Νεοελληνική γλώσσα γ΄γυμνασίου, ενότητα 5η, σχεδιάγραμμα.

 

ΕΝΟΤΗΤΑ 5^η

 

Άσκηση 1^η

Να βρείτε τις τελικές και αιτιολογικές προτάσεις και να υπογραμμίσετε το σύνδεσμο με τον οποίο εισάγονται.

1 Τον άκουγα υπομονετικά, για να μην το δυσαρεστήσω.

2 Καταστράφηκαν οι καλλιέργειες, καθώς δεν έχει βρέξει έξι μήνες.

3 Μου φαίνεται ότι δε χάρηκες, που θα ΄ρθει η Μαρία.

4 Στους δασικούς δρόμους πρέπει να τοποθετηθούν προστατευτικές μπάρες , για να μην περνάνε τα ιδιωτικά αυτοκίνητα.

 

Άσκηση 2^η

Να διακρίνετε ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι τελικές και ποιες βουλητικές.

1Σταμάτα να κάνεις πάντα ό,τι σου ζητήσει.

2 Έπρεπε να προλάβει το ταξί, αλλά δυστυχώς το έχασε.

3 Προσπάθησε να απαντήσεις στις ερωτήσεις.

4 Οι Πλαταιείς έλεγαν στους Θηβαίους  να μην βλάψουν αυτούς που βρίσκονταν έξω από τα τείχη.

5 Δεν ήρθε να μας δει, αλλά να μας ζητήσει δανεικά.

6 Ο πόθος του να γυρίσει τον κόσμο δεν έσβησε ποτέ.

7 Πήγα να φέρω το βιβλίο σου.

8 Πήγαινε στη φίλη σου να της πεις να έρθει.

9 Ήρθα να δουλέψω και όχι να κάθομαι.

 

Άσκηση 3^η

Να διακρίνετε ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι αιτιολογικές και ποιες πλάγιες ερωτηματικές.

1 Δεν ξέρω γιατί θέλει να φύγει.

2Θα γυρίσουμε πίσω νωρίς γιατί αύριο έχουμε σχολείο.

3 Στενοχωρήθηκε γιατί δεν υπήρχε τρόπος να βοηθήσω.

4 Αναρωτιέμαι γιατί δε γύρισε σπίτι ακόμη.

5 Απέφυγα να τον ρωτήσω γιατί άργησε να γυρίσει, επειδή τον είδα θυμωμένο.

6 Με έβγαλε έξω από την τάξη, γιατί μιλούσα συνεχώς με το διπλανό μου.

7 Απόρησα γιατί δε μου μίλησε.

8 Δεν έμαθα ποτέ γιατί έφυγε τόσο βιαστικά.

9 Με πόνεσε η μέση μου, γιατί είμαι όρθια από το πρωί.

 

Άσκηση 4^η

Να αντικαταστήσετε τις υπογραμμισμένες λέξεις ή φράσεις με αιτιολογικές ή τελικές προτάσεις.

1 Κιτρίνισε από το φόβο του.

2 Θα έδινε τα πάντα για τη σωτηρία του παιδιού του.

3 Έδωσε το σύνθημα για την έναρξη του αγώνα.

4 Υποφέρει εξαιτίας της φιλαργυρίας του.

5Ζητάει ένα αυτοκίνητο για ενοικίαση ή αγορά.

6 Βγήκε περίπατο.

 

Άσκηση 5^η

Να γράψετε ένα ομώνυμο/ ομόηχο για την κάθε παρακάτω λέξη:

Το τείχος, ο στίχος, το κόμμα, ο σωρός, η λύρα, ο χήρος, κενός, το διάλυμα.

 

Άσκηση 6^η

Να συμπληρώσετε τα κενά των φράσεων με την κατάλληλη από τις ομόηχες λέξεις που δίνονται σε παρένθεση.

1 Έκοψε το ψωμί σε ………..(ψηλός- ψιλός) φέτες.

2 Ξένα πολεμικά παραβίασαν τα…………(χορικός- χωρικός) ύδατα της χώρας μας.

3 Μέσα στην μαγευτική νύχτα δεν κουνιόταν ………..(φύλο- φύλλο).

4 Ο …………..(λιτός- λυτός) τρόπος διατροφής είναι η καλύτερη συμβουλή για την υγεία του ανθρώπου.

 

Άσκηση 7^η

Να συμπληρώσετε τα κενά των φράσεων με μία από τις παρώνυμες λέξεις που δίνονται σε παρένθεση.

1 Κάθε μέρα τα ίδια. Κοντεύω να πεθάνω από την ……..(ανία- άνοια)

2Το έργο που ξεχώρισε στην έκθεση ζωγραφικής ήταν…………( πρότυπο- πρωτότυπο)

3 Ο γιατρός του συνέστησε να αφαιρέσει αμέσως τις ………..( αμυγδαλές- αμυγδαλιές) γιατί κινδύνευε η υγεία του.

 

ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

ΟΝΟΜΑΤΙΚΕΣ                                                                        ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΕΣ

(χρησιμοποιούνται   ως                                           (φανερώνουν επιρρηματική

Υποκ- Αντικ- Επεξήγηση)                                                   σχέση)

1 Ειδικές (ότι, πως, που)                                               1 Τελικές ( για να, να) 

2 Βουλητικές ( να)                                                         2 Αιτιολογικές (γιατί,           

3 Ενδοιαστικές  ( μη, μήπως )                                        διότι, επειδή, καθώς,

                                                                                                εφόσον, αφού, μια και,

                                                                                                που)   

4Πλάγιες ερωτηματικές ( αν, μη, μήπως,

 μην τυχόν, ερωτηματική

αντωνυμία ή επίρρημα)

 

5 Αναφορικές (επιθετικές- ελεύθερες)                     3 Αναφορικές(ελεύθερες)