Η δύναμις της οργής στην Ελληνική κοσμοθέαση.

 

Η λέξις «οργή»  και η δύναμις που  αυτή περικλείει, ενέχει σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη του Ελληνικού μοντέλου του κόσμου και του Ανθρώπου. Σε καθαρή ετυμολογική βάση η λέξη «οργή» έχει σχέση με το έργο, δηλώνει την εκτέλεση και δημιουργία συγκεκριμένων δυνάμεων και ενεργειών. Εργάζεται κάποιος προκειμένου να συνθέσει κάποιες δυνάμεις προκειμένου να δημιουργήσει νέα όντα, προϊόντα, και καταστάσεις.

Ο Ησίοδος στη Θεογονία του αποκαλύπτει την οργή της Γαίας, εννοώντας τη δύναμη εκείνη η οποία θέλει και επιθυμεί να εξωτερικεύσει δυνάμεις, να φανερώσει προθέσεις, να συνθέσει ενέργειες ώστε να παράξει νέες μορφές και ουσίες. Άρα λοιπόν η Ησιόδεια οργή είναι το έργον της Γής η οποία μέσα από το Χάος και τη Νύκτα, τον Ουρανό και τον Τάρταρο θέλει να εργασθεί με δυνάμεις οντικής συνεχείας προκειμένου να παράξει μορφές και ουσίες οντικής συνέχειας. Η οργή είναι η μεγάλη επιθυμία των μεταχαοτικών δυνάμεων να παράξουν νέες μορφές ζωής, νέες οντικές συνέχειες, νέα συστήματα ζωής. Είναι η μεγάλη δημιουργός και τροφός των όντων που ξεπηδούν μέσα από το χάος. Είναι η οργή το ιερό συναίσθημα της Γαίας προκειμένου δυνάμεις να γνωσθούν και να συντεθούν γεννώντας και αποκαλύπτοντας οντικές συνέχειες και εξελίξεις.

Η οργή της Γαίας όταν ο Δίας κέρδισε στην τιτανομαχία και γιγαντομαχία σκοτώνοντας τα παιδιά της εκφράζεται με τη γένεση γίγαντος Τυφωέως. Ο Τυφωεύς, η προσωποποίηση της οργής της Γαίας, συμβολίζει την ύπαρξη του γιγαντιαίου οργισμένου υποσυνειδήτου. Μπορεί ο Δίας να είναι ο μεγάλος συνειδητός νικητής αυτής της γήϊνης στιγμής, όμως η οργή της αρχέγονης Γαίας η οποία είναι το σύνολο των οντικών δυνάμεων του κόσμου μας έδωσε μορφή και ουσία σε μία γιγαντιαία δύναμη η οποία είναι η πρίν και μετά ενέργεια της ονςικήσ συνέχειας της γής. Διότι ο Τυφωεύς φανερώνει ότι όταν τελειώσει η δυναμική της διάστασης της Γαίας γιγάντιες δυνάμεις κρυμμένες τώρα θα αρπάξουν τον άνθρωπο προκειμένου να τον φέρουν στις οδούς της οντικής συνεχείας. Η οργή λοιπόν είναι η επεξεργασία των βαθυτάτων οντικών δυνάμεων των διαστάσεών μας.

Αυτή η οργή της Θεογονίας έχει πλαίσιο και πεδίο αναφοράς το χάος και τον τρόπο εκτύπωσης και μορφοποίησης αρχεγόνων δυνάμεων καθώς ξεκίνησε η ανάπτυξη και εξέλιξη της γαίας, η διάστασή μας διά της οργής εργάζεται νέες μορφές και τρόπους ζωής. Την σκυτάλη μετά λαμβάνει ο Όμηρος ο οποίος παρουσιάζει το επόμενο στάδιο της οργής, την μήνιν του Αχιλλέως. Ο Ποιητής μέσα από την Ιλιάδα απεργάζεται το επόμενο στάδιο της οργής, το καθαρά ανθρώπινο. Η οργή της Ιλιάδος είναι η προσπάθεια της ύπαρξης να εργασθεί επάνω στον ανθρώπινο χαρακτήρα και στη διαμόρφωσή του. Ο Αχιλλέας είναι ο μεγάλος σμιλευτής του νέου διαστασιακού ανθρώπου. Διά της μήνιδός του πλάθεται η ανθρώπινη ύπαρξη η οποία θέλει και επιθυμεί όσα της ανήκουν, όσα της επιτρέπονται, θέλει και επιθυμεί τα φυσικά και άλλα δικαιώματά της. Η Αχιλλέως μήνις σηματοδοτεί τη διάθεση του ανθρώπου να χαράξει τα υπαρξιακά του όρια σε σχέση με τις συμπαντικές δυνάμεις (θεοί), τους άλλους (Αγαμέμνονας) κατοχυρώνοντας όσα εκ φύσεως και εκ της προσωπικής της δράσεως του ανήκουν. Και πάλι η οργή στην Ιλιάδα συνθέτει μία σημαντική συμπαντική δύναμη, είναι η ανθρώπινη βούληση να θέσει όρια ανάμεσα στο Είναι και στο Έχειν, στην Ουσία και στην Κατοχή. Ο άνθρωπος κατοχυρώνει όσα μορφικά και ουσιαστικά του ανήκουν δημιουργώντας το υπαρξιακό αποτύπωμά του στη γή.

Ο Πελοποννησιακός πόλεμος σηματοδοτεί το τρίτο και τελευταίο στάδιο της οργής των Ελλήνων. Η ωλοκληρωμένη Ελληνική οντότητα ειδικά διά του Νοός του Αναξαγόρου έφθασε στα ύψη της ανθρωπίνης συμπαντικής εξέλιξης. Έπλασε έναν άρτιο χαρακτήρα χαράσσοντας στο πέρασμα του όντος το σχέδιο μίας ωραίας μορφής η οποία διά του Νοός αιχμαλωτίζει όσες και όποιες οντολογικές δυνάμεις επιθυμεί προκειμένου να συνθέσει πράξεις, σκέψεις, πολιτισμό και εξέλιξη. Πλέον ανοίγονταν δύο δρόμοι: αυτή η ύπαρξη να φύγει προς τις οντικές της πηγές ή να μείνει στη γή αναμιγνυομένη και με άλλες ανθρώπινες μορφές χάνοντας την οντική της πρωτοτυπία και εξέλιξη. Ο Πελοποννησιακός πόλεμος αποτελεί την τρίτη και τελευταία οργή των οντολόγων Ελλήνων, οι Έλληνες διά αυτής της οργής θέλησαν να εκφράσουν τη μεγίστη των αληθειών: « μπορούμε να φύγουμε προς το Όν, δεν μπορούμε να αναμιχθούμε με βαρβάρους. Γι αυτό θα αυτοαναιρεθούμε, θα επιτρέψουμε στις φυσικές δυνάμεις της βίας και του χάους να μας διαλύσει, ώστε το πρωτότυπο οντολογικό μας κομμάτι να φύγει προς το Όν και αυτό που θα μείνει θα αναμιχθεί με τη συνέχεια της ανθρώπινης ιστορίας».

Είναι ίσως η μεγίστη των αληθειών του Ελληνικού πολιτισμού. Όντως μετά την οργή του Πελοποννησιακού πολέμου ο οντικός Ελληνισμός εχάθη και επεβίωσε ο νοησιοκρατικός Ελληνισμός αυτός ο οποίος έγινε βορά και κακή απομίμηση θρησκειών και πολιτικών σχεδίων. Μπορούμε όμως να φαντασθούμε και να θυμηθούμε τις γνήσιες οντολογικές δυνάμεις των Ελλήνων και να τις ακολουθήσουμε μιμούμενοι τις δυνάμεις που από και διά του χάους οδηγούν την ύπαρξη πολύ μακριά στο Είναι. Διότι η εκφρασθείσα οργή του Πελοποννησιακού πολέμου ήταν η μη θέληση των Ελλήνων να χάσουν την επαφή τους με το χάος, όταν μετά αυτόν τον πόλεμο έχασαν αυτή την επαφή αλώθηκαν από τις θρησκείες του εδώ. Ας επανέλθουμε στη συνολική οντική θέαση των Ελλήνων ταξιδεύοντας στο όλον, και αυτή θα είναι η δική μας οργισμένη απάντηση στη λήθη του αγνού Ελληνισμού.

Βασίλειος Μακρυπούλιας, δρ.φιλοσοφίας.