Ιστορία γ΄γυμνασίου. Ερωτήσεις επί κειμένων. Η Μεγάλη Ιδέα.

 

Κείμενο.

Η Μεγάλη Ιδέα ήταν αλυτρωτικό κίνημα και η κύρια πολιτική του Ελληνικού κράτους μέχρι και τη Μικρασιατική καταστροφή, η οποία είχε στόχο το Ελληνικό Κράτος να απελευθερώσει όλες τις περιοχές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στις οποίες ζούσαν μεγάλοι Ελληνικοί πληθυσμοί, και όλες τις περιοχές που παραδοσιακά ανήκαν σε Έλληνες την αρχαία εποχή (Νότια Βαλκάνια,Μικρά Ασία). Επί της ουσίας πρόκειται για αλυτρωτικό ελληνικό οραματισμό, τον οποίο εμπνεύσθηκε ως όρο  ο πρώτος Συνταγματικός πρωθυπουργός Ιωάννης Κωλέττης στα μέσα του 19ου αιώνα και στον οποίο στήριξε ολόκληρη την πολιτική του. Αναφέρεται στην προσπάθεια επανάκτησης των χαμένων εδαφών της Βυζαντινής αυτοκρατορίας και παρέμεινε ως στόχος ουσιαστικά όλων των Ελληνικών κυβερνήσεων μέχρι τον Αύγουστο του 1922, οπότε και εγκαταλείφθηκε οριστικά μετά τη Μικρασιατική καταστροφή.

 

Ερώτηση: Πώς ορίζεται η Μεγάλη Ιδέα;

 

Κείμενο:

Ως κυβερνήτης ανακήρυξε την ίδρυση της Ελληνικής Πολιτείας και προώθησε σημαντικές μεταρρυθμίσεις για την αναδιοργάνωση της κρατικής μηχανής, καθώς και για τη θέσπιση του νομικού πλαισίου της νέας πολιτείας. Επίσης, αναδιοργάνωσε τις ένοπλες δυνάμεις σε τακτικά σώματα υπό ενιαία διοίκηση. Προσπάθησε και πέτυχε παράλληλα την επέκταση των συνόρων του νέου κράτους και την κατοχύρωση της ελληνικής ανεξαρτησίας.

 

Ερώτηση: Ποιο ήταν το κύριο μέλημα του Καποδίστρια σύμφωνα με το παραπάνω κείμενο;

 

Κείμενο: Το Σύνταγμα που διακηρύχτηκε τον Μάρτιο του 1844 προήλθε από τις εργασίες της «Εθνικής Συνέλευσης της Τρίτης Σεπτέμβρη των Ελλήνων στην Αθήνα» και ήταν ένα Συνταγματικό Σύμφωνο, δηλαδή μια σύμβαση μεταξύ του μονάρχη και του Έθνους. Το Σύνταγμα αυτό αποκαθιστούσε τη Συνταγματική Μοναρχία και βασίστηκε στο Γαλλικό Σύνταγμα του 1830 και στο Βελγικό Σύνταγμα του 1831.

Οι κύριες διατάξεις του ήταν οι εξής: Καθιέρωσε την αρχή της μοναρχικής κυριαρχίας, καθώς ο μονάρχης ήταν η αποφασιστική δύναμη του κράτους. Η νομοθετική εξουσία ασκούταν από το βασιλιά - ο οποίος είχε επίσης το δικαίωμα να κυρώνει τους νόμους - από το Κοινοβούλιο και τη Γερουσία. Τα μέλη του Κοινοβουλίου μπορούσαν να είναι τουλάχιστον 80 και εκλέγονταν για τριετή θητεία με καθολική ψηφοφορία. Οι γερουσιαστές διορίζονταν με ισόβια θητεία από το βασιλιά και ο αριθμός τους ήταν 27, αν και ο αριθμός αυτός θα μπορούσε να αυξηθεί εάν επρόκειτο για ανάγκη και σύμφωνα με τη βούληση του μονάρχη, αλλά δεν θα μπορούσε να υπερβεί το ήμισυ του αριθμού των μελών του Κοινοβουλίου.

Επίσης, καθιερώνεται η ευθύνη των υπουργών για τις ενέργειες του βασιλιά, ο οποίος τους διορίζει και τους παύει. Ο τομέας της δικαιοσύνης προέρχεται από τον βασιλιά και επιβάλλεται στο όνομά του από τους δικαστές που ο ίδιος διορίζει.

Τέλος, αυτή η Συνέλευση ψήφισε τον εκλογικό νόμο της 18ης Μαρτίου 1844, ο οποίος ήταν ο πρώτος ευρωπαϊκός νόμος που προέβλεπε, κατ 'ουσίαν, την καθολική ψηφοφορία (αλλά μόνο για τους άνδρες). ^[1]

Παρά το γεγονός ότι ο Όθωνας αποδέχτηκε την καθιέρωση ενός συνταγματικού καθεστώτος, δεν είχε την τάση να το επιβάλει και, παραβιάζοντας τόσο το πνεύμα όσο και το γράμμα του Συντάγματος, προσπάθησε να συγκεντρώσει όσο το δυνατόν περισσότερη εξουσία. Τη νύχτα της 10ης Οκτωβρίου 1862 το αυξανόμενο κύμα δυσαρέσκειας οδήγησε τους λαούς και τους στρατιωτικούς να εξεγερθούν και να αποφασίσουν την έξωση του Όθωνα.

Ερώτηση: Ποια ήταν τα κυριότερα σημεία του ηγεμονικού συντάγματος του Όθωνος;

Βιβλιογραφία: https://www.academia.edu/5040819/%CE%A3%CE%A5%CE%93%CE%9A%CE%A1%CE%99%CE%A3%CE%97_%CE%A3%CE%A5%CE%9D%CE%A4%CE%91%CE%93%CE%9C%CE%91%CE%A4%CE%A9%CE%9D_1844_1864(σύγκριση συνταγμάτων 1844-1864).