Διδάσκοντας την Ιστορία στην α΄γυμνασίου.

 

Διδάσκοντας την Ιστορία στην α΄γυμνασίου.

Αφσιρετικά και ολοκληρωτικά εννοιολογικά εάν αντικρύσουμε και αντιμετωπίσουμε τη γένεση του Μινωϊκού, Κυκλαδικού, Μυκηναϊκού πολιτισμού, στο πέρασμα στη γεωμετρική εποχή, θα συμπεράνουμε ότι οι άνθρωποι εθέλησαν να δημιουργήσουν το δικό τους χώρο σε δικό τους χρόνο. Η προαιώνια γένεση θεών σηματοδότησε το ότι προσδιορίσθηκαν στο θέμα της κίνησης των συμπαντικών δυνάμεων.

Ας γίνουμε πιο συγκεκριμένοι: ποιο μέγεθος γεννήθηκε πρώτο: οι θεοί ή τα επίγεια βασίλεια των Κυκλαδιτών, Μινωϊτών, Μυκηναίων; Μάλλον η σειρά ξεκίνησε από τον Ουρανό και αυτό είναι πράγματι μία σημαντική διαπίστωση: μέσα από τη μυθολογία, τον ερμητισμό, τον ορφισμό, το διονυσιασμό, τα απολεσθέντα έπη, οι άνθρωποι άρχισαν να ζούν σε σχέση με συγκεκριμένες συμπαντικές δυνάμεις τις οποίες ωνόμασαν θεούς διότι απλά εθέλησαν να τις θεώνται, βλέπουν, σε ένα νοητό συμπαντικό κύκλο τον οποίο γρήγορα ταυτοποίησαν ώς το κομμάτι του ουρανίου σύμπαντος μέσα στο οποίο θα μπορούσαν να κινηθούν: δεν είναι τυχαίο ότι όλοι οι πολιτισμοί προσδιορίσθηκαν σε σχέση με θεούς. Τι πραγματικά αντιπροσωπεύουν οι θεοί και γιατί είναι οι θεοί ώς κράτος συμπαντικό το οποίο εγέννησε το ανθρώπινο βασίλειο (Κυκλαδιτών, Μινωϊτών, Μυκηναίων): πόσο σημαντικό είναι ότι στη μυθολογία πρώτα  υπήρξαν ο Ουρανός και η Γή, ο Κρόνος και η Ρέα, οι λοιποί θεοί, και έπειτα τα βασίλεια των Μυκηναίων, των Κυκλαδιτών, των Μινωϊτών;

Η ταξιθέτηση των συμπαντικών δυνάμεων υπό τη μορφή των θεών σημαίνει ότι οι άνθρωποι της γεωμετρικής εποχής ταξιθέτησαν το χώρο τους και το χρόνο τους από τον ουρανό προς τη γή, ώρισαν ότι πρέπει να είναι δυνατοί (Δίας) Σοφοί (Αθηνά) να ρέουν και να κινούνται (Ήρα): πράγματι όλα αυτά τα χαρακτηριστικά τα βλέπουμε στη δύναμη των Μινωϊτών, στην εξυπνάδα των Κυκλαδιτών στην προσπάθεια των Μυκηναίων να κυριαρχήσουν στο χώρο και χρόνο. Άρα η κίνηση των ανθρώπων ξεκίνησε από τη θεωρία της δύναμης του ουρανού προς την ενέργεια της πράξης επί της γής: άρα πολιτισμός είναι ο τρόπος προσαρμογής της θεωρίας της δύναμης στην ενέργεια της πράξης: ο Μυκηναίος ομοιάζει στη δύναμη του ουρανίου Διός και έπειτα διά αυτής της δυνάμεως ζεί και πράττει στη γή: όλο αυτό τον καλλιεργεί και είναι ο πολιτισμός και η γένεση της πολιτιστικής ιστορίας, ότι ο άνθρωπος δεν κινείται με βάση την άμεση αισθητηριακή αντίληψη αλλά με βάση τη θεωρία την οποία το μυαλό του συλλαμβάνει εκ του σύμπαντος που του ανήκει και έπειτα προσαρμόζοντας όλη αυτή τη θεωρία επί της γηϊνης πράξεως του Βασιλείου, της Πόλεως κράτους, της αυτοκρατορίας κ.λ.π.

Η καταγωγή του χριστιανισμού.

 

Η καταγωγή του χριστιανισμού.

Ο χριστιανισμός αποτελεί την κορύφωση , νοησιοκρατική κορύφωση, μιάς πολύ συγκεκριμένης νοησιοκρατικής διαδικασίας, η οποία ξεκίνησε από την Ορφική αποτύπωση του Ηλίου, ως κορυφαίας Οντολογικής στιγμής του κόσμου μας και ολοκληρώθηκε στην μεταΣωκρατική Ηθική του Στωϊκισμού και του Επικουρισμού. Δεν είναι λοιπόν δύσκολο να καταλάβουμε ότι χωρίς τον Ορφικό θαυμασμό προς τον Ήλιο και την νοησιοκρατικότητα του Πλάτωνος και του Αριστοτέλους αλλά και την ηθική μετάπλαση αυτών στους Στωϊκούς και Επικουρείους ο χριστιανισμός ώς νοησιοκρατικό κίνημα δεν θα είχε εμφανισθεί στα ανθρώπινα δρώμενα και πεπραγμένα. Εάν συνεχίσουμε λοιπόν να θεωρούμε ότι ο χριστιανισμός είναι μία εξ΄αποκαλύψεως θρησκεία επειδή ο Θεός ωμίλησε  στους ανθρώπους και απεκαλύφθη στους ανθρώπους τότε θα πρέπει να εξηγήσουμε πώς ο θεός ωμίλησε και απεκαλύφθη σε κάποιους (Μωϋσής κ.λ.π) και όχι σε όλο το ποίμνιο. Ενώ ως νοησιοκρατική ανθρωπίνη διαδικασία ώς πνευματικό και ηθικό γεγονός εγνώσθη από το σύνολο των ανθρώπων.

Ο χριστιανισμός δεν είναι υπερκοσμική θρησκεία ούτε υπερσυμπαντική θρησκεία. Είναι θρησκεία η οποία κλείνεται στον κόσμο ανάμεσα στον Ήλιο και στους ανθρώπους: δεν αγαπά το Έρεβος και το Σκότος, και μας θυμίζει τον Ησίοδο ο οποίος στα διδακτικά του έπη ξεκινά την αγάπη επίσης των ανθρώπων για τον Ήλιο, τον Έρωτα, το Φώς, την Ημέρα και την Χαρά. Ο Χριστιανισμός αποτελεί κορύφωση της προσπαθείας των ανθρώπων να απεξαρτηθούν από το Χάος, το Σκότος, το Άγνωστο, το Έρεβος και να κλεισθούν στον κόσμο του Ηλίου. Ώστε να ξεκινούν τη ζωή τους από τον Ήλιο και να ζούν με το Φώς και τη συνέχεια του Φωτός: ο Χριστιανισμός αποτελεί κορύφωση της αγάπης των ανθρώπων για το Φανερό, το Ήμαρ, τη φαεινόν ώστε ο άνθρωπος να δημιουργήσει την Ηλιακή δική  του συνέχεια.

Ο χριστιανισμός (όπως ο Οδυσσέας) δεν αγαπά τον Ποσειδώνα, δεν αγαπά τη βύθιση στον Ωκεανό του χάους και της υπερκοσμικής συνεχείας. Όπως ο Οδυσσέας γνωρίζει την Ιθάκη του (Βασιλεία των Ουρανών) και επιθυμεί της επιστροφής εκεί. Είναι η αποθέωση και τελείωση του Ομηρικού κύκλου αλλά όχι επί του Θείου Οδυσσέως αλλά επί των μαζών οι οποίες ελεγχόμενες από τη λατρεία  του θεού ακολουθούν  πειθηνίως και χωρίς να υποστούν τη φώτιση του Οδυσσέως το νόστο της Βασιλείας του θεού: αλλά είναι ο χριστιανισμός στον μεταρωμαϊκό οικουμενικό κόσμο ο αυθαίρετος νόστος ώστε όλοι οι άνθρωποι ελεγχόμενοι να απολέσουν τον ατομικό τους χαοτικό νόστο και να δεθούν με τον κοινό ένθεο νόστο της Βασιλείας του Θεού: αυτός ο νόστος διαφέρει από το Νόστο του Οδυσσέως αν και αποτελεί μίμησή του: στην Ιθάκη φθάνει μόνον ο Βασιλεύς της Ιθάκης ώς Βασιλεύς ενώ στη Βασιλεία  του θεού φθάνουν όλοι οι χριστιανοί ώς δούλοι θεού.

Όπως ο Οδυσσέας ο χριστιανισμός αγαπά τη Σοφία (Αθηνά) δύναμη βουλήσεως (Δία) και την Πληροφορία προς το πλήρωμα (Ερμή): όμως ενώ ο Όμηρος τα μεταφέρει όλα αυτά ώς Ποιητής μέσα από το χαοτική Μούσα της μνημοσύνης και του Διός, ο χριστιανισμός μιμείται τις συμπαντικές δυνάμεις αφού πρώτα τις έχει συνδέσει με τον αόρατο και αΐδιο θεό: ενώ ο Όμηρος επικοινωνεί με τη Μούσα ο Χριστιανισμός απομακρύνει τους ανθρώπους από το θεό και φέρει ανάμεσα σε αυτόν και τους ανθρώπους τους αγίους ώστε να καταστούν οι ανθρώπινες κλίμακες προς το θεό: όμως η σοφία η δύναμη και η πληροφορία είναι οδυσσεϊκώς ίδιες άσχέτως του ότι συνδέονται με το θεό: άρα ο χριστιανισμός παραχαράσσοντας τους προπάτορές του αντικατέστησε το σύμπαν, τη Μούσα, τις συμπαντικές δυνάμεις με το θεό ο οποίος σταδιακά ώς Πρόσωπο ήλεγξε τους ανθρώπους και τις ζωές τους ενώ το σύμπαν δεν ελέγχει ζωές αλλά οντολογικώς τις απελευθερώνει.

Ο Ορφικός Ήλιος (καθαρά ανατολική δοξασία η οποία δεν έχει καμμία σχέση με το διονυσιακό προγήϊνο Ελληνισμό ο οποίος ορθώτατα διέκρινε το Φώς ώς  δύναμη συνεχείας (φώς είναι η Σεμέλη φέρουσα το Διόνυσο από τη Σελήνη στη Γή διά του Διός και όχι ο Ήλιος ο οποίος απλά μορφοποίησε αυτή την προϋπάρχουσα οδό) δεν άργησε να γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης από το χριστιανισμό και τους Πατέρες του. Ας είπωμεν και πάλι ότι Φώς εκ του Φαίνομαι δεν είναι τον Οντολογικό Ελληνισμό ο Ήλιος αλλά η Πορεία προς τη συμπαντική συνέχεια: για αυτό συμβολικά ο Όμηρος αποδίδει το ήμος δεν ηριγένεια εφάνη ροδοδάκτυλος Ηώς ώστε να συνδυάσει το Φώς με την Πορεία του Οδυσσέως ονομάζοντας τον Οδυσσέα ατρεκή, άτρεμο της πορείας του: Φώς είναι η οδός συνεχείας όταν αυτή απεδόθη στον Ήλιο ταυτίσθηκε με το Φώς ώς όραση στιγμής: αυτό το Ορφικό Φώς εκμεταλλεύθηκε πανεξυπνα ο χριστιανισμός: διότι ενώ ο Αναξίμανδρος αρνήθηκε το αυτοφυές φώς στον Ήλιο και είπε ορθώς ότι αντανακλά την οντολογική συνέχεια, ενώ οι Προπάτορες Έλληνες αρνήθηκαν τη θεοποίηση του Ηλίου διότι δεν υπάρχει Ήλιος αλλά οδός συνεχείας η οποία ώς Φώς απεδόθη λανθασμένα στον Ήλιο (βλέπουμε την συνέχειά μας και χωρίς τον Ήλιο) οι Ορφικοί αποθέωσαν τον Ήλιο, ο Πλάτων τον νοητικοποίησε και οι άνθρωποι δέθηκαν με τον ήλιο όχι ώς οδό συνεχείας αλλά ως πηγή φωτός: δεν ήταν δύσκολο για τους χριστιανούς πατέρες να συνδέσουν την ανάγκη των ανθρώπων να δέχονται φώς από πηγή (ώς υλικό σώμα νοείται το φώς) με τη νοητή πηγή φωτός του χριστιανού θεού: διότι οι άνθρωποι δεν θυμούνται ότι φώς είναι η ατομική φανερωτική συνέχειά τους αλλά θεωρούν ότι φώς είναι ό,τι βοηθεί τους οφθαλμούς: ουδεμία σχέση αλλά ο χριστιανισμός εκμεταλλεύθηκεκ άψογα αυτή την έννοια του φωτός (ονομάζοντας τον Ιησού πηγή φωτός χωρίς όμως να αποσυνδεθεί και από το ότι είναι και η οδός της ζωής (διότι το φώς είναι οδός όπως είπαμε).

Διδάσκοντας στο γυμνάσιο τη βιομηχανική επανάσταση.

 

 Διδάσκοντας στο γυμνάσιο τη βιομηχανική επανάσταση.

Το κεφάλαιο της βιομηχανικής επανάστασης στηρίζεται στην ανθρώπινη επινοητικότητα. Αναμφισβήτητα. Θα πρέπει όμως να προσεχθεί το γεγονός ότι δεν είναι τυχαίο το χρονικό σημείο εκδήλωσής του: ο 17^ος αι.κ.ε είναι αιώνας τοκετού σημαντικών εξελίξεων οι οποίες είχαν γνωρίσει κύηση αιώνων.

1.Ο άνθρωπος της βιομηχανικής επανάστασης.

Το υποκείμενο της βιομηχανικής επανάστασης προέρχεται από τα σπλάχνα της χριστιανικής θέασης του θεανθρώπου. Ο Ιησούς, ως ενυπόστατο, ως ο θεός ο οποίος έγινε άνθρωπος, επέτυχε κάτι το πολύ σημαντικό: έπαυσε ή τουλάχιστον ηρέμησε το μεταφυσικό ζόφο του ανθρώπου: τώρα πλέον δεν είναι σημαντικό το άγνωστο του ουρανού ή της υπέρ την φύσιν διάστασης, διότι ο θεός ενεφανίσθη ως Άνθρωπος και ο μεταφυσικός ζόφος ηρέμησε: οι άνθρωποι θεώρησαν ότι μιμούμενοι τον Ιησού θα οδηγηθούν στην ασφαλή Βασιλεία του Θεού, άρα δεν χρειάζεται να διακατέχονται από το μεταφυσικό φόβο του αγνώστου.

Η συνέπεια αυτού  του γεγονότος είναι σημαντική: ο άνθρωπος για πρώτη φορά στην επίσημη ιστορία απέκτησε οριζόντια πορεία: θεώρησε ότι σημαντική είναι η φύση ως φαινομενικότητα προσώπων και πραγμάτων. Όμως συνέβη και κάτι άλλο σημαντικό: χριστιανικό κατάλοιπο: αφ΄ής στιγμής η βασιλεία του θεού θεωρήθηκε σημαντικοτέρα της φύσεως (κάτι αδιανόητο στον Ελληνικό κοσμοθεωρητισμό) η φύση πλέον σταμάτησε να είναι η οικία του ανθρώπου: ο άνθρωπος βλέπει ως οικία του τη βασιλεία του θεού: η φύση τώρα γίγνεται σύνολο δυνάμεων και ενεργειών: πρέπει οπωσδήποτε να τις γνωρίσει ώστε να τις ταξινομήσει σε μηχανή, σε επιστήμη, σε τεχνολογία, σε εξουσιαστική εξέλιξη. Άρα ο άνθρωπος ο οποίος εδημιούργησε τη βιομηχανική επανάσταση είναι ο χριστιανός άνθρωπος ο οποίος ικανοποιώντας το μεταφυσικό του ζόφο εστράφη στην πνευματική και αξιακή κατάκτηση της γής. Πίσω λοιπόν από τη βιομηχανική επανάσταση δεν κρύπτεται μόνον η ευνοϊκή εξέλιξη αλλά και η κατακτητική διάθεση του ανθρώπου έναντι του φυσικού περιβάλλοντος: επιτελείται επίσης και μία άλλη  αξιακή επανάσταση χάριν αυτού: όπως ο θεός κυριαρχεί στον ουρανό ήλθε ή ώρα ο άνθρωπος να κυριαρχήσει στη γή.

2. Ο αργός θάνατος του θεού ως αιτία της βιομηχανικής επανάστασης.

Η βυζαντινή ορθοδοξία αποθέωσε την αρμονία ανάμεσα στα δύο πρόσωπα του Ιησού. Με αυτόν τον τρόπο, με το να θεωρεί τον Ιησού εξίσου άνθρωπο και θεό, διαφύλατε την αρμονία  του τεραστίου αυτοκρατορικού κράτους: ο αυτοκράτωρ ήταν ελέω θεού σε ίση αξία με τον Ιησού. Η μεταφορά του χριστιανισμού στη δύση άλλαξε τον Άνθρωπο, τον Πολίτη, την πολιτεία, διότι αφ΄ενός μέν  οι βαρβαρικές παγανιστικές καταβολές των δυτικών δεν βοηθούσαν να γίνει αποδεκτός ο αρμονικός βυζαντινός χριστιανισμός: οι βάρβαροι γότθοι κ.λ.π. οι οποίοι θα εξελιχθούν σε ευρωπαίους πολίτες δεν μπορούσαν να δεχθούν ότι ο Ήλιος μετηλλαγμένος σε χριστιανικό θεό θα ήταν όμοιος τω ανθρώπω.

Διδάσκοντας τα Αρχαία Ελληνικά από το πρωτότυπο. Γ΄γυμνασίου.

 

Διδάσκοντας  τα Αρχαία Ελληνικά από το πρωτότυπο.

Γ΄γυμνασίου.

Θυσία για την πατρίδα

Α. Κείμενο Σε περιόδους πολέμου οι Αθηναίοι πραγματοποιούσαν με δημόσια δαπάνη μεγαλοπρεπή τελετή προς τιμήν των νεκρών πολεμιστών. Επιστέγασμα της τελετής αυτής αποτελούσε η εκφώνηση του Ἐπιταφίου λόγου από επιφανή άνδρα της πόλης. Το απόσπασμα που θα μελετήσετε προέρχεται από τον \Επιτάφιο –που, πιθανόν, συντέθηκε από τον Λυσία– προς τιμήν των νεκρών του Κορινθιακού πολέμου.

 Ὥστε προσήκει τούτους εὐδαιμονεστάτους ἡγεῖσθαι, οἵτινες ὑπὲρ μεγίστων καὶ καλλίστων κινδυνεύσαντες οὕτω τὸν βίον ἐτελεύτησαν, οὐκ ἐπιτρέψαντες περὶ αὑτῶν τῇ τύχῃ οὐδ’ ἀναμείναντες τὸν αὐτόματον θάνατον, ἀλλ’ ἐκλεξάμενοι τὸν κάλλιστον. Καὶ γάρ τοι ἀγήρατοι μὲν αὐτῶν αἱ μνῆμαι, ζηλωταὶ δὲ ὑπὸ πάντων ἀνθρώπων αἱ τιμαί· οἳ πενθοῦνται μὲν διὰ τὴν φύσιν ὡς θνητοί, ὑμνοῦνται δὲ ὡς ἀθάνατοι διὰ τὴν ἀρετήν. Καὶ γάρ τοι θάπτονται δημοσίᾳ, καὶ ἀγῶνες τίθενται ἐπ’ αὐτοῖς ῥώμης καὶ σοφίας καὶ πλούτου, ὡς ἀξίους ὄντας τοὺς ἐν τῷ πολέμῳ τετελευτηκότας ταῖς αὐταῖς τιμαῖς καὶ τοὺς ἀθανάτους τιμᾶσθαι. Ἐγὼ μὲν οὖν αὐτοὺς καὶ μακαρίζω τοῦ θανάτου καὶ ζηλῶ, καὶ μόνοις τούτοις ἀνθρώπων οἶμαι κρεῖττον εἶναι γενέσθαι, οἵτινες, ἐπειδὴ θνητῶν σωμάτων ἔτυχον, ἀθάνατον μνήμην διὰ τὴν ἀρετὴν αὑτῶν κατέλιπον.

Λυσίας, Ἐπιτάφιος τοῖς Κορινθίων βοηθοῖς 79-81

Β. Διδακτική πορεία.

Β1. Δίδεται το ιστορικό πλαίσιο.

Β2. Εμβάθυνση στην έννοια του Επι-ταφίου.

Ο Επιτάφιος αποτελεί μία καθαρά πνευματική σύλληψη η οποία βεβαίως κατευθύνεται προς την αξιακή πλήρωση (έπαινος μίμησης των νεκρών): πρώτα οι Άνθρωποι θεώρησαν ότι μέρος του Ανθρώπου είναι Αθάνατο (άφθαρτο) και έπειτα προχώρησαν προς την υλοποίηση των αναλόγων λόγων. Άρα πρώτα γεννήθηκε η εννοιακή αθανασία των Ανθρώπων, ο Άνθρωπος ως Έννοια η οποία επιβιώνει του Χρόνου και μεταφέρει παιδευτικά αγαθά και αξίες  (συνέπεια λόγων και πράξεων) και έπειτα εγράφησαν οι Επιτάφιοι: άρα ο Επιτάφιος αποτελεί την επιτομή : ο Άνθρωπος ως Έννοια είναι αθάνατος και μεταφέρεται ως ιδέες και αξίες στο Χρόνο: θα πρέπει λοιπόν να παραλληλίσουμε τον Επιτάφιο ως Έννοια με την Τέχνη (Παρθενών): εμφωλεύει και σοβεί η προσπάθεια των Ελλήνων να επιβληθούν του Χρόνου, ο Άνθρωπος να νικά τον πανδαμάτορα Χρόνο: άρα ο Επιτάφιος νικά τη λήθη του χρόνου, μεταφέρει τον Άνθρωπο ως έννοια υπέρ τον Χρόνον και διαμορφώνει την καινή ανθρωπίνη φύση πέρα από τους περιορισμούς του χωροχρόνου, ο Επιτάφιος ενώνει ανθρώπους ανάμεσα στις διαστάσεις του θανάτου και της ζωής, ουσιαστικά γεφυρώνει το χάσμα ζωής και θανάτου διότι αποκαθιστά τη ζωή ως ενιαίο μέγεθος: ο Άνθρωπος δεν πεθαίνει αλλά ζεί ως Ανάμνηση, Γνώση, Μίμηση, Πράξη: αυτές οι τέσσαρες νοητικές και αξιακές κατηγορίες (οι οποίες αποτελούν την προμετωπίδα της Πλατωνικής φιλοσοφίας όχι τυχαία) αποκαθιστούν τον αιώνιο Άνθρωπο της Εννοίας της μίμησης ιδεών και αξιών.

Αρχαία Ελληνικά Α΄ λυκείου. Ξενοφώντος Ελληνικά, παρ: 20-21. Κριτική επί τω λόγω του Κλεοκρίτου.

 

Αρχαία Ελληνικά Α΄ λυκείου.

Ξενοφώντος Ελληνικά, παρ: 20-21.

Κριτική επί τω λόγω του Κλεοκρίτου.

Αφόρμηση: Στους συγκεντρωθέντες ολιγαρχικούς ,μετά τη νίκη των δημοκρατικών, ωμίλησε ο Κλεόκριτος, ο κήρυκας των μυστών, και εξέφρασε την μεγάλη του απορία: γιατί αυτοί εκδιώκουν και θέλουν να σκοτώσουν τους δημοκρατικούς.

Επιχειρήματα του Κλεοκρίτου:

1.Οι δημοκρατικοί κανένα  κακό σε αυτούς δεν έχουν διαπράξει.

2.Υπάρχουν  κοινοί δεσμοί , κοινές εκδηλώσεις , συμμετοχή σε κοινές ιεροτελεστίες, θυσίες και εορτές.

3. Έχουν όλοι από κοινού υπάρξει συγχορευτές, συμμαθητές και συστρατιώτες.

4. Οι δημοκρατικοί μαζί με τους ολιγαρχικούς έχουν λάβει μέρος σε ναυμαχίες και μάχες για την κοινή ελευθερία.

5.Ο κοινός εχθρός είναι οι τριάκοντα, άρα θέτοντας την Πατρίδα και τους νόμους, τους θεούς και τους κοινούς δεσμούς υπεράνω όλων, θα πρέπει οι ολιγαρχικοί  και οι δημοκρατικοί να αποκαταστήσουν και πάλι το κύρος της Αθήνας.

1^η Παρατήρηση.

Οι Αθηναίοι ανέπτυξαν τη νοησιοκρατική φιλοσοφία. Από  τη στιγμή κατά την οποία άρχισαν να βλέπουν τα πάντα μέσω του Νοός, μετήλλαξαν το Σύμπαν σε ιδέες και αξίες. Ένα σπουδαίο παρακλάδι της φιλοσοφίας τους είναι και η Πολιτική. Πρώτα ο άνθρωπος κατανοεί την κίνηση του Σύμπαντος και έπειτα προσπαθώντας να μιμηθεί την κίνηση των κοσμικών δυνάμεων τις μεταφέρει στον δικό του κόσμο παράγοντας την Πόλη και τον Πολίτη κατά προτύπωση του Σύμπαντος και των δυνάμεών του.

Όταν λοιπόν οι προσωκρατικοί και νοησιοκρατικοί φιλόσοφοι (Αναξαγόρας, Ξενοφάνης κ.α) συζήτησαν για την παντοκρατορία του Νοός, έθεσαν έναν  μεγάλο πειρασμό: ο ανθρώπινος Νούς, όπως ο Θείος Νούς δημιουργεί την Πόλη του Κόσμου, ο ανθρώπινος Νούς δημιουργεί την Πόλη των Πολιτών. Άρα η Πολιτική είναι παρακλάδι της νόησης του Κόσμου, ο Πολίτης είναι συνέχεια των κοσμικών δυνάμεων.

Οι Αθηναίοι το εγνώριζαν πολύ καλά αυτό: ο Πελοποννησιακός πόλεμος απέδειξε ότι δύσκολα η συμπαντική  χαότητα θα περικλεισθεί σε νοητικές και ηθικές αρχές. Έπρεπε όμως να συμβεί αυτό. Σταδιακά στην Αθήνα επεκράτησαν οι Σοφιστές και ο Σωκράτης, η υποκειμενικότητα και η αντικειμενικότητα. Ο Πρωταγόρειος Άνθρωπος διίσταται του Σωκρατικού ανθρώπου: ο άνθρωπος είναι μέτρο του παντός (Πρωταγόρας) ο άνθρωπος μπορεί να γνωρίσει το αντικειμενικό καλό (Σωκράτης).

Ο κοινός παρονομαστής, η Γνώση, ως εκτύλιξη ιδεών και αξιών, έφερε την Δημοκρατία. Επειδή  όμως όλα στη  φιλοσοφία έχουν λόγο και αντίλογο, η Δημοκρατία είχε ως αντίθετό της την Ολιγαρχία.

Γιατί η θρησκευτική συνείδηση γεννά την ταξική συνείδηση;

 

Γιατί η θρησκευτική  συνείδηση γεννά την ταξική συνείδηση;

Όταν οι Σοφιστές συζήτησαν για τη διαφορετικότητα  ανάμεσα στη Φύση και στο Νόμο, στην Πόλη, ίσως είχαν καταλάβει ότι μέσα στην Πολιτική ζωή των ανθρώπων θα προκύψει κάτι το οποίο είναι άγνωστο στη  Φύση: ο  εννοιακός και αξιακός διαχωρισμός των όντων με βάση σκέψεις και προνόμια οικονομικής, θρησκευτικής, πολιτικής, καθημερινής σημασίας. Η Φύσις δεν διαχωρίζει τα όντα, κατανέμει τον τρόπο πορείας του κάθε ενός με  βάση τις ικανότητές του και τις ανάγκες του. Η Πόλις ως οργανωμένη πνευματική και ηθική ζωή διαχωρίζει τους ανθρώπους, διότι η Πόλις στηρίζεται σε ιδέες και ήθος, παραμέτρους οντολογικά αστήρικτες, προϊόντα  του ανθρωπίνου μυαλού, οι οποίες αυτές παραμέτρους διαχωρίζουν τους ανθρώπους: οι θρησκευτικές ιδέες δημιουργούν τις τάξεις των προνομιούχων πιστών και των κακών απίστων, οι πολιτικές ιδέες δημιουργούν τις τάξεις των  προνομιούχων «δικών μας ανθρώπων» και των πολιτικών αντιπάλων, οι οικονομικές ιδέες  και πρακτικές διαχωρίζουν τους ανθρώπους με βάση το εισόδημα και άλλα σε πλουσίους και φτωχούς.

Ο λέων δεν νοιώθει μέσα στο φυσικό περιβάλλον ότι ανήκει σε άλλη  τάξη από το φίδι: νοιώθει ότι έχει άλλες δυνάμεις και άλλες ανάγκες, όπως και ο όφις. Επίσης: η φύσις δεν διαχωρίζει αλλά κατανέμει ώστε όλες οι δυνάμεις και ενέργειες να ικανοποιηθούν: απόδειξη ότι όλα είναι καλά αποτελεί το ότι κανείς λέων δεν μπορεί να γίνει όφις και το αντίστροφο. Βέβαια στην Φύση επικρατεί η Οντολογική σειρά της διαδοχής δυνάμεων χωρίς τη μεσολάβηση του ανθρωπίνου μυαλού το οποίο είναι λάτρης των διαχωρίσεων, όπως εξάλλου θα ιδούμε και θα διαπιστώσουμε.

Στην πλείονα λοιπόν οντολογική «λογική» της Φύσεως δεν υπάρχει η έννοια της τάξεως και της διαχωρίσεως αλλά η έννοια της κατανομής και της συνεχείας. Ίσως αυτό συνεχίζει στην ανθρωπίνη κοινωνία επί παγανιστικής εποχής ή σε εποχές όπου οι άνθρωποι ένοιωθαν και βίωναν τον εαυτό τους ως φυσική συνέχεια, υποταγμένη στην ενορατική οντολογική συνέχεια και όχι στην νοητική κλειστότητα του κόσμου της ανθρωπίνης  δήθεν υπεροχής  του λόγου και του ήθους, όπου όλα διαχωρίζονται διότι πλέον χάνεται η απειρία και η κατανομή της φύσης: ενώπιον του ανθρωπίνου μικροκόσμου και των αξιωμάτων του και των παροχών του δημιουργούνται τάξεις διαχωρίσεις.

Γιατί όμως η Φύσις κατανέμει ενώ ο Νούς διαχωρίζει; Γιατί η Φύσις απλά εξαντλεί δυνάμεις ενώ ο Νούς τις θέτει σε σειρά αλληλοεξόντωσης και ανταγωνισμού; Η απάντηση απαιτεί σειρά σκέψεων και προσεκτικών εκτιμήσεων: η Φύσις ως Οντολογική εσωτερική και ενορατική παράμετρος δεν γνωρίζει Νού και ελεγξιμότητα ιδεών και αξιών. Για αυτό και ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης την άφησαν ήσυχη, έλαβαν δε από αυτή όσα εμπόρεσαν να κλείσουν σε ιδέες και πρόσκαιρες αξίες. Η Φύσις λοιπόν ως άπειρο μέγεθος διατηρεί ένα μέγεθος το οποίο ο Νούς το απολλύει πολύ γρήγορα: την οντολογική συνέχεια και απειρότητα: σε αυτή τη βάση οι δυνάμεις δεν εξυπηρετούν κάτι το εγωϊστικό και πρόσκαιρο αλλά κάτι το αιώνιο και διηνεκές; Τη συνέχεια και ανακατανομή δυνάμεων: ο λέων λοιπόν χαίρεται να είναι λέων διότι με αυτόν τον τρόπο ταξιδεύει στο άπειρο σύμπαν, δεν θέλει να γίνει κάτι άλλο υπό την έννοια ότι η οντολογική του συνέχεια του παρέχει όσα επιθυμεί. Δεν έχει κάτι πρόσκαιρο να επιθυμήσει το οποίο θα τον εκβάλει από την οντολογική του πορεία.

Προτεινόμενο διαγώνισμα : Λυσίου, Υπέρ Μαντιθέου Λόγος.

 

Προτεινόμενο διαγώνισμα : Λυσίου, Υπέρ Μαντιθέου Λόγος.

Α.Δίδεται το παρακάτω  διδαγμένο  κείμενο:

 ἐμὲ τοίνυν οὐδεὶς ἂν ἀποδείξειεν
οὔτ’ ἀπενεχθέντα ὑπὸ τῶν φυλάρχων οὔτε παραδοθέντα
τοῖς συνδίκοις οὔτε κατάστασιν καταβαλόντα. καίτοι πᾶσι
ῥᾴδιον τοῦτο γνῶναι, ὅτι ἀναγκαῖον ἦν τοῖς φυλάρχοις, εἰ
μὴ ἀποδείξειαν τοὺς ἔχοντας τὰς καταστάσεις, αὐτοῖς ζη-
μιοῦσθαι. ὥστε πολὺ ἂν δικαιότερον ἐκείνοις τοῖς γράμ-
μασιν ἢ τούτοις πιστεύοιτε· ἐκ μὲν γὰρ τούτων ῥᾴδιον ἦν
ἐξαλειφθῆναι τῷ βουλομένῳ, ἐν ἐκείνοις δὲ τοὺς ἱππεύ-
σαντας ἀναγκαῖον ἦν ὑπὸ τῶν φυλάρχων ἀπενεχθῆναι (παρ.7). ἔτι
δέ, ὦ βουλή, εἴπερ ἵππευσα, οὐκ ἂν ἦν ἔξαρνος ὡς δεινόν
τι πεποιηκώς, ἀλλ’ ἠξίουν, ἀποδείξας ὡς οὐδεὶς ὑπ’ ἐμοῦ
τῶν πολιτῶν κακῶς πέπονθε, δοκιμάζεσθαι. ὁρῶ δὲ καὶ
ὑμᾶς ταύτῃ τῇ γνώμῃ χρωμένους, καὶ πολλοὺς μὲν τῶν
τότε ἱππευσάντων βουλεύοντας, πολλοὺς δ’ αὐτῶν στρατη-
γοὺς καὶ ἱππάρχους κεχειροτονημένους. ὥστε μηδὲν δι’
ἄλλο με ἡγεῖσθε ταύτην ποιεῖσθαι τὴν ἀπολογίαν, ἢ ὅτι
περιφανῶς ἐτόλμησάν μου καταψεύσασθαι. ἀνάβηθι δέ
μοι καὶ μαρτύρησον. (παρ.8)

Β. Θέματα.

Β1α.Να δώσετε ένα επιχείρημα του ρήτορα στην παράγραφο 7, αξιολογώντας την αποτελεσματικότητά του.

Μον.5.

Β1β. Να χαρακτηρίσετε ως Σωστή ή Λάθος τις παρακάτω διατυπώσεις.

Α) Ο Μαντίθεος είχε καταβάλει στους υπευθύνους του δημοσίου την προκαταβολή.

Β) Οι κατάλογοι των Φυλάρχων ήταν αξιόπιστοι.

Η δικτατορία των λέξεων.

 

Η δικτατορία  των λέξεων.

Λέξεις δεν υπήρχαν πάντοτε. Πότε εμφανίσθηκαν οι λέξεις, πότε εμφανίσθηκε η πρώτη λέξη;Τι ακριβώς αντικατέστησε η λέξη και τι αντιπροσωπεύει η λέξη; Τι πραγματικά προσφέρει και σε τι πραγματικά χρησιμεύει η λέξη;

Είναι πράγματι  πολλά τα ερωτήματα. Πολύ πρίν το Θεό η λέξη ήταν ο πρώτος Θεός διότι κατάφερε κάτι το οποίον μόνον ο θεός μετέπειτα κατάφερε: να ενώσει όλους τους ανθρώπους μπροστά της: Όταν ο Οδυσσέας άκουγε  τη λέξη Ελένη καταλάβαινε ό,τι ακριβώς και χιλιάδες άλλοι Έλληνες: την Ελένη σύζυγο Μενελάου, αυτήν η οποία απετέλεσε το μήλον της έριδος ανάμεσα σε Έλληνες και Τρώες. Άρα για αυτό ο Χριστιανισμός ωνόμασε το θεό του Λόγο διακηρύσσοντας ότι εν αρχή ήν ο Λόγος. Η Λέξη είναι ο πραγματικός κυβερνήτης  του κόσμου μας. Χωρίς τις λέξεις θα ήμασταν απλό άθροισμα δυνάμεων κανονισμένων από τη βαθεία φύση μας στην πορεία της: τώρα διά των λέξεων εμείς κανονίζουμε την συμπαντική και κοσμική και ανθρωπίνη πορεία μας.

Οι λέξεις σε καμμία των περιπτώσεων δεν έχουν αυτοΰπαρξη: Δεν μπορούν να ζήσουν μόνες τους: είναι σε σχέση με τον  Άνθρωπο ως ιδέα και πράξη: ζούν μόνον και εφόσον τις ενεργοποιήσουν οι άνθρωποι: αλλοιώς χάνονται και πεθαίνουν: όμως είναι δημιουργήματα τα οποία κυβερνούν τους δημιουργούς τους ανθρώπους: διότι οι  λέξεις εξουσιάζουν διαχρονικά τους ανθρώπους και με αυτόν τον τρόπο οι άνθρωποι φεύγουν οι λέξεις μένουν και καθορίζουν τη σκέψη και την πράξη όλων των ανθρώπων διαχρονικά: η λέξη «καλός» καθορίζει τη ζωή του παππού του πατέρα του υιού του εγγονού κ.λ.π.

Τι αξίζει σε μία λέξη:η λέξη είναι το αντίθετο της φύσης: διότι ενώ ως εμφάνιση είναι απλή όλη της η δύναμη  είναι η αϋλότητά της: εμφανισιακά είναι ανύπαρκτη, κάποια γράμματα στη σειρά, όμως το  σύνολο αυτών των γραμμάτων παράγουν ιδέες και αξίες, συστήματα και ανθρώπους, οντότητες και δυνάμεις οι οποίες καθορίζουν το σύμπαν που ζούμε και πορευόμεθα.

Τι υπήρχε πρίν τις λέξεις; Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι οι λέξεις υπήρξαν μαζί με τον Άνθρωπο: άρα η ερώτηση ισοδυναμεί με την ακόλουθη ερώτηση: ποίο ον υπήρξε πρό του ανθρώπου το οποίο δεν είχε ανάγκη τις λέξεις αλλά προχωρούσε στην οντολογική του πορεία διαφορετικά; Αυτό το όν υπήρξε στη γή ή σε άλλη κατάσταση και άλλο πλανήτη; Οι λέξεις  γεννήθηκαν στη γή ή υπήρξαν και σε άλλη ζωϊκή κατάσταση και σε άλλο πλανήτη;

Πολλά από αυτά δεν  έχουν  απάντηση: διότι δεν γνωρίζουμε την απάντηση: για αυτό και ο Πλατωνικός Κρατύλος είναι ένας διάλογος λειψός όπως το σύνολο των Πλατωνικών διαλόγων οι οποίοι αρχίζουν από ένα νοητό μισό του κόσμου και του ανθρώπου και συνεχίζουν: τι υπήρχε όμως πρίν τις λέξεις που τόσο ωραία αναλύει ο Σωκράτης;

Με βάση λοιπόν τα όσα γνωρίζουμε σε ό,τι βιβλίο και χειρόγραφο μας έχει σωθεί, μέσα στην Οντολογική συνέχει των Όντων δεν υπήρχαν πάντοτε λέξεις: διότι πολύ απλά τα οντολογικά στοιχεία καθοδηγούσαν τα Όντα μέσα από ποικίλες όσες οντολογικές δυνάμεις: όπως τα άστρα, μέσα από τον  Ήλιο τον Αιθέρα τους Πλανήτες κανονίζουν την κίνησή των: το ίδιο συνέβαινε και με τα Όντα που υπήρξαν προ του Ανθρώπου: κανόνιζαν την πορεία τους μέσα από τα σημεία των οντολογικών ανακατανομών  δύναμης: π.χ η οντολογική συνέχεια καθόριζε την επαφή και την πρόοδο των προανθρωπίνων όντων μέσα από σημεία, μορφές που παρουσίαζε, καταστάσεις, τρόπους και τόπους πορείας. Διότι η επικοινωνία είναι ανθρώπινη προϋπόθεση, μέσα στο Όν υπήρξαν Όντα τα οποία δεν χρειάζονταν  επικοινωνία διότι η Οντολογική κοινή δύναμη τα μετέφερε στην Οντολογική συνέχει  και διαδοχή ως δύναμη πορείας και εξέλιξης καθεαυτής. Σαν  να κοιμόμαστε και να μεταφερόμεθα χωρίς την ανάγκη λέξεων σε άλλους τόπους και μέρη.

Σημειώσεις στην Πλατωνική Πολιτεία.

 

Σημειώσεις στην Πλατωνική Πολιτεία.

Η Πλατωνική Πολιτεία μέσα στην Ιστορία του ανθρωπίνου πνεύματος αναμφίβολα  κατέχει περίοπτη θέση. Η Πλατωνική Πολιτεία σηματοδοτεί την επίσημη μετάβαση από το φυσιοκρατισμό των προσωκρατικών φιλοσόφων στην πολιτειότητα πλέον του ανθρωπίνου πολιτισμού. Η Πολιτεία του Πλάτωνος κόβει κάθε δεσμό με τη Φύση ως εικόνα και συμπαντική δύναμη και μεταφέρει τον Άνθρωπο στην Πόλη και στο Πολιτικό περιβάλλον. Ποτέ πάλι ο Άνθρωπος δεν θα ασχοληθεί με τη Φύση ως σύνολο πρωτολείων οντολογικών δυνάμεων, πλέον ο σκοπός  Ανθρώπων, Ηγεμόνων, θεών και ανθρώπων, θα είναι αυστηρά η ιδέα και η ηθική του αστού πολιτικού ανθρώπου.

Η κύρια αρχή η οποία διέπει την Πλατωνική Πολιτεία είναι η συγκεντροποίηση, διότι η μετάβαση από την αχανή φύση (την οποία τόσο απεκήρυξε και ο Σωκράτης και ο μαθητής του Πλάτων) στην συγκεκριμένη πολιτεία προϋποθέτει συμμάζευση και συγκεντροποίηση των δυνάμεων, οι οποίες πρέπει να χάσουν την απειρότητά τους και να καταστούν πεπερασμένως συγκεκριμένες και ταξιθετημένες. Εξάλλου είναι γνωστό ότι και ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης  μισούν ως ασύμμετρη την χαότητα, συμπαθούν ως συμμετρικότητα την πεπερασμένη διάταξη του δικού τους πνευματικού και ηθικού κόσμου: άρα η Πλατωνική Πολιτεία σηματοδοτεί το πέρασμα του Ανθρώπου από το αχανές σύμπαν στο ταξιθετημένο και προβλέψιμο, συμμετρικό και καθορίσιμα εξελίξιμο ανθρωπίνως περιβάλλον της Πόλεως. Η Πλατωνική Πολιτεία σηματοδοτεί την ώρα του Ανθρώπου: ο Πλάτων στηρίζει την Πολιτεία του σε όσα έχει συνιδρύσει στους λοιπούς διαλόγους του (κυρίως στον Φαίδωνα, Μένωνα, κ.λ.π): ο Άνθρωπος έχει υπάρξει στον κόσμο των Ιδεών, από εκεί έχει έλθη στην γή των ανθρώπων: άρα η Πολιτεία στηρίζεται σε Ανθρώπους οι οποίοι διά της Αναμνήσεως έχουν γνώση του διαχρονικού πολυμορφικού και πολυουσιακού εαυτού τους: με αυτόν τον τρόπο μετατρέπουν την ιδέα σε βίωμα και ηθική: ας το προσέξουμε: Οι άνθρωποι οι οποίοι ενθυμούνται την προΰπαρξή των στον κόσμο του Αγαθού, του Καλού και του Ωραίου, αυτοί οι άνθρωποι οι οποίοι μπορούν διά της παιδείας και της επιμελείας να σμιλεύουν τις ακατέργαστες φυσικές δυνάμεις σε ιδέες και αξίες, ώστε να γεννούν σκέψη, διάνοια, γνώση και ηθική, αυτοί είναι οι μέτοχοι της Πολιτείας: άρα πτωτίστως η Πλατωνική Πολιτεία είναι συνέχεια του κόσμου του Αγαθού, στηρίζεται στην αναμνησιακή και νοητική και ηθική γνώση, αποτελείται αυστηρά από πεπαιδευμένους ανθρώπους, δεν έχει καμμία σχέση με το παγανιστικό παρελθόν μίας άλλης ανεπεξέργαστης φύσεως.

Ώστε η Πλατωνική Πολιτεία είναι το στερνοπαίδι, το τελευταίο τέκνο, του κλεινού άστεως. Ο Ξενοφάνειος, Αναξαγόρειος, Νούς έκλεισε τη Φύση σε Ιδέες και Αξίες, σε σκέψεις και αξιώματα. Ο  πειρασμός για τον Πλάτωνα είναι μεγάλος, και δεν τον αφήνει να περάσει ανεκμετάλλευτος: Η κοινωνία του Επιταφίου του Περικλέους, ήταν ένα μίγμα πραγματικότητας και μεταφυσικής δοξασίας: Όμως η Αθήνα για πολλά επήνεσε τον εαυτό της, ήλθε όμως ο Πελοποννησιακός πόλεμος να τα καταστρέψει όλα: η Αθηναϊκή φιλοσοφία δεν κατάφερε να τιθασσεύσει την απροσδιόριστη κατά το Θουκυδίδη ανθρώπινη φύση. Τα φιλοσοφικά όρια του κλεινού άστεως δεν μπόρεσαν να συγκρατήσουν την ατρύγετο κατά τον Όμηρο, αχανή ανθρωπίνη φύση.

Θα πρέπει λοιπόν να δώσουμε ως κυρία αφορμή της Πλατωνικής Πολιτείας, την διαπίστωση του Θουκυδίδου ότι η ανθρώπινη φύση ευθύνεται για τις ποικίλες όσες τραγικότητες του Πελοποννησιακού πολέμου. Ο Πλάτων δεν γράφει την Πολιτεία ως Αθηναίος: για αυτό και την έγραψε. Ο Πλάτων γράφει την Πολιτεία ως εννοιακός άνθρωπος στοχεύων σε κάτι πολύ σημαντικό και αρκετά πρωτότυπο: ο Θάνατος του Διδασκάλου του Σωκράτους, αποτελεί και αυτός αφορμή  και αιτία για την Πολιτεία: πρέπει να κατασκευασθεί μία Πόλη η οποία θα τιθασσεύσει την Θουκυδίδεια φύση, θα υμνήσει το Σωκράτη και τους σοφωτέρους των ανθρώπων: επίσης ως ο Παρθενών

Σημειώσεις στο Λόγο του Λυσία: Υπέρ Μαντιθέου.

 

Σημειώσεις στο Λόγο του Λυσία: Υπέρ Μαντιθέου.

Ο δικανικός λόγος του Λυσία υπέρ Μαντιθέου, απηγγέλθη περί το 392-389 π.Χ . Θεωρείται ως τεχνική και ψυχολογική εμβάθυνση πρότυπο λόγου, γραφείς από έναν άριστο χειριστή του λόγου, όπως ήταν ο Λυσίας. Ο δικανικός αυτός λόγος διαθέτει πολλά επίπεδα εμβάθυνσης και προσφοράς πολυτίμων πληροφοριών.

Αναδεικνύεται το βαθύ πολιτικό και πολιτιστικό χάσμα το οποίο υπήρχε στην Αθηναϊκή Πολιτεία. Αυτό το χάσμα είναι απόρροια της πνευματικότητας η οποία ανεπτύχθη στο κλεινόν άστυ. Είναι ένα χάσμα το οποίο δεν ανιχνεύεται στην Σπαρτιατική Πολιτεία η οποία εκράτησε την Οντολογικότητα, την Καθεαυτότητα, όχι τη Φιλοσοφική εξέλιξη του Νοός. Οι Σπαρτιάτες υπηρέτησαν πιστά την εσωτερική φυσική και συμπαντική δύναμη, αυτό το οποίο ήταν εκ φύσεως, αυτή τη δύναμη δεν την διύλισαν μέσα στο μυαλό τους, ώστε κάποιοι να είναι φιλόσοφοι και θιασώτες της τάδε πολιτικής κίνησης, οι άλλοι φιλόσοφοι και θιασώτες της δείνα πολιτικής κίνησης. Ο λόγος για το Μαντίθεο αναδεικνύει τις τελικές συνέπειες της φιλοσοφικής εξέλιξης των Αθηνών, διότι όπου εξελίσσεται ο Νούς και παράγει Φιλοσοφία οι άνθρωποι παύουν να προσδιορίζονται έναντι της κοινής φύσης και προσδιορίζονται με βάση τις καλλιεργηθείσες και αναπτυχθείσες ιδέες και αξίες.

Ο Λόγος για τον Μαντίθεο έρχεται ως συνέχεια επίσης της συμπεριφοράς των Αθηναίων έναντι του Σωκράτους. Αναδεικνύει τα πολλαπλά χάσματα που έχαιναν στην Αθηναϊκή καθεστηκυία κατάσταση. Το κύριο πρόβλημα το οποίο αναδεικνύει ο Λόγος για τον Μαντίθεο είναι η διάσταση της Ατομικότητας και της Πολιτειότητας στην Αθηναϊκή Δημοκρατία. Πρέπει αρκετά να προχωρήσουμε σε βάθος και να μην μείνουμε στην επιφανειακή διάσταση Ολιγαρχικών και Δημοκρατικών.

Ο Περικλής υπερηφανεύθηκε  στον Επιτάφιό του ότι Δημοκρατία κέκληται διότι Όλοι συμμετέχουν στα κοινά με σκοπό το Κοινό καλό. Είναι σημαντικό και μέσα από τα Πολιτικά του Αριστοτέλους ότι η Αθηναϊκή Δημοκρατία εβάδισε στο δρόμο και στην Οδό της Ολότητας: Όλοι Είναι Πολίτες έναντι της Πόλης. Αυτή η Ολότητα δεν ήλθε βέβαια μόνη της: Οι Σοφιστικές παραγωγικές αρχές και οι Σωκρατικές επαγωγικές αρχές διεκδίκησαν γλαςκασ Ολότητας: οι Αθηναίοι κινήθηκαν επικίνδυνα στο ότι λέμε και κάνουμε αφορά Όλους: κανείς δεν  μπορεί να ζήσει στην Πόλη μας για τον Εαυτό του κάνοντας ατομικές επιλογές: Η Δημοκρατικότητα υμνήθηκε σαν θεωρία και πράξη  διότι πολύ απλά έδωσε το δικαίωμα και την υποχρέωση σε όλους να συμμετάσχουν και να πράξουν: η Αθηναϊκή Δημοκρατία διαλύει την Ατομικότητα, την Ξεχωριστότητα, θεωρεί ως Αμαρτία την κατά μόνας επιλογή, Όλοι Είναι για όλους: όπως θεωρητικά ηύρομεν τις καθολικές αρχές του Καλού και του ωραίου, πρέπει όλοι στην πράξη να πράττωμεν αυτά: η Δημοκρατικότητα διασφαλίζει την καθολική εφαρμογή των καθολικών αρχών, άρα το καθολικό Υποκείμενο μέσα στην ολότητα της Πόλης.

Ο Μαντίθεος αναδεικνύει την απόρριψη των Ολιγαρχικών όλων αυτών, την Ατομική πορεία μέσα στην Αθήνα. Οι Ολιγαρχικοί ήταν δυσάρεστοι διότι δεν μπορούσαν ή δεν επιθυμούσαν να επιτύχουν αυτό το καθολικό άνοιγμα: Ίσως ο Πλάτων και ο Σωκράτης τους ώθησε σε αυτό μέσα από την εκλεκτική τους ατομική μαιευτική ατομική φιλοσοφία. Εάν Εγώ ενθυμηθώ (μέσα από την φιλοσοφία της αναμνήσεως του Πλάτωνος) τον ανώτερο Εαυτό μου , γιατί να τον μοιρασθώ με τους Άλλους: βέβαια ο Πλάτων στους Νόμους και στην Πολιτεία συζητεί ότι οι πεπαιδευμένοι Πολίτες θα πρέπει να συστήσουν την Ιδανική Πολιτεία, όμως κάποιοι (Κριτίας, Θηραμένης, Αλκιβιάδης ( όλοι Σωκρατικοί μαθηταί) ίσως θα ήθελαν να κατακρατήσουν τους ατομικούς λημματικούς θησαυρούς για τον εαυτό τους,για την καμαρίλα τους): άρα ο Μαντίθεος ενεθύμισε στους Αθηναίους την αιτία του χαμού της Πόλης των: η Ατομικότητα των Ολιγαρχικών, κατεσκεύασε ένα Υποκείμενο το οποίο δεν υπήκουε στην Πόλη, ώδευε ένα δικό του δρόμο: αυτό το Υποκείμενο το αυτεγνωσμένο (ίσως εγωϊστικά Σωκρατικώς) διά του Μεγάλου Αλεξάνδρου έσπασε τα όρια της Πόλεως Κράτους και εμοίρασε το Λόγο του στην Παγκοσμιότητα της Ελληνιστικής εποχής, της Ρώμης, του Χριστιανικού καθολικού Λόγου.

Ο αντιπλατωνισμός της χριστιανικής αγάπης.

 

Ο αντιπλατωνισμός της χριστιανικής αγάπης.

Η πορεία του Πλάτωνος είναι μία συγκεκριμένη μετάβαση από την χαοτική άλογη οντολογική δύναμη προς την έλλογη μεταμφίεση αυτής της δύναμης υπό την αμφίεση της Ιδέας. Δεν είναι τυχαίο ότι η Ιδέα, παράγεται από το ρ.ορώ, β΄αόριστος : είδον: ο άνθρωπος ενορατικά διαβλέπει αφαιρετικές κοινές δυνάμεις στο χάος , τις  κλέβει, και με αυτές κτίζει το πρόσκαιρο οικοδόμημα της Πόλης, της Πολιτείας, του Πολιτισμού, της Φιλοσοφίας και των οδών της.

Η χριστιανική αγάπη στηρίχθηκε στην Πλατωνική ιδέα. Χρησιμοποίησε το Πλατωνικό οικοδόμημα και τις Πλατωνικές ιδέες και αξίες: ο χριστιανός σκέπτεται, ανακαλύπτει, αντιλαμβάνεται ότι το παρόν οικοδόμημα στηρίχθηκε σε ιδέες και αξίες του Καλού , του Ωραίου, του Αγαθού. Η χριστιανική όμως θεολογία, ανέλαβε το δύσκολο ομολογουμένως έργο να εξελίξει τον πλατωνισμό, κυρίως προς την πλευρά του θεού, εξέλιξη που θα συμπαρέσυρε και τον άνθρωπο: άς γίνουμε πιο συγκεκριμένοι.

Ο Πλατωνικός θεός ήταν αφηρημένος, μη προσωπικός, εξέλιξη της Ιδέας, η ιδέα της ιδέας. Μοιραία ήταν αντικείμενο σκέψεως και όχι ενόρασης  ή συναισθηματικής προσέγγισης. Ο χριστιανισμός μέσα στην πλατωνική οικία, άρχισε την αναμόρφωση: ο αφηρημένος θεός έγινε ο πολύ συγκεκριμένος Θεάνθρωπος, ο Ιησούς ήταν ο δικός μας συγκεκριμένος Άνθρωπος. Αυτό σε κάθε περίπτωση  μετήλλαξε κάποια χαρακτηριστικά της πλατωνικής οικίας.

Αφ΄ής στιγμής ο Θεός έγινε το θείο ενυπόστατο  του Θεανθρώπου, η Πλατωνική οικία άρχισε να αναμορφώνεται σε κάποια στοιχεία της: άς τα παρακολουθήσουμε: πλέον ο νούς υποκαθίσταται από την καρδία ως κέντρο προσέγγισης του Θεού: αυτό είναι αρκετά φυσιολογικό εάν σκεφθούμε ότι ο Πλάτων διά της Ιδέας ένωνε όμοια συμπαντικά δεδομένα προκειμένου αφαιρετικά να εύρη τον ιδεατό κοινό δεσμό τους: δηλαδή: ενορατικά διέβλεπε ότι ο Ήλιος υπακούει σε αρμονία ενεργειών, η θάλασσα υπακούει σε συμμετρία κινήσεων, με αυτόν τον τρόπο οδηγήθηκε στις ιδέες του όντος, της στάσης, της κίνησης, της ετερότητας και διαφοράς. Όμως η νοητή θεία αρχή του Πλάτωνος ήταν αφηρημένη και άρα ο Αθηναίος φιλόσοφος προσπάθησε να κλείσει τα πάντα μέσα στις ιδέες της ανάμνησης, γνώσης, ιδέας, ηθικής.

Αφ΄ής στιγμής οι χριστιανοί εδημιούργησαν έναν θεό με συνδυασμό σωματικών και  πνευματικών χαρακτηριστικών, το πλατωνικό οικοδόμημα έκλεισε: η οροφή του ήταν ο τόσο συγκεκριμένος θεός: η φύση του ήταν τα συγκεκριμένα θεία ενεργήματα και οι δυνάμεις αυτού του θεού: ο άνθρωπος για πρώτη φορά ένοιωσε ότι ο θεάνθρωπος ήταν δίπλα του, δεν χρειαζόταν να προχωρήσει σε φοβερές και τρομερές πλατωνικές αφαιρέσεις προκειμένου να μεθέξει της θείας φύσης: αρκούσε η τήρηση των εντολών του η  τήρηση των τόσο προσαρμοσμένων και συγκεκριμένων προς την ανθρώπινη καθημερινότητα εντολών του Ιησού.

Προτεινόμενο διαγώνισμα τετραμήνου στο μάθημα: Αρχαία Ελληνικά από μετάφραση, γ΄ γυμνασίου.

 

Προτεινόμενο διαγώνισμα τετραμήνου στο μάθημα:

Αρχαία Ελληνικά από μετάφραση, γ΄ γυμνασίου.

Ευριπίδου , Ελένη.

Α΄επεισόδιο: στ. 436-467.

Α. Κείμενο.

Μενέλαος:

Πέλοπα, που αγωνίστηκες στην Πίσα με τον Οινόμαο

 σ’ αρματοδρομίες, τότε, που ’χες καλέσει τους θεούς σε δείπνο,

 να ’χανες τη ζωή σου, πριν ακόμα  γεννήσεις το γονιό μου,

τον Ατρέα, κι εκείνος πάλι από την Αερόπη δυο γιους,

τον Αγαμέμνονα κι εμένα το Μενέλαο, ζευγάρι ξακουσμένο˙

 γιατί θαρρώ –και καυχησιά δεν είναι

 πως με καράβια οδήγησα στην Τροία στράτευμα πλήθος

 κι όχι με τη βία σαν τύραννος, αλλά μ’ ακολουθήσαν

θέλοντας οι λεβέντες της Ελλάδας. Χαθήκανε πολλοί,

πολλοί κι εκείνοι  που χαίρονται,

γιατί έχουνε ξεφύγει τον κίνδυνο της θάλασσας

 και φέραν  τα ονόματα των σκοτωμένων πίσω στα σπίτια τους

 Εγώ περιπλανιέμαι τόσον καιρό στο κύμα ο δόλιος,

 όσο χρειάστηκα την Τροία για να κουρσέψω

 κι ενώ ποθώ στον τόπο μου να φτάσω,

τη χάρη αυτή οι θεοί δε μου χαρίζουν.

Τριγύρισα τους έρμους της Λιβύης τους αφιλόξενους γιαλούς

και κάθε  φορά,που την πατρίδα μου ζυγώνω,

 μακριά με ξανασπρώχνουν οι ανέμοι,

χωρίς μες στα πανιά μου να φουσκώσει ποτέ πρίμος αγέρας για τη Σπάρτη.

 Και τώρα ναυαγός ο μαύρος, δίχως  φίλους στη χώρα βγήκα εδώ

 Συντρίμμια γίνηκε το καράβι μου στους βράχους.

Β. Ερωτήσεις.

Β1α. Ποιος είναι ο Πέλοπας και ο Ατρέας, γιατί αναφέρεται σε αυτούς ο Μενέλαος;

Μον.2.

Β1β.  «…πως με καράβια οδήγησα στην Τροία στράτευμα πλήθος…». Σε ποιο γεγονός αναφέρεται ο Μενέλαος; Ποια ήταν η αιτία του πολέμου αυτού και πώς σχετίζεται με την τραγωδία «Ελένη» του Ευριπίδου;

Η αξιολογία της Φόνισσας του Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη.

 

Η αξιολογία της Φόνισσας του Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη.

Η Φόνισσα δεν είναι πραγματικό πρόσωπο. Είναι η Ωραία Ελένη του Παπαδιαμάντη. Μία εννοιακή κατασκευή προκειμένου να προσκομίσει ανθρώπινα χαρακτηριστικά στο ανθρώπινο πρόσωπο: και δη στο Γυναικείο Πρόσωπο, αλλά και στο Άρρεν Πρόσωπο.Ο Παπαδιαμάντης λοιπόν συνεχίζει την παράδοση του Ομήρου: οι δυνάμεις, οι ενέργειες, οι ιδέες και οι αξίες, σε αυτόν τον κόσμο, στα πρόσωπα του κόσμου αυτού, έρχονται διά των Γυναικών.

Άρα η Φόνισσα είναι θήλεια συμπαντική συνέχεια, κομίζουσα όχι απλά κοινωνικές αλλά κοσμικές και συμπαντικές δυνάμεις. Για αυτό εξάλλου πράττει όσα πράττει: για αυτό ανοίγει τις πόρτες του κόσμου αυτού με τις πράξεις της και επιθυμεί της φυγής προς ένα άλλο σύμπαν, διαφορετικό, βέλτιον, εξελισσόμενο, φιλικότερο.

Ήδη ο Παπαδιαμάντης ασπάζεται την Ελληνικότητα της Θηλείας δυνάμεως: η Γυνή είναι ο τρόπος διά του οποίου το χάος εισέρχεται στον κόσμο μας. Η  Φραγκογιαννού σκοτώνει όπως το Χάος απορροφά τις μορφικές δυνάμεις και τις επιστρέφει σε μία ερεβώδη κατάσταση. Όπως όλα χάνονται όταν ο Ήλιος πέσει και δύσει για να «κοιμηθεί». Άρα είναι Ησιόδειος ο Παπαδιαμάντης: εν αρχή ήν το Χάος,η Φραγκογιαννού μας θυμίζει τις χαοτικές πλευρές του Εαυτού μας. Ο Παπαδιαμάντης μαζί με το Δελφικό ρητό θα είπει: γνώθι σαυτόν: αλλά η Φραγκογιαννού αδυνατεί να απαντήσει διότι ο Εαυτός της  χάνεται στο Χάος από το οποίο προέρχεται και στο οποίο θα επιστρέψει: ούτως ή άλλως οι θήλειες φυσικές δυνάμεις είναι τόσο απροσδιόριστες, χαοτικές, δυνάμεις της απίστευτης και αστείρευτης δημιουργικότητας του Όλου: για αυτό εξάλλου ο Άρρεν πολιτισμός προσπάθησε τεκτονικά να ελέγξει τη γυναικεία φύση: ήθελε μέρος των δυνάμεων που μεταφέρεουν οι Γυναίκες στη γή: ο Πατριαρχικός πολιτισμός δεν μπορεί να αντέξει το σύνολο των Γυναικείων Θηλειών δυνάμεων διότι αυτές συνεχώς χαοτικά κινούνται: ο Ανδρικός όμως πολιτισμός της δυνάμεως και όχι της επιθυμίας είναι μία συμπαντική στάση στη Γή: η γυναίκα πρέπει να ακινητοποιηθεί  και αυτή, πρέπει να παύσει να παράγει φύση, χάος, υπερβατικότητα, και κλεισμένη στην Εστία απλά να επικοινωνεί με την Μητέρα Φύση, αφήνοντας τα άλλα στους Άρρενες δημιουργούς του Πατριαρχικού πολιτισμού.

Η Φραγκογιαννού τα «γνωρίζει» όλα αυτά: ο Παπαδιαμάντης αποδεικνύεται μέγας Οντολόγος: Αυτός ο κόσμος έλαβε από την απροσδιόριστη (ατρύγετο Θάλασσα την είπε ο Όμηρος) Γυναίκα όσα ήθελε και έπειτα την έθεσε σε ελέγξιμη θέση: ο Παπαδιαμάντης μας τα υπενθυμίζει όλα αυτά: η Φραγκογιαννού , μία σύγχρονη Ωραία Ελένη, μας θυμίζει την οντολογική ταυτότητα του κόσμου μας. Ξεφύγαμε από τη  χαοτική Ελευθερία: οι θρησκείες απεχθάνονται τη χαοτική ελευθερία,  η Φιλοσοφία επίσης: πρόκριμα της Φιλοσοφίας είναι η αντιχαοτική συμμετρία, αρμονία, ο Πλάτων με αυτά έζησε και πέθανε. Ξεφεύγοντας από τη χαοτική  Ελευθερία  και συνάμα τη  φυσική χαότητα περιορίσαμε τη Γυναίκα και ιστορικά απελευθερώθηκε ο Άνδρας,ο Τέκτων του κόσμου αυτού. Η Φραγκογιαννού είναι η εννοιακή αιώνια γυναίκα, αντιπρόσωπος όλων των Γυναικών οι οποίες υπέστησαν τη μοίρα αυτή υπό του Ανδρός Τέκτονος του κόσμου Αυτού. Η Φραγκογιαννού είναι Ωραία, με  την Έννοια της κατοχής χαρακτηριστικών: όχι όμορφη, Ωραία: διότι χαρακτηρίζεται από τη χαότητα της Ελένης, τη συμπαντική Λογική του Οδυσσέα, και την  Οργή του Αχιλλέα.

Από το Θουκυδίδη έως την Ελένη του Ευριπίδου: πρός το Σωκρατικό Υποκείμενο.

 

Από το Θουκυδίδη έως την Ελένη του Ευριπίδου: πρός το Σωκρατικό Υποκείμενο.

Δεν θα πρέπει να περάσει απαρατήρητο ότι ο Όμηρος αλλά και ο Ευριπίδης χρησιμοποιούν ή αξιοποιούν την  Ωραία Ελένη. Η Ομηρική Ελένη είναι Ωραία με βάση δύο  κύρια χαρακτηριστικά (τα οποία σε καμμία των περιπτώσεων δεν περνούν απαρατήρητα από τον μεγάλο (κατ΄αρχάς) φιλόσοφο, τον μαθητή των σοφιστών, τον Ευριπίδη). Σε όλη τη διάρκεια της Ελένης ο Ευριπίδης υιοθετεί πλήρως τα δύο Ομηρικά χαρακτηριστικά της Ωραιότητας: τον Νούν του Οδυσσέως και την Συναισθηματική Οργή του Αχιλλέως.

Τα μεταλλάσσει όμως και τα προσαρμόζει στην δική του Ελένη ο Αθηναίος τραγωδός. Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να κατανοηθεί η υπέροχη διαλεκτική του Σοφιστού Ευριπίδου με την εποχή του: Καλλίτερα: με το πρότυπο ανθρώπου το οποίο διαχρονικά ωρίμασε και έπρεπε να τεχθεί στην εποχή του Ευριπίδου.

Άρα ο στόχος του Ευριπίδου και  του Ομήρου είναι κοινός, για αυτό και οι δύο χρησιμοποιούν την Ωραία Ελένη, την υπέροχη εσωτερική δύναμη που κινεί τον Άνθρωπο: είναι και οι δύο Ποιητές, άρα κατεβάζουν στη Γή όλες εκείνες τις φυσικές (συμπαντικές) δυνάμεις οι οποίες πρέπει να κοσμήσουν την ανθρώπινη προσωπικότητα. Όπως ο Όμηρος θέλησε να παράξει το δικό του Ωραίο Υποκείμενο, παρόμοια και ο Ευριπίδης θέλει να παράξει το δικό του Ωραίο Υποκείμενο με συγκεκριμένες πνευματικές, ψυχικές και ηθικές δυνάμεις.

Προκειμένου λοιπόν να κατανοηθεί ποιο Υποκείμενο στο πρόσωπο της Ωραίας Ελένης θέλει να παράξει ο Ευριπίδης θα πρέπει να εξετάσουμε προσεκτικά όλες τις τάσεις της εποχής σε σχέση με τα ανθρώπινα πρότυπα που αυτή προέκρινε. Πάντα σε συνδυασμό με την Σοφιστική σχετικιστική άποψη της ζωής, την γνωστική τους απροσδιοριστία και υποκειμενικότητα, την απουσία κοινών νοητικών και αξιακών θεμελίων (όπως είναι η Πατρίδα, ας μην ξεχνούμε ότι ο Αντιφών προέκρινε τη Φύση του Νόμου λέγοντας ότι όλοι οι άνθρωποι είναι Ίσοι έναντι της Φύσεως, η Πολιτεία και οι Νόμοι διαχωρίζουν τους ανθρώπους), το Σοφιστικό τελικά υποκείμενο το οποίο υπό τη γενική αρχή του Πρωταγόρα ότι για όλα τα πράγματα  μέτρο είναι ο άνθρωπος, φάνταζε ως ένα νοητικό οικουμενικό υποκείμενο παρά ως Ένα Υποκείμενο το οποίο θα ήθελε να λέγεται καλός και αγαθός Αθηναίος Πολίτης.

Αρχαία Ελληνικά από μετάφραση, γ΄γυμνασίου. Ευριπίδου Ελένη: στ: 1-25.

 

Αρχαία Ελληνικά από μετάφραση, γ΄γυμνασίου.

Ευριπίδου Ελένη: στ: 1-25.

1.Η θέση της τραγωδίας αυτής στο ιστορικό γίγνεσθαι: διδάχθηκε το 412 π.Χ. Γιατί;

Απαραίτητη η συσχέτιση της καταστροφικής για τους Αθηναίους Σικελικής εκστρατείας με το κεντρικό θέμα της τραγωδίας: ποιο είναι το Φαίνεσθαι και το Είναι.

Άρα συζητώ: στην εποχή του Ευριπίδου: πλευρές (ιστορικές, πολιτικές, ανθρώπινες , θεολογικές) περί του Φαίνεσθαι και Είναι. Άνθρωπος – κόσμος- πόλη.

Το πρόβλημα της ιστορικής συνέχειας της Αθήνας:

Άξονες: Θουκυδίδης (ποια η ανθρώπινη φύση) Σωκράτης  (ο οικουμενικός άνθρωπος) Σοφιστές (ο άνθρωπος  ως άθεο μέτρο του κόσμου και της ζωής).

Άρα ο Ευριπίδης αναζητεί το επόμενο Αληθινό Ανθρώπινο Υποκείμενο το οποίο θα στηρίζεται στο Νού και στην Πράξη: η πορεία προς τον  Λογισμό του Πλάτωνος και του Αριστοτέλους.

2.Απόδοση του νοήματος. Τα λόγια της Ελένης.

3.Γιατί ο Ποιητής επιλέγει την Ελένη: η έννοι του συλλογικού υποσυνειδήτου.

Ποια η Θέση της Ωραίας Ελένης στο υποσυνείδητο του Αθηναίου Πολίτου ο οποίος από τα χρόνια του Πεισιστράτου εδιδάσκετο τα Ομηρικά Έπη.

Γιατί και ο Όμηρος και ο Ευριπίδης χρησιμοποιούν την Ελένη ως άξονα των προβληματισμών τους: η Ελένη ως η δύναμη που κινεί ψυχικά και πνευματικά τον Άνθρωπο.

Τα δύο χαρακτηριστικά της Ωραίας Ελένης στον Όμηρο: ο νοήμων Οδυσσέας, ο οργισμένος Αχιλλέας: η πνευματική και ψυχική αποτύπωση του νέου Ανθρώπου.

Σημειώσεις επί του Νεοπλατωνισμού.

 

Σημειώσεις επί του Νεοπλατωνισμού.

Το πρώτο και κύριο χαρακτηριστικό του Νεοπλατωνισμού είναι η διατήρηση (σε αρκετό βαθμό) της παγανιστικής  σημειολογίας του. Ο Νεοπλατωνικός  είναι πολύ περισσότερο παγανιστής από όσο ήταν ο Πλάτων και οι μαθητές του: προσπαθεί να τονίσει όχι τόσο τις πολιτικές καθολικές αρχές οι οποίες διέπουν τον πολίτη, αλλά τις οντολογικές (γνωσιολογικές και ηθικές αρχές) οι οποίες διέπουν το συμπαντικό άνθρωπο: ο Πλωτίνος υιοθέτησε από τον Πλάτωνα την έννοια της Ιδέας (η οποία περικλείει τον Κόσμο και τον Άνθρωπο) την έννοια του Αγαθού (το οποίο ωλοκλήρωσε ως   Έν) το κοσμολογικό μοντέλο ότι ο κόσμος μας (Τίμαιος) είναι σειρά εκτυλισσομένων αρμονικά κόσμων ώστε και ο δικός μας κόσμος να εύρη τις μεταβλητές που του αρμόζουν με τη συμμετρία που του αρμόζει, την έννοια του Ανθρώπου ο οποίος προχωρεί προς την Ιδέα του Αγαθού. Δεν του έκανε τόση εντύπωση ο Αριστοτέλης  για ευνοήτους λόγους: δεν  θέλει να ασχοληθεί με την Πόλη την εμπειρία και τον Πολίτη: επείγεται να φύγει προς τον κόσμο του Αγαθού τον οποίο μετήλλαξε σε κόσμο του Ενός.

Άρα η μεγίστη συνεισφορά του Πλωτίνου στο Πλατωνικό σύστημα είναι ότι μετήλλαξε την Πλατωνική έωλη μεταφυσική σε οντολογική πορευτική πραγματικότητα: το Έν, ο Νούς, η Ψυχή και η Ύλη, υπάρχουν όχι ως ιδέες μεταφυσικής, αλλά ως Ιδέες φυσικής αποδεικτικότητας μέσα από τη γνώση και την εμπειρία του Ανθρώπου: για αυτό ο Πλωτίνος παρέμεινε παγανιστής και όχι μεταφυσικός: δεν ανέμιξε τις ιδέες με την αφαίρεση ενός κόσμου Ιδεών όπου όλα είναι έωλα, αλλά σε πραγματικές συμπαντικές συντεταγμένες ανέμιξε τον κάθε άνθρωπο ως πορεία με το Εν το Νού και την Ψυχή που υπάρχουν: θυσίασε μέρος του πολιτικού κόσμου βέβαια για αυτό το έωλο  βήμα: αλλά με αυτόν τον τρόπο οντολογικοποίησε τον Πλατωνισμό, του έδωσε μία άλλη πραγματικότητα την οποία ο Αθηναίος του 5^ου αι. αγνοούσε (εάν κρίνουμε από τους πλατωνικούς διαλόγους όπου οι οριστικές και επαγωγικές αρχές του Σωκράτους τον  ωδήγησαν στο κώνειο, οι αρχές αυτές ήταν μεταφυσικής αναπόδεικτης φύσης): ο Πλωτίνος στον άνθρωπο του μεταρωμαϊκού κόσμο έδειξε την οντολογική οδό την οποία έχει ως εσωτερικότητα του Ενός ως απορροές του Νοός ως εκχυλίσματα της συμπαντικής Ψυχής ώστε να υπερβεί τον κόσμο της Ύλης επιστρέφοντας στο  Έν.

Άρα ο Πλωτίνος προχωρεί σε μία Πλατωνική Οντολογική Ολοκλήρωση (η οποία σε κάθε περίπτωση στηρίζεται στην Σωκρατική μαιευτική μέθοδο): αυτό το καταφέρνει διότι έδιωξε ανάμεσα στον Άνθρωπο και στο Έν την Πόλη: ο Πλωτίνος αποδεικνύεται Μέγας Παγανιστής διότι τοποθετεί και πάλι τον  Άνθρωπο στη Φυσική Συμπαντική Οντοολογική θέση του: Ο Πλωτινικός άνθρωπος δεν ασχολείται τόσο με την Πόλη τους Νόμους την Πολιτική: ασχολείται με το ανοικτό Σύμπαν από την  ύλη  έως το Έν: εάν ο Αθηναίος έδιδε το μέγιστο των δυνάμεών του στην Πόλη η  Πλατωνική Ιδέα και Αγαθό του ακουγόταν ως κάτι το οποίο θα συνέβαινε διά της πολιτικής αρετής: αυτό όμως καθιστά το Αγαθό και τον Κόσμο του Αγαθού κάτι το μεταφυσικό το οποίο ενυπήρχε ως θεωρία στο μυαλό των πολιτών οι οποίοι ησχολούντο με το Αγαθό όχι για να επιστρέψουν πρωτίστως σε αυτό αλλά για να γίνουν καλύτεροι πολίτες.

Το ταξείδι του Οδυσσέως και του Ιησού στον Άδη: Διαφορές και ομοιότητες.

 

Το ταξείδι του Οδυσσέως και του Ιησού στον Άδη: Διαφορές και ομοιότητες.

Και ο Οδυσσέας και ο Άδης παραδίδεται ότι κατέβηκαν στον λεγόμενο κάτω κόσμο. Ο Οδυσσέας μέσα από την περίφημη νέκυια, ενώ ο Ιησούς κατά τη διάρκεια της σταυρώσεώς του, ολίγον πρίν να αναστηθεί. Άρα η πρώτη διαφορά στις δύο καθόδους έγκειται στο ότι ο Οδυσσέας κατέβη στον Άδη ζωντανός ενώ ο Ιησούς ών επι του Σταυρού: ο Οδυσσέας κατέβη ως συνέχεια των περιπλανήσεών του και του νόστου του στον Άδη, κατά φανερό τρόπο, ενώ ο Ιησούς μυστικώς: το σώμα του ήταν επί  του Σταυρού αλλά διά του πνεύματός του (το αιθέριο σώμα που όλοι έχουμε) κατέβη στον Άδη (όπως λένε οι χριστιανοί πατέρες έσωσε τους τεθνεώτας δείχνοντάς τους το δρόμο προς τη βασιλεία των ουρανών).

Παρατηρούμε λοιπόν: ο Όμηρος ως Ποιητής μεταφέρει τις συμπαντικές δυνάμεις που του υποδεικνύει η κόρη της Μνημοσύνης και  του Δία, η Μούσα Καλλιόπη (όσα δηλαδή στο Σύμπαν μπορεί να θυμηθεί  ο Άνθρωπος και να είπει για την ανωρέρα συμπαντική  κίνηση  του Ανθρώπου(διότι και η Οδύσσεια και η καινή διαθήκη δέχονται και αφηγούνται την ανωτέρα συμπαντική κίνηση του Ανθρώπου ο οποίος μπορεί και προχωρεί στον Άδη και αναβαίνει από εκεί για να συνεχίσει το επίγειο ταξείδι του: άρα και η Οδύσσεια και η Καινή διαθήκη δέχονται τον ανώτερο συμπαντικό εαυτό του ανθρώπου).

Επίσης παρατηρούμε και το εξής: ο Ιησούς της Καινής διαθήκης μεταφέρει τις δυνάμεις τις οποίες ως θεότητα έχει: τι σημαίνει θεότητα: ολική θέαση του σύμπαντος: υπό αυτή τη θέση βλέπει ότι ο Άνθρωπος γεννάται, καταβαίνει στον Άδη, και από εκεί τι γίγνεται; Ως θεός όμως δέχεται ότι το συμπαντικό ταξείδι του Ανθρώπου δεν σταματά στον Άδη. Σε αυτό το σημείο λοιπόν συμφωνούν και η Οδύσσεια και η Καινή διαθήκη: ο Άνθρωπος δεν υΆνθρωπος δεν υπάρχει μόνον στη γή, συνεχίζεται το συμπαντικό του ταξείδι στον Άδη. Είναι κοινή η συμπαντική συνέχεια  του ανθρώπου.

Όμως μετά τον Άδη τι υπάρχει; Σε αυτό το σημείο διαφοροποιείται η Οδύσσεια από την Καινή διαθήκη; Πρίν απαντήσουμε θα πρέπει να σημειώσουμε την υπέροχη εξίσωση του παραμυθητικού και του πραγματικού στοιχείου που ανιχνεύονται και στην ιστορία του Οδυσσέως αλλά και του Ιησού: Το παραμυθητικό στοιχείο στην Οδύσσεια είναι ότι όλα είναι μύθος, βγαλμένος μέσα από τη συμπαντική θέαση των Ελλήνων: το πραγματικό στοιχείο της Οδυσσείας είναι ότι ο ζωντανός και ταξιδεύων Οδυσσέας καταβαίνει εν σώματι στον  Άδη και από εκεί αναβαίνει και συνεχίζει τον νόστο του.

Το παραμυθητικό στοιχείο στην ιστορία του Χριστού είναι ότι το θείο πνεύμα του κατέβη στον Άδη και όχι ο Ιησούς εν ζωή κηρύττων και πράττων θαύματα: το πραγματικό στοιχείο είναι ότι η χριστιανική παράδοση ως προϊόν πίστης το θεώρησε ως κάτι το κυριολεκτικό και επέβαλε στα πλήθη των χριστιανών την πίστη ότι ο θάνατος θανάτω ενικήθη. Άρα εάν συνθέσουμε τις δύο αφηγήσεις, τα δύο παραμυθητικά και πραγματικά δεδομένα, οδηγούμαστε ότι οι Άνθρωποι γνωρίζουν την συμπαντική πορεία τους: έρχονται από το χάος, προχωρούν στη   ζωή, φεύγουν στον Άδη και από εκεί;

Ας προσέξουμε την μετά του Άδου πορεία των δύο αφηγήσεων: Ο Οδυσσέας στον Άδη συναντά σκιές: επίσης ο Ιησούς συναντά ψυχές, σαν να λέμε σκιώδη σώματα: ο Όμηρος δεν ξεχωρίζει τα τμήματα του Άδου, δεν ομιλεί για καλό και κακό Άδη: αντιθέτως η χριστιανική υμνολογία αλλά και η παύλεια και πατερική θεολογία διαχωρίζει τα τμήματα του Άδου (τα οποία πολλά από αυτά τα επεκτείνει κάτω και άνω της γής): ομιλεί για Άδη   καλών και πιστών ανθρώπων οι οποίοι μαζί με αυτούς που ευρίσκονται στον Άδη  των κακών και απίστων ανθρώπων περιμένουν την επουράνιο κρίση τους.

Διδάσκοντας τον Μεγάλο Αλέξανδρο: Ιστορία Α΄λυκείου.

 

Διδάσκοντας τον  Μεγάλο Αλέξανδρο: Ιστορία Α΄λυκείου.

Ο 4^ος αιώνας π.Χ είναι ένας σημαντικός αιώνας.  Θα μπορούσαμε να ισχυρισθούμε ότι είναι ο αιώνας της ανάδειξης του Ανθρωπίνου Προσώπου ως Πραγματικού Μεγέθους. Αυτό το μέγεθος αποτελεί άθροισμα μορφής (είδους) και υλικής εικόνας, σκέψης και πράξης, ιδέας και αξίας. Μέσα από τα εργαστήρια του Πλάτωνος και του Αριστοτέλους επετεύχθη το μεγάλο ζητούμενο: η πορεία από τη Φύση από εκεί στην Πόλη και από εκεί στον Πολίτη: ο 4^ος αι.π.Χ είναι ο αιώνας όπου ο  Πολίτης της Πόλεως Κράτους καταργείται και απομένουν οι ιδεατές και ηθικές δυνάμεις του ώστε να ενδύσουν το Νέο Υποκείμενο το οποίο είναι Πρόσωπο ικανό να ζήσει σε ένα κόσμο πέραν της Πόλεως Κράτους: άρα αυτό το οποίο κατ΄αρχάς έπραξε ο Μέγας Αλέξανδρος είναι το να μετασχηματίσει τον Πολίτη σε Πρόσωπο (σκεπτόμενο και πράττον) ενός ανοικτού κόσμου: ίσως σε Πολίτη ενός ανοικτού κόσμου πέραν της Πόλεως Κράτους.

Η πνευματική αρχή είχε γίνει με τους Σοφιστές και το Σωκράτη: αυτοί κατήργησαν τα στενά σύνορα της Πόλεως κράτους διότι προσέφεραν στο Υποκείμενο πνευματική ταυτότητα: Ο μαθητής του Σωκράτους πρώτα είναι σκεπτόμενο Όν και έπειτα Αθηναίος: για αυτό και προέχουν (όπως βλέπουμε στην Απολογία του) η μαιευτική σχέση με το Αγαθό, το Θάνατο, τη Ζωή του Λόγου, τις ιδέες και τις αξίες. Ετοιμάζεται το υπερπολιτικό Υποκείμενο το οποίο μέσω των επαγωγικών και οριστικών αρχών διαλύει τα σύνορα της Πόλεως Κράτους και ενώνει τον κόσμο κάτω από κοινές ιδέες και αξίες: Αυτός είναι ο Άνθρωπος του Λόγου ο υπέρπολιτικός Προσωπικός Άνθρωπος ο οποίος διαμοιράζεται  διά του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Οι πόλεμοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου θα πρέπει να τεθούν στην ιστορική σειρά από τον Τρωϊκό πόλεμο (ο αγώνας περί της Ωραίας Υπάρξεως) προς τους Περσικούς πολέμους (Εθνική ταυτότητα των Ελλήνων) έως τον Πελοποννησιακό πόλεμο (διάλυση των Πόλεων-Κρατών). Οι πόλεμοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου είναι η ολοκλήρωση του Πελοποννησιακού πολέμου και η απάντηση του Αριστοτελικού Υποκειμένου (υπό τη μορφή του Μεγάλου Αλεξάνδρου) στα δύο βασικά Θουκυδίδεια ερωτήματα. Μπορεί να βελτιωθεί η Ανθρωπίνη Φύσις; Μπορεί να δημιουργηθεί ένας κόσμος Νόμου και Λόγου, κτήμα ες αεί. Ο Μέγας Αλέξανδρος απαντά έμμεσα στο Θουκυδίδη ότι η Ανθρωπίνη Φύση μπορεί να εκλεπτυνθεί μεταφέροντας την Παγκοσμιότητα του λόγου, δεν είναι τυχαίο ότι αυτός ο Λόγος έγινε το όχημα εξέλιξης του Ρωμαίκού δικαίου, του παγκοσμίου ρωμαίου πολίτου, του Προσωπικού Οικουμενικού Αυγούστου και του Θεανθρώπου Ιησού, οι οποίοι ένωσαν τον κόσμο και τους Ανθρώπους προβάλλοντας την Πίστη ότι η Ανθρωπίνη Φύσις μπορεί να βελτιωθεί στην οδό προς τη  Βασιλεία των Ουρανών.

Η προετοιμασία του τοκετού του Αλεξανδρείου Λόγου είναι μακρά. Μετά τον Πελοποννησιακό Πόλεμο οι Έλληνες φιλόσοφοι ωλοκλήρωσαν αυτό το οποίο ήδη είχαν ξεκινήσει με την προ-σωκρατική αλλά και την μετα-σωκρατική φιλοσοφία. Ουσιαστικά η προσωκρατική Φύσις ως Συμπαντική καθεαυτή δύναμις, αντικαταστάθηκε από τις Σωκρατικές νοητικές ιδέες οι οποίες οδήγησαν στους περιφήμους επαγωγικούς και οριστικούς λόγους του Σωκράτους (Πλάτωνος): αυτό το σημείο πρέπει να αναλυθεί έτι περαιτέρω διότι είναι αυτό το οποίο έτεξε τον Λόγο του Μεγάλου Αλεξάνδρου ως ιστορική συνέχεια.

Ο Αθηναϊκός Λόγος προχώρησε σε μία οντολογική ιστορική κίνηση, την ίδια εποχή κατά την οποία στην Ανατολή εμφανιζόταν ένα μεγεθος όπως του Ενός θεού, στα μέρη της Μεσοποταμίας και της Αιγύπτου η Ενικότητα του Ενός θεού άρχισε να εξαπλώνεται: η παλαιά διαθήκη αυτή περίπου την εποχή αρχίζει να περνά από τα χείλη των ανθρώπων στα γραπτά κείμενα: Παντού του Κόσμου απλώνεται μία αγάπη για το Έν: επίσης: παντού του κόσμου αρχίζει να απλώνεται η προσπάθεια του Ανθρωπίνου Νοός να Ομιλήσει για το Έν, τη Φύση, τον Άνθρωπο. Ο Λόγος εξαπλώνεται υπό την επήρεια του Ενός Αγαθού και της Ηθικής  του, των κοσμικών εξηγήσεών του, προσφέροντας σύμπαν, χαρακτήρα, ηθική και όλο και περισσότερη πνευματική ασφάλεια ότι η εποχή της Λογικότητας κάτι το καλύτερο θα φέρει: άρα ο Μέγας Αλέξανδρος απλά εφήρμοσε τον Ελληνικό Λόγο σε υποδοχές έτοιμες να υποδεχθούν τα προϊόντα του Ενός Νοός ο οποίος εξαπλώνεται ως Ενικότητα στα πέρατα του κόσμου , οδηγώντας μοιραία στο πρότυπο του Ενός Προσωπικού Παγκοσμίου Ανθρώπου: Καθόλου τυχαία αυτό το πρότυπο του Αλεξανδρείου Λόγου οδηγεί στον Παγκόσμιο  Ρωμαίο Πολίτη στον καθολικό Βυζαντινό χριστιανό Άνθρωπο, στον Homo universalis της  δύσης.

Κριτήριο τραπέζης θεμάτων με ενδεικτικές απαντήσεις.

 

Τράπεζα Θεμάτων Κριτήριο 14420

 

Μη Λογοτεχνικό κείμενο

Τράπεζα Θεμάτων Κριτήριο 14420

[Συνάντηση με έναν ράπερ] 

Το κείμενο που ακολουθεί είναι συνέντευξη που πήρε ο δημοσιογράφος Γιάννης Πανταζόπουλος από το Φίλιππο Γιαγκούλη, γνωστό ράπερ. Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στις 5.11.2019 στη Lifo[1].

 

Πριν από λίγες μέρες, βρέθηκα στη Θεσσαλονίκη και συνάντησα έναν από τους διασημότερους Έλληνες ράπερ, τον Φίλιππο Γιαγκούλη, ευρέως γνωστό ως FY. Πέρασα αρκετές ώρες μαζί του και τον πέτυχα στη φάση της ηχογράφησης του νέου του άλμπουμ. Η καθημερινότητά του είναι πλέον τελείως διαφορετική. Εμφανίσεις, φωτογραφίσεις, στούντιο, περιοδείες, συνεντεύξεις, είναι μερικές από τις νέες υποχρεώσεις που καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου του. […]

Μετρώντας, ήδη, στο ενεργητικό του πλήθος hits[2], όπως το «Δε με θέλουν», το οποίο έχει αγγίξει τα 21 εκατομμύρια views[3], θυμάται ότι ξεκίνησε να ασχολείται με τη ραπ περίπου από τα 15 του. Σήμερα έχει γίνει δημοφιλής, επειδή τραγουδάει και ραπάρει σε μια νέα αργκό[4] που έχει επινοήσει ο ίδιος, γεγονός που του έχει αποφέρει εκατομμύρια views στο ΥouΤube[5]και τεράστια επιτυχία στους χώρους όπου εμφανίζεται.

Όσες ώρες είμαστε μαζί, είναι χαμογελαστός, ευδιάθετος, λέει συνεχώς «bro[6]» και «αδερφέ», αλλά η λέξη «Prince[7]» είναι αυτή που τον χαρακτηρίζει. Παρατηρώ ότι βρίσκεται διαρκώς σε κίνηση και εκπέμπει θετική ενέργεια. Τις στυλιστικές επιλογές τις κάνει μόνος του και αγοράζει ό,τι του αρέσει, π.χ. την τσάντα Louis Vuitton[8] που είχε μαζί του, αλλά και το κόσμημα Gucci[9] που κρεμόταν στο λαιμό του. Αργότερα, ακούμε μερικά από τα νέα του μουσικά κομμάτια. Κατά τη διάρκεια της ακρόασης χορεύει στους ρυθμούς των hits και με την ολοκλήρωσή τους περιμένει να του πεις τη γνώμη σου.

«Όποιος πιστεύει ότι είναι εύκολη η παραγωγή ενός άλμπουμ, δεν ξέρει τι του γίνεται. Όπως η δουλειά του δημοσιογράφου έχει τις δυσκολίες της, έτσι και η δική μας έχει τις δικές της. Όποιος διαφωνεί, προτείνω να αλλάξουμε για μια ημέρα, για να δει αν θα αντέξει τις κρίσεις πανικού» λέει και συμπληρώνει: «Με σκληρή δουλειά μπορείς να πετύχεις τα πάντα. Και θεωρώ ότι αν έχεις δουλέψει μέσα σου, στο τέλος έρχονται τα χρήματα, η επιτυχία και η δόξα. Βέβαια, η επιτυχία είναι κάτι που δεν συγχωρείται από ανθρώπους που δεν έχουν κατορθώσει τίποτα στη ζωή τους, ειδικά από αυτούς που βρίσκονται στην ίδια ηλικία μ’ εσένα».

Τις περισσότερες μέρες της εβδομάδας ακολουθεί πιστά το αμερικανικό ωράριο και, όπως εξηγεί, κοιμάται στις οκτώ το πρωί και ξυπνά στις έξι το απόγευμα. Μου βάζει να ακούω συνεχώς κομμάτια του Αμερικανού ράπερ Lil Wayne, από τον οποίο έχει επηρεαστεί πάρα πολύ λόγω της συνοδείας ηλεκτρικής κιθάρας και της χρήσης του Auto-Tune[10]. Ποιο πιστεύει ότι είναι το συστατικό της επιτυχίας; «Δεν μπορώ να μιλήσω για τους άλλους, μόνο για μένα. Προσωπικά, θεωρώ σημαντική την αυθεντικότητα. Να είσαι 1.000% ο εαυτός σου. Αυτήν τη στιγμή η ραπ είναι το πιο επιτυχημένο μουσικό είδος».