Ιστορία Γ΄Γυμνασίου. Κεφάλαιο τρίτο: Ενότητα 12:

Η ωρίμανση της βιομηχανικής επανάστασης.

Κύρια γνωρίσματα της εκβιομηχάνισης ήταν:

1.Η εκτεταμένη χρήση νέων τεχνικών μέσων.

2.Η αξιοποίηση νέων μορφών ενέργειας.

3.Η εφαρμοφή καινοτομιών στη μεταλλουργία.

4.Η συγκέντρωση των εργαζομένων στα εργοστάσια.

5.Οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης.

Ορισμός:

Οι μεταβολές που οδήγησαν από την αγροτική και χειροτεχνική οικονομία στη βιομηχανική προκαλώντας οικονομικές,κοινωνικές,πολιτικές και πολιτισμικές μεταβολές ονομάσθηκαν βιομηχανική επανάσταση.

Βάσεις ανάπτυξης των βιομηχανικών κλάδων:

Α.Χημεία(συνθετικές βαφές,λιπάσματα κ.α)

Β.Η επιστήμη που ανακάλυψε τη δύναμη του ηλεκτρισμού(ηλεκτρικοί κινητήρες,λάμπες φωτισμού κ.α).

Οι πυλώνες της βιομηχανικής επανάστασης:

Α.Ο σιδηρόδρομος

Β.Η επανάσταση στις επικοινωνίες.

Άσκηση:

Ντέϊβιντ Ρικάρντο (David Ricardo (1772 – 1823, δεξιά εικόνα)

Αγγλο-εβραίος (εμπειρικός!) οικονομολόγος.  Παρά τον πρόωρο θάνατό του (από επιπλοκές μιας απλής μέσης ωτίτιδας…) άσκησε μια από τις σημαντικότερες επιρροές στη φιλελεύθερη οικονομική σκέψη της εποχής του και επέκεινα.

Υπήρξε υπέρμαχος του ελευθέρου εμπορίου, με το οποίο θα μπορούσαν να βγουν κερδισμένα όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, βάσει της θεωρίας του συγκριτικού πλεονεκτήματος, την οποία ανέπτυξε ο ίδιος και πολέμιος όλων των περιοριστικών μέτρων. Η άποψή του επεκράτησε θριαμβευτικά αρκετά χρόνια μετά το θάνατό του με την κατάργηση των νόμων του καλαμποκιού το 1846 (για την οποία αγωνίστηκε και ο ανεψιός του John Lewis Ricardo) και εφαρμόζεται φυσικά με μικρές παραλλαγές και στις μέρες μας.

Μια άλλη θεωρία του υπήρξε ότι η πρόοδος της τεχνολογίας και η αύξηση της παραγωγικότητας, θα επέτρεπε μια παράλληλη αύξηση τόσο του πληθυσμού, όσο και των μισθών, άρα και της συλλογικής ευμάρειας. Λύνει λοιπόν τον «γόρδιο δεσμό», του κατώτατου μισθού «μόνο προς επιβίωση», χωρίς επαναστάσεις και σοσιαλισμό. (Βλ. Παρακάτω Ρόμπερτ Μάλθους και Καρλ Μαρξ)

Πρότεινε επίσης ένα φόρο για την κατοχή αγροτικής περιουσίας (rent) που θα παρακινούσε τον ιδιοκτήτη να αναζητήσει μεθόδους καλύτερης εκμετάλλευσης της αγροτικής ιδιοκτησίας μέσω επενδύσεων, που θα ήσαν επωφελείς όχι μόνο στον ίδιο, αλλά και στην κοινωνία. 

Με ποιο τρόπο η φιλελεύθερη σκέψη του Ρικάρντο επηρέασε την ευρώπη της βιομηχανικής επανάστασης;

Βασίλειος Μακρυπούλιας,φιλόλογος.