Έκφραση-Έκθεση Γ΄Λυκείου. Σχέδιο.(σελ.14).

Πώς απαντάμε στην ερώτηση που μας ζητεί να κρίνουμε κάποιο συλλογιστικό σχήμα.

«Όπως κάθε άλλο συλλογιστικό σχήμα της τυπικής Λογικής έτσι και το εξεταζόμενο διακρίνεται για τη συντομία και την ενάργειά του.Η διατύπωσή του υπηρετεί τον κανόνα της οικονομίας ,η μορφή του την αρχή της εγκυρότητας και το περιεχόμενό του την αξία της αληθείας.Η τέτοιου είδους λοιπόν διαμόρφωσή του σε κανένα άλλο σκοπό δεν αποβλέπει πέρα από τη λογική απόδειξη της υποστηριζομένης θέσης.

Τον ίδιο σκοπό υπηρετεί και το εξεταζόμενο κείμενο αλλά με διαφορετικά μέσα.Ο λόγος του είναι αναλυτικός ,τα νοήματά του ανεπτυγμένα και οι προκείμενές του ενισχυμένες με πρόσθετα  κριτήρια και τεκμήρια.Μπορεί λοιπόν η κατασκεύή του να υστερεί από άποψη οικονομίας αλλά εμφανώς υπερέχει από άποψη αισθητικού αποτελέσματος διατηρώντας συνάμα την ενάργεια και την αποδεικτική του ισχύ.

Ανάμεσα λοιπόν στις δύο συγκρινόμενες μορφές λόγου η δεύτερη είναι καταλληλότερη για τη μετάδοση της γνώσης γιατί πλεονεκτεί και στη μορφή και στο περιεχόμενο του μηνύματος της.Από την άλλη οι τυπικοί συλλογισμοί μπορεί να αποτελούν την ασφαλέστερη και συντομότερη οδό για την κατάκτηση της αληθείας αλλά με τη στερεότυπη στεγνή και ψυχρή διατύπωσή τους δεν κρίνονται αποτελεσματικοί στην παρουσίασή της.Ως υποδείγματα όμως σκέψης και ως συλλογιστικός κορμός αναλυτικοτέρων λόγων μπορούν να συμβάλλουν αποφασιστικά και στην εύρεση και στην μετάδοση της γνώσης.

Σημείωση:

Σε κάθε περίπτωση σε κάθε ανάπτυξη θέματος έκθεσης και ανάλογα με το θέμα θα πρέπει να χρησιμοποιώ κάποιον ή κάποιους από τους συλλογισμούς.

Π.χ. σε θέμα που μου ζητείται να αναπτύξω την έννοια του ηλεκτρονικού σχολείου του μέλλοντος επιλέγω να χρησιμοποιήσω στις λύσεις τον παραγωγικό συλλογισμό ξεκινώντας από την γενική ιδέα της αναγκαιότητας της γνώσης.

1^η+2^η+3^η  προκείμενη(εννοείται ότι όλα γράφονται μέσα στη ροή της έκθεσης)(αναγράφω γενικές ιδέες): Διαχρονικά το αγαθό της γνώσης είναι αναμφισβήτητο.Η γνώση άσχετα με ποιο τρόπο ή μέσο η σε όποιο χρονικό σημείο και αν διαδίδεται επιβάλλεται να διαχέεται ειδικά σε νέους ανθρώπους  διαμορφώνοντας συνειδήσεις και στάσεις ζωής.

4^η+5^η+6^η προκείμενη(προς κάτι συγκεκριμένο προκειμένου να στηρίξω τον παραγωγικό συλλογισμό):

Είναι αναγκαιότητα σήμερα το ηλεκτρονικό σχολείο να μεταφέρει το αγαθό της γνώσης μέσα από ένα τρόπο σύγχρονο.Ούτως ή άλλως είτε με τον παραδοσιακό τρόπο είτε με κάποιον σύγχρονο τρόπο οι άνθρωποι στην εποχή της πληροφορίας μπορούν να πλουτίσουν τις γνώσεις τους και να προσδιορισθούν κατάλληλα απέναντι στον κόσμο και στην εποχή τους.

Ερώτηση:Πώς απαντώ σε ερώτηση κρίσης συλλογιστικού σχήματος:

Με τι είδους συλλογιστική πορεία (παραγωγική ,επαγωγική,)οργανώνονται τα παρακάτω επιχειρήματα;

Η απλούστερη διατύπωση του τελεολογικού επιχειρήματος για την ύπαρξη του θεού θα μπορούσε να είναι η ακόλουθη:

-Υπάρχει οργάνωση στον κόσμο

-Η οργάνωση προϋποθέτει κάποιον οργανωτή.

-Άρα πρέπει να υπάρχει κάποιος οργανωτής στον κόσμο.

Κρίση:Πρόκειται για παραγωγική συλλογιστική πορεία γιατί το συναγόμενο αποτέλεσμα –συμπέρασμα προκύπτει από μία γενική αρχή.

Βασίλειος Μακρυπούλιας,φιλόλογος.