Φύλλο εργασίας : Ιστορία β΄λυκείου:

 

Σύμφωνα με τα νέα προγράμματα σπουδών η ιστορία της β΄λυκείου δίδει στους μαθητές τις παρακάτω πληροφορίες:

1.Τρόπο οργάνωσης των κοινωνιών

2.λειτουργία της οικονομίας

3.πληθυσμιακές μεταβολές από την αρχαιότητα έως τη σύγχρονη εποχή.

4.πληροφορίες για το χώρο και το χρόνο

5.τρόποι και μέσα παραγωγής

6.προϊόντα και υπηρεσίες από τη γεωργική εποχή έως τη σύγχρονη βιομηχανική επανάσταση.

7.Εξετάζονται οι κοινωνικές τάξεις και ομάδες

8.επίσης οι μετακινήσεις πληθυσμών.

Έστω λοιπόν ότι θέλω να παρουσιάσω στους μαθητές το κεφάλαιο της ιστορίας β΄λυκείου το οποίο ασχολείται με την αραβική εξάπλωση.

1^ος στόχος: παρουσιάζεται ο τρόπος οργάνωσης της αραβικής κοινωνίας:

Η αραβική κοινωνία ήταν γεωργική και κτηνοτροφική. Ειδικά στα μέρη όπου επικράτησε το ισλάμ (όπως η Αίγυπτος) η γεωργική φύση της οικονομίας έφερε τους ανθρώπους σε στενή επαφή με καραβάνια και πλανόδιους εμπόρους, ώστε η ανταλλαγή ιδεών ήταν εύκολη προκειμένου η Αίγυπτος (λόγω της απομάκρυνσής της εξ΄αιτίας του μονοφυσιτισμού από το βυζάντιο) να επηρεαστεί και να ασπαστεί ευρέως το μωαμεθανισμό.

2^ος στόχος: λειτουργία της οικονομίας.

Η νότιος αραβία είχε γεωργική και κτηνοτροφική οργάνωση και τρόπο οικονομίας: η βόρειος αραβία ήταν νομάδες οι οποίοι μάλιστα ελήστευαν εμπόρους και κατοίκους διαφόρων περιοχών προκειμένου να λάβουν τη λεία τους. Αυτό όμως δικαιολογεί σε μεγάλο βαθμό το ότι ο Μωάμεθ εύκολα σε απλοϊκούς ανθρώπους έσπειρε την πίστη στον Αλλάχ προκειμένου να τους δώσει ένα νέο τρόπο ζωής και παραγωγής αγαθών μέσα από τους κατακτητικούς πολέμους. Δεν υπήρχε οργανωμένη ανεπτυγμένη οικονομία ώστε οι άνθρωποι δύσκολα να υιοθετήσουν ένα νέο τρόπο ζωής μέσα από ένα νέο θρησκευτικό σύστημα το οποίο θα τους ωθούσε και σε ένα άλλο τρόπο ζωής.

3^ος στόχος: πληροφορίες για το χώρο και το χρόνο.

Ο Μωάμεθ ήταν ένας πολυταξιδεμένος οδηγός καραβανιών από τη Μέκκα ο οποίος γνώριζε το χριστιανισμό αλλά και τον ιουδαϊσμό, όλα αυτά τον ώθησαν να ανακαλύψει τον τρόπο ίδρυσης μιάς νέας θρησκείας, του μωαμεθανισμού. Κατηγορώντας τους συμπατριώτες του ως ειδωλολάτρες (ουσιαστικά αυτοί ελάτρευαν τη φύση ώς τέτοια) έφυγε καταδιωκόμενος από τη Μέκκα και κατέφυγε στη Μεδίνα: άρα ο Μωάμεθ είχε να αντιπαλεύσει τον παγανισμό των συμπατριωτών του και να επιβάλει τη θρησκεία ενός συγκεκριμένου θεού. Η ορμητική φύση των Αράβων βοήθησε το Μωάμεθ ώστε να την τρέψει ορμητικά προς την εξάπλωση της νέας θρησκείας του μονοθεϊστικού ισλάμ.

4^ος στόχος: αναφορά και εμπέδωση στην ιστορική σπουδαιότητα των αραβικών κατακτήσεων μέσω του ισλάμ.

Οι αραβικές κατακτήσεις έφεραν το τέλος στην ελληνορωμαϊκή κυριαρχία  στη μεσόγειο στις ακτές της οποίας εμφανίσθηκε πλέον ένας καινούργιος λαός και στρατός. Τη βυζαντινή παντοκρατορία διαδέχθηκε μία συμπαρουσία αράβων και βυζαντινών. Οι βυζαντινοί πλέον υποχώρησαν στην γραμμή Κιλικία-Λυκία- Κύπρος-Κρήτη. Κάθε χρόνο γίνονταν επιδρομές (κούρσες) των αραβικών στόλων με αποτέλεσμα ο πληθυσμός των νησιών του αιγαίου σταδιακά να μειώνεται. Επίσης το εμπόριο άρχισε να περιορίζεται δραματικά. Επίσης από την άλλη πλευρά οι χερσαίες αραβικές επιδρομές έπληξαν ξεκάθαρα το εμπόριο και περιόρισαν σημαντικά τις αγροτικές δραστηριότητες των μικρασιατικών πληθυσμών και γενικά των κατοίκων των περιοχών αυτών.