Νεοελληνική γλώσσα Β΄γυμνασίου. Ασκήσεις στη σύνθεση των λέξεων:

 

Α) Να δώσετε τη σημασία των παρακάτω συνθέτων λέξεων:

Αδωροδόκητος, αμεταχείριστος, αναζωπύρωση, ακατόρθωτος, αναποφάσιστος, ανυποχώρητος, ανυπεράσπιστος, ανυποψίαστος, ανώνυμος, άστεγος, αφιλόξενος, αφορολόγητος, ανεργία, αναιμία, ξεθεμελιώνω, ξεμυαλίζομαι, ξετρελλαίνομαι, ξέφραγος, ξεφορτώνω, ξεκουφαίνω.

Β) Να σχηματίσετε σύνθετα με τις παρακάτω λέξεις επιλέγοντας το αχώριστο μόριο που ταιριάζει στην κάθε μία από αυτές: ακρίβεια, επάρκεια, προσαρμογή, υπάκουος, ζωογονώ, αξιόπιστος, καλύπτω, οικοδόμηση, θεωρώ, νοικιάζω, διπλώνω, δυνατός, διαβλητός, βεβαιότητα, κατάλληλος, μπαρκάρω, διαλέγω, προβάλλω , τρυπώνω, ειλικρίνεια, αρμόδιος, επιτρεπτός.

Γ) Να σχηματίσετε παράγωγα και σύνθετα με τις λέξεις:

Διάστημα και σελήνη,  τις νέες λέξεις να τις συνδυάσετε με άλλες λέξεις ώστε να σχηματιστούν νέα λεκτικά σύνολα.

Δ) Να συνθέσετε προτάσεις ή περιόδους σε κάθεμιά από τις οποίες θα χρησιμοποιηθεί μία από τις παρακάτω λέξεις ώστε να φαίνεται η ακριβής σημασία της : α) επανδρώνω, β) εξοπλίζω,γ) αστρονομία, δ) αστρολογία, ε) μεσουρανώ, στ) μεσουράνημα, ζ) ακτινοβολώ.

Ε) Να συμπληρώσετε τα κενά επιλέγοντας τη σωστή λέξη από αυτές που δίνονται σε παρένθεση:

1) Η γή είναι ένα………………………………………….(ετερόφωτο, αυτόφωτο).

2) δεν με ενδιαφέρει η…………………………………( γιατί πιστεύω ότι κανείς δεν μπορεί να προβλέψει το μέλλον ( αστρονομία, αστρολογία).

3) μετά από μία περιπλάνηση στο διάστημα………………………………..με ασφάλεια σε ένα βραχώδες τοπίο της σελήνης ( προσγειωθήκαμε, προσεδαφισθήκαμε).

4)  Η σελήνη είναι …………………………………………δορυφόρος της γής (φυσικός, τεχνητός, μετεωρολογικός).

Στ) Σε ποιες από τις παρακάτω περιπτώσεις η λέξη που υπογραμμίζεται χρησιμοποιείται κυριολεκτικά και σε ποιες μεταφορικά:

1) Είχα μεγάλες φιλοδοξίες οι δυσκολίες όμως που συνάντησα με ανάγκασαν να προσγειωθώ.

2)  Ο πιλότος κατάφερε τελικά να προσγειώσει το αεροπλάνο σε ένα χωράφι.

3)Ο κλέφτης πήδηξε από το μπαλκόνι και προσγειώθηκε στο πεζοδρόμιο χωρίς να πάθει  τίποτε.

4) έπρεπε να αποτύχω στις εξετάσεις για να προσγειωθώ.

Ζ) Να δώσετε την κυριολεκτική σημασία των παρακάτω φράσεων:

Ξόδεψε αστρονομικά ποσά

Θα μείνουμε σε ξενοδοχείο πέντε αστέρων

Μας κέρασε κονιάκ επτά αστέρων

Θα γίνει ηθοποιός αστέρι πρώτου μεγέθους

Η περιοχή μετά την πυρκαγιά έγινε σεληνιακό τοπίο

Ο ελληνικός πολιτισμός ακτινοβολεί

Μη θεωρείς τον εαυτό σου κέντρο του σύμπαντος

Ήλθε και έφυγε σαν κομήτης

Ο Πέτρος είναι το αστέρι της ομάδας.