Ομήρου Οδύσσεια,ραψ.ι: 513-630.

Ο λειτουργικός ρόλος αυτών των στίχων είναι ιδιαιτέρως σημαντικός διότι ο Οδυσσέας διαπράττει ύβρι χλευάζοντας ουσιαστικά τον Πολύφημο,μη υπολογίζοντας τη σχέση του την υιϊκή με το Θεό Ποσειδώνα.Εξ αιτίας αυτού του γεγονότος ο θεός της θάλασσας θα τον βασανίσει και θα δώσει όλους τους λόγους στον Όμηρο να δημιουργήσει έναν Οδυσσέα που φθάνει πολυβασανισμένος τελικά στην Ιθάκη.Η οργή του Ποσειδώνα προκαλεί πολλά δεινά στο βασιλέα της Ιθάκης και εμπλουτίζει την υπόθεση της Οδύσσειας.

Η ιστορία του Κύκλωπα Πολυφήμου διαγράφει και το ηθικό πλαίσιο του έπους.Ο άνθρωπος θα πρέπει να σέβεται τους Θεούς,δεν θα πρέπει να  διαπράττει ύβρη που επιφέρει την άτη και τη νέμεση.Επίσης όλα όσα συμβαίνουν στην Οδύσσεια έχουν τη σχέση αιτίας και αποτελέσματος,αυτή εξάλλου είναι και η βάση του Ελληνικού Λόγου.Επειδή ακριβώς ο Οδυσσέας
χλεύασε τον Πολύφημο και δεν υπολόγισε τη σχέση του με το θεό Ποσειδώνα θα τιμωρηθεί ακόμα σκληρότερα.Για όλα όσα λοιπόν συμβαίνουν στους ανθρώπους υπεύθυνοι είμαστε εμείς οι άνθρωποι ως σκέψεις και πράξεις.Τίποτε στην Οδύσσεια στον Ελληνικό κόσμο δεν είναι τυχαίο όλα έχουν την εξήγησή τους.

Η έννοια της θυσίας στον Ομηρικό  κόσμο δεν διαφέρει ως σύλληψη από αυτή στον χριστιανικό κόσμο.Ο άνθρωπος προσφέρει και ο θεός δέχεται.Κάθε απόρριψη εκ μέρους του θεού σημαίνει ότι ο άνθρωπος έχει σκεφθεί ή έχει διαπράξει κάτι το ανεπίτρεπτο.Η θυσία ξεκουράζει τον ποιητή,αλλά συγχρόνως τον βοηθεί να καταδείξει ότι ο Δίας είναι  θυμωμένος με τον Οδυσσέα.

Πώς ηθογραφούμε τα Ομηρικά πρόσωπα:

Ο Οδυσσέας στο στίχο 515 παρουσιάζεται αλληλέγγυος πρός τους συντρόφους του.Τους βοηθεί να λυθούν από τα ζώα και να κατευθυνθούν γρήγορα πρός τα καράβια.Στο  στίχο 526 παρουσιάζεται αποφασιστικός αρχηγός και καθοδηγεί δυναμικά τους συντρόφους του πρός τη φυγή.Ίσως επειδή έχει περάσει πολλά τελικά στους στίχους 560-3 διαπράττει ύβρη ,κοροϊδεύει τον Πολύφημο και αποκαλύπτει υπερήφανα την πραγματική του ιδιότητα και όνομα.Στρέφει ακόμα  και το Δία εναντίον του άρα κατά κάποιο τρόπο εκθέτει τον εαυτό  του και τους συντρόφους του σε κίνδυνο.Ίσως οι δυσκολίες της ζωής επηρεάζουν και κάνουν επιπόλαιο κάποιες φορές έναν τόσο λογικό άνθρωπο όπως τον Οδυσσέα.

Ασκήσεις.
1.Πώς αντιλαμβάνεσαι την ύβρη του Οδυσσέα;

2.Γιατί ο Οδυσσέας  διαπράττει ύβρη απέναντι στον Πολύφημο;

3.Ποιό  είναι το ηθικό πλαίσιο της ιστορίας του Πολύφημου;

Βασίλειος Μακρυπούλιας,,φιλόλογος.