Οι μετατροπές του Δημοκριτείου κενού.

 

Είναι γνωστόν ότι ο προσωκρατικός φιλόσοφος Δημόκριτος, φυσικός οντολόγος, όπως και ο Λεύκιππος,  ωμίλησε περί του κενού: θεώρησε ότι οι φυσικές κοσμικές δημιουργικές δυνάμεις προχωρούν και αναδιανέμουν την οντολογική δύναμη που κατέχουν, αυτό όμως συμβαίνει διότι συναντούν κενό κοσμικό και συμπαντικό, και το πληρούσιν με τις ήδη υπάρχουσες οντολογικές δυνάμεις, ουσιαστικά το Όν προχωρεί και καλύπτει τα κενά που ευρίσκει στον κόσμο μέσω της αναδιανομής των δυνάμεών του, οι οποίες δυνάμεις αυτές έχουν  την ικανότητα της αυτοτομής να τέμνονται και να φθάνουν να υπάρχουν ως άτομα (μη περαιτέρω τεμνόμενα). Ώστε η συμπαντική διαλεκτική είναι θαυμαστή: οι οντολογικές δυνάμεις οι οποίες ρέουν προς τη γή, ευρίσκουν κενά τόπου και χρόνου και τα καλύπτουν με μορφές, όντα και ουσίες και λοιπούς άλλους τρόπους έμβιας ή άβιας ύπαρξης.

Το Δημοκρίτειο κενό όμως είχε προοιωνισθεί στην προμηθεϊκή ιστορία: εκεί το κενό γνώσης καλύφθηκε με τη φωτιά γνώσεως του τιτάνος Προμηθέως. Μέσα στη φύση η Ημέρα ξεχύνεται επειδή η νύκτα αφήνει κενό φωτός. Επίσης η Ρέα δημιουργεί κενό μορφικών ασχηματίστων δυνάμεων μέσω της ροής της το οποίο καλύπτεται  από τον Κρόνο και τα παιδιά του. Σταδιακά το κενό εισήλθε ως η πρώτη αιτία επίγειας και όχι μόνον δημιουργίας: το κενό της ανθρωπίνης δυνάμεως το κάλυψε ο Προμηθέας με το Νού, το κενό της γνώσεως το κάλυψαν οι Πλάτωνας και Αριστοτέλης με τους τρόπους της αναμνησιακής ή εμπειρικής γνώσεως: ο Όμηρος το κενό της Ιθάκης και της οικογένειάς του στην ψυχή του Οδυσσέως το καλύπτει με το νόστο του ήρωος, όπως και το κενό της Ωραίας Ελένης καλύπτεται από τον τρωϊκό πόλεμο: το κενό των ανθρωπίνων δυνάμεων καλύπτεται από τις υιοθετηθείσες διά του πολέμου συμπαντικές δυνάμεις των θεών, όπως και το κενό του ανθρώπου καλύπτεται όταν αυτός θέτει σκοπό την επιστροφή στην ατομική του Ιθάκη.

Πάντα ο άνθρωπος καθώς εξελίσσεται ανακαλύπτει ένα κενό μπροστά του το οποίο προσπαθεί να το καλύψει με το νού ή τις πράξεις  του. Οι Στωϊκοί καλύπτουν το κενό της ψυχικής ανισορροπίας με τις θεωρίες τους περί αταραξίας (μέσω της ενεργητικής και πάσχουσας δυνάμεως και της εξισορρόπησης αυτών) ο Επίκουρος επίσης καλύπτει το ανθρώπινο κενό ανάμεσα στο χάος και στη ζωή αυτή με την ικανή και έμφρονα ανθρωπίνη ύπαρξιν. Ο χριστιανισμός προχωρεί ακόμα περαιτέρω μιάς και ανερυθρίαστα δανείσθηκε ανεπιστρεπτί τα πάντα από τον υγιή Ελληνισμό: δημιουργεί ένα τεράστιο κενό ανάμεσα στον άνθρωπο και στο σύμπαν το οποίο ονομάζει αμαρτία: η αμαρτία δεν είναι τίποτε άλλο από την απουσία του νοήμονος συμπαντικού ανθρώπου ο οποίος χάνεται ενώπιον του όντος που του είπαν ότι είναι θεός και δημιουργείται κενό πράξης και σκέψης που ονομάζεται αμαρτία: η αμαρτία ως κενό καλύπτεται με την πλήρη υποταγή του ανθρώπου σε ό,τι του είπαν και του ενεφάνησαν ως υπέρτατο όν.

Πλέον μετά την καλυφθείσα  γέφυρα του κενού της αμαρτίας οι άνθρωποι έφυγαν οριστικά από τον συμπαντικό χαοτικό εαυτό τους, και κάυψαν το κενό της αμαρτίας όχι αφημένοι στο χάος του Όλου αλλά υποταγμένοι στο θεό συνέχισαν στον μικρόκοσμο την πορεία τους. Η οποία και πάλι βασίσθηκε στη δημοκρίτεια διαλεκτική δυνάμεως και κενού. Ως εκ τούτου το κενό του ανθρώπου θεού το κάλυψε ο αυτοκράτωρ (πολιτικά) και ο  δήθεν θεάνθρωπος (θεολογικά): το κενό των ανθρωπίνων σχέσεων το κάλυψε η Πόλις και το κενό του συμπαντικού ισορρόπου ο ανθρώπινος νόμος το εκάλυψε. Το κενό των ανθρωπίνων εξελίξεων το κάλυψε το κέρδος, η προσωπική καριέρα, οι φιλοδοξίες, το κενό της συμπαντικής μοναξιάς η οικογένεια, οι δουλειές και οι πόλεμοι και οι ειρηνικές ασχολίες. Το τεράστιο συμπαντικό κενό της επαφής του ανθρώπου με το χάος της οντολογικής συνεχείας το κάλυψαν οι ποικίλοι φόβοι φρουροί της ανθρωπίνης συμπαντικής συνεχείας: οι αρρώστιες κάλυψαν το κενό της ανθρωπίνης ελευθέρας κινήσεως, η ηθική κάλυψε το κενό της αχανούς πράξεως, της ανεξέλεγκτης πράξεως, το κενό του χάους το κάλυψε ο θεός και το κενό της ενόρασης ο  λόγος, το κενό του ανωτέρου ανθρώπου το κάλυψε η θεωρίαι περί την ισότητα και τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα φυσικά δικαιώματα, το κενό του τι θα κάνω το σώμα μου το κάλυψε η επιστήμη και τελικά το κενό του τι θα κάνω τον εαυτό μου το καλύπτει η τεχνολογία. Το κενό της απωλείας των ατομικών δρόμων το καλύπτει η πολιτική και ο καθωσπρεπισμός, το κενό των χαοτικών σκέψεων το καλύπτει η μανία της καπιταλιστικής κατανάλωσης, το κενό της ατομικής οντολογικής φυγής το καλύπτει η προλεταριακή αποθέωση του εμείς.

Ένα κενό μόνον δεν πρόκειται να καλυφθεί: το κενό που θα δημιουργηθεί όταν ανακαλύψουμε την πραγματική συνέχεια μέσα μας διότι αυτό θα καλυφθεί με την πτώση μας στην κοιλάδα του Όντος και της ατομικής μας συνεχείας.