Nέα Ελληνικά Κείμενα Β΄Γυμνασίου. Αντουάν Ντε Σαίντ Εξυπερύ: Ο μικρός πρίγκιπας και η αλεπού.Φύλλο εργασίας.

 

Θέμα του κειμένου: Ο τρόπος σύμφωνα με τον οποίο δημιουργείται η βαθύτερη φιλία και γνωριμία ανάμεσα στους ανθρώπους. Το περιεχόμενο είναι στοχαστικό και αλληγορικό.

Ερμηνευτικές επισημάνσεις:

1.Και οι δρόμοι πάνε όλοι στους ανθρώπους: Η φράση θυμίζει τη θεωρία του ανθρωποκεντρισμού σύμφωνα με την οποία ο άνθρωπος είναι το κέντρο και ο απώτερος σκοπός του σύμπαντος.

2.Γυρεύω τους ανθρώπους: Οι φράσεις αυτές του μικρού πρίγκιπα σε συνδυασμό με την επίμονη παράκληση της αλεπούς να την ημερώσει ο πρίγκιπας φανερώνουν την ανάγκη των ανθρώπων για επικοινωνία και φιλία.

3.Οι άνθρωποι, είπε η αλεπού, έχουν ντουφέκια και κυνηγούν: Αυτή είναι η βασική γνώμη της αλεπούς για τους ανθρώπους, αυτό γνωρίζει. Η φράση όμως έχει και αλληγορικό περιεχόμενο υπαινίσσεται την αγριότερη και πιο απάνθρωπη δραστηριότητα του ανθρώπου τον πόλεμο.Και υπενθυμίζει ότι ο συγγραφέας γράφει το έργο του κατά τη διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου.

3.Τα λόγια είναι που  κάνουν τις παρεξηγήσεις: Ένας συνετός άνθρωπος προσέχει βέβαια τα λόγια του ώστε να μην θίξει και να μην προσβάλλει τους άλλους, πρόκειται για τα λόγια στα οποία αναφέρεται και η παροιμία: «η γλώσσα κόκκαλ δεν έχει και κόκκαλα τσακίζει».

Το ημέρωμα:

Ο πρίγκιπας ζητάει επιμόνως να μάθει τη σημασία του ρήματος «ημερώνω» και η αλεπού εξηγεί ότι σημαίνει « να δημιουργείς δεσμούς». Η φράση «γνωρίζει κανείς παρά τα πράγματα που ημερώνει» σημαίνει ότι για να γνωρίσεις καλά κάποιον πρέπει να δημιουργήσεις δεσμούς μαζί του πλησιάζοντάς τον υπομονετικά σιωπηλά και μεθοδικά. Επομένως «ημέρωμα» είναι η υπομονετική και μεθοδική προσέγγιση κάποιου η γνωριμία με αυτόν.

Η φιλία:

Γνωρίσματα της φιλίας:

Η μοναδικότητα: Ο φίλος είναι κάτι το μοναδικό και αναντικατάστατο για το φίλο του: για μένα εσύ θα είσαι μοναδικός στον κόσμο.

Ο ισχυρός ψυχικός δεσμός: Οι φίλοι είναι άρρηκτα δεμένοι μεταξύ τους ώστε ο ένας έχει ανάγκη τον άλλον: τ΄άκουσα να παραπονιέται ή να κομπάζει.

Η αφοσίωση: φθάνει στα όρια της αυτοθυσίας: Ο καιρός που έχασες για το τριαντάφυλλό σου.

Η ευθύνη: Ο φίλος έχει την ευθύνη και την μόνιμη έγνοια για το φίλο του: θα είσαι πάντα υπεύθυνος για εκείνο που έχεις ημερώσει.

Το μυστικό της αλεπούς:

Η αλεπού υπόσχεται στον μικρό πρίγκιπα ότι θα του χαρίσει ένα μυστικό και του το αποκαλύπτει τη στιγμή του αποχωρισμού τους: το μυστικό είναι ότι μόνον με την καρδιά δηλαδή με την αγάπη μπορούμε να πλησιάσουμε κάποιον, να τον γνωρίσουμε και να δημιουργήσουμε μαζί του πραγματικό δεσμό φιλίας.

Ο ρόλος της αλεπούς και η επίδρασή της στον μικρό πρίγκιπα:

Πίσω από την αλεπού κρύβεται ένας συμβολισμός που μας δίνει με τρόπο παραστατικό τη σημασία της συναισθηματικής επαφής και την αξία της φιλίας. Η αλεπού είναι αυτή που οδηγεί βήμα βήμα το μικρό πρίγκιπα από την άγνοια στην γνώση από την ανασφάλεια της μοναχικής ζωής στην πληρότητα της φιλικής ζωής όπου ο άνθρωπος ζεί σε σχέση με έναν φίλο.

Έχει το απόσπασμα στοιχεία παραμυθιού;

Στο απόσπασμα του σχολικού βιβλίου υπάρχουν στοιχεία που μας παραπέμπουν στα παραδοσιακά παραμύθια: πρωταγωνιστής είναι ο πρίγκιπας ενός αγνώστου πλανήτη, υπάρχει αοριστία τόπου και χρόνου, και τα γεγονότα είναι εξωπραγματικά και υπερφυσικά, όπως η αλεπού η οποία μιλάει και σκέπτεται με σοφία και τα τριαντάφυλλα που μιλούν και αισθάνονται (δεν είχαν μούτρα να σταθούν).

Στοιχεία Αφηγηματικής τεχνικής:

1.Ο αφηγητής είναι αμέτοχος στην ιστορία (ετεροδιηγηματικός) (αφήγηση με μηδενική εστίαση) και την αφηγείται σε γ΄γραμματικό πρόσωπο (διήγηση και έμμεση αφήγηση).

2. Ο διάλογος.

3. Η αλληγορία

4.Ο συμβολισμός.

Ασκήσεις:

1.Να σχολιάσετε τις φράσεις Α) οι άνθρωποι δεν έχουν καιρό πλέον να γνωρίσουν τίποτε, β) Οι άνθρωποι δεν έχουν πλέον φίλους.

2. Ποια εξήγηση δίνει η αλεπού στις λέξεις «ημερώνω» και «ημέρωμα»;

3.Πώς συσχετίζονται με το κύριο νόημα του αποσπάσματος ο παρακάτω στίχος του Διονυσίου Σολωμού: «Αγάπα για να ζήσεις, ζήσε για να αγαπάς».

Βασίλειος Μακρυπούλιας, φιλόλογος.