Έκθεση έκφραση β΄λυκείου: Δημοσιογραφική δεοντολογία:

 

Θέμα: « Μερικές από τις βασικές αρχές που περιλαμβάνονται στον ηθικό κώδικα των δημοσιογράφων είναι η κοινωνική ευθύνη και η επαγγελματική ακεραιότητα του δημοσιογράφου, ο σεβασμός της ιδιωτικής ζωής και της αξιοπρέπειας του ανθρώπου, ο σεβασμός του δημοσίου συμφέροντος και η δυνατότητα του κοινού να έχει πρόσβαση και συμμετοχή στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Σε ένα κείμενο δικό σας να αναλύσετε αυτές τις αρχές».

Ανάλυση του θέματος:

Πρόλογος:

Αναντίρρητα ο ρόλος των δημοσιογράφων κρίνεται ως ιδιαίτερα σημαντικός πόσο μάλλον στην εποχή μας η οποία χαρακτηρίζεται ως εποχή της πληροφορίας. Και είναι σημαντικός επειδή πλέον και οι δημοσιογράφοι με τις ειδήσεις και τις πληροφορίες που επιλέγουν και προβάλλουν μπορούν να διαμορφώσουν πρότυπα και να επηρεάσουν τις ζωές και τις βουλήσεις  των πολιτών. Άρα λόγω της καταλυτικής τους επίδρασης επιβάλλεται να υφίσταται και να τηρείται και ένας κώδικας δεοντολογίας.

Κύριο μέρος:

Ανάλυση αρχών δημοσιογραφικής δεοντολογίας:

Α) κοινωνική ευθύνη:

Α) ενημέρωση των πολιτών ως προς τις τρέχουσες κοινωνικές εξελίξεις και εξώθησή τους προς συμμετοχή τους στα κοινά.

Β) παρουσίαση των παθογενών φαινομένων (βία, ναρκωτικά, περιθωριακή δράση κ.α)και των επιπτώσεών τους προς ευαισθητοποίηση των πολιτών ώστε να αποφύγουν τη μιμητική διάπραξή τους αλλά και για να τα αντιμετωπίσουν και τελικά να τα εξαλείψουν.

Γ) εντοπισμός των ανισοτήτων, των αδικιών, των αναξιοκρατικών και αδιαφανών πράξεων, των διχαστικών πρακτικών και ο στιγματισμός τους.

Δ)αποφυγή της άγονης αμφισβήτησης θεσμών και κανόνων της κοινωνίας γιατί προκαλούνται στους πολίτες αισθήματα δυσφορίας ασέβειας και απαξίωσής τους έναντί σε όλα αυτά και κατ΄επέκταση επέρχεται άναρχη και ανεύθυνη συμπεριφορά η οποία υπονομεύει την κοινωνική ευρυθμία.

Ε) αποστασιοποίηση από δημοσιεύματα που απεικονίζουν πάντα μία μαύρη εκδοχή της πραγματικότητας ώστε να μην προκαλούνται απαισιόδοξα αισθήματα στους πολίτες οι οποίοι υπό τέτοια ψυχολογία οδηγούνται σε παθητική συμπεριφορά και κοινωνική παραίτηση.

Στ) απομάκρυνση από φανατικά κηρύγματα που λειτουργούν διχαστικά στον κοινωνικό κορμό και προσπάθεια επίτευξης ομόνοιας προς εξασφάλιση της κοινωνικής ομόνοιας και ομαλότητας.

Β) Επαγγελματική ακεραιότητα:

Α) συνειδητοποίηση από μέρους των δημοσιογράφων του ότι ασκούν ένα κοινωνικό λειτούργημα και ότι πρέπει να επιδεικνύουν ηθική συμπεριφορά (εντιμότητα, ειλικρίνεια, σεβασμός προς το πρόσωπο του πολίτη κ.α).

Β) απεξάρτηση από κοινωνικά και οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα που κινητοποιούν μηχανισμούς προπαγάνδας και διαστρεβλώνουν την αλήθεια.

Γ) αντικειμενικότητα, πολυπρισματική και ουσιαστική παρουσίαση των γεγονότων, απαγκίστρωση από φανατισμούς και στερεότυπα.

Δ)αποφυγή διαπλοκής γεγονότος και προσωπικού σχολιασμού κατά την παρουσίαση μιάς είδησης γιατί κάτι τέτοιο προκαλεί συγχύσεις ως προς την ακριβή αποτύπωση μιάς πραγματικότητας και μπορεί να παρασύρει τους δέκτες σε απόψεις σύμφωνα με τα υποκειμενικά κριτήρια του δημοσιογράφου στερώντας το αναφαίρετο δικαίωμα των πολιτών για κριτική επεξεργασία και περαιτέρω εκτίμηση των μηνυμάτων- πληροφοριών.

Ε)διασταύρωση της αλήθειας-εγκυρότητας των πηγών πληροφόρησης του δημοσιογράφου και έπειτα δημοσιοποίηση των πληροφοριών ειδήσεων.

Στ) αντίσταση σε φαινόμενα λογοκλοπής.

Γ) Σεβασμός του ιδιωτικού βίου.

Α) σεβασμός στις προσωπικές στιγμές και στα ατομικά δεδομένα τόσο των επωνύμων όσο και των μη διασήμων πολιτών.

Β)άρση κάθε προσπάθειας εκμετάλλευσης του ανθρωπίνου πόνου και της δυστυχίας προς επίτευξη υψηλών ποσοστών τηλεθέασης.

Γ) επιτρεπτή κρίνεται η παραβίαση του ιδιωτικού βίου μόνον εκείνων των ατόμων που επηρεάζουν με τις προσωπικές τους επιλογές αρνητικά και το κοινωνικό σύνολο (ωστόσο αυτή η παραβίαση θα πρέπει να είναι συντεταγμένη με τα νομικά πλαίσια και να περιορίζεται αποκλειστικά στα χαρακτηριστικά του αρνητικού συμβάντος χωρίς να επεκτείνεται και σε άλλες πτυχές της ζωής του συγκεκριμένου ατόμου.

Δ) Δημόσιο συμφέρον:

Α) έλεγχος των διαχειριστών εξουσίας προς αποτροπή τους από καταχρήσεις και προβολή των όποιων εντοπισθέντων ατασθαλιών ασυδοσιών και αυθαιρεσιών των ιθυνόντων.

Β) παρουσίαση στο κοινό των παρεκκλίσεων των πολιτών από τις προγραμματικές τους δεσμεύσεις.

Γ) αποκάλυψη των επιζημίων οικονομικών συμβάσεων για το κράτος και κάθε διαπλεκόμενης και πολιτειακής σχέσης των πολιτικών.

Δ)διακριτικότητα έναντι γεγονότων που τελούν υπό εξέλιξη και αφορούν θέματα αστυνομίας, δικαιοσύνης, διπλωματίας και εθνικής πολιτικής (δημοσιοποίησή τους μετά το πέρας τους και εφόσον το επιτρέπουν οι συνθήκες).

Ε) Συμμετοχή των πολιτών στα ΜΜΕ.

Είναι επιβεβλητέα η συμμετοχή των πολιτών στα ΜΜΕ και η δυνατότητα έκφρασης της άποψης των πολιτών ώστε να αποδεικνύεται η δημοκρατικότητα, η πολυφωνία, ο πλουραλισμός των ιδεών και η απομάκρυνση από ολοκληρωτικές μεθόδους. Η ελευθεροστομία λοιπόν των πολιτών μέσω των ΜΜΕ μπορεί να επιτευχθεί μέσα από τη συμμετοχή τους σε δημοσιογραφικές εκπομπές, με τηλεφωνικές παρεμβάσεις , με αποστολή επιστολών, με ρεπορτάζ των δημοσιογράφων σε δημόσιους χώρους, με δημοσκοπήσεις κ.α.

Επίλογος.

Γίνεται επομένως αντιληπτό ότι μόνον εάν οι παραπάνω δεοντολογικές αρχές εφαρμοσθούν, η δημοσιογραφία θα μπορέσει να αντεπεξέλθει στο δύσκολο έργο της αυτό της ολοκληρωμένης και αντικειμενικής ειδησεογραφίας.Και κάτι τέτοιο δεν είναι χάρισμα, δώρο της φύσης, αλλά συνεχής και αδιάλειπτος αγώνας.