Αρχαία Ελληνικά από μετάφραση: Οδύσσεια Ομήρου. π, 185-336. Φύλλο εργασίας:

 

Σύνδεση με τα προηγούμενα:

Ο Τηλέμαχος φθάνει στο καλύβι του Εύμαιου, όπου συναντά και τον Οδυσσέα ζητιάνο. Μετά την υποδοχή του από τον Εύμαιο και τη φιλοξενία που του προσφέρει ο Τηλέμαχος στέλνει τον πιστό χοιρόβοσκό του στο παλάτι για να ανακοινώσει κρυφά στην Πηνελόπη την άφιξή του. Ο Εύμαιος φεύγει, ο Τηλέμαχος και ο Οδυσσέας ζητιάνος μένουν μόνοι τους.

Δομή:

1^η ενότητα: 185-260= Αναγνώριση του Οδυσσέα από τον Τηλέμαχο.

2^η ενότητα: 261-336= Κατάστρωση του σχεδίου εξόντωσης των μνηστήρων.

Πολιτιστικά στοιχεία:

Σπαθιά (324) δόρατα (324) σκουτάρια (ασπίδα) (325).

Ιδεολογικά στοιχεία:

Η επιφάνεια της Θεάς Αθηνάς δίπλα στον Οδυσσέα, οι ομηρικοί άνθρωποι πιστεύουν ότι οι Θεοί αναμιγνύονται στη ζωή τους. Οι θεοί διαθέτουν υπερφυσικές δυνάμεις.

Η διαδικασία αναγνώρισης Οδυσσέα και Τηλεμάχου:

1)Ο Εύμαιος φεύγει και ο Τηλέμαχος με τον Οδυσσέα μένουν μόνοι τους.

2)Ο Οδυσσέας μεταμορφώνεται και πάλι στην κανονική του μορφή.

3)Ανανεωμένος ο Οδυσσέας μπαίνει στην καλύβα.

4)Ο Οδυσσέας αυτοσυστήνεται ως ο πατέρας του Τηλεμάχου όμως ο γιός του δεν τον πιστεύει.

5) Ο Οδυσσέας του εξηγεί τον τρόπο της Αθηνάς και ο Τηλέμαχος πείθεται, πατέρας και γιός ξεσπούν σε έναν θρήνο.

Άρα ο Τηλέμαχος έχει συναισθηματικές διακυμάνσεις, από κατάπληκτος από την εικόνα του κανονικού Οδυσσέα δυσπιστεί και δεν πείθεται, τελικά πιστεύει ότι είναι απέναντί του ο πατέρας του και ξεσπά σε δάκρυα χαράς και ανακούφισης.

Ο λειτουργικός ρόλος του αναγνωρισμού του Οδυσσέα από τον Τηλέμαχο.

Η αναγνώριση του Οδυσσέα και του Τηλέμαχου είναι σημαντική για την εξέλιξη του έπους και την εκτέλεση της μνηστηροφονίας η οποία αποκαθιστά τον Οδυσσέα στο βασίλειό του στην Ιθάκη. Ο Τηλέμαχος θα δώσει όλες τις χρήσιμες πληροφορίες στον πατέρα του, και μαζί θα ετοιμάσουν την εκδίκησή τους ενάντια στους μνηστήρες.

Η κατάστρωση του σχεδίου της μνηστηροφονίας.

Α) Ο Τηλέμαχος θα πάει στο παλάτι μόνος του και θα ακολουθήσει ο Οδυσσέας μαζί με τον  Εύμαιο.

Β) Ο Τηλέμαχος θα πρέπει να αντέξει όλες τις προσβολές που θα προκαλέσουν οι μνηστήρες στον ζητιάνο πατέρα του.

Γ) Ο Οδυσσέας θα ενημερώσει τον Τηλέμαχο να απομακρύνει από την αίθουσα όλα τα όπλα εκτός από όσα θα τους χρειασθούν για να σκοτώσουν τους μνηστήρες.

Δ) Η επιστροφή του Οδυσσέα θα πρέπει να παραμείνει μυστική από όλους ακόμα και από τους πιο οικείους (Εύμαιο, Πηνελόπη κ.λ.π).

Ε) Ο Τηλέμαχος θα πρέπει να γνωρίσει ποιοι δούλοι και υποτακτικοί είναι πιστοί σε αυτόν και τον Οδυσσέα.

Χαρακτηρισμός προσώπων:

Οδυσσέας: νοιώθει συγκίνηση, και είναι ιδιαίτερα χαρούμενος που βρίσκει επιτέλους το γιό του μετά από τόσα χρόνια.Όταν περνούν αυτά με ψυχρή λογική προετοιμάζει το σχέδιο της μνηστηροφονίας.

Τηλέμαχος: μένει έκπληκτος όταν βλέπει τον πατέρα του στην κανονική του εμφάνιση, δυσπιστεί, αλλά τελικά πείθεται διότι γνωρίζει την παντοδυναμία των θεών. Βουρκωμένος ρίχνεται στην αγκαλιά του πατέρα του. Αποδεικνύεται ώριμος διότι μετά από όλα αυτά τελικά συνεργάζεται με τον πατέρα του προκειμένου να σκοτώσουν τους μνηστήρες.

Ο λειτουργικός ρόλος και η σημαντικότητα της ραψωδίας π.

1.Σε αυτήν την ραψωδία γίνεται η αναγνώριση Οδυσσέα και Τηλεμάχου.

2.Προοικονομείται η μνηστηροφονία και η παρουσία της θεάς Αθηνάς σε αυτήν.

3.Ο Οδυσσέας συναντάται με τον Τηλέμαχο και οι δρόμοι τους γίνεται ένας κοινός δρόμος.

4.Όλα είναι οριακά, οι μνηστήρες πρέπει να πεθάνουν και να αντιμετωπισθούν οι συνέπειες διότι οι γονείς των μνηστήρων θα προκαλέσουν φασαρίες.

Αφηγηματικές τεχνικές.

1.Η παρομοίωση (242-245): αναφορικό  μέρος: σπαραχτικά θρηνούσαν…προτού ξεπεταρίσουν, δεικτικό μέρος: τόσο πικρό και το δικό τους δάκρυ από τα βλέφαρά τους κύλησε 245)οι όροι που παρομοιάζονται : ο θρήνος του Τηλεμάχου και του Οδυσσέα παρομοιάζεται με το θρήνο των πουλιών, κοινός όρος: ο σπαραγμός του θρήνου.

2.προοικονομία: 188-190:η υπόσχεση της Αθηνάς ότι θα είναι στην μνηστηροφονία, το σχέδιο της μνηστηροφονίας προοικονομεί ότι οι μνηστήρες θα πεθάνουν, η συμβουλή του Οδυσσέα στον Τηλέμαχο να μην στενοχωρηθεί με τις προσβολές των μνηστήρων προοικονομεί ότι οι μνηστήρες θα θα προσβάλλουν τον Οδυσσέα.

3.Το τυπικό θέμα του αναγνωρισμού.

Γενικές παρατηρήσεις:

1. Η Αθηνά (185-190) έδωσε στον Οδυσσέα τρείς εντολές:

Α)Να φανερωθεί στο γιό του Τηλέμαχο

Β) Μαζί με το γιό του να οργανώσουν την μνηστηροφονία

Γ) Ο Οδυσσέας και ο Τηλέμαχος θα πρέπει να κατεβούν στην πόλη, στο παλάτι.

Επίσης του δίδει υπόσχεση ότι θα είναι πάντα δίπλα τους, προοικονομώντας ότι θα συμμετάσχει στην μνηστηροφονία.

2. Στην παρομοίωση παρομοιάζονται οι αετοί που χάνουν τα παιδιά τους με τον Οδυσσέα και τον Τηλέμαχο οι οποίοι βρίσκουν ο ένας τον άλλον μετά από χρόνια: πράγματι η παρομοίωση είναι επιτυχημένη διότι και ο Οδυσσέας και ο Τηλέμαχος είναι χρόνια χαμένοι και μπορούν να νοιώσουν όπως ο αετός που θρηνεί την απώλεια των μικρών του, εξάλλου και ο αετός εάν ξαναέβρισκε τα μικρά του θα χαιρόταν όπως ο Οδυσσέας χάρηκε που συνάντησε τον γιό του Τηλέμαχο μετά από τόσα χρόνια.