Προτεινόμενο διαγώνισμα, α΄γυμνασίου. Μάθημα: Αρχαία Ελληνικά από μετάφραση. Ομήρου Οδύσσεια.

 

Προτεινόμενο διαγώνισμα, α΄γυμνασίου.

Μάθημα: Αρχαία Ελληνικά από μετάφραση.

Ομήρου Οδύσσεια.

Κείμενο:(5^η ενότητα, α 361-395).

«Τους τραγουδούσε ο φημισμένος αοιδός,

 κι εκείνοι καθισμένοι τον ακούν με τη σιωπή τους·

των Αχαιών τον νόστο τραγουδούσε, πικρόν

όπως τον όρισε τον γυρισμό τους απ’ την Τροία η Αθηνά Παλλάδα.

Τότε από το υπερώο ψηλά συνάκουσε το θείο τραγούδι,

και την άγγιξε, του Ικαρίου η κόρη, η Πηνελόπη, σκεφτική και φρόνιμη

 από τον θάλαμό της κατεβαίνει την ψηλή του σκάλα

 δεν ήταν μόνη, τη συνόδευαν οι δυο της βάγιες.

Kι όταν κοντά με τους μνηστήρες βρέθηκε, η θεία γυναίκα,

 στήθηκε στην κολόνα εκείνη που κρατεί στερεή τη στέγη,

τη λαμπερή μαντίλα της τραβώντας γύρω στα μάγουλά της. Κι ενώ πιστές οι ακόλουθες, δεξιά κι αριστερά, της παραστέκουν, εκείνη δακρυσμένη μίλησε στον θεϊκό αοιδό:

«Φήμιε, το ξέρεις πως μπορείς να θέλγεις  τους θνητούς

 και μ’ άλλα κατορθώματα μεγάλα, ανθρώπων και θεών,

 των αοιδών τα γνώριμα τραγούδια· ένα απ’ αυτά παρακαθήμενος τραγούδησε,

 κι αυτοί ας πίνουν το κρασί τους σιωπηλοί·

 ετούτο μόνο το τραγούδι μην το συνεχίσεις, θλιβερό κι αβάστακτο· σπαράζει την καρδιά μου μες στα στήθη, αφότου με κατοίκησε πένθος μεγάλο κι αλησμόνητο.

Tέτοιο το πρόσωπο που εγώ ποθώ,

και συνεχώς τη μνήμη μου πληγώνει η μορφή του αντρός μου, με δόξα απέραντη, απλωμένη στην Eλλάδα και μέσα στο Άργος. »

Tης αντιμίλησε όμως ο γνωστικός Tηλέμαχος:

 «Mητέρα μου, πώς θέλεις ν’ αρνηθείς στον τιμημένο μας αοιδό

χαρά να δίνει μ’ ό,τι βάζει ο νους του;

Φταίχτες δεν είναι οι αοιδοί· ο Δίας ίσως είναι ο αίτιος,

που δίνει στους φιλόπονους ανθρώπους ό,τι θελήσει εκείνος στον καθένα.

Δεν πρέπει η αγανάκτηση σ’ αυτόν να πέφτει,

που ψάλλει την κακή μοίρα των Δαναών.

το τραγούδι που τους φαντάζει, ακούγο

δεν ήταν μόνος ο Oδυσσέας που χωρίστηκ

 στην Tροία από του νόστου του τη μέρα·

 κι άλλοι πολλοί, γενναίοι άντρες, χάθηκαν και πάνε.

Aλλά καλύτερα να πας στην κάμαρή σου».

 

Ερωτήσεις:

1 α) Πώς παρουσιάζεται η Πηνελόπη στο κείμενο αυτό; Να δικαιολογήσεις την απάντησή σου αναλογιζόμενος ότι ο Ποιητής  παρουσιάζει τη Βασίλισσα της Ιθάκης και τη σύζυγο του πολύπαθου Οδυσσέως.

Μον.2.

1 β) Γιατί ο Φήμιος ευρίσκεται και τραγουδά στο παλάτι του Οδυσσέως;

Μον.2.

2 α) Ποια θεωρείς ότι είναι η θέση της Γυναίκας στην κοινωνία της Ιθάκης, όπως παρουσιάζεται από τον Όμηρο;

Μον.2.

2 β) Πού οφείλεται (πιστεύεις) η μεταστροφή του Τηλεμάχου;

Μον.2.

3^α) «τότε από το υπερώο ψηλά…στο θεϊκό αοιδό»

      «της αντιμίλησε…καμαρή σου»

Σε αυτές τις δύο ενότητες να δώσεις από έναν πλαγιότιτλο.

Μον.3.

3 β) Κατά την παρουσίαση της Πηνελόπης, ποιος εκφραστικός τρόπος πιστεύεις ότι χρησιμοποιείται από τον Ποιητή; Με ποιες γλωσσικές επιλογές;

Μον.3.

4 α) Πώς θα μπορούσες στην ενότητα αυτή να χαρακτηρίσεις την Πηνελόπη;

Μον.3.

4β) Ποια η λειτουργικότητα της σκηνής παρουσίασης της Πηνελόπης και του διαλόγου με τον γιό της τον Τηλέμαχο; Ποια πολύτιμη γνώση προκύπτει (σε σχέση με τον Τηλέμαχο) από τη σκηνή αυτή;

Μον.3.

Βασίλειος Μακρυπούλιας, φιλόλογος.