Περί του Πλατωνικού διαλόγου «Τιμαίου»,κάποιες ενστάσεις επί αυτού.

 



Σε αυτόν το διάλογο ο Πλάτων διακρίνει το φυσικό από τον πνευματικό κόσμο: Ο φυσικός είναι ο κόσμος που χάνεται ενώ ο πνευματικός κόσμος είναι ο αιώνιος κόσμος: αυτό όμως που δεν λέγει ο Αθηναίος φιλόσοφος, και δεν το αναφέρει διότι ούτε αυτός το γνωρίζει ούτε κανείς από τους ανθρώπους, είναι το πότε συνέβη αυτή η συμπαντική μοιρασιά, ποιο είναι το σημείο τομής, υπάρχει άραγε κάποιο σημείο όπου κομμάτι του ενός κόσμου είναι και λίγο κομμάτι του άλλου κόσμου; Ή ξαφνικά ο ένας κόσμος σταμάτησε να συνεχίζει ως πνευματικός και συνέχισε τη συνέχειά του ως φυσικός; Άρα λοιπόν είναι έωλη κάθε συζήτηση περί δυαλισμού διότι μέσα στο σύμπαν, στο άπειρο σύμπαν, κανείς δεν μπορεί να χωρίσει τίποτε μιάς και οι άπειρες χαοτικές δυνάμεις του απείρου δεν τέμνονται διότι ποτέ δεν σταθεροποιούνται αλλά συνεχώς κινούνται και αυτό(ετερο)πλουτίζονται, ώστε το να απομονώσει κανείς κάποιες δυνάμεις και να τις ονομάσει φυσικές ή πνευματικές είναι αντιοντολογική γενίκευση ανύπαρκτη σε αυτό που υπάρχει πραγματικά.

Η Δημιουργία του κόσμου χωρίζεται σε τρία σημεία: του νοός, της ανάγκης, της ανάγκης και του νοός. Θα πρέπει όμως να σημειωθεί ότι και πάλι πουθενά δεν διευκρινίζεται πόσο κομμάτι του Όλου Όντος δημιουργείται, πόσο μέρος του Όλου Είναι μένει απ΄έξω από αυτή τη δημιουργία, η οποία ενώ είναι μία φυσιολογική ανακατανομή οντολογικών δυνάμεων, όχι δημιουργία, ανακατανομή δυνάμεων, αντιθέτως διαφημίζεται από τον Πλάτωνα ως δημιουργία, στρώνοντας βέβαια το έδαφος στις μετέπειτα βιβλικές αιτιάσεις. Ας μην αναφερθούμε στην υφέρπουσα αντίφαση: αφού οι άνθρωποι διά του νοός κατανοούν τη δημιουργία του κόσμου γιατί δεν γνωρίζουν τις πλήρεις δυνάμεις που συνεργάσθηκαν σε αυτή τη δημιουργία ώστε να ελέγξουν πλήρως τον κόσμο τους συνταυτιζόμενοι με το δημιουργό; Γιατί ο δημιουργός μένει υψιπετής υπέρ τη γήϊνη πραγματικότητα; Γιατί ξαφνικά η σχέση του ανθρώπου με το όλον γίνεται σχέση ανωτέρου-κατωτέρου αν και ο άνθρωπος διά του νοός κατανοεί και γνωρίζει; Σε ποιο σημείο το όν διαχωρίζεται από τον άνθρωπο; Σε ποιο σημείο οι οντικές δυνάμεις είναι απλά δυνάμεις σκέψης και όχι ικανότητας; Ίσως η απάντηση είναι στο σημείο όπου κάποια εξουσιαστικότητα αυτού του κόσμου απεφάσισε να χωρίσει κομμάτια του όλου προκειμένου όλοι και όλα να ταξιονομηθούν και να ελεγχθούν.

Εάν σκεφθούμε ότι ο Πλάτων γράφει αυτό το διάλογο στην τελευταία περίοδο της ζωής του, όταν η Ελλάδα έχει χάσει το κύρος της και την ισχύ της, όταν επέρχεται έντονος συγκρητισμός με την ανατολή, καταλαβαίνουμε ότι οι άνθρωποι θέλουν να νοιώσουν τη γή σαν σπίτι τους, να ασφαλιστούν σε σχέση με κάποιον δημιουργό-προστάτη, ο οποίος θα μεταλλαχθεί σε ηγεμόνα τύπου Μεγάλου Αλεξάνδρου: η Ελληνική εποχή η οποία έδωσε το συμπαντικό λόγο, η Ελληνική εποχή του Οντολογικού Ανθρώπου που ταύτιζε σύμφωνα με τον Παρμενίδη

το Είναι με το Νοείν και την Ηρακλείτεια βούληση έφυγε ανεπιστρεπτί: ο αδύναμος πλέον άνθρωπος ελησμόνησε τις κρύφιες ολικές δυνάμεις του και ένα μόνο φώς επέτρεψε στον εαυτό του το νού: ο Πλάτων ασχολείται μόνον με αυτόν, λησμονώντας ότι πώς είναι δυνατόν ο θάνατος να ενώνει τον άνθρωπον με το όλον ως όλον διαλύοντας την μερικότητα του νοός, ενώ στην ενσώματη κατάσταση ξαφνικά ο άνθρωπος παρουσιάζεται μικρός και ανυπεράσπιστος γνωρίζων ελάχιστα; Ποιες συμπαντικές δυνάμεις χωρίζουν τον ενσώματο άνθρωπο από τον ασώματο; Ο ασώματος συνεχίζει να υπάρχει στο δημιούργημα του δημιουργού ή έχει φύγει από αυτό; Εάν συνεχίζει να υπάρχει τότε πώς είναι δυνατόν έστω ως σκέψη να μην επηρεάζει τους ενσώματους  ανθρώπους οι οποίοι γνωρίζουν τα πάντα; Εάν ο ασώματος άνθρωπος δεν υπάρχει στο δημιούργημα του δημιουργού τότε αυτό φτιάχθηκε μόνον για τους ενσωμάτους; Αυτό είναι οντική αντίφαση και δεν χρειάζεται τίποτε άλλο να πούμε για αυτό.

Ο μερισμός αυτός του σύμπαντος εκ μέρους του Πλάτωνος μας θυμίζει τη βίβλο αλλά από την αντίθετη πλευρά μας θυμίζει τον Αναξίμανδρο ο οποίος διεκήρυξε ένα κόσμο αναδιανομής δυνάμεως χωρίς την ανάγκη δημιουργού. Ο Τίμαιος περιγράφει το δημιούργημα ως ζωντανό Όν: δηλαδή υπάρχουν και νεκρά όντα; Μέσα στην άπειρο οντική κίνηση ούτε ζωή υπάρχει ούτε θάνατος, παρά μόνον κίνησις.Το μοτίβο της κοσμικής δημιουργίας, το παρέχουν οι αιώνιες μορφές του τελείου ιδεατού πλατωνικού κόσμου: η απορία μας είναι δεδομένη: αφού όλοι ενυπάρχουν στον τέλειο ιδεατό κόσμο άρα όλοι συμμετέχουν και στον δημιουργημένο αισθητό κόσμο, άρα γιατί διαιρούνται σε δημιουργό και δημιουργήματα, πότε και σε ποιο συμπαντικό σημείο ο κόσμος των ιδεών διχάζεται σε ανθρώπους και θεούς, το σώμα δεν αποτελεί οντολογική δύναμη, δηλαδή το σώμα αποτελείται από μία δύναμη φθαρτή, ωραία τότε αυτή η δύναμη σε κάποιον τύπο του όντος πρέπει να  ανήκει διότι δεν είναι ύλη ούτε τίποτε, είναι μία ακόμα οντική αναδιανομή. Απλά ο Πλάτωνας αυθαίρετα περιορίζει το όν επιβάλλοντας καταστάσεις αυθαίρετες μη υπαρκτές οντολογικά, ξεχνώντας ότι κάποτε υπήρχαν σώματα αθάνατα (Ομηρικός ανθρωπομορφισμός) και οι άνθρωποι ήταν φίλοι τοις Θεοίς (ανθρωποθεϊκοί διάλογοι των επών). Η κατωτεροποίηση του ανθρώπου, η ανωτεροποίηση του Θεού-Δημιουργού, το χάσμα ανάμεσα στο πνευματικό και το υλικό, ο Δημιουργός και το δημιούργημα, είναι φιλοσοφικά πλατωνικά προϊόντα τα οποία τα είχε η ανάγκη η πλατωνική εποχή: ας μην λησμονούμε ότι ολίγον μετά εμφανίσθηκε ο Αλέξανδρος, δημιουργήθηκε η αχανής Ελληνιστική εποχή, όπου ο εκλεκτικός Ελληνισμός του Όντος εκρύβη στα μάτια ολίγων και οι πολλοί άνθρωποι υπό τον Καίσαρα υπό τον πάπα υπό τον αυτοκράτορα (μετενσαρκώσεις του Πλατωνικού Δημιουργού) έπρεπε αναγκαστικά να ελεγχθούν.

Αναφέρεται λοιπόν στον Τίμαιο (30b-c) ότι ουσιαστικά ο Νούς είναι ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα σε ανθρώπους και δημιουργό, ο Νούς ως εντολοδόχος του καλλίστου: δηλαδή μέσα στο Όν υπάρχει εάν μέγεθος ως ο Νούς, και τι περιέχει ο Νούς; Το Όν ως τέτοιο έχει νού, ο νούς μήπως είναι μία αυθαίρετη τελικά ανακάλυψη; Ποιος θα καθορίσει τι περιέχει ο Νούς; Και γιατί όλα αυτά είναι κοινά για όλους; Παρατηρούμε ότι ο Οδυσσέας και ο Αχιλλέας έχουν εντελώς άλλη δυναμική, γιατί ξαφνικά ενώπιον του πλατωνικού συστήματος ισοπεδώνονται οι οντολογικές ατομικότητες και ενώπιον ενός αμφιβόλου διαστασιακού μεγέθους ως ο νούς όλοι οι άνθρωποι ξεκινούν να σκέφτονται και να πράττουν με τον ίδιο ακριβώς τρόπο;

Λέγεται ότι ο Τίμαιος συνεχίζει την προσωκρατική παράδοση του αναγκαίου: ναι αλλά οι προσωκρατικοί μη θεοποιώντας το Νού εδέχθηκαν μία ανεκτή διαλεκτική ανάμεσα στον άνθρωπο και στο όλον στα πλαίσια της ενορατικής αλληλοδιάδρασης: ο Πλάτων αποθεώνει τη μικροσυμπαντική μηχανιστικότητα ώστε κυριολεκτικά κλείνει τον άνθρωπο σε ένα κύκλο από το δημιουργό και πάλι προς το δημιουργό όπου ο άνθρωπος εγκλωβίζεται χάνοντας τη συμπαντική απειρία και έχοντας ανάγκη μέσα στον κύκλο που κλείσθηκε τις σκέψεις και πράξεις όχι τις δικές του ως απείρου όντος (στον πλατωνικό κύκλο δεν υπάρχει συμπαντικός άνθρωπος ελεύθερος οντολογικά) αλλά ο κλεισμένος άνθρωπος στον πλατωνικό κύκλο ζεί μόνον με το νού άρα έχει ανάγκη τα προστάγματα του δημιουργού.

Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι ο Τίμαιος αποτελεί προϊόν μιάς εποχής η οποία έπρεπε να κατασκευάσει ένα μικρόκοσμο και ένα μικροάνθρωπο υποκάτω ενός δημιουργού: είναι ένας καθοδικός διάλογος ουδεμία σχέση έχων με το άπειρο Όν όπως υπάρχει και συνεχίζει μέσα στο άπειρον όλον: ο Τίμαιος σηματοδοτεί την απαρχή της αυθαίρετης νοητικής ανθρωπίνης ισχύος, η οποία ανακαλύπτει δημιουργούς, φτιάχνει ιδέες και αξίες, μεταφέρει το θεό στην πολιτική, οραματίζεται πολιτειακά σχήματα, οργανώνει τον κόσμο, φτιάχνει θρησκείες για να ελέγχει τα πλήθη, μεταχειρίζεται και την επιστήμη για το σώμα όπως πλέον το φαντάζονται οι άνθρωποι, ο Τίμαιος μέσα από το μηχανιστικό του πλαίσιο ξεκίνησε την δυνατότητα κάποιων να ελέγξουν τη γή και τον άνθρωπο: εξάλλου ζούμε στην ηλεκτρονική εποχή όπου όλα ελέγχονται: ας μην ξεχνούμε όμως ότι η Ελληνική Οντολογία είναι δύναμις, συνέχεια, συμπαντική από πλανήτη σε πλανήτη, και σίγουρα η Ελληνική Οντολογία περιέχει μέρη όπου ο Πλατωνικός δημιουργός τα αγνοεί, διότι είναι ατομικά μέρη άλλων, δεν μπορεί όλοι να υπόκεινται σε τόσο οργανωμένα σχήματα, διότι το Όν θα έχανε την απειρία του. 

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

vasilios888@yahoo.gr