Νεοελληνική γλώσσα Γ΄Γυμνασίου. Υποθετικές προτάσεις.

Υποθετικές  λέγονται οι δευτερεύουσες προτάσεις που εισάγονται με τον υποθετικό σύνδεσμο αν(εάν)και περιέχουν την προϋπόθεση (τον όρο)που πρέπει να ισχύει για να γίνει αυτό το οποίο δηλώνει η πρόταση  που πρσδιορίζεται(αν είσθε φίλοι ,θα φύγετε).

Η υποθετική πρόταση  λέγεται και υπόθεση  και η πρόταση που από αυτή προσδιορίζεται ονομάζεται απόδοση.Η υπόθεση και η απόδοση μαζί λέγονται υποθετικός λόγος.

Αν θα πάτε στο χωριό=υπόθεση

Θα περάσετε ωραία=απόδοση.

Υπόθεση+απόδοση=υποθετικός λόγος.

Με σημασία  υποθετικών συνδέσμων χρησιμοποιούνται και οι  κυρίως χρονικοί σύνδεσμοι σαν,’αμα,καθώς κάποτε και ο σύνδεσμος να(με το να η  άρνηση είναι μην).

Σαν χάσει ο άνθρωπος τη ψυχή του(εάν χάσει)

Άμα βιάζεσαι(αν βιάζεσαι)

Να μην το έβλεπα  ο ίδιος(εάν δεν το έβλεπα ο ίδιος)….

Παρατηρήσεις.

1.Για  να τονισθεί εντονότερα μία υπόθεση αντί για υποθετική πρόταση μπορεί να έχουμε ευθεία ερώτηση:

Έχεις γρόσια;έχεις γλώσσα(εάν έχεις γρόσια…)

2.Δύο ή περισσότερες υποθετικές προτάσεις  με αντίθετο περιεχόμενο  μπορεί να προσδιορίζουν  την ίδια πρόταση  και να συνδέονται μεταξύ τους :

Α.είτε με διαχωριστικούς συνδέσμους  χωρίς υποθετικό σύνδεσμο

Είτε με το και και υποθετικό σύνδεσμο…

Π.χ.είτε το θέλεις είτε όχι αυτό θα γίνει.

Και αν περνάς και αν δεν περνάς  το ίδιο μου κάνει….

3.Πολλές φορές από τους υποθετικούς λόγους λείπει η υπόθεση ή η  απόδοση γιατί  εύκολα μπορεί να αντικατασταθούν  από μία λέξη που υπάρχει ή φράση.

Να προσέχεις.Μόνον  έτσι (αν προσέχεις)θα  μάθεις γράμματα.

Αύριο θα πάμε εκδρομή,(θα  πάμε εκδρομή)εκτός αν βρέχει.

4.Πολλές φορές προτάσεις  που εισάγονται με το αν δεν είναι υποθέσεις και δεν υπάρχει πραγματικός υποθετικός λόγος.Με αυτές εκφράζεται πιο παραστατικά.

Α.παρομοίωση: από τότε  αν τον είδες εσύ(όσο τον είδες εσύ)

Β.έντονη αντίθεση: Αν είσαι εσύ γνώστης εγώ είναι ο θεός (εσύ δεν είσαι)

Γ.αιτία : δεν απελπίσθηκε αν δεν τα κατάφερε(=επειδή δεν τα κατάφερε) την πρώτη φορά.

Δ.αποτέλεσμα: αν τρώει τώρα ήσυχος(το αποτέλεσμα είναι ότι τώρα τρώει ήσυχος) ευθύνεται η αδελφή του.

Ε.ανάπτυξη του αορίστου νοήματος  μιάς αντωνυμίας ουδετέρου γένους(η υπόθεση σε αυτή την περίπτωση ισοδυναμεί με ειδική πρόταση): αν είμαι σήμερα κάτι(το ότι είμαι σήμερα κάτι) το οφείλω σε αυτήν.

Στ.απειλή(συνήθως χωρίς απόδοση): αν σε πιάσω….

Ζ.ο σύνδεσμος  αν πολλές φορές εισάγει πλάγια ερωτηματική πρόταση: ρώτησε αν θα πάει στο σχολείο.