιώνια ερωτήματα και διηνεκείς υπαρξιακές αναζητήσεις, παραπέμποντας σε διαχρονικά ιδανικά και αξίες. Με αυτόν τον τρόπο θα ενισχυθεί η βίωση ενός συναισθήματος εσωτερικής γαλήνης το οποίο είναι απαραίτητο για την ανάπτυξη μιάς υγιούς δραστηριοποίησης μέσα στο κοινωνικό «γίγνεσθαι».

Η αποστασιοποίηση από τα κοινωνικά συλλογικά δρώμενα,η απάθεια που χαρακτηρίζει σε αρκετές περιπτώσεις τους νέους σε σχέση με τα κοινά,φαινόμενα που επικίνδυνα απλώνονται ανάμεσα στη σημερινή νεολαία, μπορούν να περιορισθούν μέσα από την αφύπνιση συνειδήσεων και την ανάληψη πρωτοβουλιών που αφορούν τον πάσχοντα και πλήσίον άνθρωπο.Αναμφίβολα οι πνευματικοί άνθρωποι που αντιπροσωπεύετε μπορούν να συμβάλλουν στην επίλυση σημαντικών κοινωνικών προβλημάτων (φτώχεια, ισόποση κατανομή εισοδήματος κ.λ.π) προτείνοντας με πολλούς τρόπους (άρθρα, έκδοση βιβλίων)συγκεκριμένες λύσεις, δίνοντας μάλιστα το δικό τους παρόν στους κοινωνικούς αγώνες.

Έκφραση-Έκθεση Γ΄Λυκείου: Αξιολόγηση συλλογισμού:

Οι συλλογισμοί είναι ως γνωστόν:

Εκ του περιεχομένου:

Παραγωγικοί

Επαγωγικοί

Αναλογικοί

Εκ της μορφής:

Κατηγορικοί

Υποθετικοί

Διαζευκτικοί.

Οι παραπάνω συλλογισμοί κρίνονται ως :

Α)έγκυροι: όταν οι προκείμενες οδηγούν με λογική αναγκαιότητα σε ένα βέβαιο συμπέρασμα,Η εγκυρότητά του επιχειρήματος δηλαδή εξαρτάται από τη λογική μορφή του και συγκεκριμένα αφορά τη σχέση σύμφωνα με καθορισμένους κανόνες (να ανήκουν σε κοινό λογικό είδος, να είναι συγκρίσιμα μεγέθη, να είναι κοινά σε χώρο και χρόνο, να υπακούουν σε κοινούς λογικούς και αξιολογικούς κανόνες, να παρουσιάζουν όμοιο είδος κ.λ.π) μεταξύ των προκειμένων  και του συμπεράσματος.

Ειδικότερα στον επαγωγικό συλλογισμό εγκυρότητα παρουσιάζει ο συλλογισμός εάν η γενίκευσή του στηρίζεται σε επαρκή στοιχεία , εάν η αιτιότητα των προκειμένων είναι επιτρεπτή και στηρίζεται σε λογικά στοιχεία, (αιτία αναγκαία και επαρκής) εάν η επαγωγική αναλογία είναι πραγματική ή μεταφορική.

Εξετάζουμε εάν η εγκυρότητα των συλλογισμών στηρίζεται σε επεξεργασμένα( επιστημονικά και στατιστικά στοιχεία). Σε αυτή την περίπτωση ο συλλογισμός είναι έγκυρος( ειδικά για τον επαγωγικό μπορούμε να συμπληρώσουμε τέλεια επαγωγή).

Έκθεση- Έκφραση Γ΄Λυκείου. Θέμα εκθέσεως:

"Τώρα που έφθασε η στιγμή της αποφοιτήσεώς σας από το Λύκειο,αξιοποιώντας τις εμπειρίες της σχολικής ζωής σας, να γράψετε μία επιστολή  προς τον Υπουργό Παιδείας στην οποία να διατυπώνετε εμπεριστατωμένα τις απόψεις σας για τις αλλαγές που θέλετε να γίνουν στο σχολείο, προκειμένου αυτό να ανταποκρίνεται αποτελεσματικότερα στις απαιτήσεις  της σύγχρονης κοινωνίας(650 λέξεις)".

Κύριε υπουργέ.

Ως εκπρόσωπος των μαθητών που φέτος αποφοίτησαν από το Λύκειο,και έχοντας στο νού τη φράση του Αριστοτέλους  «η εμπειρία φέρει τη γνώση» θα ήθελα να σας εκθέσω τις εντυπώσεις μου όσον αφορά τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.Προβαίνω σε αυτή την κίνηση διότι θα ήθελα πολύ να προσπαθήσετε να αλλάξετε μερικά κακώς κείμενα διότι η εκπαίδευση ως παροχή παιδείας είναι η βάση της μελλοντικής κοινωνίας, είναι αυτή  που ετοιμάζει τους ανθρώπους του αύριο.  Τους μορφωμένους και τους ικανούς να εξελίξουν τον κόσμο.

Eπιτρέψτε μου να αρχίσω με όσα θεωρώ άσχημα του σχολείου προκειμένου έπειτα αυτά ακριβώς να προσπαθήσετε να θεραπεύσετε. Η εκπαίδευση έχει συνδεθεί με το πνεύμα της βιομηχανικής επανάστασης και της μηχανικής παραγωγής  των πάντων. Ο τεχνοκρατισμός και ο πνευματικός ακρωτηριασμός έχουν υποβιβάσει την εκπαίδευση σε ένα τομέα παροχής δεξιοτήτων, ενάντια στην ανθρωπιστική  και πολυποίκιλη ανάπτυξη της  μαθητικής προσωπικότητας. Σε κάθε περίπτωση οι άπειρες εξειδικεύμένες γνώσεις δεν έχουν απορροφηθεί από την εκπαιδευτική κοινότητα με αποτέλεσμα το σχολείο να θεωρείται οπισθοδρομικό και μη ικανό και σύγχρονο.Θα σας έφερνα ως παράδειγμα την αδυναμία των μαθητών να λάβουν τα ανώτατα πτυχία τους πληροφορικής μέσα από  το σχολείο αυστηρά.

Κύριε υπουργέ μεγάλο πρόβλημα αποτελεί και η κατάσταση που επικρατεί με τους εργαστηριακούς χώρους των σχολείων. Δεν υπάρχουν εργαστήρια φυσικής και χημείας και πληροφορικής. Ως εκ τούτου οι μαθητές  δεν μπορούν να γευθούν τη χαρά του συνδυασμού της  θεωρητικής γνώσης και της πρακτικής εξάσκησης. Επίσης πολλά από τα σχολικά εγχειρίδια είναι παρωχημένα   ή  και έχουν εξαντληθεί με απιτέλεσμα  οι μαθητές να μην είναι σε θέση ευκολα να είναι  τυπικός και συνεπής στις εκπαιδευτικές υποχρεώσεις του.

Έκφραση-Έκθεση Γ΄Λυκείου. Χιούμορ-Γέλιο: Η σημασία τους στη ζωή μας.

Αναμφίβολα το χιούμορ ως σύλληψη των πραγμάτων και της ζωής από την αστεία και  κωμική πλευρά τους, καθώς και η έκφραση αυτής της όψεως τόσο στον προφορικό όσο και στον γραπτό λόγο κάποιου πνευματώδους ανθρώπου ή μέσου ομορφαίνουν την πεζή ζωή μας και μας ταξιδεύουν  σε μία άλλη κατάσταση κυρίως ψυχική. Διαφορετική από την πεζή καθημερινότητα, και σύμφωνα με τον ορισμό του Αριστοτέλους ο οποίος θα πεί ότι «γέλιο είναι η μετάβαση από μία κατάσταση σε μία άλλη».Ας μην ξεχνούμε ότι στη σημερινή εποχή του άγχους και της πολλαπλής βιωτικής αγωνίας το γέλιο είναι κάτι παραπάνω από απαραίτητο στη ζωή μας.

Συζητούμε για το πνευματώδες χιούμορ που προκαλεί το αυθόρμητο γέλιο και για το μαύρο χιούμορ το οποίο προκαλεί αντιδράσεις διότι πολλές φορές θίγει δηκτικά καταστάσεις, πρόσωπα και γεγονότα. Οι Αρχαίοι Έλληνες ως γνωστόν, είχαν τόσο πολύ συλλάβει την αναγκαιότητα του γέλιου ώστε μαζί με τη σοβαρή και μετρημένη τραγωδία εδημιούργησαν την κωμωδί και το σατυρικό δράμα. Ο Αριστοφάνης παρουσίαζε τον αστείο Σωκράτη διότι έπρεπε οι Αθηναίοι-όπως και εμείς σήμερα- να βλέπουμε και να αισθανόμαστε τα πράγματα και τα γεγονότα από ποικίλες και διαφορετικές πλευρές.

Το γέλιο αποτελεί εγγενές χαρακτηριστικό της ανθρώπινης διάνοιας και ψυχοσύνθεσης.Συναντάται σε όλη τη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας. Αποτελεί έναν άλλο μηχανισμό και τρόπο δράσης και αντιμετώπισης των δυσκολιών και των προβλημάτων της ζωής. Επίσης προβάλει την δυναμική που όλοι έχουμε να εκτιμούμε τα όσα μας συμβαίνουν και από την εύθυμη πλευρά τους προκειμένου να προχωρούμε σε λύσεις και σε διευθέτηση των προβλημάτων  μας. Το γέλιο απλουστεύει τη ζωή  μας και μας βοηθεί να  συνεχίζουμε τη ζωή μας με αξιοπρέπεια χωρίς να πανικοβαλλόμαστε από τις αντιξοότητες που τυγχάνουν σε όλους μας. Oι άνθρωποι που ευθυμούν αισθάνονται λιγότερο πιεσμένοι από τα ποικίλα προβλήματα της καθημερινότητας. Από την άλλη πλευρά το χιούμορ που προκαλεί το γέλιο είναι δείγμα της πνευματικής ευφυΐας των ανθρώπων και διατρέχει την ανθρώπινη πράξη.Ο άνθρωπος νοιώθει ικανός να προχωρήσει σε δράσεις τη στιγμή κατά την οποία ευρίσκεται σε καλή ψυχολογική και πνευματική κατάσταση.