Κριτική του Πλατωνικού Παρμενίδου.
Ο διάλογος του Πλάτωνος «Παρμενίδης» είναι ένας εξαιρετικά
σημαντικός Πλατωνικός διάλογος διότι είναι αυτός ο οποίος αντιπροσωπεύει την
κορυφαία μεταφυσική στιγμή του φιλοσόφου: σε αυτόν τον διάλογο ο Πλάτων
κατασκευάζει το λογικό επινόημα του Ενός το οποίο θα αποτελέσει τη βάση των
επερχομένων μονοθεϊσμών και του Νεοπλατωνισμού, των συστημάτων δηλαδή τα οποία
θα κυβερνήσουν τον άνθρωπο και τον κόσμο.
Ο Πλάτων απαρνείται τον Ελληνικό Οντολογισμό και συντάσσεται
με την υφέρπουσα ανατολική δοξασία νοητικής κατασκευής ενός ανυπάρκτου
οντολογικώς μεγέθους του Ενός. Τι πραγματικά σημαίνει το Έν; Οντολογικώς τίποτε.
Για τον κόσμο μας όμως (αυτό το γνωρίζει ο Πλάτων) σημαίνει πολλά: τα οποία όλα
φαίνονται μέσα στον «Παρμενίδη»: ακινητοποιεί την οντολογική πορεία, αποθεώνει
την παρούσα διάσταση, καθιστά τον άνθρωπο κέντρο ενός δικού του
κατασκευασμένου Ενός, αποκόπτει τον
άνθρωπο και τον κόσμο από τη συμπαντική ροή, κατασκευάζει μία Γαία κέντρο ενός αυθαιρέτου
μεταφυσικού Ενός, σκλαβώνει τον άνθρωπο σε ένα ανύπαρκτο Έν, στερώντας του τη
συμπαντική συνέχεια (αυθύπαρκτος Ελευθερία).
Ο Ελληνικός οντολογισμός απλώνεται στο σύνολο του Όλου, στη
διαδοχή των κόσμων, στον πολυμορφισμό των ανθρώπων, στην πολυδιάσταση του Όντος
(στον κόσμο όπως αυτό ανοίγεται στην Ελληνική Μυθολογία η οποία αποτελεί ισχυρά
ανάμνηση του Οντολογικού Ελληνισμού). Ο Πλάτων μέσα από τον Παρμενίδη διαλύει
αυτή την Οντολογική διαλεκτική, εξαφανίζει την πολυμορφία του Όλου, καλύπτει
την έννοια του οντολογικώς διαφορετικού, αποθεώνει την αρχή της ομοιότητας. Το
κριτήριό του σε αυτόν τον διάλογο είναι η ομοιότης (το Έν είναι το μεγεθος το οποίο συναποτελείται από
όντα όμοια μεταξύ τους).
Επειδή όμως θα πρέπει να προσδιορισθεί αυτή η αρχή της ομοιότητας (σε σχέση με τι μέγεθος δύο
όντα είναι και θεωρούνται όμοια μεταξύ τους;) ο Πλάτωνας ανακαλύπτει και
αναλύει (και στο διάλογο αυτόν) τη θεωρία των ιδεών (η οποία δεν έχει κανένα
οντολογικό έρεισμα, έρχεται από τα βάθη της Ανατολής, μέσα από την έννοια της ανατολικής
δεσποτείας η οποία στηρίχθηκε στην ιδέα ότι ο Έν επικρατεί των πολλών όπως ο
Ήλιος επικρατεί των όντων της Γής): στον
Ελληνικό Οντολογισμό, στον Ελληνικό Παγανιστικό
Οντολογισμό δεν υπάρχει ή έννοια της ιδέας, υπάρχει η έννοια της άμεσης ενορατικής μέθεξης
στο Ήδη υπάρχον το οποίο ως δύναμις σε κατευθύνει στη συμπαντική ροή.
Τι είναι όμως ιδέα; Εκ του ρήματος ορώ: ιδέα είναι η
αυθαίρετος αισθητική διαδικασία διά της οποίας οι άνθρωποι λαμβάνει στο νού του
όσα βλέπει αισθητικώς, τα ενοποιεί σε σχέση με κοινά μεγέθη (100 κόκκινα
τριαντάφυλλα γεννούν την ιδέα του
κοκκίνου) αυτό το κοινό μέγεθος εισέρχεται στο νού και εκεί διαχρονικά
καθιερώνεται ως πνευματικό μέγεθος το οποίο στηρίζεται στην όραση άρα εκ του
ορώ=ιδέα.
Ο Πλάτων αποθεώνοντας την κίνησιν, προσπαθεί να ενοποιήσει τα πολλά. Ο σκοπός του είναι φανερός: ζεί στην εποχή των επαγωγικών και οριστικών λόγων του δασκάλου του Σωκράτους: η Ανατολή (την οποία γνωρίζει πολύ καλά) έχει καταλήξει στην έννοια ενός κεντρικού μεγέθους όπως είναι ο Θεός: ο Όμηρος επίσης έχει καταλήξει και αυτός σε τρείς βασικές δυνάμεις (οι οποίες εύκολα ενοποιούνται σε μία: Δίας (δύναμις) Ερμής (πληροφορία συνεκτική) Αθηνά(Σοφία): ο Πλάτων προχωρεί στονΠαρμενίδη σε αυτό το οποίο θα αποτελέσει την εξουσιαστικά βάση των επερχομένων μονοθεϊσμών: ενοποιεί με κριτήριο την ομοιότητα των αρχών και αξιών όλες τις δοξασίες, τις πίστεις, τις αισθήσεις, τις αναμνήσεις και ελπίδες των ανθρώπων: γεννά στο μυαλό του (διότι οντολογικώς δεν υπάρχει) το Έν. Απροσδιόριστο μέγεθος, για το οποίο στο διάλογο γίγνεται ένας ατέρμων αγών να υπάρξει: το Πλατωνικό Έν είναι ανυπόστατο οντολογικά διότι δεν έχει καμμία δυνατότητα ο άνθρωπος να γνωρίσει όλα τα όντα ώστε να τα ενώσει ενώπιον ενός φαντασιακού Ενός: ο Πλάτων θεωρεί ότι κάποια μεγέθη μπορεί να τα ενώσει ως Εν κρυπτόμενος πίσω από τη θεωρία των Ιδεών η οποία αντιπροσωπεύει ως θεωρητικό μέγεθος το όλον: όμως μπορώ να γνωρίσω το πάν, μπορώ να έχω άποψη όλων των ιδεών; Σαφώς όχι: άρα ο Πλάτων (στρώνοντας το έδαφος στους μονοθεϊσμούς) κινείται κυρίως αρνητικά: δεν γνωρίζει το όλον ώστε να το μετατρέψει σε Έν, γνωρίζει κάποια όντα τα οποία μετατρέπει σε Έν, με βάση την αρχή της ομοιότητας απορρίπτει ότι δεν του είναι όμοιο σε σχέση με κάτι (μας θυμίζει την παλαιά διαθήκη η οποία απορρίπτει ως ανόμοιο κάθε τι το οποίο ονομάζει διαβολικό (στην ουσία ως διαβολικό ορίζεται το πλατωνικό μη-ον , το πλατωνικό ανόμοιο): ο Πλάτων λοιπόν στον Παρμενίδη κατασκευάζει έναν κόσμο το οποίο εύκολα και πρόθυμα υιοθέτησαν όλοι οι μετέπειτα μονοθεϊσμοί.