Η γλώσσα του προοιμίου της Ιλιάδος.

 



Η Ομηρική γλώσσα είναι καθαρά συμπαντική: άθροισμα της ενόρασης των Ανθρώπων περί των Θεών, της ενατένισης της Φύσης, της θεώρησης των Ανθρώπων ως συνέχειας των Θείων και Φυσικών δυνάμεων, η βάσις δε όλων των Ομηρικών λέξεων είναι η δύναμις: ο Όμηρος δεν διαχωρίζει τις δυνάμεις σε καλές και κακές ώστε να προκρίνει τις μέν και να απορρίπτει τις δε: τις υιοθετεί όλες ως τέκνα της μιάς αναγκαίας οντικής δυνάμεως, διότι μέσα στο όλον όλα υπάρχουν, για αυτό και οι Ομηρικές λέξεις υπηρετούν το Όλον. Οι Ομηρικές λέξεις ζούν, τρέφονται και αναπτύσσονται σε αυτό το περιβάλλον, ο αναγνώστης τις ακολουθεί μόνον εάν σε αυτό το Ομηρικό περιβάλλον οπλίζεται με δύναμη να ακολουθήσει τον Ομηρικό δρόμο ο οποίος είναι ο δρόμος προς τον Όλυμπο και τον Άδη: και ο Όλυμπος και ο Άδης ως ποταμοί οδηγούν στον Ωκεανό της μεγάλης συνεχείας, για αυτό και ο Άδης( Πλούτωνας αδελφός του Ποσειδώνα είναι αλλά και του Διός),όλα τα Ομηρικά ποτάμια εμπεριέχονται στις λέξεις και χύνονται στον Ωκεανό της μεγάλης συνεχείας.

Τυπικό παράδειγμα όλων αυτών είναι το θαυμάσιο Ομηρικό προοίμιο της Ιλιάδος (στ.1-7):

Μῆνιν ἄειδε, θεά, Πηληϊάδεω Ἀχιλῆος 
οὐλομένην, ἥ μυρί’ Ἀχαιοῖς ἄλγε’ ἔθηκε, 
πολλάς δ’ ἰφθίμους ψυχάς Ἄϊδι προΐαψεν 
ἡρώων, αὐτούς δέ ἑλώρια τεῦχε κύνεσσιν 
οἰωνοῖσί τε πᾶσι, Διός δ’ ἐτελείετο βουλή, 
ἐξ οὗ δή τά πρῶτα διαστήτην ἐρίσαντε 
Ἀτρεΐδης τε ἄναξ ἀνδρῶν καί δῖος Ἀχιλλεύς.

Η Μῆνιν ως συναίσθημα οργής, δηλώνει το εύρος της ανθρωπίνης δυνάμεως: μέσα της εμπεριέχεται η λέξις /ις/ =δύναμις, άρα ό,τι συνέβη στην ψυχή του Αχιλλέα είναι δύναμις οντικής συνεχείας, ἄειδε: το αγαπημένο ρήμα του Ομήρου, τραγουδώ, η Καλλιόπη ας τραγουδήσει μαζί με τον Ποιητή: το ρήμα όμως αυτό περιέχει μέσα του το /είδω/ το οποίο προέρχεται από το /ορώ-βλέπω/. Ώστε η Μούσα δεν τραγουδά απλά αλλά μεταφέρει στον Ποιητή όσα βλέπει μέσα στη συμπαντική συνέχεια που γεννά την Ιλιάδα, η Μούσα αείδει σημαίνει μεταφέρει όσα βλέπει στη συνέχεια από τον ουρανό στη Γή, για αυτό και η ιερά μουσική είναι μεταφορά των ήδη ορωμένων και βλεπομένων και όχι απλά ψυχαγωγικά λόγια, οὐλομένην αποκαλεί ο Ποιητής την οργή, καταστρεπτική.

Όμως η λέξις αυτή αποτελεί δάνειο από το ρήμα όλλυμαι=χάνομαι, καταστρέφομαι, ανάμνησιν από το όλον, όντως ό,τι σχετίζεται με το όλον χάνεται διότι το όλον απορροφά όλα τα μέρη, η οργή είναι ολιστική και απόλυτος διότι θα επιστρέψει όλους και όλα στην κατάσταση όπου όλα θα είναι το ίδιο, το όλον ως τελική ισορροπία που περιέχει τα πάντα, καταστρέφει και απορροφά. Το μέρος είναι αυτό το οποίο αναπτύσσεται, το όλον είναι η κατάσταση της ηρεμίας και της ησυχίας. Αυτή η οργή έφερε στους Αχαιούς πόνους, ωδήγησε πολλές ψυχές στον Άδη, άρα η μεταφορά των ανθρώπων από τον Όλυμπο στον Άδη είναι σε επίπεδο δυνάμεων. Ο Ποιητής τους ονομάζει ήρωες, διότι είναι εν ροή πράξεων (αυτές οι πράξεις απελευθερώνουν όλες εκείνες τις δυνάμεις συμπαντικής συνέχειας, οι Ήρωες εν ροή πράττουν δεν σκέφτοντια διότι οι δυνάμεις ήδη υπάρχουν και απαιτούν πραγμάτωση). Τα κορμιά των παλικαριών δόθηκαν στους κύνες και στα όρνεα, έτσι το θέλησε η Δύναμις του Διός, ἑλώρια (λεία και άγρα): υπάρχει συγγένεια με το αιρέω το οποίο έχει β. αόριστο το ελείν, από εκεί προέρχεται και η Ελένη, όλα φέρουν τη δύναμι της δυνητικής καταστροφής μέσα στη συμπαντική ροή , η λέξις ἑλώρια αποτελεί μακρινή ίσως ανάμνηση της Ελένης, η οποία κατηγορήθηκε άδικα (σύμφωνα με κάποιους) για το αιματοκύλισμα της Τροίας. Η δύναμις του Διός, του μεγάλου κανονιστού αυτής της διάστασης, οδήγησε στην μεγάλη Έριδα ανάμεσα στον άνακτα Αγαμέμνονα και το Δίο Αχιλλέα, προσεκτικές οι λέξεις και εδώ: Ο άναξ παραπέμπει και στο άγω και στο κτώμαι (άνακτος) είναι αυτός ο οποίος οδηγεί και αποκτά, ο Ποιητής μεταφέρει δύναμι σε έναν άνθρωπο ώστε να είναι οδηγός και να αποκτά δύναμιν σε σχέση με ανδρες, οι Άνθρωποι ενώνονται ενώπιον της δυνάμεως. Ο Αχιλλεύς όμως είναι Δίος, έχει θεϊκή καταγωγή εκ της μητρός του: το ρ.δαίω (μοιράζω)  προσφέρει το Δίος, είναι όντως μοιρασμένη η ζωή του Αχιλλέα ανάμεσα στο διάστημα της γής και σε αυτό του ουρανού: είναι μοιρασμένες οι δυνάμεις του πρό της οργής και μετά από αυτήν, διά της οργής του μοιράζει τις δυνάμεις του όπως ο Δίας μοίρασε τις δυνάμεις που του αναλογούσαν.

Εν ολίγοις το προοίμιο της Ιλιάδος είναι η πορεία του Ανθρώπου ο οποίος αφυπνίζοντας τις δυνάμεις του νοός του (δίος) και της ψυχής του (μήνιν) προχωρεί προς τους δρόμους που έχουν προκύψει για αυτόν μέσα στο ευρύτερο σύμπαν: Ο Όμηρος παρόμοια με το Θαλή κινεί τα πάντα όπως το Θάλειον Ύδωρ κινεί τον κόσμο: ουσιαστικά ο Ποιητής ομιλεί για το ότι όλα κινούνται και θα πρέπει ο Άνθρωπος να προχωρήσει προς το Νόστο του.

 

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

vasilios888@yahoo.gr