Απόσπασμα από το υπό έκδοσιν βιβλίο μου (μετάφραση) σε σχέση με το Μακιαβέλι και τις επιστολές του στον Τίτο Λίβιο.

 

Αναμένοντας λοιπόν να συνομιλήσουμε για τα θεμέλια των θεσμών επάνω στα οποία αναπτύχθηκε η πόλη της Ρώμης, αναλύοντας συγχρόνως και τα γεγονότα τα οποία τη βοήθησαν να εξελιχθεί εντυπωσιακά, θα ήθελα να σημειώσω ότι κάποιοι οι οποίοι έχουν ασχοληθεί με τις Δημοκρατίες ισχυρίζονται ότι υπάρχουν τρείς (ή τουλάχιστον μία) Πόλεις (κυβερνήσεις) σε αυτές τις Δημοκρατίες οι οποίες αποκαλούνται Πριγκηπάτα (ή και Μοναρχίες) των Αρίστων (Αριστοκρατία) και των πλέον δημοφιλών (Δημοκρατία) επίσης οι άνθρωποι οι οποίοι είναι επιφορτισμένοι να θεσπίζουν τους Νόμους αυτών των Πόλεων  οφείλουν να περιστρέφονται γύρω από όλα αυτά προσπαθώντας να ανακαλύψουν τι ταιριάζει περισσότερο στην Πόλη.Κάποιοι άλλοι (θεωρούμενοι πιο σοφοί σύμφωνα με τη γνώμη κάποιων ίσως των πιο πολλών) πιστεύουν ότι υπάρχουν 6 είδη διακυβέρνησης εκ των οποίων κάποια είναι πολύ καλά αλλά κάποια άλλα είναι πολύ κακά, όλα όμως άνετα μπορούν να διαφθαρούν ώστε στο τέλος να αποβούν ολέθρια για τον ίδιο τον εαυτό τους. Από αυτά τα σύστήματα τα 3 θεωρούμενα ως καλά έχουν ήδη μνημονευθεί παραπάνω: τα υπόλοιπα 3 συστήματα τα οποία αξιολογούνται ως επιζήμια προκύπτουν από τα 3 καλά πολιτειακά συστήματα: όλα αυτά μάλιστα ομοιάζουν τόσο πολύ μεταξύ τους ώστε άνετα μπορούμε να προχωρήσουμε από το ένα προς το άλλο, η Ηγεμονία εύκολα μπορεί να εξελιχθεί σε τυραννία, επίσης η απολυταρχία εύκολα μεταβάλλεται σε κυβέρνηση των ολίγων (ολιγαρχία), αλλά και η Λαϊκή κυριαρχία (Δημοκρατία) χωρίς ιδιαιτέρα δυσκολία εκφυλίζεται σε αναρχία. Ώστε λοιπόν λόγω όλων αυτών ένας θεμελιωτής μιάς Δημοκρατίας ιδρύει ένα από τα τρία είδη της Πολιτείας (ένα από αυτά τα τρία είδη κυβερνήσεων) σε μία Πολιτεία, αυτό όμως πρόκειται να αντέξει στο χρόνο για πολύ λίγο, διότι δεν υπάρχει καμμία θεραπεία η οποία μπορεί να εμποδίσει  όλες αυτές τις πολιτειακές δομές στο να εκφυλισθούν στο αντίθετο κακό είδος τους, διότι σε αυτές τις πολιτειακές καταστάσεις τα όρια ανάμεσα στην αρετή και στην φαυλότητα πολλές φορές είναι δυσδιάκριτα.

Αυτές όλες οι πολιτειακές αμφιταλαντεύσεις ανάμεσα στους ανθρώπους πολλές φορές είναι προϊόν τύχης, διότι στις απαρχές αυτού του κόσμου οι κάτοικοι των περιοχών ήταν ολίγοι και σε πολλές των περιπτώσεων ζούσαν τελείως διασκορπισμένοι σαν θηρία. Αργότερα καθώς οι γενεές των ανθρώπων αυξάνονταν άρχισαν να έχουν όλες κοινό τόπο διαμονής, και προκειμένου να είναι ικανοί να υπερασπίζονται καλύτερα τον εαυτό τους, ξεκίνησαν να επιδιώκουν να ανακαλύψουν μεταξύ τους αυτόν ο οποίος ήταν μακράν ο πιο θαραλλέος, αυτός που διέθετε ρώμη και φρόνημα τον οποίο έχρισαν  επικεφαλής των και άρχισαν να τον υπακούουν. Μέσα από όλα αυτά προέκυψε η αξιακή γνώση των τιμίων  και των ηθικών πραγμάτων τα οποία σαφώς διαφοροποιήθηκαν από τα όλέθρια και άσχημα συμβάντα και γεγονότα. Διότι βλέποντας κάποιος  έναν  άλλον να βλάπτει τον ευεργέτη του  ένοιωσε μίσος και συμπόνοια, συναισθήματα τα οποία γεννήθηκαν με αυτόν τον τρόπο ανάμεσα στους ανθρώπους. Λόγω αυτών οι άνθρωποι άρχισαν να επικρίνουν τους αχάριστους αλλά να αποδίδουν τιμές σε όσους αποδεικνύονταν ευγνώμονες. Πιστεύοντας ότι όλες αυτές οι κακοήθειες θα μπορούσαν σε αυτούς να συμβούν, προκειμένου μάλιστα να αποφύγουν όλες αυτές τις αρρυθμίες άρχισαν να θεσπίζουν νόμους αλλά και τιμωρίες για όλους αυτούς που εναντιώνονταν στις νομικές διαδικασίες. Μέσα βέβαια από όλα αυτά γεννήθηκε η αρετή της δικαιοσύνης. Με βάση τη δικαιοσύνη σταδιακά άρχισαν να επιλέγουν οι άνθρωποι τον Άρχοντα, προτιμώντας μάλιστα όχι αυτόν ο οποίος προσδιοριζόταν ως παλικάρι τόσο όσο έδειχνε να είναι σώφρων και δίκαιος. Καθώς όμως μέσα στο πέρασμα του χρόνου ο Πρίγκηπας άρχισε να ανέρχεται στην εξουσία μέσα από τη διαδικασία της διαδοχής και όχι των εκλογών, οι κληρονόμοι άρχισαν να γίνονται κατώτεροι των πατέρων τους, εγκαταλείποντας μάλιστα τα έργα της αρετής, ξεκίνησαν να πιστεύουν ότι οι Άρχοντες δεν θα πρέπει τίποτε άλλο να πράττουν από το να ξεπερνούν όλους τους άλλους σε χλιδή και μεγαλοπρέπεια, σε ραστώνη και αδράνεια και σε κάθε άλλο είδος απόλαυσης. Ως εκ τούτου οι Ηγεμόνες άρχισαν να μισούνται από το Λαό, εξαιτίας μάλιστα αυτού του μίσους άρχισαν να αισθάνονται φόβο, γρήγορα βέβαια πέρασαν από το φόβο στην αδικία, ως εκ τούτου η τυραννία σχεδόν αμέσως εμφανίσθηκε. Η κυριωτέρα όμως συνέπεια όλων αυτών ήταν ο όλεθρος και οι συνωμοσίες. Οι συνωμοσίες μάλιστα κατά του Άρχοντος δεν πραγματοποιούνταν από τους χαμηλών τόνων και συνεσταλμένους ανθρώπους, αλλά από αυτούς οι οποίοι λόγω της ευγενούς καταγωγής των, της ανωτερότητας του πνεύματός τους, εξ αιτίας των πλούτων τους αλλά και της αριστοκρατικότητας που τους διακατείχε σε σχέση με όλους τους άλλους, δεν μπορούσαν να ανεχτούν την άφρονα ζωή του Ηγεμόνος