Ιστορία, γ΄γυμνασίου. Η αρχή των εθνοτήτων. Κείμενα.

 

 

1.Ως αρχή γεννήθηκε από την επιδίωξη συγκέντρωση όλων των ομοεθνών σε ένα κράτος.Σύμφωνα με αυτή την αρχή,πληθυσμοί που ανήκουν στο ίδιο έθνος έχουν το δικαίωμα να ιδρύσουν ενιαίο κράτος και πληθυσμοί έθνους διαφορετικού από εκείνο που αποτελεί την πλειονότητα των κατοίκων ενός κράτους έχουν το δικαίωμα να αποσχιστούν.Κατά την αρχή των εθνοτήτων,που συνδέεται με το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης των λαών,στα όρια του κράτους πρέπει να συμπίμπτουν με τα όρια του έθνους.Ως αρχή υπήρξε ουσιώδες στοιχείο του οπλοστασίου των ιδεών της γαλλικής επανάστασης και θεωρήθηκε ως απόλυτα φυσική συνέπεια της αξίωσης των πολιτών για την αναγνώριση και προστασία των δικαιωμάτων τους.

 

2. Κάποια σχετικά τεκμήρια: στους Ολυμπιακούς Αγώνες, συμμετείχαν μόνο όσοι ήταν Έλληνες και την ευθύνη της εξακρίβωσης της καταγωγής των αθλητών, επιφορτίζονταν οι γνωστοί Ελλανοδίκες, ή Ελληνοδίκες (Έλλην+δίκη).  Στον «Πανηγυρικό» που εκφώνησε προς τους  Αθηναίους ο Ισοκράτης, αναφέρεται σαφέστατα στο γένος των Ελλήνων: «Τοσούτον δ’ απολέλοιπεν η πόλις ημών περί το φρονείν και λέγειν τους άλλους ανθρώπους, ώσθ’ οι ταύτης μαθηταί των άλλων διδάσκαλοι γεγόνασιν και το των Ελλήνων όνομα πεποίηκεν μηκέτι του γένους, αλλά της διανοίας δοκείν είναι και μάλλον Έλληνας καλείσθαι τους της παιδεύσεως της ημετέρας ή τους της κοινής φύσεως μετέχοντας.» (Πανηγυρικός, 50). «Είναι τόσο μεγάλη η απόσταση που χωρίζει την πολιτεία μας από μας μας ανθρώπους ως μας την πνευματική ανάπτυξη και την τέχνη του λόγου, ώστε οι μαθητές μας έχουν γίνει διδάσκαλοι των άλλων και κατόρθωσε ώστε το όνομα των Ελλήνων να είναι σύμβολο όχι πλέον μας καταγωγής αλλά μας πνευματικής κατάστασης, και να ονομάζονται Έλληνες εκείνοι που παίρνουν τη δική μας μόρφωση και όχι αυτοί που έχουν την ίδια καταγωγή».

3 H Nationalité (εθνικότητα) εμφανίστηκε στο πρώτο τρίτο του 19ου αιώνα. Χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τη Μαντάμ ντε Σταλ στο βιβλίο της Περί της Γερμανίας που κυκλοφόρησε το 1810. Θα εξαπλωθεί όμως γύρω στα 1830, με την ακόλουθη έννοια: «κατάσταση ενός συνόλου ανθρώπων που, λόγω κοινής προέλευσης, παραδόσεων και συμφερόντων, συγκροτούν πράγματι, ή αποβλέπουν να συγκροτήσουν, ένα έθνος ξεχωριστό από τα άλλα» (Λεξικό της Ακαδημίας / Dictionnaire de l’Académie). Επομένως, την επαύριον των συνθηκών του 1815, οι οποίες ανακατανέμουν τα εδάφη και τους λαούς της Ευρώπης ανάμεσα στους νικητές του Ναπολέοντα, πολλά «έθνη» δεν αποτελούν κράτη, είτε γιατί συχνά βρίσκονται ενταγμένα σε ένα πολιτικό οικοδόμημα που περιλαμβάνει κι άλλα στοιχεία (Αυτοκρατορία της Αυστρίας) είτε, αντιθέτως, γιατί το έθνος είναι διεσπαρμένο σε διάφορα κράτη (πολωνικό, ιταλικό, γερμανικό έθνος). Η αρχή των εθνικοτήτων στηρίζεται ακριβώς στη θεωρία ότι το κράτος πρέπει να συμπίπτει με το έθνος, και το κίνημα των εθνών του 19ου αιώνα έχει ως αντικείμενο την  πραγματοποίηση αυτής της συνένωσης για τη συγκρότηση εθνικών κρατών.