Περί του ρήματος: ἀγάλλω.

 

 

ἀγάλλω= λαμπρύνω,κοσμώ, τιμώ, ευπρεπίζω.

Μας ενδιαφέρει το θέμα: ἀγά, το οποίο σημαίνει κάτι έντονο (μηδέν ἄγαν).

Άρα ενώ οι Έλληνες απέφευγαν την υπερβολή (έστω ως συμβουλή) είχαν ενσωματώσει κινήσεις μέσα από ρήματα ώστε να νοιώθουν και να σκέπτονται υπερβολικά ό,τι τους ενδιέφερε.

Πάντως το ρ, ἀγάλλω προέρχεται από το επίθετο: ἀγαλός (λαμπρός).Επίσης το ἄγαλμα παράγεται από το ἀγάλλω διότι ως τελικό προϊόν ήταν αντικείμενο θαυμασμού.

Ετυμολογικά συγγενές είναι και το ρ. ἄγαμαι (θαυμάζω, εκτιμώ): βλέπουμε την τρομερή οικονομία της Ελληνικής γλώσσας: από ένα κοινό πρόσφυμα πώς γεννώνται πολλές λέξεις οι οποίες όμως καλύπτουν όλο το κοσμικό εύρος: διότι το ἄγαμαι καλύπτει περισσότερο συναισθηματικά και αισθητικά τον άνθρωπο ενώ το ἀγάλλω καλύπτει περισσότερο την εσωτερική αγαλλίαση του ανθρώπου. Εξάλλου από τη ρίζα –αγα παράγεται η αγάπη η εξαιρετική αίσθηση του άλλου. Όπως και το αγανακτώ (η υπερβολική συναισθηματικότητα για κάποιον).

Έκθεση-έκφραση γ΄λυκείου. Θέμα: «Σε μια συζήτηση με έναν καθηγητή σας στη σχολική τάξη με θέμα: «Η επιστήμη στην καθημερινή ζωή», η δική του παρέμβαση τελείωσε με την άποψη του Στέφανου Τραχανά ότι: «Το να κρατάς διαρκώς το ενδεχόμενο να έχεις κάνει λάθος και να μη διστάζεις να κάνεις τις αναγκαίες αναθεωρήσεις, όταν το διαπιστώνεις, σε βοηθάει πολύ στο να γίνεσαι άξιος επιστήμονας και χρήσιμος άνθρωπος». Αυτή η άποψη μπορεί να έχει εφαρμογή στην προσωπική σας ζωή; Να αναπτύξετε τις απόψεις σας σε ομιλία που θα απευθύνετε στην ολομέλεια της τάξης (300-350 λέξεις).».

Ανάπτυξη:

Αγαπητές συμμαθήτριες και αγαπητοί συμμαθητές.

Αφορμή για όσα εδώ θα συζητήσω μαζί σας, αποτελεί η διατύπωση του καθηγητή μας κ.Χ ότι ο άνθρωπος που συνεχώς αυτοκρίνεται, δεν είναι δογματικός και παραδέχεται τα λάθη του και τις ατέλειές του, είναι αυτός ο οποίος είναι καλός και στην επιστήμη του και ωφέλιμος άνθρωπος στην κοινωνία. Θεωρώ ότι αυτό πρέπει να γίνει σημείο αναφοράς στη ζωή μου, η έννοια της αμφιβολίας, η παραδοχή ότι δεν είμαι τέλειος αλλά συνεχώς εξελίσσομαι οφείλει να γίνει οδηγός και σε εμένα προσωπικά και σε όλους μας  εδώ.

Υπήρξε εποχή, όπως γνωρίζετε πολύ καλά, κατά την οποία οι άνθρωποι δεν χώριζαν την επιστήμη από την ανθρωπιά. Το λέει και ο Πλάτωνας, ότι αν από την επιστήμη πετάξεις την ανθρωπιά τότε δημιουργείς κάτι το πονηρό. Σταδιακά οι άνθρωποι κυρίως μέσα από την αστική ζωή χώρισαν την επιστήμη από τον εαυτό τους, γιατί κατάλαβαν ότι μπορούν να πλουτίσουν χωρίς κατ΄ανάγκη να χρειάζεται να είναι το ίδιο καλοί άνθρωποι όπως και επιστήμονες.

Όμως η εξέλιξη του ανθρώπου συνδέεται με την εξέλιξη του επιστήμονα. Διότι κοινές είναι οι δυνάμεις του μυαλού και της μελέτης οι οποίες ωριμάζουν τον χαρακτήρα του ανθρώπου, επίσης την επιστημοσύνη του. Ο άνθρωπος όταν κατανοεί μέσα από την επιστήμη του το χάος του κόσμου, την αρμονία του σύμπαντος, την τελειότητα των δυνάμεων που αποτελούν αυτή τη γή, κατανοεί πόσο ανοικτός πρέπει να είναι στη γνώση, στην αμφιβολία, στην επαναδιατύπωση των απόψεών του.

Έκφραση-έκθεση γ΄λυκείου. Τρόποι και μέσα πειθούς: Επίκληση στην αυθεντία:

 

Η τεκμηρίωση και η υποστήριξη των απόψεων του πομπού μπορεί να πραγματοποιηθεί και με την επίκληση των λόγων ή των γραπτών κειμένων κάποιου ειδικού επιστήμονα, αναλυτού ή ατόμου καταξιωμένου στον χώρο του, που έχει καθολική αποδοχή και αναγνώριση. Πρόκειται για πρόσωπο του οποίου η αξία των λόγων του και η ορθότητα της σκέψης του αποτελούν αδιάσειστα, αξιόπιστα και αναμφίβολα στοιχεία. Σε επιστημονικά κείμενα υπάρχουν πολλές φορές παραπομπές, βιβλιογραφικές αναφορές, παραθέσεις αποσπασμάτων, που αποτελούν τέτοιου είδους επίκληση προς κατοχύρωση των απόψεων εκείνου που τα επικαλείται. Συχνά γίνεται παράθεση γνωμικών ρητών, αποφθεγμάτων και παροιμιών, υποστήριξη των απόψεων με αναφορά στο Σύνταγμα και στους νόμους.

Σκοπός:

1.Ο πομπός υποστηρίζει τη γνώμη του μεταχειριζόμενος την αξιοπιστία και το κύρος ενός προσώπου αναμφισβήτου αξίας.

2.Ενδυναμώνει την ισχύ των θέσεων του χάρη στην αναλογία τους με εκείνες της αυθεντίας.

3.Αναδεικνύει την ευρυμάθειά του και την επιστημονική του κατάρτιση.

Μέσα πειθούς:

1.Αυτούσια παράθεση των απόψεων της αυθεντίας με χρήση εισαγωγικών και δήλωση του ονόματος του ειδικού ή της ιδιότητος του επιστήμονος, διανοουμένου μελετητού, στοχαστού ή πνευματικού ανθρώπου, καταξιωμένου επαγγελματία, ή αναφορά σε ειδικότητες (αστροφυσικού, νομπελίστες, μελετητές, αναλυτές, επιστήμονες) κ.λ.π.

2.Νοηματική απόδοση (παράφραση λεγομένων) των απόψεων της αυθεντίας με δήλωση του ονόματος του ειδικού και απουσία εισαγωγικών.

H οντολογία της φράσεως του Ισοκράτους: «Έλληνες είναι όσοι μετέχουν της Ελληνικής παιδείας».

 

Ο Ισοκράτης στον Πανηγυρικό του (380 α.κ.χ) έγραψε μία φράση η οποία ποτέ μα ποτέ δεν αναλύθηκε σε σχέση με τη φιλοσοφία και την νοοτροπία της εποχής. Οι μέν την υιοθέτησαν για διεθνιστικούς λόγους  οι δε για να στηρίξουν το γεγονός ότι απευθύνθηκε μόνον σε Έλληνες. Δυστυχώς η δική μας ερμηνεία δεν μπερδεύεται σε αυτήν την ατραπό, διότι ξεφεύγει προς ό,τι εμείς θεωρούμε πραγματική ερμηνεία της Ισοκρατικής αυτής φράσεως: η φράσις αυτή του Ισοκράτους δηλώνει την φριχτή παραχάραξη του Ελληνισμού η οποία ξεκίνησε από τον Πλάτωνα και κατέληξε στη δογματική του χριστιανισμού.  Ο Ισοκράτης με αυτήν του την φράση παραχαράσσει τον γνήσιο Οντολογικό Ελληνισμό, και καθιστά το Ελληνικό πνεύμα άθυρμα και παίγνιον στις ορέξεις όσων θεωρούν ότι ο άνθρωπος δεν χρειάζεται ως δύναμις να συμμετέχει στην οντολογική πορεία, αλλά ως σκέψις ακινητοποιημένος να απολαμβάνει τα αγαθά της Πόλεως. Η φράσις αυτή του Ισοκράτους ολοκληρώνει την πλατωνική και σωκρατική παραχάραξη της Ελληνικής Οντολογίας διότι καθιστά τα πάντα θέμα μυαλού και όχι πραγματικών βιωματικών δυναμικών οντικών δυνάμεων οι οποίες οδηγούν τον άνθρωπο στις εσχατιές του Όντος. Ο Ισοκράτης ομίλησε για τον πολίτη και όχι τον Έλληνα οντολογικό άνθρωπο, για αυτό το λόγο και μόνο κατανοούμε το εύρος της παραχάραξής του: εάν υιοθετήσουμε το λόγο του Ισοκράτους τότε κάποιος σκεπτόμενος την Ιθάκη ήδη έχει μιμηθεί τον Οδυσσέα. Σε κάθε περίπτωση κανείς δεν ανέλυσε οντολογικά το απόσπασμα αυτό του Ισοκράτους ώστε να κατανοήσει την Ελληνική παραχάραξή του (στην εποχή του είχε ήδη συντελεσθεί) διότι κανείς δεν τολμά να αμφισβητήσει τις αυθεντίες του Πλάτωνος και του Σωκράτους, πνευματικούς πατέρας όντας του Ισοκράτους.

Αλλά ας ιδούμεμ όλο το σχετικό απόσπασμα από τον Πανηγυρικό του Ισοκράτους: «Τοσοῦτον δ’ ἀπολέλοιπεν ἡ πόλις ἡμῶν περί τό φρονεῖν καὶ λέγειν τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους, ὥσθ’ οἱ ταύτης μαθηταὶ τῶν ἄλλων διδάσκαλοι γεγόνασιν, καὶ τὸ τῶν Ἑλλήνων ὄνομα πεποίηκεν μηκέτι τοῦ γένους, ἀλλὰ τῆς διανοίας δοκεῖν εἶναι, καὶ μᾶλλον Ἕλληνας καλεῖσθαι τοὺς τῆς παιδεύσεως τῆς ἡμετέρας ἤ τοὺς τῆς κοινῆς φύσεως μετέχοντας». Δομικά θα μπορούσαμε να ασχοληθούμε με τα παρακάτω  μέρη του αποσπάσματος:

Κατ΄αρχάς –και έχει τη σημασία του- ο ρήτορας αναφέρεται στην πόλιν των Αθηνών: ως γνωστόν η Αθήνα είναι αυτή η οποία διά της φιλοσοφίας θεώρησε ότι ο άνθρωπος μπορεί στο νού του να χωρέσει μερίδιο του κόσμου μετατρέποντάς το σε ιδέες και είδη: άρα ο Ισοκράτης δεν αναφέρεται στον πραγματικό κόσμο, αναφέρεται σε όλες τις πλατωνικές και σωκρατικές φαντασιώσεις του λόγου, Έλλην θεωρείται όχι αυτός ο οποίος εξέρχεται στη θάλασσα του όλου και διά των συμπαντικών του δυνάμεων ικανοποιεί βιωματικά τον οντολογικό νόστο του, όχι : Έλληνας θεωρείται αυτός ο οποίος ακινητοποιημένος στην Αθήνα έχει στο μυαλό του ως πλατωνική ιδέα το όλον , έχει στο μυαλό του ως επαγωγικό και οριστικό λόγο το σύμπαν κατά τον τρόπο του Σωκράτους: ο Ισοκράτης –όπως έπραξε ο Πλάτων και ο Σωκράτης – εξαφανίζει εντελώς το ηρωϊκό βιωματικό οντολογικό δεδομένο: θεωρεί ότι επειδή ο Πλάτωνας διά των ιδεών κατάφερε και έκλεισε τα πάντα στον ανθρώπινο νού, όποιος υιοθετήσει αυτό το νού είναι Έλλην διότι ο νούς καθορίζει την ταυτότητα του ανθρώπου: πλέον δεν υπάρχει η διακριτή ηρωϊκή βιωματική και ατομική δύναμις του Αχιλλέως ο οποίος δεν σκέπτεται αλλά ως οντολογική δύναμις βιωματικά προχωρεί προς τον Όλυμπο: πόσοι μπορούν να μιμηθούν τον Αχιλλέα; Ελάχιστοι: πόσοι μπορούν να μιμηθούν τον Πλάτωνα και σαν και αυτόν να κλείσουν τον κόσμο στο νού τους και να προσδιορισθούν με αυτόν τον τρόπο; Πολλοί.

Περί του προσώπου του Ιησού.

 

Ο Θεός δεν ήταν πάντα άρρεν, βέβαια δεν ήταν πάντα η θεότητα θήλεια, κάποιες στιγμές συνυπήρξε το άρρεν με το θήλυ (όπως στους 6+6 θεούς των Ελλήνων) κάποιες στιγμές η Ασερά στους Χαναναίους ήταν η μόνη θήλεια θεότητα πρίν ο Θεός της βίβλου την καταργήσει προερχόμενος όμως από την πλευρά της, αλλά και στους μινωΐτες θεά ήταν η πρώτη θεότητα, τελικά στους μονοθεϊστικούς πυλώνες του χριστιανισμού και του μωαμεθανισμού ο θεός επεβλήθη ως άρρενα δύναμις.Μπορούμε μέσω αυτών των επισημάνσεων να καταλήξουμε σε ένα χρήσιμο συμπέρασμα ότι ο θεός είναι μία ωραία ανθρώπινη ανακάλυψη αναλόγως της στιγμής και της εποχής: η απαρχή της έρευνας περί του θεού από το θεό είναι τελείως λάθος: κάθε έρευνα για το θεό θα πρέπει να ξεκινά από τις φυσικές δυνάμεις (τις εννοούμε ως συμπαντικές δυνάμεις) ποιες φυσικές δυνάμεις μεταπλάθονται σε θεό: οι  θήλειες φυσικές δυνάμεις είναι δυνάμεις χάους και συνεχείας: άρα ο πρώτος θεός δεν γινόταν να μην είναι γυναικείος διότι ο άνθρωπος ευρισκόταν σε ένα απίστευτο φυσικό γίγνεσθαι και το μόνον που ήθελε είναι η σύμπλευση με τις δυνάμεις του όλου στις οποίες ανήκε: αυτό μπορούμε να το ιδούμε στον Οδυσσέα ο οποίος δέχεται μία γυναίκα την Αθηνά ως προσφέρουσα σε αυτόν την αρετή της Σοφίας. Αυτό συμβαίνει διότι (όπως και οι μινωΐτες) οι άνθρωποι ζούν και κινούνται σε χαοτικές καταστάσεις και δεν θέλουν κάτι το συγκεκριμένο ή το προσωπικό: η ιστορία του Μινωταύρου μας αποδεικνύει ότι η μινωϊκή θεά της γυμνόστηθης γονιμότητας αποδεικνύει ότι οι άνθρωποι ζούν στο χάος και ερευνούν ταυτότητα ζώου, ανθρώπου, ή ζωανθρώπου: η θεά ως άπειρος θήλεια φύσις τους βυθίζει στην αναζήτηση , δεν ήθελαν τουλάχιστον ακόμα έναν αρσενικό θεό αρχιτέκτονα και μάστορα δημιουργό. Άρα ο θεός είναι η μετατραπείσα και αλλαγείσα συνεχώς φυσική δύναμις στο μυαλό μας και στο Είναι μας, άρα εμείς είμεθα ο θεός αναλόγως της φυσικής δυνάμεως η οποία μας διακατέχει.

Πέρασαν τα χρόνια και οι Μυκηναίοι, μετέπειτα οι Δωριείς, μετέπειτα οι έμποροι πολεμιστές που άνοιξαν τον θαλάσσιο χώρο, ο σίδηρος, η φωτιά και η γραφή, απομόνωσαν τη γή από τη συμπαντική ροή, όπως ο άνθρωπος που κτίζει ένα σπίτι και σταματά να κατοικεί στην ύπαιθρο: ο άνθρωπος έκτισε πόλεις και εκεί μέσα θέλησε να ασχοληθεί όχι με την θήλεια δύναμη (αυτή έφερε στη γή όσες δυνάμεις ήταν να φέρει) τώρα ο άνθρωπος ήθελε να ασχοληθεί με την άρρενα οιδομική δύναμη: ο θεός έγινε άρρεν, ο πλατωνικός θεός, το πρώτο κινούν ακίνητον του Αριστοτέλους, ο χριστιανικός θεός, ο αλλάχ, κ.λ.π. Άρα ο άνθρωπος ζεί ως άρρεν δομική δύναμη, με άρρενα θεό: η  καινή διαθήκη δεν είναι τυχαίο ότι τώρα δομήθηκε τώρα εγράφη.

Ιστορία γ΄γυμνασίου. Αναλύοντας την εικόνα.

 

Δίδοντας στους μαθητές μία εικόνα, θα πρέπει να προσδιορίσω τα παρακάτω μεγέθη.

1.χώρος – χρόνος.

2.δράση η οποία αποτυπώνεται στην εικόνα.

3.αίτια δράσης όπως και αποτελέσματα.

4.συνέπειες.

5.αξιολόγηση – σημασία.

6. υπαγωγή σε θεματική σειρά αρχών.

7.διαχρονική σύγκριση με παρόμοιες δράσεις.

Ο συγκεκριμένος λοιπόν πίνακας του Ν.Λύτρα αποτυπώνει τη δράση των μπουρλοτιέρηδων, του Ανδρέα Πιπίνου και του Κωνσταντίνου Κανάρη (και των ανδρών των) οι οποίοι εκδικούμενοι την τουρκική σφαγή στη Χίο ανατίναξαν την τουρκική ναυαρχίδα σκοτώνοντας μάλιστα και τον αρχηγό του τουρκικού στόλου, τον Καρά – Αλή. Ο χώρος λοιπόν είναι το Αιγαίο πέλαγος, ο χρόνος είναι ο χρόνος κατά τον οποίο ξέσπασε η Ελληνική Επανάσταση του 1821, συγκεκριμένα ο χρόνος κατά τον οποίο η σφαγή της Χίου έφερε ως συνέπεια την παραπάνω κίνηση των Ελλήνων πυρπολητών.

Ούτε ο Ηρακλής επέλεξε την Αρετή ούτε ο Δίας εδημιούργησε τον κόσμο.

 

Σε αυτή τη διάσταση στην οποία ζούμε υπάρχουν κατηγορίες Όντων βάσει της συμμετοχής των στη διανομή δυνάμεως της ζωής μας και της πορείας μας: Υπάρχουν Θεοί και Άνθρωποι, ανάμεσά τους Ήρωες, πέρα από τους Θεούς οι υπεράνθρωποι πέρα από τους ανθρώπους το ζωϊκό και φυτικό βασίλειο. Πέρα και πίσω και εμπρός από όλα αυτά όμως υπάρχει ένα χάος κινούμενο και συνεχώς αναδιανεμόμενο και ανατροποποιημένο το οποίο συνεχώς αναδιανέμει και εξελίσσει τις δυνάμεις του. Αποκλείεται λοιπόν να θεωρείται ως κάτι το καλό το να βλέπει ο άνθρωπος αυτόν τον κόσμο ως κάτι το φοβερό το οποίο το έπραξε ένας θεός, ή αποκλείεται ο άνθρωπος να βλέπει ως κάτι το καλό το να επιλέγει την αρετή η οποία δεν αντιπροσωπεύει τίποτε μέσα στο χάος: ο θεός και οι άνθρωποι και οι Ήρωες κινούνται μέσα στο χάος και έρχεται στιγμή όπου το χάος αναδιανέμει αλλοιώς τελείως τα πάντα: άρα υπάρχει το συνεχώς αναδιανεμόμενο και τίποτε άλλο, άρα δεν μπορούμε να ισχυριζόμαστε ότι κάποιος θεός έπλασε τον κόσμο ή ότι ο Ηρακλής επέλεξε την αρετή παρά την κακία, διότι από το πρίσμα του οντικού χάους ούτε κόσμος ούτε αρετή υπάρχει αλλά πορεία δυνάμεων: ούτε μπορούμε να λέμε ότι ο Δίας παρέχει υγεία στους ανθρώπους διότι ως Θεός βλέπει ότι το Όν είναι κάτι το χαώδες και η υγεία είναι ένα πρόσκαιρο επίτευγμα των φοβισμένων οντικά ανθρώπων.

Η υποτίμηση θεών και ηρώων αποτελεί κατόρθωμα: ο Ξενοφών στα απομνημονεύματά του παρέχει την ιστορία του Προδίκου περί του Ηρακλέους ότι αυτός προτίμησε την αρετή αντί για την κακία: αυτό αποκλείεται να συνέβη από έναν Ήρωα ο οποίος κινείται πίσω και εμπρός από έννοιες πρόσκαιρες όπως είναι η αρετή και η κακία: οι οποίες οντολογικά δεν ορίζονται αλλά υπάρχουν για ολίγον προκειμένου θεϊστικοί ή πολιτικοί παράγοντες να ελέγχουν τον κόσμο και τους ανθρώπους: ο Ήρωας ζεί σε σχέση με τη φύση και το χάος: στη φύση δεν υπάρχει καμμία αρετή, ούτε και κακία, παρά μόνον πορεία δυνάμεων χαοτικών: μπορεί ο Πυθαγόρας και ο πλατωνικός Τίμαιος να ομιλούν για κοσμική αρμονία αλλά όλα αυτά είναι στο μυαλό τους και το χάος ως πορεία χαοτικών δυνάμεων δεν γνωρίζει τίποτε από όλα αυτά: σε κάποια χρόνια τίποτε από όσα είδε ο Πυθαγόρας και ο Πλάτωνας δεν θα υπάρχει, άλλος Ήλιος και άλλες γαίες θα υφίστανται όπως και άλλα είδη τελείως διαφορετικά ανθρώπων: άρα η φύση του ύδατος, το οποίο προκαλεί καταστροφές αλλά και βοηθεί στις ανθρώπινες δράσεις, ποια αρετή και ποια κακία υπηρετεί; Καμμία: απλά κινείται όπως και ο Ηρακλής, ο οποίος ως Ήρωας απλά κινείται ως δύναμις πέρα από την Αρετή και την Κακία, τις οποίες ούτε τις γνωρίζει ούτε τις πράττει: πράττει μόνον όσα εξαντλούν την δύναμίν του: είναι ικανός να σκοτώσει το λεοντάρι της Νεμέας: αυτό όμως δεν είναι ούτε αρετή ούτε κακία είναι πορεία δυνάμεως: όπως και ο Οδυσσέας θα μπορούσε να δοθεί στις Σειρήνες και να φύγει στο χάος, προτίμησε να τις αποφύγει προκειμένου να ασχοληθεί με το νόστο: αλλά αυτό ούτε αρετή ούτε κακία είναι, συνέχεια δυνάμεων είναι: θα μπορούσε να είναι αρετή το να δοθεί στις Σειρήνες, εξάλλου μέσα στο χάος τίποτε δεν ορίζεται πέραν της χαοτικής πορείας.

Βαλτική Αλυσίδα 1989, το αδιανόητο κατόρθωμα - Ντοκιμαντέρ της Kristine S.

Στις 7 μμ. της 23ης Αυγούστου 1989, περίπου 2 εκατομμύρια άνθρωποι ένωσαν τα χέρια τους και

σχημάτισαν ανθρώπινη αλυσίδα μήκους 600 χιλιομέτρων, ή περίπου 400 μιλίων. Οι κάτοικοι των

Βαλτικών χωρών, της Λετονίας, της Λιθουανίας και της Εσθονίας, ένωσαν τα χέρια τους σε μια

ειρηνική διαμαρτυρία για να ζητήσουν την αποκατάσταση της ανεξαρτησίας τους. Τούτη η πράξη

έγινε γνωστή ως Βαλτική Αλυσίδα ή Baltic Way στα αγγλικά. Η Βαλτική Αλυσίδα το 1989, με

καθοδήγηση και ειρηνικές διαμαρτυρίες, έστρεψε την προσοχή όλου του κόσμου στον αγώνα των

Βαλτικών χωρών και συνέβαλε στην τελική αποκατάσταση της ανεξαρτησίας τους.

Η Οντολογία της Σπάρτης...

 

Η Σπάρτη λοιπόν ήταν ένα στρατόπεδο, όπου ύψιστο

αντικειμενικό σκοπό της ζωής του είχε ο καθένας, να είναι

σε κάθε στιγμή έτοιμος να πολεμήσει με τη μεγαλύτερη

αποτελεσματικότητα για την πόλη του. Ο σκοπός κάθε

νόμου, ο έσχατος λόγος όλου του συστήματος κοινωνικής

διατάξεως ήταν να διαμορφώσει καλούς στρατιώτες.

Η χλιδή στην ιδιωτική ζωή απαγορευόταν αυστηρά·

η σπαρτιατική λιτότητα έγινε παροιμιώδης. Ο επιμέρους

άνθρωπος, απορροφημένος ολότελα μέσα στο κράτος,

δεν είχε καθόλου δική του ατομική ζωή· δεν είχε να

λύσει προβλήματα της δικής του ανθρώπινης υπάρξεως.

Η Σπάρτη δεν ήταν τόπος για διανοουμένους ή

φίλους της θεωρίας· το χρέος όλο του ανθρώπου

και το υπέρτατο ιδεώδες της ζωής του Σπαρτιάτη

περιέχονταν μέσα στους νόμους της πόλης του.

J.B. Bury-Russell Meiggs, Ιστορία της Αρχαίας

Ελλάδος, Εκδ. Καρδαμίτσα, Αθήνα 1978, σ. 149

Περί της Αθηναϊκής Δημοκρατίας.

 

Η Αθηναϊκή δημοκρατία φαντάζει ως κάτι το ξεχωριστό, το πολιτειακά διακριτό, εάν το ίδη κανείς μεμονωμένα, επηρεασμένος ίσως από τις κρίσεις μετέπειτα πολιτειολόγων (από τον Αριστοτέλη έως μεταδιαφωτιστές πολιτειολόγους) οι οποίοι απομονώνοντας πολιτειακά την Αθηναϊκή  δημοκρατία του Περικλέους  τη θεωρούν ως κάτι το μοναδικό: το όλο θέμα ξεφεύγει και αντί η δημοκρατία του κλεινού άστεως  να εκτιμηθεί μόνον πολιτειακά θεωρείται γενικά αλλά τελείως αστήρικτα ως κάτι το καινόν δίκαιον και τέλειον: θα πρέπει όμως να προσεχθεί το ότι δεν έχουν τα πράγματα όπως τα θεωρούμε: η δημοκρατία του Περικλέους ήταν ένα νοερό φαντασιακό παιχνίδι των εξουσιαστών των καιρών αυτών προκειμένου να πειραματισθούν επάνω σε ανθρώπους δοκιμάζοντας τρόπους πολιτειακού ελέγχου επί των πολιτών.

Ας προσέξουμε τα κάτωθι: η εποχή του Περικλέους συνιστά την αποθέωση της πόλεως-κράτους: Η πόλις κράτος ενάντια σε ό,τι συνέβαινε στην Ομηρική εποχή δεν μπορεί πλέον να στηριχθεί σε Βασιλείς ή Αριστοκράτες: Γιατί όμως; Σε καθαρά πνευματικό επίπεδο η προσωκρατική φιλοσοφία, η νοησιοκρατική φιλοσοφία (από τον Αναξαγόρα και μετά) η σοφιστική κίνησις έχει ενοποιήσει στο νού των ανθρώπων τους θεούς ως συμπαντικές δυνάμεις και τους έχει περιχωρήσει στην έννοια του ανθρωπίνου νοός: τώρα ο άνθρωπος δεν πιστεύει τόσο σε θεούς όσο πείθεται στις δυνάμεις οι οποίες ως αίτια και αποτελέσματα, ενέργειες και αρετές, ιδέες και αξίες, απορρέουν από το νού ο οποίος πλέον συλλαμβάνει ως δικές του όλες εκείνες τις δυνάμεις οι οποίες αποδίδονταν στο θείο. Οι συνέπειες αυτού του γεγονότος  είναι πράγματι τεράστιες: οι άνθρωποι θεωρούν ότι διά του νοός δύνανται να διαμορφώσουν μέσα στο χάος ένα μικρόκοσμο τον οποίον κατ΄αρχάς θα ονομάσουν φύση, έπειτα πόλη, έπειτα θα διαμορφώσουν ανάλογα τον άνθρωπο: παρατηρούμε ότι η βασιλεία χρειάσθηκε για όσο χρονικό διάστημα έπρεπε οι άνθρωποι να ελεγχθούν όπως και η αριστοκρατία χρειάσθηκε για όσο χρονικό διάστημα έπρεπε οι άνθρωποι να διαμορφωθούν με βάση τις ιδέες και τις αξίες της επικυριάρχουν τάξεως: όταν όλα αυτά κατέστησαν δυνατά, μέσω της φιλοσοφίας του νοός και της ανάλογης παιδείας, δοκιμάσθηκε από τον Εφιάλτη και τον Περικλή το διακύβευμα της δημοκρατίας: τώρα χρειάζονταν οι πολλοί, οι πολλοί έπρεπε να βγούν στην επιφάνεια ελεγχόμενοι όμως από τον κοινό νού των ιδεών και αξιών  τον οποίον οι διαμορφωτές είχαν διαμορφώσει: ο Αναξαγόρας θα διαφημίσει όχι την ικανότητα του ανθρώπου να κινείται στην απειρία του όντος ως δύναμις καθ΄εαυτή, αλλά την ικανότητα του ανθρώπου στο νού του εικονικά να συλλαμβάνει τα πάντα: οι σοφιστές θα απογειώσουν όλο αυτό ολίγον πρίν το Σωκράτη ο οποίος ξεκάθαρα θα συζητήσει ότι επαγωγιά και οριστικά υπάρχει μόνον ό,τι μου κατέβη στο νού μου: διά της παιδείας (κάτι για το οποίο επαίρεται ο Περικλής στον Επιτάφιό του) οι Αθηναίοι εφιλοσόφησαν άνευ μαλακίας και εφιλοκάλουν άνευ ευτελείας: όλοι οι Αθηναίοι λοιπόν έπλασαν τον ίδιο νού: κάτι το οποίο δεν υπήρξε σε καμμία άλλη εποχή: όπως βλέπουμε και στον Όμηρο υπήρξαν πολλές και διάφορες οντότητες οι οποίες εσκέπτοντο και έπραττον τελείως ατομικά και διαφορετικά: δεν μπορούσε κανείς αυτές τις οντότητες να τις κλείσει σε μία πόλη ώστε να σκέπτονται και να πράττουν κατά τον ίδιο τρόπο: ο Ελληνισμός, ο ξεχασμένος και λησμονημένος οντολογικός Ελληνισμός, δεν στηρίχθηκε ποτέ σε ένα κοινό νού ο οποίος αντιμετωπίζει τους πάντες και τα πάντα με μία κοινή λογική διότι ο γνήσιος Οντολογικός Ελληνισμός υπήρξε δύναμις εν τη δυνάμει του συνεχούς Όντος.

Η Μετάφρασή μου μαζί με τα σχετικά σχόλια στην εξαιρετική έκδοση του κ.Ζήτρου, ο Ηγεμών του Νικολό Μακιαβέλι:

 

Η συνεχιζομένη απάτη της γλώσσας.

 

Η γλώσσα δεν είναι σημαντική μόνον για τις λέξεις που διασώθηκαν (ας περιορίσουμε τη γλώσσα στην Ελληνική οντολογική γλώσσα): η Ελληνική γλώσσα είναι σημαντική και για τις λέξεις που δεν διασώθηκαν: έχει λοιπόν διασωθεί ένα σύνολο λέξεων το οποίο καθιστά τη γλώσσα κυρίως περιγραφική και αφηγηματική, ουδόλως κανονιστική (οντολογικά κανονιστική): δηλαδή : η λέξη δράση παράγεται από το ύδωρ και περιγράφει την κίνησιν του Ανθρώπου: δεν υπάρχει όμως ούτε μία λέξη διασωθείσα η οποία όταν ακουσθεί να προκαλέσει μία άλλη δράση ή μία άλλη ανθρώπινη ικανότητα: ίσως βέβαια ο άνθρωπος σταδιακά δέθηκε με τη γλώσσα (περιόρισε σε σχέση με αυτή τις δυνάμεις του ) μόνο και μόνο για να περιγράφει και να αφηγείται και καθόλου να μην κανονίζει τη ζωή του: δεν υπάρχει ούτε μία λέξη την οποία όταν την λέγει ο άνθρωπος να γίγνεται καλά από μία ασθένεια, αλλά υπάρχουν πολλές λέξεις που περιγράφουν αυτήν την ασθένεια.

Αυτή είναι η πρώτη απάτη περί την γλώσσαν: υπάρχει και μία δεύτερη και μεγαλυτέρα της πρώτης απάτη: ας υποθέσουμε ότι τα Ομηρικά Έπη εγράφησαν το 800 α.κ.χ. Τα Ομηρικά Έπη αποτελούνται από πληθώρα λέξεων οι οποίες περιγράφουν και αφηγούνται την πορεία των Ηρώων από τον Όλυμπο έως τη Γή και τα κατορθώματά τους: αυτές οι λέξεις προκειμένου να συνδεθούν ως αέρας, νόημα, εξαγωγή από τον ουρανίσκο και τα άλλα φωνητικά όργανα, να συνδεθούν με το χάος, το σύμπαν, τους θεούς και τους ανθρώπους και τα πράγματα, να γίνουν ιδέες και αξίες, θα πρέπει να χρειάσθηκαν αιώνες επί αιώνων: ας μην ξεχνούμε ότι η αλφάβητος είναι ο μόνος αναλλοίωτος κώδικας μέσα στους αιώνες που στήριξε και δημιούργησε ιστορία πολιτισμό και επιστήμη.

To πρόβλημα της δωρεάς των ανθρωπίνων οργάνων σε διαρκή αναφορά με την μοναδικότητα του προσώπου στη χριστιανική θεολογία

Αναμφίβολα ένα από τα σημαντικότερα φιλοσοφικά προβλήματα είναι αυτό που ακούει στο όνομα  «προσωπική ταυτότητα».Είναι ουσιαστικά ένα πραγματικά πανάρχαιο-ίσως και άλυτο πρόβλημα-το οποίο έχει και πάρα πολλές συνισταμένες. Υπό την μορφή ερωτημάτων θα μπορούσαμε να θέσουμε μερικές από αυτές. Γιατί θεωρούμε ότι κάποιος άνθρωπος είναι ανά πάσα στιγμή η ίδια προσωπικότητα; Ποιες προϋποθέσεις πρέπει να πληρούνται ώστε ο άνθρωπος να υποστηρίζει ότι είναι ο ίδιος με χθές, ο ίδιος με αύριο; Η πνευματική και η σωματική υπόσταση του ανθρώπου είναι παράμετρες σημαντικές –και με ποιο τρόπο-για την διασφάλιση της προσωπικής ταυτότητος; Ο Leibniz, σπουδαίος Αυστριακός φιλόσοφος, θα μας δώσει ένα αρκετά έξυπνο κριτήριο που αφορά την προσωπική ταυτότητα λέγοντας ότι «τα πρόσωπα και τα πράγματα ταυτίζονται όταν μπορούν να υποκατασταθούν με άλλα χωρίς να κάνουν μία αληθινή πρόταση ψευδή»(πρβλ.Dictionary of philosophy,A.R.Lacey,London and New York,σελ.124).Σαν να λέμε δηλαδή εγώ κάθε μέρα αντικαθίσταμαι από τον εαυτό μου χωρίς να διαψεύδω τους οικείους μου ότι πράγματι είμαι ο Κώστας,ο Βασίλης, ο Νίκος. Εδώ θέτουμε το πρώτο ερώτημα σε σχέση με το θέμα μας: Ισχύει το ίδιο και με την μεταμόσχευση οργάνων, δηλαδή ο άνθρωπος που θα δεχθεί μέλη άλλου ανθρώπου είναι ο ίδιος άνθρωπος με αυτόν πριν από την σχετική επέμβαση; Δεχόμενοι την άποψη του Ιπποκράτους, την οποία αμέσως αναφέρουμε θα μπορούσαμε να ισχυρισθούμε πως όχι. Μας αναφέρει λοιπόν ο Έλλην ιατρός και φιλόσοφος:(Ιπποκράτης, Περί φύσιος ανθρώπου, εισαγωγή, μτφ, σχόλια: Δ Τσεκουράκης,εκδ.Ι.Ζαχαρόπουλος,σελ.49) «Αυτά που έχω πει γι αυτά τα θέματα είναι αρκετά. Για να έλθουμε τώρα στους γιατρούς, άλλοι από αυτούς ισχυρίζονται ότι ο άνθρωπος είναι αίμα, άλλοι ότι είναι χολή, ενώ άλλοι ότι είναι φλέγμα. Κι όλοι αυτοί καταλήγουν στον ίδιο επίλογο, γιατί ισχυρίζονται ότι είναι ένα, ό,τι ο καθένας τους θέλει να προτείνει. Αυτό πάλι λένε ότι μεταβάλλεται στη μορφή και στις ιδιότητες κάτω από την επίδραση του θερμού και του ψυχρού και γίνεται γλυκό και πικρό και λευκό και μαύρο και κάθε είδους.».Αν όλα αυτά συνδυασθούν με την προσωκρατική φιλοσοφία του Εμπεδοκλέους ότι από τα τέσσερα θεμελιώδη ριζώματα (γη, ύδωρ, αήρ, πυρ)προήλθε κάθε έννοια ζωής καταλαβαίνουμε ότι τα θεμελιώδη πνευματικά στοιχεία(καλό-κακό, αληθές –ψευδές, ζωή-θάνατος, πίστη-απιστία)προχωρούν μέσα από ψυχικές ισορροπίες (ευτυχία-ηδύ, λύπη-πικρό, ηδονή-θερμό, πόνος –ψυχρό),και καταλήγουν στα βασικά ριζώματα(γη-στερεότης,ύδωρ-άπειρο,πυρ-εξέλιξη,αήρ-ελευθερία).Όμως,όπως ωραία μας αναφέρει η Παλαιά Διαθήκη, ο άνθρωπος είναι η κορωνίδα της φύσεως, σαν να λέμε δηλαδή  η διαλεκτική σύνθεση Θεού και φύσεως. Άρα όλες οι παραπάνω καταστάσεις καταλήγουν σε αυτόν διαμορφώνοντας την πνευματική του και σωματική του υπόσταση. Πνευματική διότι μέσα από τα παραπάνω ο άνθρωπος καταλαβαίνει τη λογική διάρθρωση του σύμπαντος φθάνοντας στην αρχή αυτού, το Θεό. Σωματική διότι όλες οι παραπάνω λειτουργίες εισχωρούν στον άνθρωπο, ρυθμίζουν και την σωματική λειτουργία του, πέρα από την πνευματική, κατανεμημένες στα διάφορα όργανά του. Ο εγκέφαλος λοιπόν συλλαμβάνει σκέψεις, η καρδιά τα συναισθήματα, το υπογάστριο τις βιολογικές λειτουργίες,σύμφωνα με τον Πλάτωνα ακόμη και το ήπαρ φιλοξενεί συναισθηματικές δυνάμεις. Άρα διαμορφώνεται μία ωραία εξίσωση η οποία λειτουργικά φαίνεται να προωθεί ένα υγιές μοντέλο ανθρώπου αυτοελεγχόμενου και ολοκληρωμένου ως κίνηση μέσα στο όλον Θεός-Φύση-άνθρωπος. Κατ΄ αυτόν τον τρόπο ως υπόσταση νοητή και χοϊκή ο άνθρωπος με το νού του ενθυμείται το Θεό, με την ψυχή του συναισθηματικά τον προσεγγίζει, με το σώμα του αποδεικνύει την δύναμη της βούλησής του. Στην όλη διαδικασία συμμετέχουν και τα αντίστοιχα σωματικά όργανα, τα οποία όμως θα πρέπει να τα αντιμετωπίζουμε ως συγκεκριμένα σύνολά δυνάμεων, που κάποτε ήταν πνεύμα και θα ξαναγίνουν πνεύμα.O εγκέφαλος ως νούς, η καρδιά ως ψυχή, τα όργανα της γενετησίου ορμής ως βούληση. Αν πραγματικά συμμαζέψουμε όλα τα παραπάνω οδηγούμαστε στο πράγματι σημαντικό συμπέρασμα ότι ο άνθρωπος ανακαλύπτοντας την οντολογική, γνωσιολογική, αξιολογική του υπόσταση οδηγείται σε ό,τι ονομάζουμε οντολογική αποκατάσταση, σε ένα νοητό Παράδεισο δηλαδή. Σε αυτή την πορεία το σώμα όπως είδαμε έχει την δική του εξέχουσα δυναμική.

Ποια ακριβώς είναι η Ηρακλείτεια γνώση;

 

Ας αρχίσουμε την έρευνά μας για την Ηρακλείτεια γνώση  από τους περιφήμους Ηρακλειτείους αφορισμούς προς φιλοσόφους οι οποίοι φημίζονταν για τις γνώσεις τους,οι οποίες αποκτήθηκαν μέσα από μελέτη και παρατήρηση. Συγκεκριμένα στο έργο του «περί Φύσεως» ο Εφέσιος φιλόσοφος διατείνεται ότι η γνώση πολλών πραγμάτων δεν αποτελεί δείγμα ευφυΐας. Αναφέρει σχετικά: « Η πολυμάθεια δεν διδάσκει τη βαθύτερη κατανόηση των πραγμάτων. Ειδάλλως θα την είχε διδάξει στον Ησίοδο και στον Πυθαγόρα αλλά και στον Ξενοφάνη και στον Εκαταίο». Επίσης στο ίδιο έργο αναφέρεται : « η πολυμάθεια βλάπτει». Σκωπτικά μάλλον ο σκοτεινός φιλόσοφος γράφει ότι : «Ο Πυθαγόρας, ο γιός του Μνήσαρχου, ασχολήθηκε με την έρευνα περισσότερο από όλους τους ανθρώπους, και μέσω αυτής κατέκτησε τη σοφία,την πολυμάθεια και τη μοχθηρία».

Σε κάθε περίπτωση ο άνθρωπος ζεί,σκέπτεται και πράττει σε σχέση με τον κόσμο, τον εαυτό του και τις ιδέες.Άρα η γνωσιολογική διαφοροποίηση του Ηρακλείτου μάλλον έγκειται όχι τόσο στο πώς της γνώσεως αλλά στο «τι». Καλλίτερα.Μάλλον έγκειται στο ότι η πολυμάθεια όταν δεν έχει να κάνει με την ουσία των συμπαντικών μεταβλητών οι οποίες επηρεάζουν την οντολογική ζωή των ανθρώπων αλλά με πρόσκαιρες επινοήσεις του νοός προκειμένου απλά ο άνθρωπος να προσδιορισθεί επί της γής , τότε η πολυμάθεια είναι ουσιαστικά και από το πρίσμα του Είναι «ολιγομάθεια». Οι απορριφθέντες φιλόσοφοι –ως πολυμαθείς αλλά άχρηστα πολυμαθείς- έχουν ένα κοινό σημείο. Προσπαθούν να κωδικοποιήσουν με συγκεκριμένες διατυπώσεις –οι οποίες παραπέμπουν σε όρατά σύμβολα – τις γνωσιολογικές ανακαλύψεις τους.Συγκεκριμένα ο Ξενοφάνης οδηγήθηκε στη γνώση ενός θεού ο οποίος είναι σύμφυτος με τον κόσμο και ακριβώς όπως ο κόσμος είναι αγέννητος και ανώλεθρος σαν το θείον άπειρον του Αναξιμάνδρου. Αντίθετα όμως προς το άπειρο του Αναξιμάδρου ο θεός του Ξενοφάνους είναι ακίνητος.

Από το οντολογικό Ηρακλείτειο πρίσμα μάλλον ερευνάται το πόσο Είναι ο Ξενοφάνειος θεός μέγεθος του Είναι το οποίο πάντα υπήρχε ώστε να είναι γνωστό σε όλους τους ανθρώπους ενδιάθετα και ενορατικά προκειμένου να τους βοηθήσει σε μία επερχομένη εξελικτική και εσωτερική πορεία. Ίσως ο θεός του Ξενοφάνους αποτελεί μία αντιοντολογική προσωπική ανακάλυψη του φιλοσόφου η οποία δεν κατέχει το οντολογικό υπόβαθρο του να Είναι ως τέτοια σε κάθε μυαλό και πράξη. Άρα από τη στιγμή κατά την οποία δεν ενυπάρχει στο κοινό εσωτερικό ποτάμι του Όντος το οποίο κυλά σε κάθε εαυτό ώστε να συνεχίζεται ένα εσωτερικό εξελικτικό ταξίδι, λόγω αυτού χαρακτηρίζεται η Ξενοφάνειος δόξα περιττή πολυμάθεια.

Ανάλυση ιστορικού παραθέματος σύμφωνα με τη νέα θεματική διδασκαλία της Ιστορίας.

 

Δίδεται το εξής ιστορικό παράθεμα:

«Η μόρφωση θα φέρει τους Έλληνες πιο κοντά στην Ελευθερία»: « Ας εξετάσουμε τώρα τις αιτίες πού κάνουν πιο εύκολη την εθνική αποκατάσταση των Ελλήνων. Πρώτη λοιπόν είναι η πρόοδος του γένους μας στα μαθήματα. Πόση διαφορά υπάρχει ανάμεσα στη σημερινή κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα και αυτή που επικρατούσε πρίν από δέκα χρόνια…Δεν υπάρχει πόλη σήμερα που να μην έχει δύο-τρία σχολεία ..η Λογική και η Φυσική άνοιξαν τα μάτια των περισσοτέρων..» (Ανωνύμου, Ελληνική Νομαρχία).

Πώς βαθμολογείται η περίληψη και το γραπτό δοκίμιο στην Έκφραση-Έκθεση γ΄λυκείου (πανελλαδικές εξετάσεις).

 

Α.Η Περίληψη.(μον.20).

Με το θέμα αυτό αξιολογούνται οι γνώσεις και η γλωσσική ικανότητα του υποψηφίου να αποδώσει περιληπτικά και συνοπτικά μέρος του κειμένου ή να παρουσιάσει συνοπτικά συγκεκριμένες σκέψεις του ή της συγγραφέως. Ειδικότερα αξιολογούνται:

1)Ως προς το περιεχόμενο του περιληπτικού κειμένου (μον.9 περίπου): αν και κατά πόσο:

Α)παρουσιάζονται όλες οι κύριες έννοιες

Β)περιλαμβάνονται σημαντικές συμπληρωματικές πληροφορίες

Γ)μεταφέρεται πειστικά η άποψη του/της συγγραφέως.

 

2)Ως προς την οργάνωση (μον.7 περίπου):αν και κατά πόσον:

Α)χρησιμοποιούνται κατάλληλα τεχνικές πύκνωσης ή και παράφρασης για τη συνοπτική νοηματική απόδοση.

Β)Οι πληροφορίες παρουσιάζονται λογικά με συνοχή και συνεκτικότητα.

3)Ως προς τη γλώσσα (μον.4.περίπου): αν και κατά πόσον:

Α) γίνεται κατάλληλη χρήση γλωσσικών συμβάσεων (γραμματικοσυντακτικά και σημασιολογικά στοιχεία).