Aντιγόνη Σοφοκλέους,σχόλια,18-38...

Αντιγόνη  Σοφοκλέους,19-38,κάποια σχόλια.

Ερώτηση 1:Με ποιο  τρόπο πήρε το βασιλικό αξίωμα ο Κρέοντας;Ποια καθήκοντα και ποια δύναμη είχε ο βασιλιάς στην εποχή που αναφέρεται η τραγωδία;

Απάντηση: Ο Κρέων ήταν γιός του Μενοικέα και αδελφός  της Ιοκάστης.Είχε αναλάβει προσωρινά τη βασιλεία μετά το θάνατο του Λαΐου και την παρέδωσε στον Οιδίποδα ,όταν ο τελευταίος έλυσε το αίνιγμα της Σφίγγας.Με τον ίδιο τρόπο ο Κρέοντας αναλαμβάνει πάλι τη βασιλεία αφού σκοτώθηκαν οι γιοί και οι διάδοχοι του Οιδίποδα.Η  εξουσία του ήταν απόλυτη.Είναι φορέας του νόμου ,του κράτους,ο οποίος αγνοεί κάθε ανθρώπινο συναίσθημα συμπάθειας ή αγάπης προς το συνάνθρωπο το φίλο και τον συγγενή.

Ερώτηση 2: Ποιες ήταν οι αποφάσεις που πήρε ο Κρέοντας σχετικά με την ταφή του Ετεοκλή και του Πολυνείκη,και πώς δικαιολογείται ο διαφορετικός τρόπος που αντιμετωπίζει τους δύο αδελφούς;

Απάντηση: Ο Κρέοντας αποφάσισε να ενταφιάσει τον Ετεοκλή με όλες τις τιμές γιατί αρίστευσε στη μάχη για την πατρίδα.Αποφάσισε όμως να αφήσει άταφο τον Πολυνείκη γιατί κατά την άποψή του είναι προδότης και εχθρός της Πατρίδος του.

Ερώτηση  3:Ποιο νόημα έχει η διαταγή του Κρέοντα να μείνει ο Πολυνείκης άταφος ;να συγκρίνετε το σχετικό χωρίο(26-30)με αποσπάσματα της Ιλιάδας ,Ψ 65-76,και της Οδύσσειας λ 71-78 και να συμπεράνετε ποιες ήταν οι πεποιθήσεις της εποχής εκείνης για την ταφή των νεκρών και το χρέος που είχαν οι ζωντανοί προς τους νεκρούς.

Απάντηση: Από την Ομηρική εποχή επικρατούσε η αντίληψη ότι αν το σώμα του νεκρού δεν ενταφιασθεί και δεν δεχθεί τις καθιερωμένες τιμές το πνεύμα του ταλαιπωρείται  και η ψυχή του υποφέρει,γιατί οι νεκροί την απωθούν από την συναναστροφή τους(Ιλ.23,71).Οι αρχαίοι τιμούσαν τους νεκρούς και πίστευαν πώς η στάση τους απέναντί τους συμφωνούσε με το θείο αίσθημα,όπως το εκφράζει η Ομηρική ιστορία (Ιλ,24,411)δηλαδή ότι οι ίδιοι οι θεοί προστάτευαν με θαυμαστό τρόπο το σώμα του Έκτορα από κάθε φθορά και αποσύνθεση όταν ο Αχιλλέας το κακομεταχειριζόταν.Σύμφωνα με άγραφη αρχαία παράδοση τα σώματα των προδοτών της πατρίδος θάβονταν έξω από τα τείχη της πόλης.Άλλες κατηγορίες νεκρών που θεωρούνταν μίασμα για την πόλη ήταν οι πατροκτόνοι και οι μητροκτόνοι ,οι αδελφοκτόνοι και οι ιερόσυλοι,οι οποίοι μάλιστα αναφέρονται και από τον Πλάτωνα στους Νόμους.(Ιλ.871^α-873c).Ο φιλόσοφος προτείνει μάλιστα η άγραφη αρχαία παράδοση σχετικά με αυτούς να γίνει γραπτή διάταξη και να περιλαμβάνεται πιά στις νομοθεσίες των μελλοντικών πολιτειών ώστε οι ποινές τους να ορίζονται ρητά.Θα πρέπει συνεχώς να προβλέπεται σύμφωνα με τη γνώμη του Πλάτωνα ότι όποιοι φονεύουν συγγενή τους ή άνθρωπο της φυλής του θα θανατώνονται και θα ενταφιάζονται έξω από τα τείχη της πόλεως ως μιαροί ασεβείς και ιερόσυλοι.Αν λοιπόν ο Πολυνείκης είναι σαν αυτόύς τότε δεν θα πρέπει  βέβαια να μείνει χωρίς ταφή αλλά η ταφή του θα πρέπει να γίνει έξω από τα όρια της πόλης.ΟΙ Θεατές όμως του έργου αυτού του 5^ου αι.δεν είναι σίγουρο ότι τον θεωρούσαν προδότη.Ανάλογα με την αξιολόγηση της στάσης του Πολυνείκη που θα έκανε ο κάθε Αθηναίος θα εκτιμούσε το χαρακτήρα της φύσης του διατάγματος   του Κρέοντα.

Ερώτηση 4.Ποιές θα ήταν για την Αντιγόνη οι αναμενόμενες αντιδράσεις της Ισμήνης απέναντι στις διαταγές του Κρέοντα;Τι θα περίμενε κατά την άποψή σας από την αδελφή της;

Απάντηση: ΟΙ αναμενόμενες αντιδράσεις της Ισμήνης απέναντι στις διαταγές του Κρέοντα για την Αντιγόνη θα έπρεπε να  είναι οργή και αγανάκτηση.Η Αντιγόνη θα περίμενε από την Ισμήνη να την καταλάβει και να την βοηθήσει στο έργο της ταφής του νεκρού Πολυνείκη.Προσπαθεί βέβαια να εμπνεύσει στην Ισμήνη την αίσθηση του χρέους και το θάρρος στην ψυχή της.Απευθύνεται στην καταγωγή τους και στους γονείς τους.Η Ισμήνη όμως δεν είναι ηρωίδα.