Περί της φράσεως του Ξενοφώντος: «…και οι εξόριστοι επανέρχονταν στην Αθήνα, και γκρέμιζαν τα τείχη, με τη συνοδεία των ασμάτων των αυλητρίδων με μεγάλη προθυμία, διότι ενόμιζον ότι εκείνη η ημέρα ήταν η αρχή της ελευθερίας για την Ελλάδα…».

 


Περί της φράσεως του Ξενοφώντος: «…και οι  εξόριστοι επανέρχονταν στην Αθήνα, και γκρέμιζαν τα τείχη, με τη συνοδεία των ασμάτων των αυλητρίδων με μεγάλη προθυμία, διότι ενόμιζον ότι εκείνη η ημέρα ήταν η αρχή της ελευθερίας για την Ελλάδα…».

Στο β΄βιβλίο του των Ελληνικών, ο Ξενοφών, Έλλην ιστορικός, και λάτρης  του Σπαρτιατικού πολιτεύματος και τρόπου ζωής, αν και Αθηναίος Πολίτης, παραδίδει την παραπάνω φράση.  Το ιστορικό πλαίσιο όλων αυτών είναι γνωστό. Έπειτα από τη ναυμαχία  στους Αιγός ποταμούς (404 α.κ.χ) οι Σπαρτιάτες εκέρδισαν τον Πελοποννησιακό πόλεμο (ο οποίος ως γνωστόν εξηφάνισε την έννοια και την ύπαρξη της πόλεως κράτους). Οι Αθηναίοι δεν ήθελαν να παραδοθούν στους μισητούς τους αντιπάλους (με τους οποίους χωρίζονταν με χάσμα αβυσσαλέο). Ο Θηραμένης, Αθηναίος ολιγαρχικός, υποδούλωσε τελικά τους Αθηναίους στους Σπαρτιάτες μέσα από τέχνασμα: Πήγε στη Σπάρτη δήθεν για διαπραγματεύσεις με τους Λακεδαιμονίους. Καθυστερούσε όμως επίτηδες, όταν έπειτα από καιρό επέστρεψε στην Αθήνα με παραπλανητικά λόγια και πράξεις, κουρασμένοι και απογοητευμένοι αλλά και εξαθλιωμένοι οι Αθηναίοι, εδέχθησαν τους όρους των Λακεδαιμονίων και παραδόθηκαν σε αυτούς. Άρχιζε η περίοδος των τριάκοντα τυράννων.

Μέσα στους όρους που επέβαλον οι Λακεδαιμόνιοι ήταν και το γκρέμισμα των Αθηναϊκών τειχών τα οποία είχαν κτισθεί (και πάλι με τέχνασμα) από το Θεμιστοκλή. Κατά τη διάρκεια του γκρεμίσματος (από Αθηναίους μάλιστα ολιγαρχικούς οι οποίοι είχαν επιστρέψει από την εξορία όπου τους είχαν εκδιώξει οι Αθηναίοι δημοκρατικοί) όλοι οι παρευρισκόμενοι εφώναζον (με συνοδεία μάλιστα χορού και τραγουδιού) ότι αυτή ήταν ημέρα ελευθερίας για την Ελλάδα.

Μας προβληματίζει η αναφορά των Σπαρτιατών, των συμμάχων τους, και των Αθηναίων ολιγαρχικών στο τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου: ως πολέμου ο οποίος εσήμανε την απαρχή της Ελευθερίας των Ελλήνων. Επίσης άξιον αναφοράς είναι και όσα συνέβησαν ολίγον πρίν στο συνέδριο της Κορίνθου. Εκεί όπου οι νικητές του Πελοποννησιακού πολέμου (Κορίνθιοι και Θηβαίοι) εζήτησαν την εξαφάνιση των Αθηναίων. Οι Λακεδαιμόνιοι αντέδρασαν στην πρόταση αυτή λέγοντας ότι δεν είναι σωστό και πρέπον να εξαφανισθούν αυτοί οι  οποίοι απέκρουσαν τους Πέρσες συνεισφέροντας στην Ελευθερία των Ελλήνων.

Γιατί άραγε εδόθη στον Πελοποννησιακό πόλεμο τέτοιο αξιολογικό πρόσημο ώστε οι Σπαρτιάτες να φαίνονται ως απελευθερωτές των Ελλήνων από τους Αθηναίους; Γιατί οι Κορίνθιοι και οι Θηβαίοι επέδειξαν τέτοιο μίσος προς τους Αθηναίους; Τα δεδομένα είναι καταλυτιικά. Όλους αυτούς τους δεδηλωμένους εχθρούς των Αθηναίων δεν φαίνεται να τους άγγιξε ο σημαντικός νοητικός και υλικός πολιτισμός  ο οποίος αναπτύχθηκε στο κλεινόν άστυ κατά τον 5ο αι. Γιατί όμως ο Αναξαγόρειος Νους, ο Παρθενών, τα γλυπτά και τα αγάλματα δεν άγγιξαν τις καρδιές και το Νού των Λακεδαιμονίων και των λοιπών εχθρών των Αθηναίων, αλλά ποτέ δεν έγινε δυνατόν να ιδρυθή υπό τον μέγιστο Αθηναϊκό πολιτισμό του χρυσού αιώνος το περίφημο Πανελλήνιο αγαθό, μία Ελλάδα ενωμένη υπό τον Αθηναϊκό λόγο; Όπως έγινε υπό τον Ελληνικό Λόγο και τον Μεγάλο Αλέξανδρο;

Ας αναφερθούμε και στο περιστατικό με το Φιλοκλή, Αθηναίο στρατηγό, ο οποίος είχε διακηρύξει ότι εάν οι Αθηναίοι επικρατούσαν στους Αιγός ποταμούς, τότε θα απέκοπτε την δεξιά χείρα των ηττημένων, ο Λύσανδρος  (Λακεδαιμόνιος ναύαρχος,νικητής του Πελοποννησιακού πολέμου)  με φανερή απέχθεια τον εσκότωσε όταν τελικά οι Λακεδαιμόνιοι επικράτησαν στους Αιγός ποταμούς.

Άρα οι Αθηναίοι (κατ΄αρχάς) δεν έπεισαν κανέναν από τους λοιπούς Έλληνες ότι λόγω της νοησιοκρατικής φιλοσοφίας των ήσαν ανώτεροι ως άνθρωποι και πολίτες. Ουδαμού της Ελληνικής ιστορίας δεν προκύπτει ότι η φιλοσοφία η οποία ανεπτύχθη κατά τον χρυσούν αιώνα του Περικλέους, απετέλεσε κριτήριο Πανελληνίας διαφοράς των Αθηναίων. Απεναντίας προκάλεσε απορίες και φθόνο από τους υπολοίπους Έλληνας. Απορίες διότι πώς είναι δυνατόν να καταργείται η συμπαντική συνέχεια του Ελληνισμού, η συμπαντική δύναμη των Θεών και των ανωτέρων κοσμικών δυνάμεων (οι οποίες προαιωνίως εχαρακτήριζον τον Ελληνισμό) και όλα να περιχωρούνται στο νού των ανθρώπων οι οποίοι με αυτόν τον τρόπο μετέτρεπαν το σύμπαν σε ιδέα. Σε μία ιδέα η οποία ήταν εύκολο  είτε ως θεός, είτε ως Ηγεμών, είτε ως επιστήμη και τεχνολογία να κυριαρχήσει επί των ανθρώπων. Φαίνεται ότι οι οντολόγοι Σπαρτιάτες κατάλαβαν πολύ καλά τηνΑθηναϊκή νοησιοκρατική φιλοσοφία σε ένα πολύ συγκεκριμένο σημείο.

Αυτοί οι οποίοι ζούσαν με τις δυνάμεις του Ταϋγέτου, και τις ενέργεις του Ευρώτος, αυτοί οι Λακεδαιμόνιοι οι οποίοι ποτέ δεν έκλεισαν στο νού τους όλα όσα απλόχερα τους προσέφερε το σύμπαν, οι συμπαντικές δυνάμεις του κόσμου (Θεοί) κατάλαβαν ότι στην Αθήνα συντελείται κάτι το οποίο είχε ξεκινήσει από την Ανατολή. Εκεί όπου ο Ήλιος, οι αχανείς εκτάσεις, η δυσαρμονία του εδάφους και της ζωής, είχαν εξαναγκάσει τους ανθρώπους να μην μπορούν να αφεθούν στο σύμπαν και στις δυνάμεις του. Για αυτό οργάνωσαν τη ζωή τους ελέγχοντας τον Ήλιο (ως σατράπη και βασιλέα) για αυτό έκαναν έργα ώστε να οργανώσουν τη ζωή τους ως δούλοι και ελεύθεροι  ( Αίγυπτος) διότι διαφορετικά δεν θα μπορούσαν να επιβιώσουν στο γήϊνο περιβάλλον του τόπου τους. Στην Ανατολή είχε ξεκινήσει η τάση ο Νούς να εσωτερικοποιεί κοσμικές δυνάμεις και να τις μετατρέπει σε σκέψεις και πράξεις, σε μοντέλα πόλεως, ανθρώπων, θεών  και έργων. Στην Ανατολή είχε ξεκινήσει η τάση οι άνθρωποι να ιδεοποιούν τα πάντα προκειμένου να επιβληθούν στο επιθετικό φυσικό περιβάλλον.

Φαίνεται ότι αυτή  η  τάση, μέσα από ανατολίτες εμπόρους, ταξιδευτές (γεφυραίους και άλλους) είχε φθάσει και στην Αθήνα.Οι Λακεδαιμόνιοι ζούσαν (ας διαβασθή ο Πλούταρχος και τα όσα αναφέρει για τον Λυκούργο) μέσα στην διαδοχή του Ομηρικού κόσμου: ο Σπαρτιατικός Νούς ποτέ δεν φιλοδόξησε να μετατρέψει όσα προσφέρει το σύμπαν σε ιδέες και αξίες. Ήταν ευθυγραμμισμένος με τον Ταΰγετο και τον Ευρώτα, ο Σπαρτιάτης ήταν οντολογική συνέχεια των όρων, βουνών και θαλασσών, των δυνάμεων που μεταφέρονται από το Όν στη γή και στη συνέχειά της: δεν εσκεπτοντο,  ζούσαν, βίωναν, για αυτό και ο Λεωνίδας παρουσιάζει ολική  απουσία σκέψης όταν είπε: Μολών λαβέ στον Ξέρξη. Βίωναν την απλοχεριά του όλου κόσμου, τις άπειρες συμπαντικές δυνάμεις οι οποίες μεταφέρονται μέσα από τον αέρα, το ύδωρ, το πύρ τις θάλασσες και τα βουνά. Η Λακεδαιμόνια Πολιτεία ήταν αποκομμένη από την Αθήνα διότι ήταν συνδεδεμένη με τις δυνάμεις οι οποίες οντολογικά καθοδηγούν τη  γή και δεν συλλαμβάνονται πάντοτε από τον ανθρώπινο νού: όταν συλληφθούν και γίνουν ιδέες τότε υποτάσσονται σε ανθρώπινες μεταλλάξεις, γίνονται πόλις και φθηνή πολιτική, επιστήμη και καθημερινότητα ζωής,ο άνθρωπος αποξενώνεται από τη συμπαντική διαδοχή.

Αντίθετα οι Αθηναίοι είχαν επιβάλει στους Έλληνες την τυραννία του λόγου: δεν είναι τυχαίο ότι ο Γοργίας μάταια προσπαθούσε να τονίσει στους Αθηναίους ότι αποκλείεται να συλλάβει ο ανθρώπινος Νούς το μεγαλείο του Όντος: όχι με το χριστιανικό τρόπο (ότι δήθεν ο θεός είναι απρόσιτος στους ανθρώπους) , είναι αδύνατο το Όν να περιχωρηθεί στον Ανθρώπινο Νού. Το  λάθος της Αθηναϊκής νοησιοκρατικής  φιλοσοφίας (το οποίο γιγαντώθηκε από τον Πλάτωνα και μετά) είναι ότι ο Ανθρώπινος Νούς δεν επορεύετο με τον Οδυσσεϊκό τρόπο, ως συνέχεια της Σοφίας της  Συμπαντικής Αθηνάς, του Δυναμικού συμπαντικού Διός, του Ερμή ως συμπαντικής επικοινωνίας: στον Όμηρο ο Οδυσσέας ως Νούς συνυπάρχει με τις συμπαντικές δυνάμεις οι οποίες τρέφουν αυτόν τον Νού, και δεν προσπαθεί υποκειμενικά να αντικειμενικοποιήσει τις συμπαντικές δυνάμεις τρέποντάς τις σε ιδέες και αξίες: ουδαμού του Ομήρου ο Οδυσσέας δεν μετατρέπει τη συμπαντική Σοφία της Αθηνάς σε αόρατη Ιδέα: η Αθηνά είναι το παρόν σύμπαν το οποίο ως συγκεκριμένη δύναμη δεν μετατρέπεται σε ιδέα αλλά υπάρχει ενορατικά ως διακριτή συμπαντική σοφία καθοδηγούσα τον Οδυσσέα: για αυτό και ο Βασιλέας της Ιθάκης δεν σκέπτεται με τον τρόπο του Σωκράτους αλλά σε συνέχεια των συμπαντικών δυνάμεων (σκέψη ενορατική) πράττει, χωρίς να μετατρέπει τις συμπαντικές δυνάμεις σε ιδέες.

Εξάλλου για αυτό το λόγο ο Οδυσσέας ως Ήρωας είναι ρωμαλέος, ενώ ο Σωκράτης εγκαινίασε (όπως ορθώς επισημαίνει ο Νίτσε στη «γένεση της τραγωδίας») το αντιηρωϊκό ιδεώδες του φιλοσόφου ο οποίος δεν χρειάζεται να συμπορευθεί με την Αθηνά, αλλά απλά να την μετατρέψει σε ιδέα και να την εσωτερικοποιήσει. Αυτή η διαδικασία κατέστρεψε την Ελληνική Ομηρική συνέχεια και υπέταξε τους ανθρώπους στα επεκτατικά και ηγεμονικά σχέδια των Αθηναίων, διότι βέβαια οι Αθηναίοι επάνω σε αυτή τους  την ικανότητα να μετατρέπουν το γνήσιο σύμπαν σε ατομικές ιδέες καλού  και κακού εστήριξαν την ηγεμονικότητά τους και την ανωτερότητά τους σε σχέση με τους λοιπούς Έλληνας.

Οι οποίοι  λοιποί Έλληνες και όχι μόνον δεν μπορούσαν να καταλάβουν (το παράδειγμα των Λακεδαιμονίων είναι ξεκάθαρο, αλλά και του Αλκιβιάδου: παραμονή της Σικελικής εκστατείας απεκόπησαν οι Ερμαί κεφαλαί: οι Αθηναίοι δεν είχαν ανάγκη τους θεούς για να κυριαρχήσουν στην Ελλάδα, μπορούσαν με τις δικές τους ιδέες να το κάνουν. Ακόμα και η τραγωδία της Αντιγόνης και της  Ελένης φανερώνει πόσο επηρμένοι με την πολιτική εξουσία ήταν: θεωρώντας ότι μπορούν να συλλάβουν σε ιδέα τον κόσμο του αγαθού, επίστευσαν ότι σε αυτήν την ιδέα μπορούν να δώσουν πραγμάτωση ως μία Αθηναϊκή ηγεμονία η οποία στην πράξη (ως αγαθή και παντοδύναμη πόλις) θα πραγματώσει όλα όσα η  ιδέα της ιδανικής  πόλης περιέχει. Αντίστοιχα η ιδέα του ιδανικού πολίτου αποθέωσε τον Αθηναίο πολίτη ο οποίος εθεώρησε ότι μπορεί να γευθεί τα αγαθά της ηγεμονίας της ιδέας της παντοδύναμης πόλης: αποκομμένη η Αθήνα από τη συμπαντική συνέχεια έγινε μία καταχρηστική και ηγεμονική πόλις προς τις άλλες Ελληνικές πόλεις: κυρίως χάθηκε ο οντολογικός ιστός: δεν ένωνε την Αθήνα ο κοινός Ομηρικός συμπαντικός κόσμος με τους άλλους  Έλληνες: μόνοι τους οι Αθηναίοι θεωρούσαν ότι οι δικές τους ιδέες θα τους προσφέρουν μία ξεχωριστή ηγεμονία υπεράνω όλων των Ελλήνων. Δεν είναι τυχαίο ότι στον παροξυσμό της αποκατάστασης της ΔΗμοκρατίας, εκεί όπου μέσα στην σύγχυση καλών  και κακών ιδεών εσκότωσαν  το Σωκράτη) πώς είναι δυνατόν οι άνθρωποι να ζούν όχι με αυτό που υπάρχει αλλά με αυτό που σκέπτομαι ότι υπάρχει. Η Αθήνα δεν ζούσε με το συμπαντικώς αποδεκτό, αλλά με ό,τι σκεπτόταν ότι είναι συμπαντικώς αποδεκτό. Με την προσπάθεια να μεταφέρει την ιδέα του αγαθού σύμπαντος στην αγαθή πολιτεία, η οποία για αυτό τον ιδεατό λόγο υπερείχε κάθε άλλης άρα έπρεπε να ηγεμονεύει όλες τις άλλες Ελληνικές πόλεις.  Αυτό έφερε μία διπολικότητα στην Αθηναϊκή Πολιτεία. Από την μία πλευρά ήταν μία Ελληνική  πόλις, η οποία εστηρίζετο στους κοινούς δεσμούς των Ελλήνων,από την άλλη όμως είχε εγκαινιασθεί ένα ιδεατό πολιτικό σύστημα το οποίο επειδή υπήρχε όχι στο σύμπαν αλλά στο μυαλό των Αθηναίων, τους κατέστησε τυραννικούς και δυναστικούς έναντι των Ελλήνων: διότι η οντολογικότητα και οντολογική συνέχεια των Σπαρτιατών τους εμπόδισε από πανελλήνια εξουσιαστικά μοντέλα, διότι κάτω από το κοινό σύμπαν όλοι ήταν μία μεταομηρική Ελλάδα.

Ο Πρωταγόρας μέσα από το απόφθεεγμά του : για όλα μέτρο είναι ο Άνθρωπος, προσπάθησε να περισώσει την Αθήνα από τον ιδεατό στρόβιλο στον οποίο είχε περιέλθει: εντάξει, ας αποθεώσουμε την ιδέα, αλλά ας την αφήσουμε στην ελευθεριότητα του κάθε ενός. Το αποτέλεσμα είναι γνωστό: υπερίσχυσε ο Σωκράτης (ότι όλα είναι αντικειμενικά και μόνον η γνώση σώζει (πλήρης κατάργηση της  ενορατικής άγνωστης εσωτερικής συμπαντικότητας) ο Πρωταγόρας τελευταία στιγμή έσωσε τη ζωή του , τα γραπτά του εξαφανίσθηκαν.

Φαίνεται λοιπόν ότι η τελευταία ημέρα του Πελοποννησιακού πολέμου συνέπεσε με την  ελπίδα των οντολόγων Λακεδαιμονίων η Ελλάς να επανέλθη στην Ομηρική συμπαντική συνέχειά της: να λούζεται στον Ευρώτα και να αναβαίνει τον Ταύγετο. Όμως η ανατολή είχε επεισέλθει για τα καλά: ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης κατεσκεύασαν μία αντιοντολογική νοητική φύση η οποία αντικατέστησε την οντολογική ομηρική φύση: άμεσα αυτός ο νοητικός μονοανθρωπισμός οδήγησε στον μονοθεϊσμό, στον πολιτικισμό κ.λ.π. Η ομηρική συνέχεια ανήκει σε όποιον μπορεί και ακούσει τον Μέντη και τον Ερμή μέσα από τα σύννεφα και τα υψηλά βουνά.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

vasilios888@yahoo.gr