Περί των επιθέτων: ἀγαθός και καλός.

 

Οι πάνσοφοι πρόγονοί μας, ζώντας σε σχέση με τη συμπαντική ανοικτή πραγματικότητα, επέθεσαν πλείστες όσες διακριτές ιδιότητες στους ανθρώπους. Άλλο αγαθός και άλλο καλός: αγαθός είναι αυτός ο οποίος μπορεί και άγαται (θαυμάζει) το Όλον Είναι και εξ αυτής της θαυμαστικής κίνησης μπορεί και διαπλάθει τον εσωτερικό και εξωτερικό του εαυτό: Ο αγαθός λοιπόν είναι επίθετο ατομικής ιδιότητας, σε σχέση του ανθρώπου με τον εαυτό του: Εάν ο άνθρωπος προσανατολισθεί πνευματικά, ψυχικά και ηθικά ως άτομο σε σχέση με το άπειρον, το σύμπαν, τους θεούς, εάν με βάση αυτούς διαπλάσει εσωτερικό και εξωτερικό εγνωσμένο χαρακτήρα, τότε είναι αγαθός: δηλαδή θαυμαστός, περίοπτος,άξιος θαυμασμού και μιμήσεως. Για αυτό εξάλλου ο Πλάτων ωμίλησε περί του Αγαθού: είναι η θαυμαστική επενέργεια του σύμπαντος επί του ανθρώπου.

Το αγαθός εις την αρχαίαν Ελληνικήν γραμματείαν παρουσιάζει τέσσαρα παραθετικά:

ο η  ἀμείνων, το ἄμεινον, ἄριστος (σε αυτήν την περίπτωση το αγαθός καλύπτει την ικανότητα του ανθρώπου να γίγνεται αυτός που εκ φύσεως προορίζεται με βάση τις συμπαντικές δυνάμεις που τον συναποτελούν).

Ο η βελτίων το βέλτιον , βέλτιστος (σε αυτήν την περίπτωσιν ο άνθρωπος μπορεί και ελέγχει τη φύση του με βάση τα θεία προστάγματα ώστε να την βελτιώνει ως κίνησιν συμπαντικήν (ηθικήν θα λέγαμε).

Ο η κρείττων το κρείττον, κράτιστος: διά αυτών των παραθετικών το αγαθός ανοίγεται προς την κοινωνίαν των ανθρώπων: ο άνθρωπος ενδυναμώνει ως προσωπικότητα και μπορεί να επιτυγχάνει ως κράτιστος όλα όσα επιθυμεί, διά της αγαθής δικής του δυνάμεως.

Ο η λώων το λῷον,  λῷστος: ο άνθρωπος ο οποίος εφαρμόζει το αγαθόν σε όλους τους βαθμούς στη σχέση του με το λαό, με τους άλλους, σταδιακά με την Πόλιν.

Ώστε λοιπόν η ωριμότης του Ανθρώπου εις τους προγόνους μας εγνώριζε διαβαθμίσεις συγκεκριμένες και ήταν κλιμακωτή μέσα στο άπειρο σύμπαν όπου διεβίωναν οι άνθρωποι αυτοί. Είναι χαρακτηριστικό ότι τον τίτλο του υπερθετικού βαθμού τον ελάμβανον όσοι είχαν εκδηλώσει ικανότητες συμπαντικής εσωτερικής και πολιτικής ολοκλήρωσης αλλά και φυσικής.

Το καλός-η-όν, ήταν στη βαθμίδα της κοινωνικής προσαρμοστικότητος. Για αυτό και ο Σωκράτης αλλά και ο Αριστοτέλης κάνουν λόγο για καλλίονες πολίτας.

Καλός-ή-όν, ο η καλλίων το κάλλιον, κάλλιστος.

Είναι χαρακτηριστικό ότι εάν στηριχθούμε στο Θουκυδίδη , θα ονομάσουμε ως αντίθετο του αγαθού τον άχρηστον, και ως αντίθετο του καλού τον κακόν πολίτην. Άρα ο άχρηστος ήταν αυτός ο οποίος δεν χρησιμοποιούσε τις εγγενείς θείες δυνάμεις του προκειμένου να κερδίσει τη θεία συμπαντική ολοκλήρωση: αυτός δεν ήταν κακός: κακός ήταν αυτός που δεν την χάριζε ως καλός πολίτης στην κοινωνία: διαλύοντας σήμερα τη συμπαντική ποικιλία και πολυσχιδιότητα, σαρώσαμε τον αγαθό μαζί με τον καλό, τον άχρηστο με τον κακό, ξεχνώντας ότι ο άνθρωπος (όπως αναφέρει και ο Πλάτων) είναι φυτόν που οι ρίζες του είναι στον ουρανό: εμείς σήμερα ασχολούμεθα μόνον με ένα κλαδάκι από το ανθρώπινο δένδρο.