Έκφραση-έκθεση Β΄Λυκείου. Θέμα:η ανεργία των νέων ως αίτιο αντικοινωνικής συμπεριφοράς αυτών.

Προσέγγιση:Ανέκαθεν η εργασία αντιπροσώπευε ένα σημαντικό  κομμάτι της ανθρώπινης ζωής.Ο Σωκράτης όχι τυχαία υποστηρίζει «μουσική ποίου και εργάζου»,ο Παύλος μάλιστα προβάλει ακόμη περισσότερο την κοινωνική πλευρά της εργασίας λέγοντας : «ο μη  εργαζόμενος μηδέ εσθιέτω».Αναμφίβολα η εργασία είναι για το σώμα ό,τι η σκέψη για το πνεύμα.Κίνηση,χαρά,σκοπός και δημιουργία.Είναι αυτή που κοινωνικοποιεί το άτομο διότι το καθιστά χρήσιμη κοινωνική οντότητα,που συνεχώς συμβάλλει στην κοινωνική πολιτισμική και ιστορική εξέλιξη του ατόμου και της κοινωνίας.Ας μην ξεχνούμε ότι μέσα από την εργασία οι σκέψεις  γίνονται πράξεις,η φύση ελέγχεται,η επιστήμη μεταπλάθει κάθε σκέψη σε ανακάλυψη χρήσιμη για τον άνθρωπο και την κοινωνία.

Ιστορικό πλαίσιο: Σίγουρα όταν ασχολούμαστε με την έννοια εργασία δεν αναφερόμαστε στην καταναγκαστική εργασία που χρησιμοποίησε βάναυσα τους ανθρώπους προκειμένου κάποιοι να ικανοποιήσουν τις ηγεμονικές  βλέψεις τους.

Ούτε βέβαια ασχολούμαστε με την εργασία ως απρόθυμη ενασχόληση με ό,τι δεν μας αρέσει και δεν μας εκφράζει.Ιστορικά η εργασία καταξιώθηκε στο φιλοσοφικό και ελεύθερα πνευματικό καθεστώς της Αθήνας του Περικλέους.Εκεί όπου οι άνθρωποι  εξωτερίκευαν τις ικανότητές τους μεταπλάθοντας τις σκέψεις τους και τις φυσικές παρατηρήσεις τους σε δημιουργήματα και ανακαλύψεις.Η πνευματική εργασία έδωσε τη φιλοσοφία και τους λαμπρούς εκπροσώπους της.Η εργασία των καλλιτεχνών έδωσε τον Παρθενώνα και όλα τα άλλα αθάνατα μνημεία της τέχνης.Τα ωραία οικήματα,οι τριήρεις,πλήθος επιστημονικών ανακαλύψεων,προηγμένα υδραγωγεία και άλλα πολλά απέδειξαν διαχρονικά ότι ο άνθρωπος κοινωνικοποιείται μέσα  από την εργασία.Προσφέρει τα ταλέντα του και τις δημιουργίες και σε αντάλλαγμα η κοινωνία τον δέχεται ως ισότιμο και επίτιμο μέλος της.

Περιγραφή της σημερινής προτεσταντικής και μεταβιομηχανικής έννοιας της εργασίας:Διαχρονικά η βιομηχανική επανάσταση μεταμόρφωσε την εργασία σε σχέση προσφοράς και ζήτησης ,ύλης και χρήματος.Μέσα στα χρόνια της μηχανής η εργασία κατάντησε υπηρεσία του ανθρώπου προς τη μηχανή και όλα της τα υποκατάστατα.Χάθηκε η χαρά της προσωπικής δημιουργίας,η  ανώτερη έννοια της εργασίας,ως ελεύθερη δημιουργία και κοινωνική προσφορά.Τώρα πλέον εργασία είναι ό,τι αμοίβεται και ό,τι βοηθεί τον άνθρωπο να επιβιώσει μέσα σε μία κοινωνία άγχους και ύλης.Είναι χαρακτηριστικό ότι επιφανείς φιλόσοφοι όπως ο Χορκχάϊμερ παραπονούνται έντονα για τον απάνθρωπο και αντικοινωνικό χαρακτήρα  της σημερινής εργασίας η οποία απλά προσπαθεί να καταστήσει τον άνθρωπο ένα απλό κοινωνικό εξάρτημα.Το πρόβλημα βέβαια επιτείνεται εάν σκεφθούμε ότι η μηχανή πλέον λειτουργεί καθαρά ανταγωνιστικά προς τον άνθρωπο.Υπάρχουν τόσες μηχανές που ο άνθρωπος οδηγείται στην ανεργία διότι οι επιχειρήσεις παράγουν πολλά περισσότερα με τις μηχανές και όχι με τους ανθρώπους.Εάν σκεφθούμε ότι όλα σήμερα κινούνται στο βωμό του κέρδους καταλαβαίνουμε ότι είναι φυσικό να προτιμώνται οι μηχανές παρά οι άνθρωποι.Οι μηχανές και περισσότερα παράγουν και σε λιγότερο χρόνο με μικρότερο  κόστος.

Συνέπειες:Η ανεργία πράγματι μέσα σε όλο το παραπάνω πλαίσιο που περιγράψαμε αυξάνει αποφασιστικά τη νεανική εγκληματικότητα και  αντικοινωνικότητα,γενικά τα νεανικά φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας.Δεν θα πρέπει όμως να θεωρήσουμε την ανεργία αποκομμένη από όλο το πλαίσιο της βιομηχανικής παθογένειας που παραπάνω περιγράψαμε.Οι νέοι ζώντας μέσα σε ένα περιβάλλον απομόνωσης,ύλης και μαζοποίησης,καταλαβαίνουν ότι πλέον εργασία δεν σημαίνει εξωτερίκευση ταλέντων και ελεύθερη πνευματική και υλική δημιουργία,αλλά ικανοποίηση της παραγωγής που φέρει το κέρδος.Αυτό τους εκνευρίζει διότι αυτόματα τους καθιστά ανέργους.Δεν μπορούν πολλοί νέοι να εργασθούν ώστε να γίνουν απλές κοινωνικές μηχανές,που απλά παράγουν χωρίς μυαλό.Αυτό άμεσα τους στρέφει ενάντια στην κοινωνία,αρνητικά ως αντίδραση,θετικά ως προσπάθεια αλλαγής.

Σε μία κοινωνία όπως η σημερινή μεταβιομηχανική,η εργασία έχει ταυτισθεί με την επιβίωση.Όποιος δεν εργάζεται και επειδή ο άνθρωπος έχει απομακρυνθεί από τη φύση κυριολεκτικά έχει πρόβλημα επιβίωσης.Ο άνεργος νέος νοιώθει ότι χωρίς την εργασία η ζωή του μηδενίζεται.Δεν έχει τα απαραίτητα χρήματα  να ανταπεξέλθει στις όποιες ανάγκες του.Δεν μπορεί να εξωτερικεύσει τα ταλέντα και τις όποιες δεξιότητές του και ικανότητές του.Αυτό είναι λογικό να τον κάνει επιθετικό απέναντι στην κοινωνία και στους εκπροσώπους της.Θεωρεί ότι όλα είναι καλοστημένο παιχνίδι προκειμένου η νέα γενεά να  δεινοπαθεί και να μην μπορεί να προσφέρει όλα αυτά που ιστορικά θα βοηθήσουν στην ιστορική και πολιτισμική συνέχεια του κόσμου.Δεν είναι ανέφικτο όμως οι νέοι να μορφωθούν και μέσα από την κοινή παιδεία-η οποία στον αιώνα της τεχνολογίας μεταφέρεται με απίστευτη ταχύτητα-να προσπαθήσουν να αλλάξουν και να εξανθρωπήσουν περαιτέρω τον κόσμο προσφέροντας τα αγαθά στους νέους,ένα εκ των οποίων πολύτιμο αγαθό είναι και ηεργασία.

Βασίλειος Μακρυπούλιας,φιλόλογος.