Το αντικείμενο.

Α.Ρήματα  αμετάβατα και μεταβατικά.

Από τα ρήματα  που έχουν ενεργητική διάθεση  όσα σημαίνουν ενέργεια του υποκειμένου  που μεταβαίνει σε κάτι άλλο  λέγονται ενεργητικά μεταβατικά ρήματα.

Ρήματα μεταβατικά μονόπτωτα.

Μονόπτωτα  λέγονται  τα μεταβατικά ρήματα  τα οποία χρειάζονται ως σύμπλήρωμα μία μόνο πτώση ονόματος.Έτσι όταν το ρήμα  είναι μονόπτωτο έχουμε:

1.Αντικείμενο σε αιτιατική:

Εξωτερικό:ο κηπουρός φροντίζει τον κήπο.

Εσωτερικό: ή σύστοιχο αντικείμενο:  το αντικείμενο αυτό έχει την ίδια ρίζα με το ρήμα: Κοιμάται ύπνο ελαφρό,χορεύει χορό.

2.Αντικείμενο σε γενική:  ο Πέτρος μοιάζει του πατέρα του.

3.Εμπρόθετο αντικείμενο: μίλησα στον καθηγητή.

Δίπτωτα  μεταβατικά ρήματα.

Δίπτωτα  λέγονται τα μεταβατικά ρήματα  που χρειάζονται ως συμπλήρωμα  δύο πλάγιες πτώσεις ,δύο μαζί αντικείμενα:

Α.το άμεσο αντικείμενο όπου μεταβαίνει  άμεσα η ενέργεια του ρήματος

Β. το έμμεσο αντικείμενο  στο οποίο έμμεσα μεταβαίνει η ενέργεια του ρήματος.

Είναι:

Αιτιατική το άμεσο και γενική το έμμεσο: Κάνεις κακό του εαυτού σου.

Αιτιατική το άμεσο και αιτιατική το έμμεσο (όταν αυτό  μεταφράζεται με  εμπρόθετο):  Έσπειρα το χωράφι τριφύλλι(με τριφύλλι).

Αιτιατική προσώπου (άμεσο)+αιτιατική  πράγματος (έμμεσο): Ο Γιώργος διδάσκει τον Πέτρο κιθάρα.

Προσοχή:δεν θα πρέπει να συγχέουμε με αντικείμενο σε γενική τη γενική προσωπική που τίθεται κοντά σε απρόσωπα ρήματα και εκφράσεις και αναφέρεται στο πρόσωπο για το οποίο γίνεται λόγος απλώς:

Μου χρειάζεται ξεκούραση.

Ασκήσεις.

1.Να βρείτε τα αντικείμενα:

1.Έμαθα την κόρη μου οδήγηση

2.Μου το εκμυστηρεύθηκε ο πατέρας

3.Σας ανακοίνωσα τα αποτελέσματα

4.Δε σου χαρίζω τίποτα

5.Έδειξα στον πατέρα μου τους  βαθμούς μου

6.Μας χάρισαν ό,τι λαχταρούσαμε

7.Του είπα ότι θα βρεθεί λύση

8.Δώσε στο   Γιώργο το τηλέφωνό μου.

2.Να βρείτε ποια ρήματα είναι μεταβατικά  και ποια αμετάβατα  και να χαρακτηρίσετε τα μεταβατικά(μονόπτωτα ή δίπτωτα):

Α.Σώπασε η αλεπού και κοίταξε πολλή ώρα το μικρό πρίγκιπα.

Β.Έτσι ο μικρός πρίγκιπας πήγε και είδε την αλεπού.

Γ.Μόνο με την καρδιά βλέπεις  καλά.

Δ.Τα χωράφια με το σιτάρι δεν μου θυμίζουν τίποτα.

3.Να υπογραμμίσετε  το σύστοιχο αντικείμενο  και όπου λείπει  να το συμπληρώσετε δίπλα στον επιθετικό του προσδιορισμό.

Α.Τραγούδησε τραγούδια της πατρίδας του.

Β.Έστρωσα καθαρά στρωσίδια.

Γ.Παίζουν ένα καινούργιο επιτραπέζιο παιχνίδι.