απόσπασμα από το υπό έκδοσιν βιβλίο μου: το ιστορικό παράθεμα και η ανάλυσή του.

 

Κεφ.1.Το επικοινωνιακό πλαίσιο του ιστορικού παραθέματος.

 

1.1. H τέχνη της πειθούς του ιστορικού παραθέματος.

Το ιστορικό παράθεμα αποτελεί προϊόν λόγου,λογικής επεξεργασίας και διαδικασίας.Ως εκ τούτου έχει διαφόρους σκοπούς, κυρίως θέλει και προσπαθεί να πείσει τον αναγνώστη για όσα αναφέρει. Κατανοώντας τα νοήματά του και τα μηνύματά του καταλαβαίνουμε για ποια ακριβώς γεγονότα,ιδέες και αξίες, προσπαθεί να μας πείσει ότι λέει αλήθεια και αξίζει να το λάβουμε υπ΄όψιν στην ιστορική μας έρευνα και γνώση.

Σχετίζεται λοιπόν με σκέψη και έκφραση.Βέβαια αυτά τα δύο στοιχεία είναι αδιαχώριστα. Στην προσπάθεια που καταβάλλει το ιστορικό παράθεμα να μας πείσει για όσα λέει και αναφέρει χρησιμοποιεί τους τρόπους της τυπικής λογικής μέσα από συγκεκριμένες εκφραστικές νόρμες(λεξιλόγιο,γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα). Παραθέτει λοιπόν πληροφορίες,γνώσεις, στοιχεία, παραδείγματα,γεγονότα,με όσο το δυνατόν περισσότερη ευκρίνεια και σαφήνεια.Χρειάζεται όμως να προσθέσουμε σε όλα αυτά και τη δική μας γνώση και κρίση σε σχέση με τις αξίες και την εποχή μας.

Ας διαβάσουμε το παρακάτω ιστορικό παράθεμα:

 

«Οικονομία και στρατός στα μέσα του 6^ου αι.μ.Χ: Βρήκαμε το δημόσιο να είναι καταφορτωμένο με πολλά χρέη και να έχει φθάσει στη χειρότερη φτώχεια…και το στρατό τόσο παραμελημένο από την έλλειψη των αναγκαίων ώστε το κράτος να σφυροκοπείται από τις αδιάκοπες εισβολές και επιδρομές των βαρβάρων».( Από Νεαρά του Ιουστίνου Β΄(566 μ.Χ) Jus Graecoromanum τα,1 1-2 (Νεαρά 1).

Έκφραση-έκθεση: Β΄λυκείου: Βία και παραβατικότητα.

 

Θέμα: γράφετε άρθρο για την εφημερίδα των μαθητριών και των μαθητών του σχολείου σας όπου προσδιορίζετε τα αίτια της παραβατικής συμπεριφοράς των νέων και διατυπώνετε προτάσεις ώστε να σταματήσουν να υπάρχουν οι συνθήκες που τη γεννούν.

Παραβατική συμπεριφορά των νέων: μύθος και πραγματικότητα.

Πρόλογος:         

Σε όλον τον κόσμο παρατηρείται αύξηση της παραβατικότητας στους νέους. Η νεανική παραβατικότητα αναφέρεται σε συμπεριφορές όπως μικρές φθορές, διατάραξη κοινής ησυχίας, παραβίαση του κώδικα οδικής κυκλοφορίας, μικροκλοπές. Ιδιαίτερη σημασία έχει να προσδιορισθούν τα αίτια της παραβατικής συμπεριφοράς των νέων αλλά και να διαμορφωθούν οι προϋποθέσεις ώστε να σταματήσουν να υπάρχουν οι συνθήκες οι οποίες συνεχώς τις γεννούν.

Αίτια της παραβατικής συμπεριφοράς των νέων.

Η παγκόσμια κρίση του οικονομικού συστήματος εντείνει την ανεργία τη φτώχεια και την οικονομική εξαθλίωση , τη μιζέρια και τη δυστυχία.  Γονείς οι οποίοι δεν έχουν σταθερή δουλειά ή για μεγάλο χρονικό διάστημα παραμένουν άνεργοι δεν μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά τους ώστε η παραβατική συμπεριφορά γίνεται τρόπος επιβίωσης για τους νέους οι οποίοι ζούν σε αυτό το οικογενειακό περιβάλλον.

Οικογένεια:

Νεοελληνική γλώσσα Α΄γυμνασίου. Ενότητα 7η: Θέμα έκθεσης: Η πλοήγηση στο διαδίκτυο.

 Η τεχνολογική ανάπτυξη έφερε πολλά καλά και χρήσιμα πράγματα στη ζωή μας. Ένα από αυτά είναι και η πλοήγηση στο διαδίκτυο μέσα από την οποία μπορούμε να μάθουμε πολλά και χρήσιμα πράγματα, αν και θα πρέπει να προσέξουμε την υπερβολή και την κακή χρήση.

Μέσα από το διαδίκτυο μπορούμε να συνδεθούμε με όλο τον πλανήτη. Λαμβάνουμε γρήγορες και απεριόριστες πληροφορίες για πάρα πολλά θέματα που μας αφορούν ακόμα και ως μαθητές, μιάς και το internet αποτελεί ζωντανή βιβλιοθήκη κειμένων, εικόνων, τανιών και ήχων. Επίσης ενημερωνόμαστε για ειδήσεις και ποικίλες άλλες πληροφορίες.

Οι μηχανές αναζήτησης μας προσφέρουν άμεσα και γρήγορα πολλές γνώσεις τις οποίες και ως μαθητές τις θέλουμε  γρήγορα. Επιπλέον επικοινωνούμε με άλλους χρήστες νοιώθοντας ότι ανήκουμε σε μία παγκόσμια κοινότητα,ψηφιακή.  Ας προσθέσουμε ότι ψυχαγωγούμαστε παίζοντας παιχνίδια στον ελεύθερο χρόνο μας, ακούγοντας μουσική, βλέποντας βιντεοταινίες. Μπορεί όποιος θέλει να πληροφορηθεί για έργα κινηματογράφου και θεάτρου, όπως και να κάνει και τις αγορές του μέσα από ηλεκτρονικές παραγγελίες.

Θέμα έκθεσης Γ΄Λυκείου: Ελευθερία.

 

Υλικό επεξεργασίας:

√ Η ελευθερία της σκέψης πρέπει να είναι απεριόριστη. Η ελευθερία της σκέψης δεν αποτελεί μόνον αναφαίρετο δικαίωμα αποτελεί οντολογικό στοιχείο της υπόστασης του ανθρώπου χωρίς αυτήν  ο άνθρωπος μετατρέπεται σε μέλος μιας αγέλης, άρα αλλοτριώνεται. Όσοι επιδιώκουν τη χειραγώγηση και την εκμετάλλευση των ατόμων προβάλλουν μέσα από τους μηχανισμούς της προπαγάνδας το ιδεολόγημα ότι η πλήρης ελευθερία της σκέψης οδηγεί στην ασυδοσία. Η αντίληψη αυτή ακυρώνει το δικαίωμα του ανθρώπου να αυτοκαθορίζεται ενώ η ποινικοποίηση της σκέψης είναι απόδειξη ότι το καθεστώς στο οποίο εφαρμόζεται είναι ολοκληρωτικό. Στον χώρο της επιστήμης η επιστημονική έρευνα χωρίς την ελευθερία της σκέψης προσδιορίζεται από φορμαλισμό (τυπικότητα) και δογματισμό καθώς χειραγωγείται από τους οικονομικά ισχυρούς που τη χρηματοδοτούν για να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους.

√ Η ανελευθερία της σκέψης ισοδυναμεί με αυτολογοκρισία με εσωτερική πειθάρχηση στον κοινωνικό καταναγκασμό. Ακυρώνει τη δυνατότητα του ανθρώπου να υπάρξει ως διακριτό μέλος του κοινωνικού συνόλου που το προσδιορίζει η ελευθερία η ισότητα και η αλληλεγγύη. Η ελευθερία της σκέψης πρέπει να είναι απεριόριστη διότι μόνον έτσι μπορεί να αμφισβητήσει τα δεδομένα και τα αυτονόητα και να αντιληφθεί τα προβλήματα της κοινωνίας αλλά και να διατυπώσει προτάσεις για την αντιμετώπισή τους.

√ Ειδικότερα στον καιρό της πληροφορίας η ελευθερία έχει αποκτήσει ένα καινούργιο νόημα, είναι πλέον παγκόσμια και καθολική απαίτηση οι άνθρωποι να έχουν πρόσβαση στις πηγές γνώσης, να τις μελετούν και οι ίδιοι να τις αναπαραγάγουν.Μόνον με αυτόν τον τρόπο έννοιες όπως η τεχνολογία και η επιστήμη πραγματικά θα επηρεάσουν το παγκόσμιο γίγνεσθαι.

Νεοελληνική γλώσσα α΄γυμνασίου. Ασκήσεις ετυμολογίας ονομάτων και ρημάτων. 7η ενότητα.

 1)να σημειώσεις από ποια μέρη του λόγου παράγονται οι παρακάτω λέξεις:

Αιχμηρό

Γευστικό

Πολιτικός

Ημερήσιος

Συγγραφέας

Τροχαίο

Στη συνέχεια να δημιουργήσετε από μία πρόταση για κάθε μία από τις λέξεις αυτές.

 

2) Από ποιες λέξεις παράγονται οι παρακάτω λέξεις;

Αποδεκτός

Συμπαίκτης

Ηλεκτρονικός

Διαθέσιμος

Ελληνικός

Συμβάλλω

Ανθρώπινος.

Έκθεση-έκφραση Β΄Λυκείου: Λαϊκισμός.

 

Θέμα:  « Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του φετινού «δείκτη απολυταρχικού λαϊκισμού» η Ελλάδα κατατάσσεται στη δεύτερη θέση πανευρωπαϊκά ως προς την παρουσία του λαϊκισμού στην πολιτική της σκηνή. Με αφορμή τα πορίσματα της έρευνας αυτής να συντάξετε ένα άρθρο για το ηλεκτρονικό περιοδικό του σχολείου σας στο οποίο θα παρουσιάζετε σύντομα τις απόψεις σας για τα αίτια του λαϊκισμού και τρόπους με τους οποίους η οικογένεια και το σχολείο μπορούν να προετοιμάσουν κατάλληλα τους νέους ώστε να αποτελέσουν τη μελλοντική απάντηση στο λαϊκισμό (350-400 λέξεις).

Κείμενο: Στη λεκτική αντιπαράθεση μεταξύ των πολιτικών χρησιμοποιείται ο όρος λαϊκισμός προκειμένου να καταγγελθεί η σχετική πολιτική τους δράση, βέβαια το όλο θέμα ποτέ δεν είναι ξεκάθαρο και πάντα η έννοια αυτή αιωρείται επάνω από όλες τις πλευρές προκαλώντας σύγχυση για το ποιος τελικά και πότε είναι λαϊκιστής.  Πάντως με τον  όρο λαϊκισμό εννοούμε την εκμετάλλευση των αναγκών και των ελπίδων, των προκαταλήψεων και των φόβων,  αλλά και των προσδοκιών των ανθρώπων για συμμετοχή σε πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις, καθώς όμως και η υποκατάστασή τους στη λήψη των αποφάσεων που αφορούν στην ίδια τους τη ζωή.  Ιδιαίτερα λοιπόν ενδιαφέρον έχει να προσδιορισθούν ποια είναι τα χαρακτηριστικά του λαϊκισμού αλλά και να διατυπωθούν κάποιες προτάσεις για την αντιμετώπισή του.

Κ.Καρυωτάκη, οι στίχοι μου. Πρός παράλληλο κείμενο.

 

Οι Στίχοι μου

Δικά μου οι Στίχοι, απ’ το αίμα μου, παιδιά.Μιλούνε, μα τα λόγια σαν κομμάτιατα δίνω από την ίδια μου καρδιά,σα δάκρυα τους τα δίνω από τα μάτια. 5Πηγαίνουν με χαμόγελο πικρό,αφού τη ζωήν ανιστορίζω τόσο.Ήλιο και μέρα και ήλιο τους φορώ,ζώνη ναν τα ’χουν όταν θα νυχτώσω. Τον ουρανόν ορίζουνε, τη γη.10Όμως ρωτιούνται ακόμα σαν τί λείπεικαι πλήττουνε και λιώνουν πάντα οι γιοιμητέρα που γνωρίσανε τη Λύπη. Το γέλιο του απαλότερου σκοπού,το πάθος μάταια χύνω του φλαούτου·15είμαι γι’ αυτούς ανίδεος ρήγας πουέχασε την αγάπη του λαού του. Και ρεύουνε και σβήνουν και ποτέδεν παύουνε σιγά σιγά να κλαίνε.Αλλού κοιτώντας διάβαινε, Θνητέ·20Λήθη, το πλοίο σου φέρε μου να πλένε.

Scott Norris Κωνσταντίνος Καβάφης «Τα Παράθυρα»

Σ’ αυτές τες σκοτεινές κάμαρες, που περνώ

μέρες βαρυές, επάνω κάτω τριγυρνώ

για  νά ‘βρω τα παράθυρα.— Όταν ανοίξει

ένα παράθυρο θά ‘ναι παρηγορία.—

Μα τα παράθυρα δεν βρίσκονται, ή δεν μπορώ

να τά ‘βρω. Και καλλίτερα ίσως να μην τα βρω.

Ίσως το φως θά ‘ναι μια νέα τυραννία.

Ποιος ξέρει τι καινούρια πράγματα θα δείξει. 

Ένα από τα κορυφαία ποιήματα του Καβάφη σχετικά με τον εγκλωβισμό που χαρακτηρίζει τη ζωή πολλών ανθρώπων και φυσικά τη δική του. Μια ζωή μοναξιάς και θλίψης, με την αίσθηση του ανικανοποίητου να ταλανίζει τον ποιητή, που αναζητά με επιμονή τους λόγους που τον οδήγησαν σε αυτό το σημείο.

Τα παράθυρα συμβολίζουν τις αναζητούμενες από τον ποιητή αιτίες για την κατάσταση που έχει περιέλθει η ζωή του. Τα παράθυρα είναι συνδυασμένα με την έννοια του φωτός κι αυτό που επιθυμεί ο ποιητής είναι να φωτίσει τα σκοτεινά σημεία της ζωής του, για να μπορέσει να κατανοήσει πώς έφτασε στο σημείο να βιώνει στη ζωή του πλείστους περιορισμούς και καταπιέσεις. Πώς γίνεται να έχασε στην πορεία των χρόνων τον έλεγχο της ζωής του και κατέληξε να περνά τις μέρες του στο σκοτάδι -στην άγνοια- και στη μοναξιά. Η αναζήτηση αυτή του ποιητή εκφράζει τις ανησυχίες πολλών ανθρώπων που σταδιακά βρέθηκαν μακριά από τους αρχικούς του στόχους και από την επιδιωκόμενη ευτυχία. Ένα πλέγμα συνηθειών και υποχρεώσεων, η προσπάθεια του ανθρώπου να ζήσει όπως οι άλλοι απαιτούν από αυτόν και μια κοινωνία που εγκλωβίζει τα μέλη της σε μια προδιαγεγραμμένη πορεία, συχνά αλλοτριώνουν τον άνθρωπο και τον απομακρύνουν από καθετί που εκείνος επιθυμεί για τη ζωή του.

Όπως στο ποίημα «Τείχη» ο Καβάφης θίγει το ζήτημα των περιορισμών που έχουν τεθεί στη ζωή του και δηλώνει πως ποτέ δεν κατάλαβε πότε και ποιοι τον εγκλώβισαν, έτσι και σ’ αυτό το ποίημα, ο Καβάφης εμφανίζεται να αγνοεί τους λόγους για τους οποίους η ζωή του έφτασε να είναι τόσο περιορισμένη και καταθλιπτική.

Μα τα παράθυρα δεν βρίσκονται, ή δεν μπορώ

να τά ‘βρω. Και καλλίτερα ίσως να μην τα βρω.

Ίσως το φως θά ‘ναι μια νέα τυραννία.

Ποιος ξέρει τι καινούρια πράγματα θα δείξει. 

Ο ποιητής παρά την προσπάθειά του να βρει τα παράθυρα δεν το κατορθώνει σαν να μην υπάρχουν καν ή σαν να είναι στον ίδιο αδύνατο να τα εντοπίσει. Η αλήθεια είναι, άλλωστε, πως για να μπορέσει κάποιος να αναγνωρίσει τους λόγους για τους οποίους δεν έχει τη ζωή που θα ήθελε, θα πρέπει να αναζητήσει τις ευθύνες όχι μόνο στους άλλους και στην κοινωνία, αλλά και στον ίδιο του τον εαυτό, κάτι που δεν είναι πάντοτε εύκολο. Γι’ αυτό και ο ποιητής σκέφτεται πως ίσως να είναι καλύτερα που δεν μπορεί να βρει τα παράθυρα -τις αιτίες- γιατί ίσως τότε θα έρθει αντιμέτωπος με πράγματα που θα προτιμούσε να μην γνωρίζει ή να μην έχει συνειδητοποιήσει. Ίσως, σχολιάζει ο ποιητής, το να βρει τα παράθυρα, να είναι τελικά μια νέα κατάσταση πόνου, ίσως η αλήθεια που τόσο επιθυμεί, να αποτελέσει αφορμή για μια καίρια αναμέτρηση με τον εαυτό του κι αυτό μπορεί αντί να τον λυτρώσει, να του επιφέρει μεγαλύτερη αναστάτωση.

Οι βαριές μέρες που περνά ο ποιητής είναι αποτέλεσμα, όχι μόνο των περιορισμών που του θέτει η κοινωνία, αλλά και των περιορισμών που θέτει ο ίδιος στον εαυτό του. Η ευθύνη για τη θλίψη του ποιητή -και κάθε ανθρώπου- βαρύνει, όχι μόνο τους άλλους, αλλά και τον ίδιο. Κι αυτό είναι μια αλήθεια που δεν είμαστε πάντοτε έτοιμοι να διαχειριστούμε, γι’ αυτό και ο ποιητής δηλώνει πως ίσως είναι καλύτερα να μη βρει τα παράθυρα.

Ο ίδιος ο Καβάφης γράφει για τα Παράθυρα, τα εξής: «Αι δυσκολίαι της ζωής. Τα καημένα συμβεβηκότα κ’ αι συνήθεια σχηματίζουν ένα σκότος ηθικόν (τες σκοτεινές κάμαρες), το οποίον προσπαθούμε να φωτίσουμε αναζητούντες αίτια και αρχάς (τα παράθυρα). Κι αποτυγχάνομεν, διότι τα αίτια μένουν κρυμμένα ένεκα της παρελεύσεως πολλού χρόνου και της μεσολαβήσεως πολλών περιστάσεων, αι δε αρχαί, εφαρμοζόμεναι εις τα παρόντα πράγματα, εις τα παρελθόντα, κ’ εις τας υποσχέσεις τα οποίας τα παρόντα δημιουργούν δια το μέλλον, φαίνονται πότε αντιφατικαί και πότε ακατάλληλοι. Κάποτε δε δύναταί τις να υποθέση ότι είναι καλύτερο ότι η έρευνα, κυρίως η περί τα αίτια, μένει ανεπιτυχής, διότι επιτυγχάνουσα ήθελεν ίσως δείξει πλείστα σφάλματα και πλείστην, αναγκαστικήν, αλλ’ ανυπόφορον εν τω μεγάλω φωτί, ασχημίαν και απρέπειαν».

πηγή: latistor,blogspot.gr

Έκθεση-Έκφραση Γ λυκείου. Θέμα: « Εντείνονται οι συζητήσεις σχετικά με τις επικίνδυνες διατροφικές συνήθειες που επικρατούν. Σε άρθρο το οποίο θα δημοσιευθεί στην περιοδική έκδοση της συνέλευσης των μαθητών και των μαθητριών των σχολείων της γειτονιάς σας, προσπαθείτε να προσδιορίσετε γιατί τά άτομα έχουν επικίνδυνες διατροφικές συνήθειες και αναζητάτε τις προϋποθέσεις ώστε αυτές να αλλάξουν».

 

Τίτλος: επικίνδυνες διατροφικές συνήθειες.

 

Πρόλογος.

 

Η σωστή διατροφή είναι βασική προϋπόθεση για την υγιεινή ζωή καθώς οι θρεπτικές ουσίες των τροφών που προσλαμβάνουμε παρέχουν στον οργανισμό χημική ενέργεια αλλά και οργανικές και ανόργανες ουσίες. Εύλογα δημιουργείται το ερώτημα γιατί  τά άτομα δεν έχουν ποιοτικές διατροφικές συνήθειες αλλά και καθίσταται επιτακτική ανάγκη η αναζήτηση των απαραιτήτων προϋποθέσεων ώστε να αλλάξουν οι διατροφικές επιλογές.

 

Γιατί τά άτομα έχουν σήμερα επικίνδυνες διατροφικές συνήθειες;

√Οι επικίνδυνες διατροφικές συνήθειες είναι αποτέλεσμα της λήψης υπερβολικής ποιότητας και κακής ποιότητας φαγητού. Τα γεύματα σε άτακτα χρονικά διαστήματα αλλά και η εμμονή στην κατανάλωση τροφίμων με αυξημένη ποσότητα λιπαρών ουσιών σάκχαρα και ζωϊκά λίπη οδηγούν σε παχυσαρκία, και πληθώρα άλλων ασθενειών.

√Η κακή διατροφή συνδέεται με την εντατικοποίηση της εργασίας και τις επισφαλείς εργασιακές συνθήκες. Τα εξαντλητικά ωράρια εργασίας, η συνεχής εργασία πρωΐ και απόγευμα, ο γρήγορος ρυθμός ζωής,ο περιορισμένος ελεύθερος χρόνος, ή συνεχής σίτιση από ταχυφαγεία, η καθιστική ζωή χωρίς άθληση οδηγεί σε άσχημη διατροφική πρακτική.

Έκθεση Έκφραση α΄λυκείου. Λεξιλογικές ασκήσεις:

 

1) Στις παρακάτω προτάσεις να σημειώσεις τις λέξεις/ φράσεις οι οποίες χρησιμοποιούνται μεταφορικά / συνυποδηλωτικά.

Α) η νόσος τον κατέβαλε σωματικά και ψυχικά

Β) Η ανεργία είναι φλέγον πρόβλημα

Γ)χρειάζομαι πίστωση χρόνου

Δ)ο τοίχος αυτού του παλαιού σπιτιού είναι σαθρός

Ε)το πρόβλημα διαιωνίζεται άλυτο

Στ)το κλίμα ανάμεσά μας είναι ψυχρό

 

2) Οι παρακάτω σημειωμένες φράσεις είναι κυριολεκτικές ή μεταφορικές;

Α) Οι πολιτικοί θα πρέπει να είναι υπηρέτες του δημοσίου συμφέροντος.

Β) Η Ελλάδα είναι το λίκνο του Ολυμπιακού ιδεώδους.

Γ) Η ελευθερία έκφρασης έχει κεφαλαιώδη σημασία για τη δημοκρατία.

Δ) φυσάει δυνατός και ψυχρός αέρας.

Θέμα έκθεσης (Γ΄Λυκείου): Διάλογος.

 

«Αναφέρεται ότι: Δεν μπορεί ασφαλώς να αμφισβητηθεί ότι ο διάλογος αποτελεί απαραίτητο στοιχείο μίας δημοκρατικής κοινωνίας. Με αφορμή τη διεθνή ημέρα της δημοκρατίας να γράψετε την ομιλία σας για την σχολική εκδήλωση στην οποία θα αναλύετε περιληπτικά τη σχέση δημοκρατίας και διαλόγου και θα αναφέρετε τα οφέλη ενός εποικοδομητικού διαλόγου (350-400 λέξεις)».

Αγαπητές φίλες/ φίλοι.

Η κοινωνική πραγματικότητα χαρακτηρίζεται από αποξένωση , ατομικισμό, ανταγωνιστικές διαπροσωπικές σχέσεις, απαξίωση των συλλογικών διαδικασιών. Σε αυτές τις συνθήκες αναδεικνύεται η σημασία του διαλόγου στην αντιμετώπιση των κοινωνικών και πολιτικών προβλημάτων. Ο διάλογος αποτελεί επικοινωνιακή πράξη, συνιστά διαλεκτική διαδικασία, διερευνά και αναζητεί το ψεύδος, προσπαθεί να διατυπώνει όλα εκείνα τα επιχειρήματα και τα τεκμήρια κατοχύρωσης της δημοκρατίας και μιάς ποιοτικότερης ζωής. Πολλές συζητήσεις θα πρέπει να γίνουν ώστε να εξωτερικευθούν όλοι οι τρόποι και τα μέσα μιάς καλύτερης και αποδοτικότερης δημοκρατίας και ενός συνεχώς εξελισσομένου δημοκρατικού τρόπου ζωής.

Ο διάλογος αποτελεί απαραίτητη προύπόθεση ώστε οι άνθρωποι να μαθαίνουν στην ισότιμη μεταχείριση από την μικρή ακόμα ηλικία. Οι γονείς όταν συζητούν με τα παιδιά και δεν είναι αυταρχικοί, ουσιαστικά εκπαιδεύουν τα νέα μέλη της κοινωνίας να σέβονται τους συνανθρώπους τους και μέσα από δημοκρατικές διαδικασίες να προσπαθούν να ζούν με αλληλεγγύη και διάθεση αλληλοσεβασμού. Εάν και μέσα από το σχολείο οι έφηβοι εισπράξουν το μήνυμα ότι μέσα από το διάλογο και τη συνεργασία θα πρέπει να επιτυγχάνουμε τους στόχους μας τότε είναι σίγουρο ότι ο κόσμος θα οδεύσει και θα πραγματοποιήσει όσα το υγιές πολίτευμα της δημοκρατίας, της επικράτησης του λαού, προοιωνίζεται.

Νεοελληνική γλώσσα α γυμνασίου. Θέμα έκθεσης: Η αγαπημένη μου δημιουργική απασχόληση.

 

Κείμενο:

Πρόλογος (αφόρμηση, εισαγωγή στο θέμα, σχόλια).

Πιστεύω ότι δεν θα πρέπει να ασχολούμαστε μόνο με μερικά σταθερά πράγματα. Είναι καλό να ανοίγουμε τους ορίζοντές μας και να ασχολούμαστε με  ενδιαφέροντα τα οποία μας ικανοποιούν ως άτομα που σκεπτόμαστε και θέλουμε να είμαστε δημιουργικοί στη ζωή μας. Η κιθάρα μου αρέσει γιατί ακριβώς με οδηγεί σε καινούργιους κόσμους, με βοηθά να ξεφεύγω από πράγματα και καταστάσεις που με αγχώνουν, συγχρόνως αποτελεί στοίχημα ότι θα μπορούσα να γίνω και ένας καλός μουσικός.

Περιγραφή, αφήγηση.

Η κιθάρα, πέρα από το ότι όπως είπα είναι το μαγικό μου εισιτήριο στον εξωτικό κόσμο της μουσικής, είναι ο καλύτερός μου φίλος. Δεν αρνείται ποτέ την παρέα της, πάντα με συντροφεύει και σε  καλές αλλά και σε δυσάρεστες στιγμές. Όταν κάποιες φορές επιστρέφω από το σχολείο στενοχωρημένος για οποιοδήποτε λόγο, η κιθάρα είναι εκεί σαν όχημα να με ταξιδέψει σε άλλους χώρους, να ξεφύγω, να ξεκουρασθώ, να αλλάξω διάθεση και περιβάλλον.

Θέμα έκθεσης (Γ΄Λυκείου): Αθλητισμός.

 -Τα αθλητικά ιδεώδη προβάλλονται σαν τα ιδανικά ειρηνικής συνύπαρξης και δημιουργικής κοινωνικοποίησης του ατόμου. Πλήθος όμως γεγονότων αποδεικνύει ότι ο αθλητισμός στις ημέρες μας στηρίζεται στον ανταγωνισμό, στην ποσοτική απόδοση, στην εμπορευματοποίηση και στην επιδίωξη για τη μεγιστοποίηση του κέρδους. Η προσπάθεια για τη διαμόρφωση άλλης σχέσης  του ατόμου με τον αθλητισμό προϋποθέτει την ανάλυση των συνθηκών που προσδιορίζουν την εμπορευματοποίησή του αλλά και τη διατύπωση προτάσεων για την αντιμετώπιση του φαινομένου.

-Στην αθλητική δραστηριότητα η οποία στοχεύει στον πρωταθλητισμό αποτιμάται μόνον το αποτέλεσμα, η ποσότητα και όχι η ποιότητα. Ανάμεσα στις ομάδες και στους αθλητές δεν υπάρχει άμιλλα αλλά σκληρός ανταγωνισμός.

-Ο αθλητισμός πλέον δεν είναι η αυτονόητη από τα Ολυμπιακά χρόνια διαδικασία ολοκλήρωσης της πνευματικής ανάπτυξης του ατόμου αλλά επικερδές επάγγελμα και καθοριστικός παράγοντας για την οικονομική εξασφάλιση των αθλητών.

Σχεδιάγραμμα έκθεσης. Θέμα: Η αναγκαιότητα του βιβλίου.

 Πρόλογος.

(προχωρώ από μία γενική ιδέα προς συγκεκριμένες καταστάσεις).

» Πίσω  από το «βιβλίο» βρίσκεται η έννοια της γνώσης. Άρα:

« όσα πράγματα και καταστάσεις προχωρούν και εξελίσσουν την έννοια της γνώσης θα πρέπει να το γνωρίζουμε και να το εξασκούμε. Το βιβλίο παραδοσιακά είναι το εισιτήριο όλων μας στο μαγικό κόσμο της γνώσης.

»Αναφορά στην εποχή μας.

«Ειδικά στη σημερινή εποχή της  πληροφορίας η γνώση διαχέεται μέσα από έντυπα και ηλεκτρονικά βιβλία και έγγραφα ώστε δεν έχουμε καμμία δικαιολογία να μην διαβάζουμε, να μορφωνόμαστε, και να προοδεύουμε.

»Η θέση μας, τι θα συζητήσουμε:

Επιβάλλεται λοιπόν να γνωρίσουμε το μαγικό κόσμο του βιβλίου και να επιχειρηματολογήσουμε υπέρ της μελέτης και της καλής σχέσης των ανθρώπων με το μαγικό κόσμο της μελέτης.

Κυρίως θέμα:

Nεοελληνική γλώσσα Α΄γυμνασίου. Ασκήσεις εκμάθησης της παραγράφου:

  

1) Γιατί έχουν  επάρκεια οι  παρακάτω παράγραφοι;

 

Α)  Ο χώρος του αθλητισμού προσφέρει ιδανικά πρότυπα για τους νέους, καθώς τους ωθεί σε μια δημιουργική ενασχόληση, σε μια γόνιμη αφοσίωση και προσπάθεια, αλλά και στη διεκδίκηση διαρκώς υψηλότερων επιδόσεων. Πρόκειται, άρα, για ένα χώρο πραγματικής διαπαιδαγώγησης, που βρίσκεται στον αντίποδα της αναποτελεσματικής αδράνειας και των εύκολων λύσεων, που οι νέοι συναντούν συχνά γύρω τους.

Β)  Η εμπειρία των πανεπιστημιακών σπουδών φέρνει το άτομο σ’ επαφή με μια διαφορετική προσέγγιση της γνώσης από αυτή που είχε συνηθίσει στο πλαίσιο της σχολικής εκπαίδευσης. Πλέον η τυπική διαδικασία της αποστήθισης καθίσταται ανώφελη κι ο φοιτητής καλείται να αναζητήσει την ουσιαστική κατανόηση και την εμβάθυνση στο αντικείμενο μελέτης. Αντιμέτωπος με τα -συχνά- ογκώδη πανεπιστημιακά εγχειρίδια αντιλαμβάνεται από νωρίς πως ζητούμενο πια δεν είναι να απομνημονεύσει σελίδες επί σελίδων, αλλά να ερευνήσει συστηματικά -κάποτε και με δική του πρωτοβουλία- το εξεταζόμενο αντικείμενο, μέχρι να είναι σε θέση να το εμπεδώσει απόλυτα και να το καταστήσει κεκτημένη γνώση.

Έκφραση έκθεση Β΄λυκείου. Θέμα εκθέσεως: «Στην πόλη σας διοργανώνεται μία εκδήλωση με θέμα: «ο σύγχρονος ολοκληρωτισμός». Ως εκπρόσωπος της τοπικής μαθητικής κοινότητας αναλαμβάνετε να εκφωνήσετε μία ομιλία στην οποία θα αναφερθείτε στις προϋποθέσεις που απαιτούνται για την εξάλειψη των ολοκληρωτικών τάσεων στις ημέρες μας (350-400 λέξεις).

 

Αγαπητές φίλες, αγαπητοί φίλοι.

Είμαι ο Χ και ως εκπρόσωπος της τοπικής μαθητικής κοινότητας του σχολείου μου θα παραθέσω και εγώ με τη σειρά μου κάποιες σκέψεις για την εξάλειψη όχι μόνο των ολοκληρωτικών καθεστώτων αλλά των ολοκληρωτικών σκέψεων και τάσεων στις ημέρες μας. Θεωρώ ότι αυτό είναι σημαντικό διότι ως νέοι άνθρωποι ονειρευόμαστε έναν κόσμο ελευθερίας σκέψης και πράξης μακριά από πρακτικές και λάθη του παρελθόντος. Στο σχολείο μαθαίνουμε ότι οι άνθρωποι ως δημιουργικά και εξελίξιμα όντα μπορούν να φτιάξουν και να οικοδομήσουν έναν κόσμο ελεύθερης διανόησης και πρακτικής, ακριβώς η παιδεία και η προσωπική κριτική ανάπτυξη αποτελούν τη διελκυστίνδα εξάλειψης των ολοκληρωτικών τάσεων και καθεστώτων.

Νεοελληνική γλώσσα α΄γυμνασίου. Η Παράγραφος.

 1) Η παράγραφος ορίζεται ως το τμήμα εκείνο του πεζού λόγου το οποίο νοηματικά είναι αυτόνομο και οπτικά ευδιάκριτο.

2) Δομικά μέρη παραγράφου:

Θεματική πρόταση ή περίοδος

Λεπτομέρειες

Κατακλείδα.

Στη θεματική πρόταση της παραγράφου εμπεριέχεται το θέμα της.

Συνήθως ευρίσκεται στην αρχή της προτάσεως, μπορεί όμως να υπάρχει σε οποιοδήποτε άλλο μέρος της παραγράφου, ακόμα και να ταυτίζεται με την κατακλείδα ή και να λείπει.

Οι λεπτομέρειες/σχόλια είναι οι περίοδοι και οι προτάσεις με τις οποίες εκφράζονται δευτερεύουσες ιδέες και διασαφήσεις αυτών των δευτερευουσών εννοιών (η κυρία ιδέα της παραγράφου είναι το θέμα της) οι οποίες διασαφηνίζουν, επεξηγούν, αναπτύσσουν και αιτιολογούν και γενικά στηρίζουν τη θεματική πρόταση της παραγράφου.

Η πρόταση κατακλείδα (η οποία μπορεί και να απουσιάζει) 1)συνοψίζει το θέμα της παραγράφου 2) προετοιμάζει τη μετάβαση στην επομένη παράγραφο 3)ή λειτουργεί ως συμπέρασμα σε ένα αποδεικτικό κείμενο(δοκίμιο).

Βασικές αρχές της παραγράφου.

1.Επάρκεια: Η παράγραφος έχει επάρκεια όταν αναπτύσσεται ποσοτικά και ποιοτικά με τα κατάλληλα επιχειρήματα, ιδέες και τεκμήρια.

Ουσιαστικά Α΄ κλίσης Αρχαία ελληνικά Α Γυμνασίου (θεωρία- ασκήσεις) Ουσιαστικά Α΄ κλίσης (θεωρία- ασκήσεις)

 Πε­ρι­λαμ­βά­νουν αρ­σε­νι­κά  σε -ας και -ης και θη­λυ­κά σε -α και -η.

  Δεν πε­ρι­λαμ­βά­νουν ου­δέ­τε­ρα.

 

Αρσενικά      (καταλήξεις –ας και –ης )

Ενικός  Αριθμός	Ενικός  Αριθμός
νε­α­νί­ας νε­α­νί­ου νε­α­νί­ᾳ νε­α­νί­αν νε­α­νί­α	στρα­τι­ώ­της στρα­τι­ώ­του στρα­τι­ώ­τῃ στρα­τι­ώ­την στρα­τι­ῶ­τα
Πληθυντικός Αριθμός	Πληθυντικός Αριθμός
νε­α­νί­αι νε­α­νι­ῶν νε­α­νί­αις νε­α­νί­ας νε­α­νί­αι	στρα­τι­ῶ­ται στρα­τι­ω­τῶν στρα­τι­ώ­ταις στρα­τι­ώ­τας στρα­τι­ῶ­ται

 

Θηλυκά :     Καταλήξεις:      σε  -α     και       σε  -η                                                                

α)    Τα θη­λυ­κά σε -α έ­χουν το –α– της κα­τά­λη­ξης κα­θα­ρό (μα­κρό) και το δι­α­τη­ρούν σε ό­λη την κλί­ση, αν πριν α­πό το –α στην ο­νο­μα­στι­κή ε­νι­κού έ­χουν φω­νή­εν ή –ρ– (βλ. χώ­ρα).

 

Ε­ξαι­ρού­νται τα: ἀλήθεια, εὐσέβεια, βοήθεια, ἀσέβεια,  γαῖ­α, γραῖ­α, μοῖ­ρα, πεῖ­ρα, 

σφαῖ­ρα και σφῦ­ρα, που έ­χουν το –α βρα­χύ.

β)  Αν πριν α­πό το –α– της κα­τά­λη­ξης στην ο­νο­μα­στι­κή ε­νι­κού υ­πάρ­χει σύμ­φω­νο πλην –ρ-, έ­χουν το –α μη κα­θα­ρό (βρα­χύ) και το με­τα­τρέ­πουν στη γε­νι­κή και δο­τι­κή ε­νι­κού σε ης και ῃ α­ντί­στοι­χα       (βλ. θά­λατ­τα). 

Η Παράγραφος , η δομή και η ανάπτυξή της με παραδείγματα.

 

Τι είναι παράγραφος;’

Η παράγραφος είναι μικρή ενότητα κειμένου η οποία με βάση  ένα καλά οργανωμένο σχεδιάγραμμα αναπτύσσει ένα αναπόσπαστο τμήμα του συνολικού κειμένου και αποτελεί ένα  από τα σημαντικότερα συστατικά στοιχεία του γραπτού λόγου. Κάθε είδους κείμενο, ακόμα και λογοτεχνικό είναι χωρισμένο σε παραγράφους.Έτσι δίνονται καθαρά με την πρώτη ματιά στον αναγνώστη η γενική εικόνα του κειμένου καθώς και κάποιες αρχικές πληροφορίες που αφορούν την έκταση τη  δομή και τη διάρθρωσή του.

Η σπουδαιότητα της παραγράφου έγκειται κυρίως στην οργάνωση  στην ενότητά της στην αλληλουχία των νοημάτων στην πληρότητα των επιχειρημάτων στη συνοχή και στη συνεκτικότητα των προτάσεων και των ιδεών που αναπτύσσει ή προσθέτει ή σχολιάζει που γενικά περιέχει. Και η σπουδαιότητά της αυτή δεν αποκαλύπτεται σε κείμενα με ποιητικό ή με λογοτεχνικό γενικότερα περιεχόμενο τόσο, όσο σε κείμενο όπου η λογική έχει τον πρώτο λόγο και τον κύριο: δοκίμια, άρθρα, επιφυλλίδες, επιστημονικά και  άλλα κείμενα. Και εφόσον η έκθεση της Β και Γ Λυκείου διδάσκεται και ασκείται με βάση το δοκιμιακό λόγο είναι απαραίτητο κάθε κείμενο που γράφεται από μαθητές ή για μαθητές όχι μόνο να χωρίζεται σε παραγράφους σύμφωνα με τις προδιαγραφές του δοκιμίου αλλά και  η οργάνωση της καθεμιάς παραγράφου να ακολουθεί τα δοκιμιακά πρότυπα. Οι προδιαγραφές αυτές και τα πρόσωπα αυτά θα παρουσιασθούν επιγραμματικά στη συνέχεια.