.jpg)
Εάν ασπασθούμε την πίστη ότι πρώτα υπήρξε το ον και μετά η φιλοσοφία φθάνουμε αβίαστα στο συμπέρασμα ότι όλες οι θεωρείες της φιλοσοφίας οδηγούν στο ον, και βέβαια μεταξύ τους επικοινωνούν πλησιάζοντας όλο και πιο πολύ την οντολογική αλήθεια και πραγματικότητα.Από αυτή την άποψη όλες οι προσωπικές εκτιμήσεις των φιλοσόφων στα συστήματά τους αποτελούν κλίμακες που πορεύονται προς το ον.Όταν λοιπόν ο Αριστοτέλης στο έργο του «Περί ψυχής»μας αναφέρει «ίσως είναι αναγκαίο να διερευνήσωμε πρώτα μέσα σε ποιο από τα γένη βρίσκεται η ψυχή και τι είναι,εννοώ αν είναι ουσιώδης μορφή και ουσία,ή ποιόν ή ποσόν,ή και κάποια άλλη από τις κατηγορίες που ξεχωρίσαμε,και ακόμη αν είναι κάτι από τα πράγματα που βρίσκονται στην κατάσταση του δυνάμει ή μάλλον κάποια ενδελέχεια.»(Αριστοτέλης,Περί ψυχής,εις.μτφ.σχόλια.Β.Τατάκης,Δαίδαλος,εκδ.Ι .Ζαxαρόπουλος,402b.)θέτει τα θεμέλια μιάς έρευνας γύρω από την οντολογική θεμελίωση των μερών της φιλοσοφίας και του σκοπού αυτών. Σε αυτό λοιπόν το απόσπασμα διακρίνεται η απουσία της άμεσης γνώσης και η προσπάθεια νοητικής θεμελίωσης του οντολογικού ρόλου της ψυχής.Μήπως όμως αυτό σημαίνει ότι ο Αριστοτέλης –και όχι μόνον-κτίζει ένα σύστημα οντολογικά ανύπαρκτο,γνωσιολογικά υπαρκτό,προκειμένου να ωθήσει τους συνανθρώπους του προς την πορεία του όντος(στην οποία πορεία η ψυχή είναι το πρώτο στάδιο);Μήπως δηλαδή ο άνθρωπος στην προσπάθειά του να «ξεγελάσει»το χάος ,το μόνον αληθινά υπάρχον,προσπαθεί να δημιουργεί με τα πνευματικά του εργαλεία πράγματα που ο χρόνος(ο μεγάλος φρουρός του χάους)γρήγορα καταστρέφει;Ο Νίτσε ίσως κάτι τέτοιο υπενόησε όταν έγραψε «Θλίψη είναι η γνώση :όσοι πιότερο γνωρίζουν πιο βαθιά κλαιν για την μοιραία αλήθεια.Το δένδρο της ζωής δεν είναι το δένδρο της γνώσης»(Ντάνιελ Λέβυ,Φρ.Νίτσε,Μτφ:Άρης Δικαίου,εκδ.Λογοτεχνική,σελ.30).
Αν λοιπόν κατ’ αρχήν συμμαζέψουμε τα παραπάνω δύο αποσπάσματα θα διαπιστώσουμε ότι διαθέτουν ένα κοινό γνωσιολογικό υπόβαθρο:και οι δύο φιλόσοφοι δεν θεωρούν ότι είναι θεωρητικά και πρακτικά κατοχυρωμένη η αρετή της γνώσης.Διαισθάνονται ότι πρέπει να αποδείξουν αυτό που θέλουν,διότι ίσως βρεθούν κάποιοι άνθρωποι οι οποίοι μπορεί να υποστηρίξουν κάτι το αντίθετο.Κατ’ αυτόν τον τρόπο ο Αριστοτέλης θα μας δώσει επιχειρήματα για το είναι και τον τρόπο της ψυχής,ενώ ο Νίτσε θα ομιλήσει για τα όρια της γνώσεως και της βούλησης του ανθρώπου;Μήπως όμως και οι δύο στηρίζονται σαν και σαν τέλος σε μία κοινή οντολογική κατάσταση πέρα από κάθε νοητική πρόσκαιρη ίσως εφεύρεση;
Ειδικότερα ο Νίτσε στο παραπάνω απόσπασμα φαίνεται να υπονοεί κάτι το τελείως διονυσιακό:ότι δηλαδή τίποτα δεν υπάρχει και όλα είναι πύργοι στην άμμο του μόνου υπάρχοντος όντος.Όπως το ίδιο πρέσβευε και ο γερό –Σειληνός ο οποίος ύστερα από μεγάλη πίεση ομολόγησε : «Η μόνη αλήθεια είναι το ότι δεν υπάρχει τίποτα».Μέσα βέβαια από την τέλεια οντολογική κίνηση αποκτούν νόημα –στηρίζουν τις μεταμορφώσεις του όντος –όμως τελικά μόνον το ον υπάρχει.
Θα μπορούσαμε άραγε να ισχυρισθούμε το ίδιο για τον μεγάλο Σταγειρίτη;;Ότι δηλαδή πίστευε πως οι φιλοσοφικές δημιουργίες του πατρός Λόγου(Νούς,Ψυχή,Ύλη κ.λ.π)είναι τελικά μόνον εικόνες ευμεταβόλων οντολογικών δυνάμεων –ενεργειών οι οποίες ανάλογα με την κάθε οντολογική προσταγή εμφανίζονται και δημιουργούν.Π.χ.μόνον για αυτή την μεταμόρφωση του όντος(Αγαθό-Φύση-Άνθρωπος)υπάρχει η θεωρεία της ενδελέχειας,διότι σε κάποια άλλη πιο προηγμένη μεταμόρφωση το ον θα την έχει χαρίσει από την αρχή στο μέγεθος που θα επικρατεί σε εκείνη την οντολογική μεταμόρφωση; Διαβάζουμε στα «Μεγάλα Ηθικά» ( Αριστοτέλους,Ηθικά Μεγάλα,Εισαγωγή,μτφ,σχόλια:Β.Νούλας,εκδ.Πατάκης,σελ.171) «Θα απορούσε όμως κανείς αν αυτό το μετέφερε και στις αρετές.Όπως επειδή η λογική κυριαρχεί μερικές φορές στα πάθη (το είπαμε αυτό για τον εγκρατή)και τα πάθη δε,πάλι,κατ’ αντιστροφή κυριαρχούν πάνω στη λογική (όπως συμβαίνει με τους ακρατείς).επειδή λοιπόν το μη λογικό (άλογο)μέρος της ψυχής έχοντας την κακία κυριαρχεί στη λογική,όταν αυτή διάκειται ευνοϊκά(ο ακρατής δηλαδή είναι τέτοιος)και η λογική κατά τον ίδιο τρόπο όταν έχει φαύλη διάθεση θα κυριαρχήσει στα πάθη που διάκεινται ευνοϊκά και έχουν την κατάλληλη αρετή».Το μεγάλο κενό στη φιλοσοφία του Αριστοτέλη είναι η παραδοχή μέσα στην απορριψή του του μεγέθους του αλόγου.Τι είναι άλογο;Γιατί απορρίπτεται;Γιατί το λογικό υπερισχύει;Μήπως το ον ως ον ,ευρισκόμενο πέρα από κάθε λόγο-μερισμό,είναι το υπέρλογο-άλογο,το οποίο όμως σε μία παρούσα μεταμόρφωσή του μας έστειλε μεγέθη που πρέπει να τα κατανείμουμε μέχρι κάποιος υπεράνθρωπος –σκοπός της παρούσης οντολογικής μεταμόρφωσης-μας οδηγήσει σε εντελώς νέες καταστάσεις έως της στιγμής της ολικής επαναφοράς στο ον –χάος;Μήπως ο Αριστοτέλης είναι απλά ένας ταξιθέτης;Μήπως μία επομένη μεταμόρφωση του όντος θα είναι η διαλεκτική σύνθεση του αλόγου και του παραλόγου;Άρα μήπως απλά ο Αριστοτέλης προετοίμασε τη Θέση(Λογικό)ο Νίτσε την αντίθεση(Άλογο)σε μία νέα οντολογική σύνθεση του Υπερανθρώπου,ο οποίος πράγματι συνδυάζει το άλογο του όντος(πέρα από κάθε μερισμό,διότι ο λόγος είναι μερισμός)αλλά και τη συνδυαστική δύναμη νοός,ψυχής,σώματος,αποδεικνύοντας ότι σε μία νέα οντολογική μεταμόρφωση τα πάντα θα είναι καινούργια;
Ας δούμε σ΄αυτό το σημείο την άποψη του Νίτσε για το παράλογο καθώς και την άποψη του Αριστοτέλους για το έλλογο.Αναφέρει λοιπόν ο Νίτσε (ο.π,σελ.330) «Εμείς οι φιλόσοφοι του πέραν του καλού και του κακού,αν θέλετε,εμείς που στην πραγματικότητα είμαστε ερμηνευτές και οιωνοσκόποι πονηρότατοι,εμείς οι θεατές των πραγμάτων της Ευρώπης,που μας δόθηκε να τοποθετηθούμε μπροστά σε ένα μυστηριώδες και αδιευκρίνιστο ακόμη κείμενο,και που η σημασία του αποκαλύπτεται όλο και πιο πολύ,πόσο μας είναι δύσκολο να σωπάσουμε,να κρατήσουμε σφιγμένα τα χείλη μας,τη στιγμή που μέσα μας συνωθούνται όλο και πιο πολλές όλο και πιο παράξενες αλήθειες που συγκεντρώνονται,ζητούν το φως,την ελευθερία τον λόγο».Πέρα από το καλό και το κακό σημαίνει πράγματι πολλά πράγματα.Αν δουλέψουμε παραγωγικά θα διαπιστώσουμε ότι το καλό και το κακό ως αξίες ήταν απόρροια της θεωρείας περί αγαθού των Αρχαίων Ελλήνων και του χριστιανισμού.Άρα εάν καταργείς τις αξίες,καταργείς και τις θεωρείες που τις γέννησαν.Άρα πηγαίνεις όχι μόνο πίσω από τις αξίες του καλού και του κακού,αλλά και από τις θεωρείες που τις γέννησαν.Συγχρόνως βέβαια και πολύ πιο μπροστά.Λογικά δηλαδή θεωρείς ότι η παρούσα μεταμόρφωση του όντος έχει εξαντληθεί ως δύναμη και ενέργεια,και έρχεται μία καινούργια,του αφαιρετικού Θεανθρώπου,ο οποίος έχοντας κάνει όλες τις κινήσεις του παρόντος κύκλου,είναι έτοιμος να υπάρξει ως κύριο μέγεθος σε μία νέα μεταμόρφωση του όντος.Άρα σε μία πρώτη εκτίμηση οι θεωρείες του Αριστοτέλους-έστω σύμφωνα με τον άνθρωπο που θα εμηνεύσει το Νίτσε σύμφωνα με το παραπάνω τρόπο-είναι οδοδείκτες στην οντολογική πορεία του συνεχώς εξελισσομένου Υποκειμένου.
Πριν όμως προχωρήσουμε περαιτέρω ας προσέξουμε τον τρόπο θεώρησης του ελλόγου από τον Αριστοτέλη.(ο.π.,407 α) «Και είναι αναγκαίο ο νους να είναι τούτος ο κύκλος.Κίνηση ,αλήθεια του νου είναι η νόηση,κίνηση του κύκλου η περιφορά.Αν λοιπόν η νόηση είναι περιφορά και νους θα ήταν ο κύκλος που έχει τέτοια περιφορά,τη νόηση.Και τι θα σκέφτεται δα αιώνια;Είναι,αλήθεια,ανάγκη αιώνια να σκέπτεται,αφού αιώνια είναι η περιφορά.Το λέγω αυτό γιατί οι σκέψεις που αναφέρονται σε πράξεις έχουν πέρατα(όλες,αλήθεια,γίγνονται για κάτι άλλο),οι θεωρητικές πάλι έχουν όρια όμοια με εκείνα που έχουν τα επιχειρήματα,και κάθε επιχείρημα είναι ορισμός ή απόδειξη».Άρα σύμφωνα με τον Αριστοτέλη ο νους είναι κύκλος.Δηλαδή όλα γυρίζουν σ’ αυτόν.Άρα είναι ένα από τα πολλά οντολογικά σχήματα,διότι όταν ολοκληρωθούν οι οντολογικές του κινήσεις,θα δώσει στο τέλειο Υποκείμενο που θα παραχθεί,την ευθύγραμμη κίνηση προς την νέα οντολογική κίνηση.Εκτός εάν ο κύκλος πάντα υπήρχε και θα υπάρχει μέσα στην οντολογική απειρότητα.Επίσης κομβικό σημείο ερεύνης είναι η έννοια του «αιωνίου».Εάν σημαίνει παντοτινό αντιφάσκει διότι διαρκεί έως τη στιγμή που ο νους θα επιτύχει το σκοπό του,την αξιολογική ολοκλήρωση του .Άρα μήπως εννοεί-με τον όρο αιώνια-το χρόνο που χρειάζεται ο νους για να εκπληρώσει την παρούσα οντολογική του αποστολή-τελείωσης του προσώπου-και την αρχή της επομένης;Ετυμολογικά η λέξη αιώνια έχει μεγάλη σχέση με το επίρρημα αιεί=πάντοτε.Όμως φαίνεται ότι όλα εννοούνται μέσα στα όρια του παρόντος αιώνος –όπως ακριβώς θίγεται και από τον Ρωμανό τον Μελωδό στον ακάθιστο ύμνο.Αν όμως τελικά τα πράγματα είναι κατά αυτόν τον τρόπον εννοούμενα από τον Σταγειρίτη,τότε το έλλογο σύστημα παίρνοντας ένα μόνον μέρος από το άπειρο υλικό του όντος,το βαφτίζει λόγο,και πάνω σε αυτό το χώμα και νερό κτίζει μία οντολογική μεταμόρφωση,η οποία διαρκεί μόνον όσο φθάνουν και επαρκούν τα υλικά.Το προϊόν αυτής της μεταμορφώσεως –επί του προκειμένου ο ενδελεχής άνθρωπος –παίρνοντας καινούργια υλικά από την απειρία του όντος,θα προβεί σε νέες δημιουργίες κ.ο.κ.
Ας θεωρήσουμε και το παρακάτω απόσπασμα από τα Ηθικά Νικομάχεια του Αριστοτέλους(Β,1,1-3) «Δύο λοιπόν,όπως είδαμε είναι τα είδη της αρετής,η διανοητική και η ηθική.Η διανοητική αρετή χρωστάει και τη γένεση και την αύξησή της κατά κύριο λόγο στη διδασκαλία(γι΄αυτό και εκείνο που χρειάζεται γι΄αυτήν είναι η πείρα και ο χρόνος),ενώ η ηθική αρετή είναι αποτέλεσμα του έθους(και το ίδιο της το όνομα άλλωστε,μικρή μόνο διαφορά παρουσιάζει από τη λέξη έθος).Αυτό ακριβώς κάνει φανερό ότι καμμία ηθική αρετή δεν υπάρχει μέσα μας εκ φύσεως.Πραγματικά δεν υπάρχει πράγμα εφοδιασμένο από τη φύση με κάποιες ιδιότητες που να μπορείς να το συνηθίσεις να αποκτήσει άλλες ιδιότητες».Πριν ομιλήσουμε για τον διπλό νού του Αριστοτέλους(ποιητικό-παθητικό)εδώ διαπιστώνουμε την μυστική σύνδεση που επιχειρεί ο Αριστοτέλης ανάμεσα στις λογικές και έλλογες δυνάμεις.Στη βάση τους καμμία δύναμη όπως πηγάζουν από το ον δεν είναι ούτε λογική ούτε άλογη.Χαρακτηρίζονται τοιούτως σε σχέση.Εάν δηλαδή μία δύναμη προωθεί τον άνθρωπο σε σχέση με τον εαυτό του,τους άλλους,την ενδελέχεια,το Αγαθό είναι έλλογη δύναμη.Η ίδια δύναμη εάν δεν πληροί τα παραπάνω είναι άλογη.Π.χ η δύναμη του θάρρους μπορεί να χτίσει πολιτισμούς(Μ.Αλέξανδρος)μπορεί να καταστρέψει(Ηρόστρατος).Άρα η κοινή βάση του Αριστοτέλους είναι μία ενοποιητική δύναμη,ένα ον πέρα από την δική μας κατάσταση Ιδέα-φύση-άνθρωπος.Πριν από αυτή την κατάσταση το ον είχε άλλη μεταμόρφωση,έπειτα θα έχει άλλη.Από την προηγούμενη κατάσταση όμως τίθεται το μεγάλο ερώτημα τι θα διαλέξει ο άνθρωπος;Εδώ επεμβαίνει ο Σταγειρίτης.Ας προσέξουμε ότι δεν δέχεται a priori φύση αλλά φύση ηθικώς διαμορφωθείσα.Σαν να λέμε ότι από την προηγουμένη κατάσταση του όντος θα πρέπει πολύ προσεκτικά να επιλέξουμε τι θα γίνει φύση μας και τρόπος ζωής μας.Σ’ αυτό το σημείο έγκειται όλη η φιλοσοφική προσπάθεια ώστε ο έλλογος άνθρωπος να επιλέξει εκείνες τις δυνάμεις και ενέργειες οι οποίες θα τον προσδιορίσουν σε σχέση με την οντική εμφάνιση Αγαθό-Αρετή-Πολίτης.Αυτή η συλλογή δυνάμεων θα είναι και η φύση του Υποκειμένου,η προσωπικότητά του.Όμως η μη ύπαρξη εκ φύσεως της ηθικής αρετής ίσως φανερώνει μία διαφορετική οντολογική προΰπαρξη του ανθρώπου,ο οποίος έλλογα πια θέλει να προσαρμόσει την ύπαρξή του σε νέα οντολογικά δεδομένα.στα οποία η ηθική ως φορέας αξιών λαμβάνει σημαντικό ρόλο.
Ίσως λοιπόν σε αυτό το σημείο ο Νίτσε συναντάται με τον Σταγειρίτη φιλόσοφο,διότι μέσα από συνεχείς διαμορφώσεις της φύσης του,ο άνθρωπος πρόκειται κάποτε να ανακαλύψει το κοινό υπόβαθρο αυτών το πραγματικό ον, το οποίο πριν την ανακάλυψή του φαντάζει ως χάος,ως σειρά πολλών μεταμορφώσεων.Και όμως πιθανώς είναι το μόνον παραμόνιμον στοιχείο μέσα στις μεταμορφώσεις των διαστάσεων.
Εάν οντολογικά ευσταθεί το ότι υπάρχει ένα κοινό υπόβαθρο πάνω στο οποίο όλα εξελίσσονται και εκεί όλα θα γυρίσουν τότε όλα τα φιλοσοφικά συστήματα επικοινωνούν μεταξύ τους έχοντας κοινή αρχή και τέλος:την οντολογική τους καταλλαγή.Εάν ο Νίτσε πίστευε στην διά της ανακυκλήσεως επιστροφή του ανθρώπου στο χάος ,ή τουλάχιστον σε μία επομένη μεταμόρφωση του όντος στην οποία μόνον ο Υπεράνθρωπος θα μπορούσε να επιβιώσει ο Αριστοτέλης φαίνεται-ειδικότερα με την ηθική του θεωρεία-να προσπαθεί να εμφυσήσει στον άνθρωπο όλα εκείνα τα οποία θα τον βοηθήσουν σε αυτό το ταξίδι.Πιο συγκεκριμένα ο μερισμός του Νοός από τον Αριστοτέλη σε «ποιητικό»και «παθητικό»στρώνει το έδαφος στα παρακάτω λόγια του Γερμανού φιλοσόφου (ο.π.σελ,23,49) «Τι αναζητούμε,είχε γράψει στην αδελφή του,τη γαλήνη,την ευτυχία;Όχι ,μόνον την αλήθεια ,όσο τρομαχτική και κακή μπορεί να είναι…Ο Θεός ο ένας και τρισυπόστατος δεν είναι αυτό που μου λένε.Η Τριάδα περιλαμβάνει τον Πατέρα,τον Υιό.Μα το Άγιο Πνεύμα είναι ένα σφαλερό όνομα,ή ένα όνομα σφαλερά εννοημένο .Το τρίτο μέρος είναι ο Διάβολος.Έγκειται στο Θεό λοιπόν όπως έγκειται και σε μας και το χρέος του καθ΄ενός από εμάς όπως και του Θεού είναι να αποκαταστήσουμε το Απόλυτο με τον προσηλυτισμό του Διαβόλου».Για τον Αριστοτέλη αναφέρεται (Αντ.Μ.Ισηγόνης,Μαθήματα φιλοσοφίας,Αθήναι,σελ.79) «Διακριτικόν τέλος γνώρισμα του ανθρώπου είναι ο νους,του οποίου διαστέλλει ο Αριστοτέλης δύο είδη:τον ποιητικόν νούν,και τον παθητικόν.Ο πρώτος είναι χωριστός του σώματος,και συνεπώς αθάνατος. «Και ούτος ο νους χωριστός και απαθής και αμιγής,τη ουσία ών ενέργεια…χωρισθείς δ΄εστί μόνον τούθ’ όπερ εστί,και τούτο αθάνατον και αΐδιον.Τουναντίον ο παθητικός νούς είναι φθαρτός».
Αν θεωρήσουμε την απειρία του πραγματικού όντος θα καταλάβουμε ότι εκεί δεν χρειάζεται κανενός είδους φιλοσοφική κατοχύρωση ηθικής,η οποία από την φύση της αποτελεί δέσμευση των ανθρωπίνων δυνάμεων.Επίσης στο πραγματικό ον η φύση όλων των πραγμάτων-φύση εννοουμένη ως σύνολο δυνάμεων και αποστολών-είναι ήδη υπάρχουσα και τέλεια.Άρα η προσπάθεια του Αριστοτέλη να ξεκαθαρίσει το λογικό από το άλογο,συνδέοντας το νου με το ήθος,διαμορφώνοντας μία νέα φύση πέρα από κάθε τι το πιθανώς πρϋπάρχον,αποκαλύπτει την ανθρώπινη προσπάθεια ενός απέλπιδος προσωπικού προσδιορισμού μέσα στην δίνη του όλου όντος.Υπερήφανος ο Αριστοτελικός άνθρωπος πιστεύει ότι μπορεί να σταθεί όρθιος λογικά έναντι του όντος.Όμως οι διχοτομήσεις του Αριστοτέλους τον προδίδουν.Διότι είναι φανερό ότι το ον πέρα από κάθε διαχωρισμό θα αποκαταστήσει την αρχέγονη ενότητα,πέρα από λογικό-άλογο,ηθικό-ανήθικο,το όντως υπάρχον(χάος –όλον-ον)παίρνει από κάθε μεταμόρφωσή του την τέλεια παράμετρο και προχωρεί προς την αποκατάστασή του.Ο Αριστοτέλης ωριμάζει τόσο τον άνθρωπο ώστε κάποιος Νίτσε να μη φοβηθεί να αντικρύσει το ον,το χάος,την πραγματική πατρίδα όλων,την αληθινά προϋπάρχουσα φύση όλων,η οποία ως αυθύπαρκτη δεν χρειάζεται κανέναν πρόσκαιρο Αριστοτέλη ρυθμιστή.
Ειδικότερα τα αποσπάσματα που σημειώσαμε αμέσως παραπάνω,φανερώνουν μία πολύ δημιουργική αντίθεση ανάμεσα στον Αριστοτέλη και στο Νίτσε,το οποίο όμως θα μπορούσε να θεωρηθεί και το σημείο τομής τους.Ο Αριστοτέλης προσπαθεί να κλείσει τον άνθρωπο στο αξιολογικό ζεύγος νους –ήθος,ενώ ο Νίτσε να τον απελευθερώσει από αυτό-πιστεύοντας ότι στην πορεία του πραγματικού όντος μία ανώτερη κατάσταση έχει δημιουργηθεί για τον πραγματικά υπεράνθρωπο.Ίσως γι’ αυτό το λόγο ο Σταγειρίτης προβαίνει σε συνεχείς διχοτομήσεις,με κορυφαία αυτή του ποιητικού-παθητικού νοός.Διότι γνωρίζει ότι το όντως ον για λίγο-κάποιους αιώνες μπροστά στην δική του αιωνιότητα-επέτρεψε την παρούσα μεταμόρφωση Θεός –Φύση-άνθρωπος.Επειδή όμως όλες οι παράμετροι αυτής της μεταμόρφωσης είναι οντολογικά εξαρτώμενες από την προηγουμένη,υπάρχει κατ΄αρχήν ένα ανώτερο μέγεθος –ενθύμιο της προηγουμένης τελείας καταστασεως-η τέλεια παράμετρος του προηγουμένου οντολογικού σώματος που μεταφέρεται εις την επομένη προκειμένου να την οικοδομήσει,δίνοντας συγχρόνως και μία κινητική της μορφή πιο πρακτική.Αναφερόμαστε βέβαια στον ανώτερο νου ο οποίος είναι κληρονομία ανωτέρων οντολογικών καταστάσεων-μόνον για λίγους όμως(και αυτό είναι το άλογο,διότι οι πολλοί θα έμεναν έξω),καθώς και στον παθητικό νου ο οποίος μέσα από το ήθος κάνει προσιτό το ον στους πολλούς.
Ενώ λοιπόν ο Αριστοτέλης κάνει την προσπάθεια να λειτουργήσει όχι τον ανώτερο οντολογικά νου ο οποίος ίσως απελευθέρωνε από τον παρόντα κύκλο τον άνθρωπο,ο Νίτσε πίσω από τον αφορισμό του Σατανά-Διαβόλου βλέπει μία προηγουμένη οντότητα η οποία ενωμένη με την τέλεια παράμετρο της παρούσης μεταμόρφωσης –υπεράνθρωπο-μπορεί να χαράξει την επομένη οντολογική ανώτερη διάσταση.Είναι φανερό ότι ο Σταγειρίτης φιλόσοφος,βλέπει το ον όμως με την ηθική του κυρίως φιλοσοφία προσπαθεί να τελειοποιήσει μία σαφώς κατώτερη οντική κατάσταση,η οποία μόνον αν ενεργοποιήσει τα υπέρλογα –χαώδη μέρη της θα αποκατασταθεί πραγματικά.Αυτή η διαρχία του Αριστοτέλους,αποδεικνύεται από το ότι συνεχώς χωρίζει την ουσία από τα συμβεβηκότα,τον πρώτο Νού από τον παθητικό,την πρώτη φιλοσοφία από τις επόμενες.Ίσως γιατί ήξερε ότι μόνον τα «πρώτα»θα επιβιώσουν στη δίνη του όλου-όντος.
Ο Νίτσε όμως δεν φοβάται να καταργήσει την παρούσα κατάσταση,χάριν του πραγματικού όντος.Προχωρεί μάλιστα στον πλήρη από-Αριστοτελισμό μέσα από την αποηθικοποίηση-απελευθέρωση του ανθρώπου,καθώς και μέσα από την υιοθέτηση του Διονυσιακού αλόγου στοιχείου,το οποίο είναι ο στενός δρόμος ο οδηγών εις την αλήθειαν του πραγματικού όντος.Το οποίο ούτως ή άλλως είναι ό,τι υπάρχει πέρα από κάθε πρόσκαιρη ανθρώπινη δημιουργία.
Β.Δ.Μακρυπούλιας
Δρ.Φιλοσοφίας.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ.
1)Αριστοτέλους,Περί Ψυχής,μτφ,Β.Τατάκης,Δαίδαλος,εκδ.Ι.Ζαχαρόπουλος.
2)Αριστοτέλους,Ηθικά Μεγάλα,μτφ.Β.Νούλας,εκδ.Πατάκης.
3)Ντάνιελ Λέβυ,Νίτσε,μτφ.Άρης Δικαίου,εκδ.Λογοτεχνική.
4)Α.Ισηγόνη,Μαθήματα φιλοσοφίας,Αθήναι 1960.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
vasilios888@yahoo.gr