Έκφραση-Έκθεση Γ΄Λυκείου. Σχέδιο εννοιών και όρων.

β.κ.σελ.7=

Η πειθώ υπακούει στους παρακάτω τρόπους:

1.Επίκληση στη λογική

2.Επίκληση στο συναίσθημα

3.Επίκληση στο ήθος του πομπού αλλά και του δέκτη

4.Επίκληση στην αυθεντία.

5.Ανίχνευση επιχειρημάτων παραγωγικής ή επαγωγικής συλλογιστικής πορείας ,τεκμηρίων ,επίσης αξιολόγησης επιχειρημάτων και τεκμηρίων.

Εφαρμογές των τρόπων πειθούς έχουμε σε όλα τα κειμενικά είδη:

Η πειθώ στον πολιτικό λόγο

Η πειθώ στον επιστημονικό λόγο

Η πειθώ στη διαφήμιση.κ.λ.π.

Ας προσέξουμε το παρακάτω κείμενο:

Οι μαθητές της Γ΄Λυκείου καλούνται να αξιοποιήσουν στην έκφρασή τους προφορική και γραπτή τον κριτικό και αποφαντικό τρόπο με συγκεκριμένο επικοινωνιακό πλαίσιο κάθε φορά.Μπορούν να γράψουν άρθρο ή κάποιο  δημοσίευμα για τον τύπο με στόχο την ανακοίνωση σκέψεων ,απόψεων κ.λ.π.σε ένα ευρύτερο κοινό.Στην περίπτωση αυτή η έκταση του κειμένου είναι περιορισμένη και το περιεχόμενο καλύπτει κάποια πολύ συγκεκριμένη πλευρά του θέματος.(δεν αναφέρεται σε οτιδήποτε γνωρίζει ο μαθητής για ένα πολύ γενικό θέμα όπως στις παλαιές εκθέσεις ιδεών).Επιπλέον θεωρείται απαραίτητο να ασκηθούν και σε λόγο με περισσότερο ελεύθερη οργάνωση ίσως και συνειρμική ,να ασκηθούν στην ποιητική χρήση της γλώσσας ,στο χιουμοριστικό τόνο κ.λ.π.

Σελ.16(β.κ)

Προσέχουμε όταν αξιολογούμε τους συλλογισμούς και τις συλλογιστικές πορείες ότι οι παραγωγικοί συλλογισμοί οδηγούν σε βέβαια συμπεράσματα ενώ οι επαγωγικοί σε πιθανά.Όταν κάποιο συμπέρασμα επαγωγικού συλλογισμού παρουσιάζεται ως  βέβαιο ενώ είναι απλά πιθανόν τότε έχουμε προβεί σε βεβιασμένη γενίκευση.

Άρα η ουσιαστική διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στον παραγωγικό και στον επαγωγικό συλλογισμό έγκειται στη σχέση που υπάρχει ανάμεσα στις προκείμενες και στο συμπέρασμα.Σε ένα παραγωγικό συλλογισμό το συμπέρασμα απορρέει από τις προκείμενες οι οποίες εγγυώνται(στα πλαίσια πάντα της λογικής)το έγκυρο συμπέρασμα.

Από την άλλη πλευρά σε έναν επαγωγικό συλλογισμό το συμπέρασμα επεκτείνεται πέρα από τις προκείμενες οι οποίες απλά προσφέρουν κάποια στήριξη στο συμπέρασμα.Η διάκριση αυτή μπορεί να γίνει περαιτέρω κατανοητή με τα παρακάτω παραδείγματα:

1.Ξέρω ότι σήμερα θα πληρωθώ γιατί είναι Παρασκευή και η Παρασκευή ως γνωστόν είναι μέρα πληρωμής.

2.Πληρώθηκα την περασμένη Παρασκευή καθώς και τις δύο προηγούμενες.Τώρα που το σκέφτομαι διαπιστώνω ότι από τότε που ήλθα στην εταιρεία πληρώνομαι κάθε Παρασκευή.Φαντάζομαι λοιπόν ότι και σήμερα που είναι Παρασκευή θα πληρωθώ.

Παρατηρούμε ότι και στα δύο παραδείγματα –επιχειρήματα το συμπέρασμα είναι ότι το πρόσωπο που μιλάει «θα πλήρωθεί σήμερα».Το συμπέρασμα αυτό είναι  βέβαιο στον παραγωγικό συλλογισμό(1) εφόσον οι προκείμενες είναι αληθείς και συνδέονται λογικά με το συμπέρασμα.Αντίθεται στον επαγωγικό συλλογισμό(2)το συμπέρασμα δεν είναι βέβαιο αλλά απλώς πιθανό ακόμη και στην περίπτωση που όλες οι προκείμενες είναι αληθείς και συνδέονται λογικά με αυτό.Με άλλα λόγια στην πρώτη περίπτωση η πληρωμή θα γίνει οπωσδήποτε «σήμερα»αφού η Παρασκευή ορίζεται από την προκείμενη ως ημέρα πληρωμής ενώ στη δεύτερη περίπτωση η πληρωμή είναι απλώς πιθανή «σήμερα»γιατί μπορεί να συμβεί κάποια αλλαγή στην ημέρα πληρωμής η οποία δεν ορίζεται ρητά σε καμμία προκείμενη.