απόσπασμα από το βιβλίο μου Λατινικά γ΄λυκείου.

ΙΙ.Επισημάνσεις σε Γραμματικούς και συντακτικούς τύπους.

(κατά κεφάλαιο).

Κεφ.1.

querelarum    = Γενική ως συμπλήρωμα του επιθέτου plenae.

          Epistulis         =Aφαιρετική του οργάνου στο ρ.repugnat.

          Romam          =Eπιρρηματική αιτιατική που δηλώνει κατεύθυνση(πρβλ.

                                  Κεφ.28).

Κεφ.2.

dolo                =Αφαιρετική του τρόπου στο ρ.expugnat.

          Cum nato,cum.....=εμπρόθετοι προσδιορισμοί της συνοδείας.

          Novam            =δανείζεται  το συγκριτικό από το recens-ntis.

          Filius               =προσοχή στις:γενική ενικού  =fili

                                                           κλητική ενικού=fili.

Kεφ.3.

Cepheus-Cassiope =κλίνονται ως ακολούθως:

Nom   Cepheus                                        Cassiope

Gen   Cephei (Cepheos)                          Cassiopes

Dat     Cepheo                                          Cassiopae

Acc    Cepheum (Cephea)                        Cassiopen

Voc    Cepheu                                           Cassiope

Abl     Cepheo.                                          Cassiope.

         Superba=          Επιρρηματικό κατηγορούμενο του τρόπου ή κατηγορηματικός προσδιορισμός στο Cassiope.

         Forma  =             Αφαιρετική της αιτίας στο superba.

         Cum Nymphis=  Εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός που δηλώνει σύγκριση.

         Incolis =          Aντικείμενο στο ρ. noceo (  σε πτώση δοτική).

        Calceis=           Αφαιρετική του μέσου στο ρ.advolat.

        Gaudent=         ρήμα ημιαποθετικό.

         Hasta=             Αφαιρετική  του οργάνου στο ρ.delet.

 

Κεφ.4.

maxima-minima: Κατηγορούμενα αντίστοιχα στα Concordia-avaritia(από το est το οποίο σε αυτή την περίπτωση το λαμβάνουμε ως συνδετικό).

Ή

Επιθετικοί προσδιορισμοί στα ίδια  ονόματα από το est το οποίο σε αυτή την περίπτωση το λαμβάνουμε ως υπαρκτικό ρήμα.

Deorum         =  γενική αντικειμενική στο in suppliciis.

Domi              = Γενική επιρρηματική που δηλώνει στάση σε τόπο.

Inter se          = δηλώνει  αλληλοπάθεια.

In bello          = εμπρόθετοος προσδιορισμός που δηλώνει κατάσταση ή και χρόνο.

Eis                 = δοτική προσωπική κτητική από το ρήμα erat.

Ex annis        = εμπρόθετος προσδιορισμός της αιτίας.

Propter sapientiam = εμπρόθετος προσδιορισμός του εξωτερικού αναγκαστικού αιτίου.

Magnificus-magnificentior-magnificentissimus.

Magnifice ή  magnificenter = επίρρημα θετικού βαθμού  με λοιπούς βαθμούς

Magnificentius- magnificentissime.

 

Κεφ.5.

Vitae=γενική διαιρετική,προσδιορίζει τη συνεκφορά ultimis annis.

Se tenebat=αποτελεί ευθεία αυτοπάθεια.

Locis=στον πληθυντικό κλίνεται και σαν αρσενικό και σαν ουδέτερο,είναι δηλαδή διπλόκλιτο.

Loci  (loca)

Locorum

Locis

Locos (loca)

Loci (loca)

Locis.

Προσοχή στα παραθετικά του :

Tener –tenerior –tenerrimus.

Ut puer magistrum( ενν.honorat)=Παραβολική πρόταση.

Neapoli= Αφαιρετική η οποία δηλώνει στάση σε τόπο.(πρβλ κεφ.28).

Pro templo=σε θέση κατηγορουμένου στο monumentum.

 

Κεφ.6.

Civitate=στη γενική πληθυντικού και civitatum & civitatium.

Libertatis=γενική αντικειμενική στο fundamentum.

Aequitatis=γενική υποκειμενική στο fons.

Fons=κατηγορούμενο στο lex μέσα από το συνδετικό ρήμα est.

Ut corpora=παραβολική πρόταση ,εξαρτάται από το sic.

Sine mente=εμπρόθετος προσδιορισμός που δηλώνει εξαίρεση.

Προσοχή στα παραθετικά του liber=

Liber –liberior –liberrimus.

Legum=γενική αντικειμενική στο ministri.

Προσοχή στους αρχικούς χρόνους  του ρήματος sto

Sto-steti-statum-stare(1^η συζυγία).

 

Κεφ.7.

Ex quibus=εμπρόθετος προσδιορισμός που δηλώνει το διαιρεμένο όλον.

Iubet=συντάσσεται με αιτιατική και τελικό απαρέμφατο.

Verbis=αφαιρετική του μέσου ή του τρόπου από το ρ.admonet.

De collibus=εμπρόθετος προσδιορισμός που δηλώνει προέλευση.

Militum=γενική αντικειμενική από το caedem.

Yπενθυμίζουμε: το τελικό απαρέμφατο είναι πάντοτε χρόνου Ενεστώτος.

                          Το ειδικό απαρέμφατο είναι οποιουδήποτε χρόνου,όμως υπακούει πάντοτε στο φαινόμενο της ετεροπροσωπείας.Δηλαδή όποιο και αν είναι το υποκείμενο του ρήματος θα πρέπει σε αιτιατική να δηλώνεται το υποκείμενο  του ειδικού απαρεμφάτου.Σαν εξαίρεση αναφέρεται(βλ κεφ.18)μόνο η περίπτωση κατά την οποία το ρήμα της κυρίας προτάσεως είναι λεκτικό –δοξαστικό και μέσης –παθητικής φωνής.

Κεφ.8.

Etsi retia=είναι εναντιωματική πρόταση ,εκφέρεται με οριστική.

Incitamenta=είναι κατηγορούμενο στα silvae & solitudo.

Cogitationis=γενική αντικειμενική από το incitamenta.

Tibi=δοτική προσωπική ,εξαρτάται από το απρόσωπο ρήμα licebit.

Cum…..eris=χρονική πρόταση και εκφέρεται με οριστική.

Rete=1.είναι το μοναδικό ουδέτερο ουσιaστικό της γ΄κλίσης σε –e.

         2.στην αφαιρετική του ενικού αριθμού έχει τύπους και rete & reti.

Προσοχή.Το επίθετο celer έχει διπλό τύπο στη γενική του πληθυντικού αριθμού.Δηλαδή και celerum & celerium./b/

 

Κεφ.9.

Το ultimus είναι υπερθετικός βαθμός του επιρρήματος :ultra-ulterior,ius-ultimus-a-um.

Regum= είναι γενική διαρετική από το ultimus.

Modo=αφαιρετική του τρόπου από το ρ.perdit.

Sextus=είναι επεξήγηση στο filius.

Uxoris= Είναι παράθεση στο Lucritiae.

maestam=είναι κατηγορούμενο στο eam.

Cum lacrimis=εμπρόθετος προσδιορισμός που δηλώνει τρόπο.

Ipsam=επιθετικός προσδιορισμός στο se.

Dolore=αφαιρετική  του τρόπου στο extrahit.

Liber=είναι επιρρηματικό κατηγορούμενο του τρόπου ή απλά κατηγορηματικός προσδιορισμός στο populus.

Duo=κλίνεται ως ακολούθως:

Duo-duae-duo

Πληθυντικός αριθμός.

Ον.     Duo                         duae                  duo

Γεν.    duorum                    duarum             duorum

Δοτ.    Duobus                    duabus             duobus

Αιτ.     duos(duo)                 duas                duo

Κλητ.    -                               -                      -

Αφαιρ.duobus.                    duabus.            Duobus.

Duo=είναι αντικείμενο στο ρ.deligere.

Consules=είναι κατηγορούμενο στο duo.

Το ρήμα constituo συντάσσεται είτε με απαρέμφατο είτε με βουλητική πρόταση .

 

Κεφ.10.

Mores-eis=άμεσο και έμμεσο αντικείμενο στο ρ.imponet.

Post annos=εμπρόθετος προσδιορισμός που εκφράζει το χρόνο.

Romulum et Remum=επεξηγήσεις στο filios.

De nomine=εμπρόθετος προσδιορισμός της προέλευσης.

Ingens-ferox=μονοκατάληκτα επίθετα της γ΄κλίσης.Τα επιρρήματά τους στο θετικό βαθμό είναι : ingenter –ferociter.

Post +Aιτιατική(σε αυτή την περίπτωση το post είναι πρόθεση.).

Post+ Aφαιρετική( σε αυτή την περίπτωση το post είναι επίρρημα.).

Pariet=μετοχή του μέλλοντος=pariturus-a-um.

Romanis=δοτική προσωπική κτητική  από τον τύπο: erit.

Προσοχή,o πληθυντικός της λέξης caelum=caeli-orum.

Το ρήμα orior(ortus)σχηματίζει:

-ενεστώτα οριστικής→

-παρατατικό υποτακτικής→   σύμφωνα με τη γ΄συζυγία.

-προστακτική→

-ab Iulo=εμπρόθετος της καταγωγής (ab+Αφαιρετική=δήλωση απώτερου γένους).

-sine fine=εμπρόθετος της εξαίρεσης =κατηγορούμενο→imperium.