Θέμα έκθεσης Γ΄λυκείου: «…η διαφήμιση είναι σχεδιασμένη για να πείθει.Αντλώντας υλικό από μία πληθώρα τεχνικών, σε συνδυασμό με δυναμικές οπτικές δομές και έντονο συγκινησιακό χαρακτήρα η διαφήμιση εκμεταλλεύεται τη συναισθηματική ευπάθεια του κοινού». Ως πρόεδρος του δεκαπενταμελούς συμβουλίου να συντάξετε ένα κείμενο για την ημερίδα του σχολείου σας «διαφήμιση και πολιτική». Να αναφέρεστε στους τρόπους με τους οποίους τόσο το άτομο όσο και οι φορείς κοινωνικοποίησης μπορούν να αντιμετωπίσουν τις αρνητικές επιδράσεις της διαφήμισης.

 

 

Ο ρόλος της διαφήμισης στον έλεγχο της οικονομίας και στη χειραγώγηση των επιθυμιών.

 

Τα μέσα μαζικής επικοινωνίας αναπτύσσονται συνεχώς με την εξέλιξη της τεχνολογίας.Καθοριστικό ρόλο στη λειτουργία τους έχει η διαφήμιση, η δημοσιοποίηση δηλαδή και η προβολή εμπορευμάτων, προσώπων ή ιδεών με διάφορα μέσα όπως η τηλεόραση, οι μηχανές αναζήτησης στο διαδίκτυο, το ραδιόφωνο, ο γραπτός τύπος, οι φωτεινές επιγραφές, με απώτερο στόχο τη γνωστοποίηση και την ευνοϊκή αντιμετώπισή τους  από  την κοινωνία. Ιδιαίτερη σημασία έχει να αναλυθεί ο καθοριστικός ρόλος της διαφήμισης στον έλεγχο της οικονομίας και στη διαμόρφωση καταναλωτικής κοινωνίας, αλλά και η αναζήτηση των απαραιτήτων προϋποθέσεων για την αντιμετώπιση της αρνητικής λειτουργίας της.

 

Ο ρόλος της διαφήμισης στον έλεγχο της οικονομίας και στη διαμόρφωση της καταναλωτικής κοινωνίας.

Ο ρόλος της διαφήμισης στον έλεγχο της οικονομίας είναι καθοριστικός. Η δυνατότητα των οικονομικά ισχυρών να διαφημίζουν τα εμπορεύματα τα οποία παράγουν οι επιχειρήσεις τους συντελεί στην κυριαρχία τους. Εξάλλου μεγιστοποιείται το κόστος παραγωγής των εμπορευμάτων εξαιτίας της διαφήμισής τους με αποτέλεσμα το κόστος της να επιβαρύνει  τους εργαζομένους με τη μείωση των μισθών τους και τους καταναλωτές με την αύξηση της τιμής των προϊόντων.

 

Καταναλωτική νοοτροπία.

Τα διαφημιστικά μηνύματα συντελούν στη διαμόρφωση καταναλωτικής νοοτροπίας. Προβάλλεται το πρότυπο του ατόμου που αναζητεί την ευτυχία στη διαρκή αγορά υλικών αγαθών σε σχέση με την ικανοποίηση των επίπλαστων αναγκών γίνεται ο βασικός στόχος όσων αποτελούν την καταναλωτική κοινωνία διότι η μόνη απαίτηση και επιδίωξή τους είναι να αγοράζουν κάθε μέρα εμπορεύματα.

 

Ανταγωνιστικές σχέσεις.

Η διαφήμιση εντείνει τις ανταγωνιστικές σχέσεις αφού αναπτύσσεται στον άνθρωπο η τάση να αποκτήσει πράγματα που δεν μπορεί. Κυριαρχεί η προσπάθεια εντυπωσιασμού καθώς έχει την ψευδαίσθηση πώς καταξιώνεται μέσα από την κατανάλωση η οποία αποτελεί διαδικασία φυγής από την πραγματικότητα σε σχέση με την εντατικοποίηση της εργασίας τη μείωση του ελεύθερου χρόνου το άγχος την ανασφάλεια και τελικά την αποξένωση.

 

Αλλοτρίωση.

Η προβολή διαφημιστικών μηνυμάτων έχει καθοριστικό ρόλο στην εμπορευματοποίηση των συναισθημάτων και των σχέσεων. Διαμορφώνονται ρόλοι και αναπαράγονται στερεότυπα καθώς η δυνατότητα κατανάλωσης των διαφημιζομένων προϊόντων προσδίδει κύρος και γόητρο. Έτσι οι διαφημίσεις  έντεχνα προωθούν το μήνυμα ότι όσο πιο ακριβά είναι τα δώρα που αγοράζει κάποιος τόσο πιο έντονα εκδηλώνει τα συναισθήματά  του για τα πρόσωπα στα οποία τα προσφέρει. Με αυτόν τον τρόπο προβάλλεται ένας πλασματικός κόσμος γεγονός που προκαλεί σοβαρά προβλήματα στην κοινωνικοποίηση των ατόμων τα οποία χάνουν τα θεμελιώδη στοιχεία της προσωπίκότητάς  τους αφού κυρίαρχο ρόλο στη ζωή τους δεν παίζει το είναι αλλά το έχειν.

 

Μέσα μαζικής επικοινωνίας.

Η διαφήμιση των επιχειρήσεων συνιστά δομική λογοκρισία των μέσων μαζικής επικοινωνίας. Οι εταιρείες οι οποίες διαφημίζουν τα προϊόντα τους είναι πελάτες των μέσων μαζικής επικοινωνίας από τους οποίους εξαρτάται η κερδοφορία τους, δεν ασκείται κριτική στη λειτουργία τους ενώ συχνά αποσιωπώνται γεγονότα που σχετίζονται με τις συνθήκες εργασίας και τα εργατικά δυστυχήματα στις επιχειρήσεις αυτές ή τη ρύπανση του φυσικού περιβάλλοντος από αυτές.

 

Προϋποθέσεις για την αντιμετώπιση της αρνητικής λειτουργίας της διαφήμισης.

Άτομο.

Η κριτική και επιφυλακτική στάση του ατόμου απέναντι στις εντυπωσιακές διαφημίσεις και η δημιουργία πολύπλευρων ενδιαφερόντων πέρα από την αγορά και την κατανάλωση δίνουν τη δυνατότητα υπέρβασης των επίπλαστων αναγκών που διαμορφώνονται από τη διαφήμιση σε σχέση με την εναντίωση στον κομφορμισμό στην προσαρμογή δηλαδή του ατόμου στις απαιτήσεις του κοινωνικούπεριβάλλοντος μιας και τα άτομα δεν θα ετεροκαθορίζονται από τις απόψεις την αισθητική και το περιεχόμενο της ζωής των άλλων.

 

Οικογένεια:

Οι γονείς χρειάζεται να μην είναι ευάλωτοι στα διαφημιστικά μηνύματα και να μην ικανοποιούν κάθε καταναλωτική απαίτηση των παιδιών τους. Αν δεν συνδέουν την έκφραση των συναισθημάτων αγάπης και χαράς με την αγορά εμπορευμάτων αλλά και δεν έχουν την αυταπάτη ότι τα συναισθήματα θλίψης λυτρώνονται με την κατανάλωση, εξάλλου η κοινωνικοποίηση των παιδιών δεν θα ταυτίζεται με τον καταναλωτισμό ως τρόπο και περιεχόμενο της ζωής.

 

Εκπαίδευση.

Η όξυνση της κριτικής ικανότητας και η προβολή των ηθικών αξιών και αρχών,η διαμόρφωση της ιστορικής συνείδησης, η αισθητική αγωγή, δημιουργούν τους όρους  για τη λογική επεξεργασία και την αμφισβήτηση του περιεχομένου και της αισθητικής των διαφημιστικών μηνυμάτων , οι μαθητές και οι μαθήτριες μπορούν να υπερβούν τον πολιτισμό της εικόνας να απαγκιστρωθούν από τη γοητεία των υλικών αγαθών.

 

Δεοντολογικό πλαίσιο λειτουργίας της διαφήμισης.

Η διαμόρφωση και η τήρηση του κώδικα δεοντολογίας ο οποίος θα προσδιορίζει το πλαίσιο λειτουργίας και τα όρια της διαφήμισης είναι επιτακτική ανάγκη. Βασική του πρόβλεψη μπορεί να είναι να σταματήσει η χρησιμοποίηση της γυναίκας στη διαφήμιση με προσβλητικό για την αξιοπρέπειά της τρόπο. Εξάλλου η διαφήμιση δεν θα πρέπει να είναι παραπλανητική αλλά να προβάλλει τις πραγματικές ιδιότητες των εμπορευμάτων , τη σύνθεση και την προέλευσή τους.

 

Επιλογικά.

Ο ρόλος της διαφήμισης είναι καθοριστικός για τη λειτουργία του οικονομικού συστήματος. Ο έλεγχος όμως της αγοράς εμπορευμάτων από τις πολυεθνικές εταιρείες αλλά και η διαμόρφωση καταναλωτικής κοινωνίας με τη δημιουργία επίπλαστων αναγκών χρειάζεται να αντιμετωπιστούν ώστε τα άτομα να προσδιορίζουν το περιεχόμενο της ζωής τους με βάση τις πραγματικές επιθυμίες τους και ανάγκες.