Έκθεση-Έκφραση Γ΄Λυκείου. Θέμα: Ανθρώπινα δικαιώματα.

 

Η εμπειρία του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου η οποία σημαδεύθηκε από μία  πλήρη υπαρξιακή κρίση, έφερε στην επιφάνεια την ανάγκη προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τα οποία ήδη διατυπώθηκαν μέσα από την ανθρωπιστική φιλοσοφία και αφορούν τον άνθρωπο ως καθολικότητα. Όπως είναι γνωστό η Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (1948) πλήρως καθόρισε τα θεμελιώδη ατομικά δικαιώματα συνδέοντάς τα μάλιστα με την ομαλή και ευδαίμονα κοινωνική ζωή. Ο κάθε ένας από εμάς επιβάλλεται όχι απλά να διασφαλίσει την τήρηση και καλλιέργεια παγκόσμια των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αλλά να νοιώσει συνυπεύθυνος για την καταπάτησή τους και ενίοτε την κατάργησή τους.

Όσοι είναι οι τομείς της ανθρώπινης ζωής και δραστηριότητας, τόσα είναι και τα είδη των ατομικών δικαιωμάτων, διότι ο άνθρωπος έχει δικαίωμα στην ποικιλία και στην πολυφωνία στην πνευματική αλλά και στην καθαρά βιωματική ζωή του. Υπάρχουν λοιπόν θεσμοθετημένα τα ατομικά, τα εθνικά τα κοινωνικά και τα πολιτικά δικαιώματα.

Η ποσότητά τους είναι ανάλογη με την εφαρμογή τους διότι καθορίζουν ότι ο άνθρωπος δεν αποτελεί μία στείρα ατομικότητα κλεισμένη στον εαυτό της. Αποτελεί επίσης ενεργό κοινωνικό παράγοντα ο οποίος μαζί με τους συνανθρώπους του έχει λόγο και συνδιαμορφώνει την πολιτική και πολιτιστική πραγματικότητα γύρω του.

Δυστυχώς όμως η εμπορευματικοποίηση και η πλήρης μηχανοποίηση της εποχής μας έχει επηρεάσει αρνητικά την εφαρμογή και τήρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι ανταγωνισμοί ανάμεσα στα κράτη, η εκμετάλλευση του εργασιακού δυναμικού, η μετατροπή των ανθρώπων σε πολιτικό παιχνίδι προκειμένου κάποιοι να επιτύχουν τα κυριαρχικά τους σχέδια, δημιουργούν μία ισορροπία του τρόμου η οποία πολλές φορέα κατατρύχει τα ανθρώπινα δικαιώματα.  Παρατηρούμε ότι η κοινωνική ευμάρεια και ευδαιμονία ανήκει σε ολίγους οι πολλοί παλεύουν καθημερινά για μία θέση στο όνειρό τους στην επίτευξη μιάς αξιοπρεπούς ζωής.

Μπορεί ο άνθρωπος να έφθασε στο φεγγάρι και να έχει υπέραναπτύξει την τεχνολογία και την επιστήμη, όμως οι πόλεμοι, η διεθνής πολιτική αστάθεια και η  εργασιακή ανασφάλεια αλλά και οι πολιτικές διώξεις καλά κρατούν. Σύμφωνα με τις εκθέσεις διεθνών ανθρωπιστικών οργανώσεων ανά τον κόσμο καταπατώνται θρησκευτικά και πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα διότι ο κόσμος κυβερνάται από πολιτικά και θρησκευτικά πιστεύω τα οποία δεν δέχονται καμμία προσωπική ή κοινωνική διαφοροποίηση. Όμως εάν σκεφθούμε ότι το ανθρώπινο δικαίωμα ξεκινά από το πνευματικό και αξιακό προσωπικό κίνητρο οι άνθρωποι να μπορούν να διαλέγουν τους δρόμους της ζωής τους καταλαβαίνουμε ότι ακόμα και σήμερα οι άνθρωποι χειραγωγούνται και εξουσιακά καταπιέζονται.

Ειδικά στις περιπτώσεις καταπάτησης των παιδικών δικαιωμάτων, αποκαλύπτεται ότι η επικράτηση του οικονομικού τρόπου σκέψης και πράξης κυριολεκτικά εξαφανίζει φυσικά και αυτονόητηα δικαιώματα, ουσιαστικά ώστε να συζητούμε για αξιοπρεπή και αναπτυσσόμενη ζωή. Η καταπάτηση των δικαιωμάτων των ανθρώπων αποκαλύπτει ότι ακόμα και στη σημερινή εποχή της καθολικής δημοκρατίας δεν έχουν εκλείψει υπολείμματα άλλων εποχών οι οποίες αντιμετώπιζαν τους ανθρώπους ως εργαλεία και ως υπηκόους.

Στην εποχή του Λόγου, της επιστήμης και της τεχνολογίας ανοίγεται μία πρώτης τάξεως ευκαιρία ο άνθρωπος να θεσπίσει μία παγκόσμια κοινωνία η οποία θα στηρίζεται σε οικουμενικά και αξιακά ιδανικά. Φιλόσοφοι όπως ο Σωκράτης και ο Αριστοτέλης διασφάλισαν ότι το Αγαθό και η Ενδελέχεια εξασφαλίζουν την πολιτική ειρήνη διότι στηρίζονται πρώτα στην ατομική και μετέπειτα στην πολιτική και κοινωνική εξέλιξη. Η ανθρωπότητα έχει δρόμους να πορευθεί αρκεί βέβαια να το επιθυμεί.

Βασίλειος Μακρυπούλιας, φιλόλογος.