Νεοελληνική γλώσσα Β΄Γυμνασίου.

Πώς  διαβάζω και αναλύω ένα κείμενο.

1.Διαβάζω προσεκτικά το όλο κείμενο και προσπαθώ να θέσω σειρά  σε όλα αυτά τα οποία διαβάζω .Η σειρά είναι η ακόλουθη:

Ποιος είναι ο πρωταγωνιστής του κειμένου,μπορεί να είναι πολλοί.Ο πρωταγωνιστής μπορεί να είναι πρόσωπο,ζώο ή πραγμα ,κατάσταση ή ιδιότητα.

Πρέπει να προσδιορίσω το χώρο και το χρόνο που εκτυλίσσονται όλα.

Επίσης  ποιες ιδέες ή αξίες υπάρχουν,ποιες πράξεις διαδραματίζονται,ποιες αιτίες και ποιος ο σκοπός του κειμένου.Είναι βασικό να καταλάβουμε ότι το κάθε κείμενο θέλει να περάσει μηνύματα για τον άνθρωπο,το θεό,τη φύση και την κοινωνία τα οποία και θα πρέπει να κατανοήσω.Πρέπει δηλαδή να κατανοώ σε ποιο μοντέλο πολίτη και ανθρώπου καταλήγει το κείμενο.Τι μηνύματα θέλει να περάσει σε εμάς για τους πρωταγωνιστές του κειμένου.

Θέτω ανά παράγραφο πλαγιότιτλους προκειμένου να κατανοώ τα μηνύματα ανά παράγραφο.

Προσδιορίζω επακριβώς τη  συνοχή,τη συνέχεια,την αλληλουχία τη δομή του κειμένου.Παρακολουθώ τη σειρά των ιδεών ,πώς εξελίσσονται από παράγραφο σε παράγραφο.Τη σειρά των αξιών πώς εκτυλίσσονται από παράγραφο σε παράγραφο.Επίσης προσέχω εάν ο τίτλος έχει σχέση με το κείμενο και πώς ο συγγραφές αναπτύσσει τον τίτλο του.

Καταλαβαίνω ανά παράγραφο τη θεματική πρόταση,τις λεπτομέρειες και την κατακλείδα.Ανακαλύπτω  τις μεθόδους ανάπτυξης,τα επιχειρήματα,τις σκέψεις και τις περιγραφές και τις αφηγήσεις του συγγραφέα.Συσχετίζω τις ιδέες και  τις  αξίες του κειμένου με τους πρωταγωνιστές του κειμένου προκειμένου να καταλάβω και να κατανοήσω την πρόοδο των νοημάτων σε σχέση με τους πρωταγωνιστές.

Ανάμεσα στις φράσεις,στις προτάσεις και στις παραγράφους υπάρχουν οι διαρθρωτικές λέξεις ,οι λέξεις που εκφράζουν χρόνο,τρόπο,αιτία κ.λ.π.Κατανοώ τον τρόπο σύνδεσης των παραγράφων και τις χρονικές και λοιπές σχέσεις.Επίσης προσέχω τα σημεία στίξης ώστε να κατανοώ τα συναισθήματα και τα νοήματα που προωθούνται.Το θαυμαστικό   δηλώνει έντονα συναισθήματα,το ερωτηματικό απορία,τα αποσιωπητικά απορία και θαυμασμό.

Επίσης θα πρέπει να συγκεκριμενοποιήσω τις αφηγηματικές τεχνικές του κειμένου διότι αυτές θα με βοηθήσουν να κατανοήσω την πλοκή και τον τρόπο και το πώς της ανάπτυξης.Οι αφηγηματικές τεχνικές είναι η αφήγηση,η περιγραφή,η ιστορία,το παράδειγμα,οι ωραίες εικόνες,τα σχήματα λόγου,η ειρωνεία κ.λ.π.

Τέλος θα πρέπει να εντάσσω το κείμενο σε εποχές,στην ιστορία της εποχής που αναλύεται και  να το συγκρίνω με άλλα   κείμενα,με άλλες εποχές ώστε συγκριτικά να καταλαβαίνω ακόμα καλλίτερα το νόημά του.

Ασκήσεις.

1.Αναλύω το κείμενο 1 της 2^ης ενότητας του σχολικού βιβλίου.Πώς θα το  κατανοήσω καλλίτερα σύμφωνα με όσα είπαμε παραπάνω;

2.Με ποιο πρότυπο του βασικού υποκειμένου του κειμένου θα μπορούσαμε να προχωρήσουμε σε ιστορική σύγκριση;

Βασίλειος Μακρυπούλιας ,φιλόλογος.