Έκθεση- Έκφραση Α΄λυκείου. Θέμα έκθεσης: « Όπως αναφέρεται ο προφορικός και ο γραπτός λόγος είναι δύο ισότιμες αλλά λειτουργικά διαφορετικές μορφές λόγου που εξυπηρετούν διαφορετικές επικοινωνιακές ανάγκες, οπότε είναι ανάγκη να καλλιεργούνται και τα δύο αυτά είδη λόγου με τις ιδιαιτερότητές τους. Με βάση αυτό το δεδομένο να διατυπώσετε τις σκέψεις σας σχετικά με τη σπουδαιότητα τόσο του προφορικού όσο και του γραπτού λόγου στη ζωή και στον πολιτισμό του ανθρώπου σε ένα κείμενο (350-400) που πρόκειται να δημοσιεύσετε σε ειδική στήλη φιλολογικού περιοδικού του οποίου είστε συνδρομητής / συνδρομήτρια».

 

 

Τίτλος: Η σπουδαιότητα και η σημασία του προφορικού και του γραπτού λόγου.

Κείμενο:

Ο λόγος είναι αυτός ο οποίος προσδιόρισε τα όρια της εξέλιξης και της πολιτισμικής και ιστορικής πορείας του Ανθρώπου. Είναι ο παράγοντας ο οποίος φιλοξένησε τις ιδέες και τις αξίες που πλουσιοπάροχα ανέπτυξαν και διαμόρφωσαν την ανθρωποκεντρική κουλτούρα, επάνω στην οποία το άτομο προχώρησε στο δρόμο της επιστήμης, της σκέψης και της εφαρμογής των αρετών της δικαιοσύνης και της κοινωνικότητας, από τις οποίες προέκυψε η ζωή ως ηθικό και αισθητικό γεγονός. Αναμφίβολα και ο προφορικός  αλλά και ο γραπτός λόγος χρειάζονται ώστε ο Άνθρωπος όχι μόνον να επικοινωνεί αλλά και να θυμάται, να σχεδιάζει και να προοδεύει μέσα από στοχευμένες έλλογες κινήσεις οι οποίες στηρίζονται στις συλλήψεις του λόγου. Δεν θα πρέπει να ξεχνούμε λοιπόν τη σπουδαιότητα και των δύο πλευρών του λόγου αλλά συνεχώς επιβάλλεται να  ενεργοποιούμε  τις διαιρέσεις του λόγου και να την βελτιώνουμε τον τρόπο γνώσης και εξάσκησής τους.

Ο προφορικός λόγος είναι η αυθόρμητη και απροσχεδίαστη επαφή του ανθρώπου η οποία σε κάθε περίπτωση εξυπηρετεί πολλές φορές απλές και καθημερινές ανάγκες του ανθρώπου. Χρησιμοποιείται από όλους, ακόμα και από αυτούς οι οποίοι δεν γνωρίζουν ανάγνωση και γραφή. Η αμεσότητα του προφορικού λόγου τον καθιστά ικανό στο να αναπτύσσει και να θεμελιώνει διαπροσωπικές σχέσεις καθώς φέρει τους ανθρώπους πιο κοντά, επίσης μεταφέρει όσα έχουν να πούν και να υποστηρίξουν. Ο προφορικός λόγος είναι αυτός ο οποίος εξελίσσεται γρήγορα, επίσης αυτός ο οποίος μεταφέρει τα στοιχεία του λαϊκού πολιτισμού και της παράδοσης, είναι ο λόγος ο οποίος ανήκει σε κάθε έναν πολίτη γνώστη της ιστορίας του τόπου του.

Αλλά και ο γραπτός λόγος μέσα από τα πλεονεκτήματά του καθίσταται αναγκαίος στον άνθρωπο και στην όλη ιστορικοπολιτισμική πορεία του. Ο γραπτός λόγος είναι σαφής και ακριβής, είναι αυτός ο οποίος θεμελιώνει τη μνημιακή διάσωση του πολιτισμού και των παραγώγων του. Ο λόγος ο οποίος αποτυπώνεται στο χαρτί είναι αυτός ο οποίος καταγράφει και διατηρεί τις ανθρώπινες κατακτήσεις, είναι ο παράγοντας που αναλύει ες αεί τις αναλύσεις και τις σκέψεις των ανθρωπίνων κατακτήσεων, η πηγή καταγραφής νόμων και άλλων ανθρωπίνων εφευρέσεων και ανακαλύψεων.

Θα πρέπει όμως να γίνει σημαντική αναφορά ότι στη σημερινή ψηφιακή εποχή ο γραπτός και ο προφορικός λόγος χάνουν τα όριά τους και σε πολλές των περιπτώσεων ταυτίζονται ή τουλάχιστον έρχονται πολύ κοντά στη μορφή και διατύπωση. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι υπηρεσίες ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, δεν ξεχωρίζουν τον γραπτό από τον προφορικό λόγο μέσα από την απλότητα και την αμεσότητα του λόγου. Ίσως η ανθρωπότητα βαδίζει στην ταύτιση προφορικού και γραπτού λόγου μέσα από την τεχνολογία αν και αυτό δεν σημαίνει ότι οι άνθρωποι δεν θα πρέπει να καλλιεργούν σε καθημερινή και κοινωνική βάση το λόγο και τις αρετές του.

Ο Σολωμός λέγοντας ότι τίποτε άλλο δεν έχει στο μυαλό του πέρα από την Ελευθερία και τη Γλώσσα, εννοούσε ότι η γλώσσα μεταφέροντας μέσα από το λόγο (γραπτό και προφορικό) τις αρετές του πνεύματος και της ηθικής ωριμάζει το άτομο, το συνειδητοποιεί και το καθιστά ικανό να επέμβη στην εξέλιξη και πρόοδο του κόσμου και του εαυτού του. Διότι τελικά ο λόγος είναι η ικανότητα του ανθρώπου να γράφει και να λέγει όλα όσα προάγουν το πρόσωπο, τον πολιτισμό, την ιστορία αυτού του κόσμου.

Βασίλειος Μακρυπούλιας, φιλόλογος.