Διάσια: εορτή πρός τιμήν του Διός.

 

Τα Διάσια ήταν αρχαία γιορτή των Αθηναίων προς τιμήν του Μειλίχιου Δία, χθόνιας θεότητας με τη μορφή φιδιού που προστάτευε τις οικίες των κατοίκων. Η γιορτή τελούνταν δέκα μέρες μετά τα Ανθεστήρια, στις 23 του μήνα Ανθεστηριώνα, στο ναό του Ολύμπιου Δία στον Ιλισό, έξω από τα τείχη της πόλης.

Κατά τη διάρκεια της γιορτής, οι ευπορότερες οικογένειες παλαιότερα συνήθιζαν να θυσιάζουν χοιρίδια, ενώ στον απλό λαό γίνονταν αναίμακτες θυσίες με εξιλαστήριο χαρακτήρα και προσφορές προϊόντων. Επίσης ψάλλονταν ύμνοι και τελούνταν ιππικοί αγώνες. Ο χαρακτήρας της θα πρέπει να μεταβλήθηκε από τον αρχικό της εορτασμό, καθώς στις Νεφέλες του Αριστοφάνη αναφέρεται σαν πανηγυρική γιορτή.

Όταν ο Κύλων θέλησε να αντιταχθεί στην εφαρμογή της Δρακόντειας νομοθεσίας, πήρε χρησμό από το Μαντείο των Δελφών που τον συμβούλευε: "εν τού Διός τή μεγίστη εορτή καταλαβείν την Αθηναίων ακρόπολιν". Ο Κύλων θεώρησε ότι ήταν τα Ολύμπια, οπότε κατέλαβε την ακρόπολη μαζί με τους οπαδούς του, οι οποίοι ωστόσο εξαπατήθηκαν και δολοφονήθηκαν μέσα σε ιερό χώρο, κάτι που έγινε γνωστό ως Κυλώνειο Άγος. Κατά πάσα πιθανότητα, λοιπόν, ο χρησμός αναφερόταν στη γιορτή των Διασίων, όταν όλοι οι Αθηναίοι βρίσκονταν εκτός των τειχών της πόλης.

Γιατί ήταν αυτή η μεγίστη εορτή του Διός; Διότι ώς όφις η κυρίαρχη συμπαντική δύναμις εκτός των τειχών απελευθέρωνε συμπαντικά τους Ανθρώπους.