Nεοελληνική γλώσσα Γ΄Γυμνασίου,αναφορικές προτάσεις....

Νεοελληνική  γλώσσα Γ΄Γυμνασίου.

Αναφορικές προτάσεις.

Αναφορικές λέγονται οι δευτερεύουσες  προτάσεις  που  εισάγονται με αναφορικές αντωνυμίες (πού,όποιος,ο οποίος,όσος,ό,τι)ή με αναφορικά επιρρήματα (όπου,πού,όπως,πώς,όσο,καθώς,σαν,ωσάν)και προσδιορίζουν κάποιον άλλο όρο μιάς άλλης πρότασης ο οποίος  είτε υπάρχει στην πρόταση είτε παραλείπεται και άρα εννοείται.Η παράλειψη του όρου που προσδιορίζεται δίνει την εντύπωση ότι η αναφορική πρόταση χρησιμοποιείται ή ίδια στη θέση του όρου που παραλείπεται.Έχουν άρνηση δεν αλλά όταν υπάρχει στην αναφορική πρόταση  ο σύνδεσμος να τότε η  άρνηση είναι μην(Υπάρχει πατέρας που να μην θέλει το καλό του παιδιού του;).

Οι αναφορικές προτάσεις είναι :

1)ονοματικές

2)επιρρηματικές.

1.Ονοματικές λέγονται οι αναφορικές προτάσεις που εισάγονται με αναφορικές αντωνυμίες και προσδιορίζουν όπως και οι ονοματικοί προσδιορισμοί έναν ονοματικό όρο μιάς άλλης πρότασης.Έτσι οι ονοματικές αναφορικές προτάσεις χρησιμοποιούνται στο λόγο ως εξής:

1.Όποιος πονάει   καρβέλια ονειρεύεται (υποκείμενο)

2.Στην εποχή μας είσαι   ό,τι δηλώσεις  (κατηγορούμενο)

3.Μην κάνεις  ό,τι δεν πρέπει (αντικείμενο)

4.Πέταξαν τα ροδάκινα που σάπισαν  (ομοιόπτωτος επιθετικός προσδιορισμός)

5.Να ακούς τη γνώμη  όποιου σε αγαπά (ετερόπτωτος προσδιορισμός γενική υποκειμενική ή κτητική).

2.Επιρρηματικές λέγονται οι αναφορικές προτάσεις που εισάγονται με αναφορικά επιρρήματα ή με άλλους αναφορικούς επιρρηματικούς προσδιορισμούς και προσδιορίζουν ένα επίρρημα ή ένα άλλο επιρρηματικό προσδιορισμό μιας πρότασης.Συχνά το επίρρημα ή ο επιρρηματικός προσδιορισμός που προσδιορίζεται από την επιρρηματική αναφορική πρόταση παραλείπονται.Τότε η αναφορική πρόταση φαίνεται ότι προσδιορίζει το ρήμα της προτάσεως.

Οι αναφορικές επιρρηματικές προτάσεις δηλώνουν όπως και οι επιρρηματικοί προσδιορισμοί

1.τόπο  (πήγαινε όπου σε στείλουν).

2.χρόνο (να έλθεις όποια ώρα θέλεις).

3.τρόπο (τακτοποίησέ τα όπως νομίζεις).

4.ποσό (όσα δίνεις  τόσα παίρνεις).

5συμφωνία (θα το δεχτώ μόνον έτσι όπως σου είπα).

6.εναντίωση ή παραχώρηση (δεν θα πάθουμε τίποτε όσο και αν το θέλουν).

7.παρομοίωση (χωρίς αυτά δεν πάμε πουθενά όπως ο στρατιώτης δεν πάει στον πόλεμο χωρίς το όπλο του).

Επίσης και από τις αναφορικές ονοματικές προτάσεις πολλές περιέχουν μία επιρρηματική έννοια και έτσι δηλώνουν ό,τι ακριβώς και οι επιρρηματικοί προσδιορισμοί.

1.αιτία (αναφορικές αιτιολογικές): Αγαπούμε τα καλά βιβλία που μας προσφέρουν τόσες συγκινήσεις(επειδή μας προσφέρουν τόσες….

2.σκοπό(αναφορικές τελικές): Χρειαζόμαστε κάποιον που να μας μεταφράσει το κείμενο(για να μας μεταφράσει το κείμενο).

3.αποτέλεσμα(αναφορικές αποτελεσματικές ή συμπερασματικές (φτιάχνει μία πίτα που να την τρώς και να γλείφεις τα δάχτυλά σου-ώστε να την τρώς και να γλείφεις τα δάχτυλά σου).

4.προϋπόθεση (αναφορικές υποθετικές):όποιος πεινάει καρβέλια ονειρεύεται (εάν πεινάει κάποιος καρβέλια ονειρεύεται).

5.εναντίωση ή παραχώρηση (αναφορικές παραχωρητικές) :ό,τι και αν του πείς δεν θα το ακούσει(και να του πείς ο,τιδήποτε δεν θα το ακούσει….).

Επίσης οι αναφορικές προτάσεις χωρίζονται σε

Προσθετικές(απλά προσθέτουν μία πληροφορία για την κύρια πρόταση η οποία δεν κρίνεται ως απολύτως σημαντική) π.χ.Μίλησε για την πατρίδα του, που μας ήταν άγνωστη.

Προσδιοριστικές(προσθέτουν μία πληροφορία η οποία κρίνεται ως σημαντική )

Π.χ.η δύση που είδαμε χτές θα μας μείνει αξέχαστη.

Β.Δ.Μακρυπούλιας,φιλόλογος.