ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ.
1.Πώς φθάσαμε στην Αριστοτελική κίνηση.Ο κόσμος του Ομήρου και του Ησιόδου,και το πρόβλημα της μεταβολής.
2.Η υπερσελήνια και υποσελήνια περιοχή στη φιλοσοφία του Αριστοτέλη.Η έννοια της κίνησης και η αιτία της σε αυτές τις περιοχές.
3.Αναφορά στους σχολιαστές του Αριστοτέλη σε θέματα κίνησης στην υπερσελήνια και υποσελήνια περιοχή.
4.Συμπεράσματα.
1.Πώς φθάσαμε στην Αριστοτελική κίνηση.Ο κόσμος του Ομήρου και του Ησιόδου,και το πρόβλημα της μεταβολής.
Πίσω από την σύνοψη των θέσεων του Αριστοτέλη σε θέματα κίνησης κρύβεται η αρχέγονη προσπάθεια του ανθρώπου να ταξινομήσει τα δεδομένα του γύρω του κόσμου προκειμένου να οδηγηθεί στην εξαγωγή νόμων και ασφαλών συμπερασμάτων.Σύμφωνα εξάλλου με τον Bertrand Russell «η επιστήμη είναι ένας προνομιούχος τρόπος γνώσης και θεμελίωσης αυτής της γνώσης».Ειδικά στο θέμα της κίνησης,η επιστήμη όταν ασχολείται με ένα τόσο σοβαρό θέμα αλλά και με ένα τόσο σοβαρό φιλόσοφο-όπως είναι ο Αριστοτέλης-προσπαθεί να είναι κανονιστική και όχι περιγραφική.Επιδιώκει δηλαδή τα συμπεράσματά της να έχουν άμεση εφαρμογή στη ζωή και στον πολιτισμό των ανθρώπων.
Σαφέστατα όταν συζητάμε για κίνηση αναφερόμαστε σε μία ιδιότητα που χαρακτηρίζει όχι μεμονωμένα μεγέθη αλλά την ίδια τη σχέση του ανθρώπου με το φυσικό περιβάλλον μέσα στο οποίοπ ζει και κινείται.Ο άνθρωπος λειτουργεί και διά της αυτογνωσίας αλλά και διά της γνώσης του φυσικού περιβάλλοντος,βασική ιδιότητα του οποίου είναι η κίνηση.Η κίνηση απασχόλησε τον άνθρωπο διότι έχει άμεση σχέση με την όλη του εξέλιξη και πολιτιστική πρόοδο.
Νωρίς οι άνθρωποι-και πάντα μέσα από τις κοσμογονικές θεωρίες τους-διατύπωσαν πρώτα δομικές θεωρίες και έπειτα «έδεσαν» τα δομικά μεγέθη με έννοιες όπως η κίνηση.Σε αυτό το πνεύμα το σύμπαν,σύμφωνα πάντα με τις περισσότερες προφορικές παραδόσεις,αποτελείται από τον ουρανό και τη γη.Συχνά υπάρχει επίσης και ο κάτω κόσμος.Καταλαβαίνουμε ότι για ένα φιλόσοφο της ποιότητας του Αριστοτέλη τα ερωτήματα που επιβάλλεται να απαντηθούν είναι τα εξής δύο:1.Με ποιο τρόπο επικοινωνούν όλα αυτά τα δομικά επίπεδα μεταξύ τους;2.Ο άνθρωπος επηρεάζεται από όλη αυτή τη διαδικασία,από αυτόν τον τρόπο;(που βέβαια δεν είναι άλλος από την κίνηση,και για αυτό ακριβώς φθάνουμε να συζητάμε τόσο σοβαρά για ένα μέγεθος όπως είναι η κίνηση).
Στον κόσμο του Ησιόδου και του Ομήρου πολύ σημαντική είναι η έννοια του ανθρωπομορφισμού,όπως τουλάχιστον αυτή διαφαίνεται μέσα από τον απόλυτο ανθρωπομορφισμό των Ολυμπίων και όχι μόνο θεοτήτων.Είναι πολύ σπουδαίος ο υπάρχων αυτός ανθρωπομορφισμός διότι προσαρμόζει σε ανθρώπινα δεδομένα και τρόπους το πώς ο άνθρωπος θα κινηθεί σε σχέση με το σύμπαν και τα μυστικά του.Όταν ξαφνικά όλα για τον άνθρωπο παίρνουν συγκεκριμένη μορφή τότε μέσα από την κίνηση ο άνθρωπος μπορεί να πλησιάσει πολλά συμπαντικά μεγέθη και να τα κατανοήσει.Ήδη παράγονται δύο κινήσεις μέσα από τον ανθρωπομορφισμό του Ομήρου και του Ησιόδου που θα αποτελέσουν στον Αριστοτέλη σημαντικά είδη κίνησης:η τοπική κίνηση,αλλά και η ποιοτική –νοητική,πέρα από την ηθική κίνηση που συνοδεύει τις δύο πρώτες.
Στον κόσμο λοιπόν του Ομήρου και του Ησιόδου,οι θεοί ακατάπαυστα επεμβαίνουν στους ανθρώπους,και αρκετές φορές αρχίζει μία αξιοσημείωτη διαλεκτική κίνηση ανάμεσα στο βασίλειο του Ολύμπου και στον κόσμο των θνητών.Οι Θεοί χρησιμοποιούν τους αδύναμους θνητούς προκειμένου να ικανοποιήσουν δικά τους πάθη και αδυναμίες-πόσες φορές μέσα στον Όμηρο οι θεοί διαλέγουν παράταξη να την υποστηρίξουν μόνο και μόνο για να εκφράσουν την εχθρότητά τους σε κάποιον αντιπαθητικό «συνάδελφο»θεό;Οι Θεοί πάμπολλες φορές κατεβαίνουν χαμηλά και σε αυτό χρειάζονται οπωσδήποτε τους ανθρώπους-κάτι που φαίνεται τόσες φορές μέσα στην Ησιόδεια «Θεογονία».
Η αντίθεση σε όλη αυτή τη διαλεκτική θέση των θεών είναι ότι οι θνητοί μέσα από την εκφρασθείσα ελληνική μυθολογία προσέγγισαν το θείο,ουσιαστικά προσπάθησαν να κατανοήσουν νοερά την πορεία του σύμπαντος σε σχέση πάντα με τον εαυτό τους μέσα από τον ανθρωπομορφισμό αυτών που θα μπορούσαν να είναι οι αρχιτέκτονες του όλου(αναφερόμαστε στους θεούς).Εδώ εγείρονται σοβαρά ερωτήματα-που δεν μπορούν πάντως να σκιάσουν το γεγονός ότι μέσα από όλα αυτά γεννήθηκε η κίνηση,η προσπάθεια δηλαδή του ανθρώπου να εξέλθει από τον εαυτό του και τους φόβους του και να καταλάβει από πού έρχεται,πού πηγαίνει και πώς μπορεί να πορευθεί στους σκοπούς του-διότι όπως φαίνεται και στα Ηθικά Νικομάχεια αυτές τελικά οι γνωστικές και ηθικές κινήσεις είναι οι πιο σημαντικές για τον Αριστοτέλη διότι παράγουν το αφυπνισμένο εμπειρικό αλλά και έλλογο υποκείμενο.Ο Όμηρος και ο Ησίοδος πίστευαν πράγματι σε όλα αυτά τα θεϊκά όντα ή απλά αναπαρήγαγαν δοξασίες παραδοσιακές;Κανείς δεν είχε καμμία ένσταση ότι οι σεισμοί και οι θύελλες μπορεί και να μην προέρχονταν από τους θεούς;(εδώ θα πρέπει να προσέξουμε αυτό που πρόσεξε και ο Αριστοτέλης ότι νοητικά ο άνθρωπος «κινείται»,η σκέψη ισούται με την κίνηση,προσπαθεί ο άνθρωπος λοιπόν «κινητικά»να συνδεθεί με το σύμπαν το οποίο σιγά-σιγά δεν φοβάται αλλά το θεωρεί πηγή και τράπεζα λυτρωτικών αληθειών-αυτή η πνευματικά κίνηση πολλά χρόνια μετά δεν έμελλε να γεννήσει την επιστήμη;Εξάλλου εδώ ανιχνεύεται η πίστη του Αριστοτέλη στα τέσσαρα στοιχεία του Εμπεδοκλή και του Πλάτωνα-γη,νερό,αέρας και φωτιά.Ακόμη πιο συγκεκριμένα ο Αριστοτέλης θα τονίσει ότι μέσα από τα τέσσαρα αυτά στοιχεία προέρχεται ο άνθρωπος και το σύμπαν ως μορφή και ύλη.Το να εραυνάς λοιπόν-αρχής γενομένης από τη μυθολογία-τα στοιχεία είναι σαν να κινείσαι προς τη γνώση του εαυτού σου και του κόσμου πάνω από τον εαυτό σου-υπερσελήνεια περιοχή-αλλά και κάτω από τον εαυτό σου-κάτω από τον ήλιο και τη σελήνη-την υποσελήνεια περιοχή).
Άρα λοιπόν η προσπάθεια του Ομήρου και του Ησιόδου μέσα από την ποίησή τους να «κατεβάσουν»ανθρωπομορφικά τις συμπαντικές μορφές και τη συμπαντική ύλη δημιούργησαν όλο εκείνο το υπόβαθρο έρευνας προκειμένου αργότερα φιλοσοφικά πιά οι άνθρωποι να κινηθούν προς την ορθολογική έρευνα του κόσμου γύρω τους και προς το πώς όλο το σύμπαν επηρεάζει τον άνθρωπο και τη ζωή του.
2. Η υπερσελήνια και υποσελήνια περιοχή στη φιλοσοφία του Αριστοτέλη.Η έννοια της κίνησης και η αιτία της σε αυτές τις περιοχές.
Θα πρέπει οπωσδήποτε να τονισθεί ότι φθάνουμε στους κοσμολογικούς χωρισμούς του Αριστοτέλη μέσα από τα μονοπάτια της θεωρητικής φιλοσοφίας του.
Το θέμα της κοσμολογικής διαίρεσης στον Σταγειρίτη περιλαμβάνει τρείς παραμέτρους:1.Ποιά είναι τα αίτια αυτής της διαίρεσης;2.Ποιά είναι τα κοσμολογικά πηλίκα της διαίρεσης;3.Τι κινεί τα πηλίκα αυτής της κοσμολογικής διαίρεσης(σε υπερσελήνια και υποσελήνια περιοχή;
Τα τέσσαρα αίτια της Αριστοτέλειας φιλοσοφίας (ειδικό,υλικό,ποιητικό και τελικό αίτιο)μας λένε κατά σαφή τρόπο ότι το σύμπαν έχει παράξει συγκεκριμένες μορφές –την ουράνια περιοχή (υπερσελήνια περιοχή,η περιοχή του φωτός,του ήλιου,του πνεύματος)και την περιοχή των τεσσάρων γηΐνων στοιχείων(υποσελήνια περιοχή,η περιοχή της γής,της πράξης και της φθοράς ).Αυτό είναι το ειδικό αίτιο.
Το υλικό αίτιο είναι σαφές επίσης:Οι ουρανοί διαθέτουν τέλειες και αμετάβλητες κινήσεις-προτυπώνεται ο τέλειος πνευματικός κόσμος-διότι οι ουρανοί δεν αποτελούνται από τα στοιχεία που συναντούμε στη γη,η φύση των οποίων είναι η κίνηση προς τα πάνω ή προς τα κάτω ανάλογα με τη φυσική ροπή των φθοροποιών γηΐνων πραγμάτω.Αντίθετα οι ουρανοί αποτελούνται από ένα αναλλοίωτο πέμπτο στοιχείο τον αιθέρα,άρα η ουράνια περιοχή δεν έχει κενό χώρο και αποτελείται από ομόκεντρους κύκλους που πάνω τους φέρουν τους πλανήτες.
Όμως η γήϊνη,ή υποσελήνια περιοχή χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη γένεσης,φθοράς,και της αστάθειας.Αντίθετα,σύμφωνα πάντα με τον Αριστοτέλη,οι ουρανοί «σε όλο τον παρελθόντα χρόνο,σύμφωνα με τις παραδεδομένες μαρτυρίες καμμία μεταβολή δεν φαίνεται να έχει συμβεί ολυτε στο σύνολο του εξώτερου ουρανού ούτε σε κάποιο από τα οικεία μέρη του».
Θα πρέπει εδώ να καταλάβουμε ότι οδεύοντας ο Αροστοτέλης προς την αποκωδικοποίηση της ποιότητας της κίνησης στην υπερσελήνια και υποσελήνια περιοχή προκειμένου ο άνθρωπος να κατανοήσει και να υιοθετήσει ως σκέψη και συμπεριφορά αυτές τις κινήσεις διαχωρίζει το είδος της κίνησης στον ουρανό και στη γη.Στον ουρανό η κίνηση είναι νοητική,άϋλη και πνευματική.Προκαλείται σε πρώτο χρόνο από μία οντότητα που ευρίσκεται πίσω από κάθε τι και ενώ κινείται παραμένει ακίνητη μέσα από την τέλεια υφή της κίνησής της.Είναι το περίφημο «πρώτο κινούν ακίνητο»(Ο Αριστοτέλης διέκρινε ένα κινούν ακίνητο για κάθε ουράνια σφαίρα).Το πρώτο κινούν ακίνητο βοηθά τις ουράνιες σφαίρες να εκτελούν τις αιώνιες και τέλειες κυκλικές κινήσεις τους.Είναι η εναρμόνιση μέσα από την συμμετρία των δύο τόσο αντιθέτων καταστάσεων –της κίνησης και της ακινησίας-και χαρακτηρίζεται ως η σύνθεση των αντιθέτων καταστάσεων αυτών που αποδεικνύει ότι όλα γύρω μας μπορεί να οδηγηθούν στην τελειότητα μέσα από την εσωτερικοποίηση και μίμηση του πρώτου κινούντος ακινήτου.Για αυτό το πρώτο κινούν ακίνητο είναι τελικό και όχι ποιητικό αίτιο-δεν αναμειγνύεται σε κινήσεις υποσελήνιας περιοχής αλλά μέσα από την τέλεια φύση του μπορεί αυτές να εναρμονισθούν με βάση την τέλεια φύση του_(του πρώτου κινούντος ακινήτου.).
Παραμένει το ποιητικό αίτιο.Μεγάλη συζήτηση έχει γίνει για τον ποιητικό νού ο οποίος κατευθύνει τις κινήσεις που καταλήγουν από την υπερσελήνια στην υποσελήνια περιοχή,ο νούς που αναμειγνύεται στην κίνηση που προχωρεί από την άνω περιοχή προς την κάτω περιοχή προκειμένου να μεταφέρει και να συνδέσει σωστά τα μηνύματα της υπερσελήνιας περιοχής με την κατάσταση στην υποσελήνια περιοχή.Η υποσελήνια περιοχή μέσα από τον ποιητικό νού μπορεί και καταλαβαίνει τις ισορροπίες της υπερσελήνιας περιοχής και προσπαθεί να διαμορφώσει κατάλληλα την υποσελήνια περιοχή.
Στην υποσελήνια περιοχή η κίνηση δεν είναι ποτέ αυθόρμητη και το ποιητικό αίτιο είναι η ώθηση που προκαλεί ένα σώμα σε ένα άλλο,μία οντότητα σε μία άλλη.Η κίνηση στην υποσελήνια περιοχή έχει δύο υποδιαιρέσεις.
1.Είναι η φυσική κίνηση,η κίνηση που ενυπάρχει σε κάθε σώμα,και 2.η εξαναγκασμένη ή βίαιη κινηση που προκαλείται από ένα σώμα σε ένα άλλο.Το κινούν στην περίπτωση των φυσικών οντοτήτων είναι η φύση του πράγματος που ωθεί τα πράγματα να κινηθούν προς συγκεκριμένες σκοποθεσίες.
Με αυτό το σκεπτικό ο Αριστοτέλης θα μας πεί ότι ακόμη και στην περίπτωση που σταματήσει να υπάρχει εξωτειρική πηγή ώθησης και πρόκλησης κίνησης το σώμα ως φύση αυτοαναγορεύεται αίτιο της κίνησης διότι από μόνο του συνεχίζει την κίνηση,κατά κάποιο τρόπο έβαλε μέσα του ως φύση το αίτιο της κίνησης.Το σώμα από μόνο του αναλαμβάνει το ρόλο του κινούντος.Είναι στη φύση του αυτό μέσα από την κατάλληλη εκμετάλλευση των τεσσάρων στοιχείων που αποτελούν την υποσελήνια περιοχή-γη,ύδωρ,αήρ,πύρ.
Σωστά όμως ο Αριστοτέλης διέκρινε ότι υπάρχει σχέση ανάμεσα στη δύναμη,την αντίσταση και την ταχύτητα.Στα Φυσικά ο Σταγειρίτης θα υποστηρίξει ότι η κίνηση προχωρεί ανάλογα με τη διαφορά πυκνοτήτων.Αυτή η σχέση ανάμεσα στη δύναμη και στην πυκνότητα-που είναι η γήΐνη αντίσταση-προκαλεί και το τελικό ποσοστό της ταχύτητας.Σαφώς ο Αριστοτέλης εδώ λαμβάνει σωστά υπόψιν ότι στην υποσελήνια περιοχή των τεσσάρων στοιχείων η κίνηση αρχίζει μεν από την κίνηση του σώματος αλλά συνεχίζεται ανάλογα και σε σχέση με την αντιθετική κίνηση των τεσσάρων στοιχείων και σε σχέση με τη δύναμη αντίδρασης που αυτά εξασκούν πάνω στο κινούμενο σώμα ώστε να παραχθεί η τελική ταχύτηα.Μην ξεχνούμε ότι στην σύγχρονη μηχανκήκανένα αεροπλα΄νο δεν πετά χωρίς την αντίσταση του αέρα.
Το σημαντικό είναι ότι μέσα από όλα αυτά ο άνθρωπος κατάλαβε ότι όλα γύρω του αλλάζουν και κάποια στιγμή κατάλαβε ότι και αυτός ως έλλογο ον μπορεί να αλλάξει.Αυτη η ποιοτική και νοητική κίνηση ήταν η εσωτερική ανθρώπινη κίνηση που δημιούργησε τον ανθρώπινο πολιτισμό,όπως η εξωτερική τοπική μαζική κίνηση δημιουργεί το σύμπαν.
3.Αναφορά στους σχολιαστές του Αριστοτέλη σε θέματα κίνησης στην υπερσελήνια και υποσελήνια περιοχή.
Πριν να αναφερθούμε στους πιο σημαντικούς σχολιαστές του Αριστοτέλη θα πρέπει να αναφέρουμε τους βασικούς πυλώνες πανω στους οποίους χτίσθηκε ο σχολιασμός του Σταγειρίτη φιλοσόφου.Συζητάμε παντα για την μεταχριστιανική εποχή άρα υπήρξε σε πρώτο χρόνο η μεγάλη προσπάθεια εκ μέρους των σχολιαστών του φιλοσόφου να εναρμονίσουν-ή όχι –τη φιλοσοφία του με την επικρατούσα χριστιανική θεολογία.
Τα θέματα εναρμόνισης –ή βέβαια σύγκρουσης-ανάμεσα στην Αριστοτέλεια φιλοσοφία και στην χριστιανική θεολογία είναι το θέμα της δημιουργίας ή μη του κόσμου,η αιωνιότητα ή όχι του κόσμου,η αιωνιότητα της ψυχής,η φύση του κινούντος(του θεού εν προκειμένω)τα όρια τελικά της ανθρώπινης σκέψης και δυνατότητας.
Σωστά λοιπόν ο Αλβέρτος οργάνωσε το σχολιασμό του πάνω στον Αριστοτέλη στη βάση ότι η φιλοσοφική μεθοδολογία μπορεί να βοηθήσει τη θεολογία να διατυπώσει τις θείες αλήθειες της.Πάνω σε αυτό το ορθολογικό του πρόγραμμα ο Αλβέρτος διατύπωσε την άποψη ότι ο Θεός αποτελεί το έσχατο αίτιο,και θα πρέπει μέσα από τη γνώση της φυσικής αιτιότητας ο φιλόσοφος να ανακαλύπτει αλήθειες που κρύβονται στον περιβάλλοντα κόσμο.Ο Θεός μέσα από έναν αυτεγνωσμένο Αριστοτελικά άνθρωπο,που κατάλαβε την σωστή πνευματική και ηθική κίνηση προωθεί όλα τα σχέδια.Ο Αλβέρτος πιστός στην αιτιοκρατία του Αριστοτέλη θεώρησε σωστό να ασχολείται ο φιλόσοφος με την φυσική αιτιότητα διότι αυτή θα προχωρήσει το πρόσωπο μπροστά,και όχι τόσο με την θεία αιτιότητα η οποία εν πολλοίς είναι προϊόν αποκάλυψης και πολλές φορές παρερμηνεύεται από τον άνθρωπο.Εξ άλλου μέσα από την φυσική αιτιότητα ανιχνεύεται και η θεία αιτιότητα.Εδώ διαφαίνεται η ίδια ισορροπία ανάμεσα στους δύο άνδρες.Όπως οΑριστοτέλης εισήγαγε το πρώτο κινούν ακίνητο για τον ουρανό και τη φύση του πράγματος για τη γη,με τον ίδιο τρόπο ο Αλβέρτος διακρίνει την θεία αιτιότητα της υπερσελήνιας περιοχής αλλά και τη φυσική αιτιότητα της υποσελήνιας περιοχής.Απλά η εισαγωγή του προσωπικού χριστιανικού θεού κάνει τον άνθρωπο πιο συγκεκριμένο στα βήματά του,στις κινήσεις του και στους σκοπούς του.
Στον ίδιο δρόμο κινήθηκε και ο περίφημος Θωμάς ο Ακινάτης.Η αριστοτελική φιλοσοφία και η χριστιανική θεολογία προχωρούν προς την αλήθεια απλά χρησιμοποιούν διαφορετική μέθοδο προς αυτή.Με βάση όμως το ότι η φιλοσοφία μέσα από την φυσική αναλογία και τη μελέτη αυτής μπορεί να πλησιάσει το θαύμα του θεού που λέγεται άνθρωπος και κόσμος η Αριστοτέλεια φιλοσοφία μπορεί να εναρμονισθεί με την χριστιανική θεολογία.Για παράδειγμα ο Δημιουργός μπορεί να αποκαλυφθεί-οπότε δεν συζητάμε για καμμία αποδεικτική διαδικασία-αλλά μπορεί και μέσα από το θαύμα του κόσμου να αποδειχθεί μέσα από Αριστοτέλειες φυσικές περιγραφές και αναλογίες.Ο υπερσελήνιος κόσμος είναι ο κόσμος του θεού και η υποσελήνια περιοχή η γη όπου ο άνθρωπος καταλαβαίνει αναλογικά την τελειότητα του άνω κόσμου και προσπαθεί μέσα από την ηθική κίνηση να την ακολουθήσει.
Στα σημαντικά θέματα της αιωνιότητας του κόσμου και της αθανασίας της ψυχής ο Θωμάς πήρε την απόλυτα συνεπή και μέση θέση ανάμεσα στη χριστιανική θεολογία και στην Αριστοτέλεια φιλοσοφία.Το δημιούργημα δεν αποτελεί αντίφαση να είναι αιώνιο διότι ανανεώνεται συνεχώς από τη βούληση του δημιουργού του-πλήρης εναρμόνιση με τον Αριστοτέλη και τους προσωκρατικούς οι οποίοι μέσα από την απουσία δημιουργού διέβλεπαν την ψιλή αιωνιότητα αυτού του κόσμου καιτων σφαιρών του.
Πράγματι και όπως είπε ο Αριστοτέλης η ψυχή είναι η μορφή σώματος.Αλλά μπορεί μια υπάρχει ως αέρινη και πνευματική ουσία ανεξάρτητα από αυτό ως κάτι πραγματικά το αιώνιο.
Τελικά οι σχολιαστές του Αριστοτέλους μέσα από την προσπάθειά τους να τον εναρμονίσουν με την επικρατούσα χριστιανική θρησκεία βοήθησαν στην σωτηρία και στην μέσα στα χρόνια διάδοση της σημαντικής φιλοσοφίας του.
4.Συμπεράσματα.
Ο ανθρωποκεντρικός πολιτισμός των Αρχαίων Ελλήνων μπόρεσε και εκφράσθηκε μέσα από την φιλοσοφία της κίνησης στη σκέψη του Αριστοτέλη.Ο άνθρωπος κατάλαβε τον τρόπο με τον οποίο κινείται το ανώτερο και το κατώτερο σύμπαν(υπέρσελήνια και υποσελήνια περιοχή).Ήταν θέμα χρόνου –και μέσα από την ηθική φιλοσοφία του Αριστοτέλη όπως αυτή παραδίδεται στα Ηθικά Νικομάχεια-ο άνθρωπος να προσωποποιήσει αυτή την κίνηση στον εαυτό του παράγοντας τη δική του πνευματική και ηθική κίνηση προς το Αγαθό.Ουσιαστικά την κίνηση προς τον πραγματικό ανθρώπινο πολιτισμό.
Βιβλιογραφία.
1.D.C.Lindberg,Οι απαρχές της δυτικής επιστήμης.Η φιλοσοφική,θρησκευτική και θεσμική θεώρηση της Ευρωπαϊκής Επιστημονικής Παράδοσης,600 π.Χ-1450 μ.Χ.,Πανεπιστημιακές εκδόσεις Ε.Μ.Π.
B.Δ.Μακρυπούλιας,δρ.φιλοσοφίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
vasilios888@yahoo.gr