ΑΣΚΗΣΕΙΣ‎ , παραθετικά

ΑΣΚΗΣΕΙΣ‎ > ‎

παραθετικά

1.       Να συμπληρώσετε τους τύπους των παραθετικών που χρειάζονται στις παρακάτω προτάσεις:

α) Ὁ Κῦρος .................... (δίκαιος) του αδελφοῦ ἐνομίζετο.

6) Τῶν ἡλικιωτῶν .................... (αἰδήμων) ἦν.

γ) Οὗτος ἦν τοῖς φίλοις .................... (πρᾶος), τοῖς δ’ ἐχθροῖς ....................(τραχύς) καί .................... (φοβερός).

δ) Ὁ Κροῖσος .................... (προθύμως) καί.................... (λαμπρῶς) ἐξένισεν τόν Σόλωνα.

 ε) Ἐγώ .................... (πολύ) σοῦ μακαρίζω Τέλλον τόν Ἀθηναῖον.

στ) Τῶν μετρίων .................... (ταπεινός) ᾖν.

ξ) Μητρός  τε  καί  πατρός  καί  τῶν  ἄλλων  προγόνων  ἁπάντων.................... (τίμιος) ἐστίν ἡ πατρίς.

η) Παρύσατις ἐφίλει τόν Κῦρον .................... (μάλα) ἤ τόν βασιλεύονταἈρταξέρξην.

θ)Οἱ ὁφθαλμοί .................... (πιστοί) μάρτυρες των ὤτων εἰσι.

2. Να συμπληρώσετε το θετικό και τα παραθετικά των επιρρημάτων από τα παρακάτω επίθετα:

ἄξιος              ......................................       ......................................      ......................................

αἰδήμων         ......................................     ......................................      ......................................

πρόθυμος        ......................................     ......................................      ......................................

φιλομαθής       ......................................     ......................................      ......................................

τραχύς            ......................................     ......................................      ......................................

 ἁπλοῦς      ………………        …………………     …………………

Παρατηρήσεις:

1.      Το θέμα των δευτερόκλιτων επιθέτων λήγει σε –ο αν πριν από τις καταλήξεις – τερος και –τατος η συλλαβή είναι μακρόχρονη φύσει ή θέσει.

2.       Το –ο εκτείνεται σε –ω αν πριν από αυτό η συλλαβή είναι βραχύχρονη.

3.      Αν η συλλαβή πριν το –τερος ή –τατος έχει δίχρονο τότε              

4.      α) Γενικά τα επίθετα έχουν αυτό το δίχρονο βραχύ οπότε τα παραθετικά τους γράφονται με –ω.

β) Έχουν το δίχρονο μακρό και κατά συνέπεια τα                      παραθετικά τους γράφονται με –ο τα ακόλουθα:

1. τα επίθετα:ἰσχυρός, ἀνιαρός, ψιλός, λιτός, τρανός, φλύαρος.

2.όσα επίθετα λήγουν σε:-τιμος, -θυμος, -χυμος, -κυρος, -   κίνδυνος, -νικος, -λυκος, -ψυχος.

5.      Θέσει μακρά λέγεται μια συλλαβή, η οποία έχει βραχύ ή δίχρονο φωνήεν, αλλά μετά απ’αυτό ακολουθούν δύο ή περισσότερα σύμφωνα ή ένα διπλό σύμφωνο:στεγνός, πεζός, δόξα, ἔκοψα, ἔνδοξος.

Παραθετικά επιθέτων και επιρρημάτων

1.          Έχουν βραχύχρονο το δίχρονο της παραλήγουσας όσα λήγουν σε:

                 -ιος, -ιμος, -ικος, ινος (οξύτονα), -ακος, -αλος,

-αρος, -ατος, ανος και το ἄνισος

Εξαιρούνται: ἀνιαρός, φλύαρος, τρανός, ἀνίατος, αξιοθέατος

2.          Έχουν μακρόχρονο το δίχρονο της παραλήγουσας όσα έχουν ως δεύτερο συνθετικό τις λέξεις:  θυμός, κῦρος, λύπη, νίκη, τιμή, φῦλον, κίνδυνος, ψυχή

επιμέλεια: Παπαγγελή Χριστίνα                     Άσκηση:

        Να γραφούν τα παραθετικά των παρακάτω επιθέτων και επιρρημάτων (διατηρώντας την πτώση, το γένος και τον αριθμό όταν πρόκειται για επίθετο)

τοῦ δικαίου		προθύμων
ἡ ἔνδοξος		εὔθυμος
οἱ νέοι		δυνατοί
πιστοί		σπανίων
σφοδρῶν		ἱκανοῖς
ἔγκυρον		φλύαρος
λόγιος		εὔψυχον
τῆς ὠφελίμου		ἀξιόνικος
τόν ἔντιμον		φιλοτίμοις
μαλακός		γεραιός
καθαρά		παλαιῶν
τῆς ἐπικινδύνου		γλυκύν
τοῦ άληθοῦς		γλυκεῖα
χαρίεις		φίλοις
βλάξ		πλατέος
σοφαί		ἀξία
φανεροῦ		χαλεπόν
λογικοῦ		ἰσχυρῶ
ἄτιμος		ἀσθενεῖ
φοβερά (θηλ.)		σῶφρον

3. Να γίνει ο σχηματισμός σ’όλους τους βαθμούς (καθώς και των αντιστοίχων επιρρημάτων) των εξής επιθέτων:

μοχθηρός	ἄπιστος	οἰκεῖος	ἐχθρός
ἐπιεικής	πυκνός	ἀκριβής	χαρίεις
φιλομαθής	ἱκανός	τίμιος	ἁπλοῦς
ἡδύς	εὐμενής	ἀσθενής	ἀγαθός
κόσμιος	δεινός	ἀληθής	ὀλίγος
βασιλικός	σώφρων	καλός	εύδαίμων

4. Να κλιθούν μαζί: πᾶσα κτίσις, ἐλάττων πλάνη, ἐλλιπές φῶς, μέγας βασιλεύς, ἀθάνατος ψυχή, ἐγκρατής ἀνήρ

5. Να γραφούν οι πλάγιες πτώσεις του ουδετέρου του θετικού των επιθέτων: αὐτοφυής, γλυκύς, ράδιος, ἀμβλύς

6. Να γραφούν τα παραθετικά των επιρρημάτων: σωφρόνως, μετρίως, ραδίως, ἄμεινον, ἥδιον, χεῖρον, ἧττον

7. ἐχθρός: Να κλιθούν τα παραθετικά στο θηλυκό και ουδέτερο γένος