Τώρα που τελείωσαν οι Πανελλαδικές εξετάσεις…

 

Τώρα που τελείωσαν οι Πανελλαδικές  εξετάσεις…

Οι Πανελλαδικές εξετάσεις 2023-2024 ανήκουν στο παρελθόν. Είναι και αυτές παρελθόν όπως οι προηγούμενες των προηγουμένων ετών. Ανακοινώθηκαν και πάλι οι γενικοί στατιστικοί μέσοι όροι: ας συζητήσουμε για την Έκθεση: και πάλι το 13% (περίπου) έγραψε κάτω από τη βάση. Αμέσως ξεκίνησαν τα σχόλια: ο κοινός παρονομαστής των σχολίων είναι ο εξής: δεν γίνεται δουλειά στα σχολεία, τα παιδιά μας δεν μαθαίνουν γράμματα, το επίπεδο πέφτει κ.λ.π.

Νομίζω ότι υπάρχει δίκαιο ή μορφή δικαίου στον παραπάνω κοινό παρονομαστή. Όντως είναι αποκαρδιωτικό το 13% των διαγωνιζομένων μαθητών να γράφουν σε μάθημα  Έκφρασης και Γνώμης κάτω από τη βάση: Συζητούμε για περίπου 10.000 περίπου μαθητές. Όντως επίσης υπάρχει ευθύνη και των εκπαιδευτικών (αν και όσοι εύκολα οδηγούνται σε σχόλια είναι φανερό ότι ούτε 1 ώρα δεν έχουν διδάξει σε αίθουσα Ελληνικού Γυμνασίου ή Λυκείου ώστε να διαπιστώσουν τις συνθήκες δουλειάς, εκπαιδευτικής δουλειάς του Έλληνος εκπαιδευτικού).

Όλοι όμως οι επικριτές αγνοούν κάποια σημαντικά πράγματα (ίσως διαπιστώσεις) τις οποίες εδώ προτιθέμεθα να διατυπώσουμε. Κατ΄αρχάς η Έκθεση δεν είναι πλέον μάθημα παραγωγής λόγου: έχει αρκετή θεωρία και ασκήσεις, άρα κάποιος μαθητής απλά μπορεί να εκφρασθεί πολύ καλά απλά όμως μπορεί να μην έχει διαβάσει τη θεωρία ώστε να απαντήσει σε ασκήσεις (όπως στην Ιστορία και στα Μαθηματικά): άρα η Έκθεση δεν αντιπροσωπεύει την ικανότητα παραγωγής λόγου (μόνο) αντιπροσωπεύει και το βαθμό μελέτης: είναι δυνατόν λοιπόν κάποιος μαθητής με πολύ καλό λέγειν αλλά επειδή δεν έχει  διαβάσει τη θεωρία του μαθήματος να μην γράψει: άρα μειώνονται και οι ευθύνες των εκπαιδευτικών, οι οποίοι έμαθαν στο μαθητή Έκφραση και Λόγο, απλά εκείνος δεν μελέτησε κατά μόνας.

Το λάθος των επικριτών όμως δεν ευρίσκεται μόνον σε αυτό το σημείο: Το σχολείο πλέον, ευρισκόμενο στην ψηφιακή εποχή αποτελεί για το παιδί όχι μονόδρομο αλλά επιλογή: υπάρχουν πάμπολλες πλέον πηγές γνώσης: οι εκπαιδευτικοί πασχίζουν να προσφέρουν στα παιδιά ό,τι παραπάνω  μπορούν αλλά είναι εποχή όπου το παιδί μπορεί χωρίς να ασχοληθεί με το σχολείο να επιτύχει λαμπρή  επαγγελματική καριέρα: άρα η ίδια η ζωή έχει ακυρώσει την Έκθεση, πλέονη γλώσσα έχει χάσει τον οντολογικό γνωσιολογικό και αξιακό χαρακτήρα της, έχει καταστή απλό επικοινωνιακό μέγεθος, άρα το σχολείο δεν μπορεί να εμβαθύνει στη γλώσσα ως φορέα νοημάτων και ηθών: ενσυνειδήτως οι μαθητές επιλέγουν τη γλώσσα ως επικοινωνία (όπως συνέβη με τα ιερογλυφικά) η γλώσσα μάλιστα σήμερα ψηφιακώς αντικαθίσταται από εικονίδια και συντομογραφίες: άρα η Έκθεση είναι περιττή στη ζωή των παιδιών: δεν τους χρειάζεται: οι επικριτές των εκπαιδευτικών ας γυρίσουν 70 χρόνια πίσω και ας σκεφθούν ότι τα παιδιά αποτύγχαναν σε γενικές εξετάσεις στην έκθεση όταν αυτή ήταν γλώσσα ιδεών και αξιών, όταν ετίθετο ως αρχαίο ρητό, όταν οι μαθητές την είχαν πραγματική ανάγκη και δεν μπορούσαν όμως να ανταποκριθούν: διότι το σχολείο είναι σαν την Εκκλησία: πολλοί οι κλητοί ολίγοι δε οι εκλεκτοί: και αυτό δεν αλλάζει από εποχή σε εποχή.

Όσοι διαμαρτύρονται για τα αποτελέσματα των Πανελλαδικών εξετάσεων (ειδικά στην Έκθεση) ξεχνούν σημαντικά Ιστορικά θέσφατα: η παιδεία του σχολείου δεν έχει καμμία σχέση  με την πρώτη παιδεία της Ιδέας του Όλου (η κληρονομική φυσις του παιδιού) με  την πρώτη παιδεία της Φύσης ( οι εγγενείς τάσεις του παιδιού) με την πρώτη παιδεία που παρέχει η οικογένεια στο παιδί: το σχολείο αποτελεί συνέχεια της οικογένειας: άρα σε μία εποχή όπου διαλύεται η πυρηνική οικογένεια το σχολείο αδυνατεί να παράσχει παιδεία ικανή να καλύψει την γκρεμισθείσα γέφυρα ανάμεσα στην οικογένεια ως φορέως παιδείας και στη σχολική παρασχεθείσα παιδεία. Το κενό αυτό δεν καλύπτεται: άρα οι εκπαιδευτικοί δεν χρειάζεται να κατηγορούνται γενικώς αλλά κατά περίπτωση (εάν έχουν στα χέρια τους ένα χαρισματικό μαθητή ο οποίος έχει λάβει την πρώτη παιδεία από την οικογένειά του και δεν καταφέρνουν να τον εξελίξουν έτι περαιτέρω): άρα οι επικριτές διαπράττουν το παρακάτω λάθος: το σχολείο ως συνέχεια της οικογένειάς παρέχει παιδεία ωρίμανσης και εξέλιξης σε ήδη τεθείσες βάσεις: οι μαθητές οι οποίοι δεν λαμβάνουν από το σχολείο όσα πρέπει απλά δεν εξελίσσονται, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν έχουν ήδη εκ φύσεως και εκ της οικογενειάς τους Παιδεία: για αυτό το Ελληνικό Έθνος μεγαλούργησε όχι όταν είχε σχολεία αλλά όταν είχε Εθνική Φυσική παιδεία: το 1821 (και σύμφωνα με το Μακρυγιάννη και τον Κολοκοτρώνη) το έκαναν αμόρφωτοι άνθρωποι αλλά μορφωμένοι εκ Φύσεως και εξ οικογενείας, άνθρωποι που θα έγραφαν στην Έκθεση άσχημα αλλά είχαν Εθνική και Θρησκευτική (από την Παράδοση και την Οικογένεια) παιδεία.

Άρα η κακή επίδοση στην Έκθεση δεν σημαίνει όλα όσα θέλουν βαρυγδούπως κάποιοι να είπουν, αρκεί όμως να υπάρχει Εθνική Παράδοση (ως διαρκές διαχρονικό αποθετήριο γνώσεων) και οικογένεια. Σε αυτό θα πρέπει να προβληματισθούν και οι επικριτές: ως οικογενειάρχες και μέλη  της Ελληνικής πραγματικότητος δίδουν στα παιδιά τους όλα τα εφόδια που χρειάζονται για τη σωστή Παιδεία των παιδιών τους: διότι και αυτοί έχουν μερίδιο ευθύνης για τον κακό βαθμό στην Έκθεση: πόσα βιβλία ως γονείς  αγόρασαν στα παιδιά τους: γιατί τους αγόρασαν κινητο τηλέφωνο σε μικρή ηλικία; Τους μεταλαμπάδευσαν την Εθνική και θρησκευτική παράδοση της Πατρίδος τους;

Επίσης: σημαντικό στοχείο στην Αρχαία Αθήνα, του κλεινού άστεως, του πρυτανείου σοφίας, ήταν η Αγορά: εκεί όλοι ήταν δάσκαλοι και μαθητές. Στη σημερινή εποχή η Αγορά είναι η τηλεόραση, το διαδίκτυο, οι εφημερίδες. Οι επικριτές οι οποίοι λένε ότι οι εκπαιδευτικοί δεν κάνουν καλά τη δουλειά τους, ποια συμμετοχή έχουν στη σύγχρονη Αγορά. Πότε έκαναν δημιουργικές παρεμβάσεις παιδείας και εξέλιξης, κυρίως τι απήχηση είχε αυτή στους νέους: διότι σε αυτό ομοιάζουν με τους καθηγητές: προσπαθούν αλλά δεν ευρίσκουν αντίκρυσμα, άρα η ευθύνη μερίζεται, ελαχιστοποιείται, απολλύεται.

Η παιδεία του σχολείου είναι μέρος της όλης παιδείας του ατόμου: το ότι οι μαθητές έγραψαν κάτω από τη βάση στην έκθεση είναι μέρος και τμήμα του δρόμου ωρίμανσής των: μπορεί σταδιακά να ωριμάσουν, να αυτοδιαβάσουν και να καλύψουν αυτοβούλως το χαμένο έδαφος: το σημαντικό δεν είναι η έκθεση: είναι η απώλεια της συλλογικής Εθνικής παιδείας η οποία διαλύει την Παράδοση και την ιστορική συνέχεια της Ελλάδος. Σε αυτό έχουν ευθύνη και οι εκπαιδευτικοί και οι επικριτές των εκπαιδευτικών: η παιδεία που λυτρώνει ένα Έθνος και εξελίσσει ένα Κράτος είναι η σχολική αλλά όχι μόνον: είναι η συμπαντική, η φυσική, η οικογενειακή, η κοινωνική, η θρησκευτική: άρα ο βαθμός της Έκθεσης θα πρέπει να τοποθετηθεί στο σωστό μέρος στο πάζλ της όλης προσωπικότητας του μαθητού: το προσπάθησε ο Πλάτων στον Πρωταγόρα να το είπει: οι αρετές είναι αντικειμενικές και αποκτώνται δια βίου: δεν είναι τυχαίο ότι οι Αθηναίοι διέπραξαν τις απανθρωπίες που λέγει ο Θουκυδίδης όταν είχαν υψηλό βαθμό σχολικής παιδείας (όταν οι Αθηναίοι έγραφαν σε γραπτά άριστα): διότι η παιδεία του ανθρώπου είναι εκ του Όντος, διά της Φύσεως και της Οικογενείας, του σχολείου της κοινωνίας της Εκκλησίας, του χώρου δουλειάς , των καθημερινών συναναστροφών.

Άρα αντί να επικρίνεται ο εκπαιδευτικός θα πρέπει νααναπτυχθεί ένα δίκτυο εκπαιδευτικών συνεργασιών από την  οικογένεια διά του σχολείου προς την κοινωνία: η παιδεία είναι τόσο αχανές μέγεθος ώστε όλοι είμαστε υπεύθυνοι έναντι αυτού: κυρίως όμως η παιδεία ως παροχή πληροφοριών δεν σε κάνει καλύτερο άνθρωπο: οι ιεροεξεταστές έγραφαν καλές εκθέσεις πρίν να ευτελίσουν τον μέγα Τζιοβάννι Μπρούνο στην πυρά, οι Αθηναίοι ήταν πολύ μορφωμένοι όταν έπρατταν τα αίσχη που περιγράφει ο Θουκυδίδης στα Σικελικά του. Επί της ουσίας και πέρα από επιφανειακές κριτικές ατέρμονες και ατελέσφορες: Η παιδεία του παιδιού δεν έχει να κάνει με την Έκθεση: αυτό είναι δείκτης: ένας από τους πολλούς δείκτες: έχει να κάνει με τη διηνεκή προσπάθεια των παππούδων και γιγιάδων, γονέων, δασκάλων, κοινωνίας, να οδηγήσει το νέο άνθρωπο εσωτερικά (με την αυτεγνωσμένη ανάπτυξη των αρετών) και εξωτερικά (με την απόκτηση δεξιοτήτων) στο να είναι ένας συνεπής Άνθρωπος σε σχέση με την Ιδέα του Καλού, τη Φύση, τον Εαυτό του και τους Άλλους.Πολλοί αριστούχοι στην Έκθεση μπορεί να αποδειχθούν μακάβριοι άνθρωποι ενώ πολλοί υστερήσαντες στην Έκθεση μπορεί αποτελεσματικά να βοηθήσουν την ανθρωπότητα: ένα εξεταστικό σύστημα δεν αποδεικνύει τίποτε παραπάνω από αυτό που φαίνεται: ο Άνθρωπος όμως είναι ένα συνεχώς εξελισσόμενο μέγεθος και σε αυτό όλοι  μπορούμε να προσφέρουμε την καλυτέρα δυνατή συνέχεια και εξέλιξη: Η τελική πράξη και συμμετοχή του ανθρώπου στον κοσμο και στους άλλους βαθμολογείται και όχι ένα απλό γραπτό σε κάποιες εξετάσεις.