Μία δική μας μετάφραση εκτίμηση στην περίφημη φράση: πολλὰ τὰ δεινὰ κοὐδὲν ἀν- θρώπου δεινότερον πέλει…(Αντιγόνη Σοφοκλέους , στ.332-333).

 

Ο Σοφοκλής, αυτός ο ιερός μύστης των φοβερών και τρομερών συμπαντικών μυστικών, ηρεμεί με αυτούς τους συναισθηματικούς στίχους το φιλοθέαμον Αθηναϊκό, και όχι μόνον, κοινό: παύει για λίγο τη λογική της Αντιγόνης, τα ασίγαστα υπερκόσμια επιχειρήματά της, και δίδει βήμα στο χορό, σαν να λέμε σταματά το λόγο του Ενός, του υπερκοσμίου, του μεγάλου αναχωρητή ταξιδευτή, και προσφέρει βήμα στους πολλούς, οι οποίοι είναι προσκολλημένοι στο Εδώ, σταματά ο Λόγος και για λίγο επικρατεί το συναίσθημα των πολλών, αφαιρετικά όμως επεμβαίνει και σε αυτό το κομμάτι ο Φιλόσοφος ποιητής και τα συναισθήματα των πολλών του λαού κρύπτουν κάποιες συμπαντικές σημαντικές αλήθειες.

Ο Λαός, οι πολλοί, οι φοβισμένοι του κόσμου αυτού, οι αν-ίκανοι να κινηθούν πραγματικά, προχωρούν στο μόνο που μπορούν να κάνουν: βλέποντας τη Μία Αντιγόνη να προχωρεί προς το Όν και το Είναι της, εκτιμούν φοβισμένα και ως όχι λαός (όχλος) την ανθρώπινη κίνηση όχι από την ενεργό συμπαντική της κίνηση (αυτό το κάνει η Αντιγόνη) αλλά από το πρίσμα των πολλών οι οποίοι θέλουν την ησυχία τους και την καλή και ήρεμα καθημερινότητά τους. Πολλά τα δεινά: δεινόν, αναφέρεται και στον Λάχητα του Πλάτωνος, δεινόν είναι ό,τι το φοβερόν συμβαίνει πέραν των ανθρωπίνων δυνατοτήτων και ικανοτήτων το οποίον όμως θα πρέπει να ελεγχθεί από τον άνθρωπο. Ο Ηράκλειτος βέβαια δεν θα συμφωνούσε μαζί μας αλλά ούτε και με τον Πλάτωνα και το χορό του Σοφοκλέους: εάν είσαι βυθισμένος στο Όν τότε δεν υπάρχει τίποτε το δεινόν αλλά η ακολούθησις των εσωτερικών οδών του όντος.

Το δεινόν λοιπόν είναι προϊόν και απότοκο της λήθης: ο Χορός,οι Πολλοί βλέπουν ότι ο άνθρωπος έξω του Όντος ως Υποκείμενο που προσπαθεί να ελέγξει το Αντικείμενο Όν, αυτός ο άνθρωπος ονομάζει δεινά όλα όσα προσφέρει το Όν και ο Άνθρωπος επειδή έχει εξέλθει αυτού θα πρέπει να τα αφομοιώσει: η διαλεκτική του Σοφοκλέους είναι εξαιρετική: τα δώρα του Όντος φαίνονται απόκοσμα και δεινά, δηλαδή τρομερά και φοβερά επειδή έχουμε απαρνηθεί την οντική διαδοχή και έχουμε προσκολληθεί σε μία γήϊνη εμμένεια.

… κοὐδὲν ἀνθρώπου δεινότερον πέλει…στη συμπαντική αυτή πρόταση του Σοφοκλέους θα θέσουμε ως Υποκείμενο (σύμφωνα και με την Ομηρική συντακτική οντολογική τακτική) το Όν: το ρ.πέλω (συναναστρέφομαι) το οποίο μας δίδει την έσχατη συναναστροφή των ανθρώπων (πόλεμος) άρα το Όν ως Είναι τίποτε φοβερώτερο και τρομερότερο από τον Άνθρωπο δεν συναναστρέφεται: Μέσα στο Όν λοιπόν το φοβερώτερο και το τρομερότερο είναι ο Άνθρωπος, η ανοικειότητα αυτού όπως την προσδιόρισε στους ιδίους αυτούς στίχους ο πολύς Χάίντεγγερ.

Άρα γιατί ο λαός, οι άνθρωποι των Αθηνών, ο Σοφόκλειος Νούς, ονομάζει μέσα στο αχανές σύμπαν τον Άνθρωπο ως το τρομερότερο και φοβερώτερο όλων των όντων; Ολίγον καιρό αργότερα ο Σωκράτης (δυστυχώς) κατά τελείως υποκριτικό τρόπο θα αποκρύψει αυτή την οντολογία του ανθρωπίνου οντολογικά απροσδιορίστου, και θα ηρεμήσει το χορό λέγοντας ότι ο άνθρωπος εάν γνωρίσει θα είναι ήρεμος και προβλέψιμος και όχι δεινός, όχι τρομερός και φοβερός και απροσδιόριστος.

Ο Σοφοκλής ανοίγει τις πύλες του αρχεγόνου Όντος και εκεί οδηγεί την Αντιγόνη: την ψυχή του οντικού Ανθρώπου, η οποία πρέπει να βυθισθεί και πάλι στο Όν προκειμένου να σπάσει τη διαχώριση Υποκειμένου και Αντικειμένου και να καταστή Ένα εν τω Όντι ακολουθώντας την οντολογική ωκεάνεια σειρά του Οδυσσέως. Ο Άνθρωπος φαίνεται δεινός όσο είναι έξω του Όντος: φαίνεται δεινός και τρομερός επειδή έχουμε ξεχάσει τι είναι το Όν, έχουμε ξεχάσει ότι είμαστε φτιαγμένοι από τα κομμάτια του Όντος: ο Αθηναίος άνθρωπος, ο χορός και ο λαός, επειδή ακριβώς βυθίσθηκαν στην πανάκεια της πόλεως και της πολιτικής εμμενούς ζωής, ξέχασαν ότι ο άνθρωπος είναι μέρος και συνέχεια του Όντος, στο οποίο επιστρέφοντας πρέπει να βυθισθεί: είναι οντολογικό καθήκον, η Αντιγόνη διά νοός Σοφοκλέους, τους το θυμίζει: η αντίφασις του Χορού είναι δεδομένη, η αντίφασις του καθημερινού Ανθρώπου και συγχρόνως αυτή η αντίφασις αποκαλύπτει το εύρος της οντολογικότητας της Αντιγόνης: απομακρυνόμενοι από το Όν τα του Όντος μας φαίνονται τρομερά και δεινά: το χάος, η συνέχεια, το άπειρο, η υπερσωματική ζωή, η θυσία, η πύρινος συνέχεια. Θέλουμε το Εδώ και την ηρεμία της πολιτικής ζωής: Όποιος μας θυμίζει το Όν και το ότι είμαστε Όν και θα πρέπει να επιστρέψουμε σε αυτό το τρομερό και δεινό Όν τον ονομάζουμε δεινό διότι μας βγάζει από την εδώ πολιτική μας ησυχία: όμως τα λόγια του χορού είναι τελικά λανθασμένα διότι από το πρίσμα του Όντος θα έπρεπε να πεί ο λαός ο επιλήσμων του Όντος: πολλά τα λυπηρα το πιο λυπηρό ότι ο άνθρωπος εξήλθε της οντικής συνεχείας και δεν την επιθυμεί πλέον: σε αυτή την περίπτωση το δεινόν θα φαινόταν από ένα οντολογικό πρίσμα εσωτερική οντική αναγκαιότητα, κοινή σε όλους: άρα η παραδοχή των πολλών ότι ο οντικός μας εαυτός είναι δεινός φανερώνει πόσο πολύ ο άνθρωπος κλείσθηκε εδώ απομακρυνόμενος του οντικού του εαυτού; Ονομάζοντας ο χορός τον άνθρωπο Αντιγόνη που πορεύεται στην οντική της συνέχεια δεινό, αποκαλύπτει πόσο φοβείται και τρέμει την οντολογική συνέχεια επιθυμώντας την πανάκεια του Εδώ και της Πόλης. Ο Σωκράτης θα βυθίσει τον Άνθρωπος σε αυτή την τακτική να τον καταστήσει διά της εαυτού γνώσης αντιδεινό υποκείμενο αν και ο ίδιος απεδείχθη δεινός με τον τρόπο που έφυγε: εν ολίγοις οι πολλοί θα πρέπει να αγνοούν είτε πνευματικά είτε ηθικά όσα μπορούν οι ολίγοι να σκέπτονται και να πράττουν, οι πολλοί βλέπουν ως δεινά όσα οι ολίγοι ως οντικώς φυσιολογικά.