Η Ιστορία της Γυναίκας.

 

Η Ιστορία της Γυναίκας.

Ο Κόσμος μας, ο πολιτισμός μας, ξεκίνησε μέσα από την παράκληση του Ανδρός προς την Γυναίκα, να του αποκαλύψει συμπαντικές οδούς και μυστικά. Συζητούμε για τις λησμονηθείσες εποχές της Μητριαρχίας, της Θεάς της Γονιμότητας η οποία μέσα από την αποτύπωσή της ομιλούσε για την Επιθυμία, την  Ευχή, την Ωραιότητα. Οι Μαστοί της Θεάς της Γονιμότητας συμβόλιζαν τις δύο πύλες διά των οποίων ο Άνθρωπος έρχεται στη γή και φεύγει από αυτή. Το βάρος δεν έπεφτε κατά τη θεά της γονιμότητας στο δίπολο ζωής και θανάτου αλλά στο ταξίδι διά της γής, αυτό προσπαθούσαν οι Άνδρες να εξιχνιάσουν μέσα από τη λατρεία της Γυναικός θεάς.  Οι Άνδρες εκλιπαρούσαν την θεά της Γονιμότητας να  τους αποκαλύψει τους τρόπους της Φύσης, της Ζωής, τα μυστικά περάσματα του Σώματος ώστε αυτό να συνδεθεί με ατραπούς πνεύμσττος,  ψυχής, συνεχείας: αυτό είναι μία επαναλαμβανομένη Αλήθεια η οποία ποτέ δεν ελησμονήθη: διαχρονικά μέσα από την Ωραία Ελένη, την Περσεφόνη, την Παναγία, την Αντιγόνη, την Αθηνά, οι Άνθρωποι έχουν τη Γυναίκα ως μετάλη δεξαμενή ώστε να ξεδιψούν τον οντολογικό τους ζόφο και την συμπαντική τους απορία.

Η Μυθολογία θα πρέπει να θεωρηθεί ως όριο ανάμεσα στην Μητριαρχία και στην επερχομένη κυριαρχία της Άρρενος συμπαντικής σειράς. Όλα διαδραματίσθηκαν στις σχέσεις ανάμεσα στον Άνδρα και στη Γυναίκα στο επίπεδο του σύμπαντος και της Μυθολογίας και έπειτα πραγματοποιήθηκαν, εφαρμόσθηκαν στη γή. Άρα Μύθος είναι η μετάπλαση της Επιθυμίας και της Γλυκύτητας της Οντολογικής συνεχείας η οποία αντιπροσωπεύεται από τη γυναικεία φύση σε ανδρική δύναμη δόμησης μορφών και πράξεων  επί της γής. Για αυτό θεωρούμε το Μύθο ως ψέμμα: διότι δεν μπορούμε να συνδέσουμε τα δεδομένα του με εικόνες, γεγονότα, σειρά λογικής συνεχείας. Δεν μπορούμε να συνδέσουμε την Ρέα και την Ήρα του μύθου με την Ρέα και την Ήρα της προμυθικής εποχής, για αυτό και μόνη της η μορφή της Ήρας και της  Ρέας θεωρείται ως μυθική (σταδιακά ο μύθος ταυτίστηκε με κάτι το μυθώδες, ψεύτικο): ενώ μπορούμε να συνδέσουμε όλες τις ιστορικές μορφές με προηγούμενες και επόμενες για αυτό και ο Θουκυδίδης και ο Κολοκοτρώνης είναι ιστορικές άρα αληθινές μορφές.

Τι πραγματικά συνέβη και διά μέσου του Μύθου η Γυναίκα εξαφανίσθηκε ως χαοτική προμυθική μορφή και εμφανίσθηκε ο Άνδρας ως δομική δύναμις αυτού του κόσμου; Ουσιαστικά ο Μύθος είναι το όριο ανάμεσα στην Μητριαρχία και στην Πατριαρχία, στην εποχή της Σεληνιακής επιθυμίας η οποία αντιπροσωπεύεται από τη γυναίκα και στην εποχή της γήϊνης δομικής δυνάμεως η οποία αντιπροσωπεύεται από την ανδρική ισχύ. Αυτό το όριο προσωποποιείται βέβαια στις σπουδαίες μυθικές μορφές της Αρτέμιδος, της Αθηνάς, της Περσεφόνης και της Ωραίας Ελένης. Οριακότητα επίσης ανάμεσα στο γυναικείο στάδιο της οντολογικής πορείας και στο ανδρικό στάδιο αυτής εκφράζουν οι τραγωδίες του Αισχύλου , ειδικά η  τραγωδία Προμηθεύς  Δεσμώτης, αλλά και η Αντιγόνη του Ευριπίδου. Ας γίνουμε πιο συγκεκριμένοι: Μέσα από το μύθο μαθαίνουμε ότι η γιγαντομαχία και η τιτανομαχία έδωσε ως νικητή το Δία. Εάν προσέξουμε θα καταλάβουμε ότι η εποχή των Γιγάντων και των Τιτάνων είναι εποχή οντολογικής σύσσώρευσης πρίν  την κυριαρχία του Δία: γιατί όμως; Διότι πρίν το τέλος της μητριαρχικής περιόδου και την απαρχή της Πατριαρχικής εποχής του Διός οι επιθυμίες, η ωραιότητα της Γυναικείας οντολογικής περιόδου αντιστέκονται ως κάτι το Γιγάντιο και Τιτάνιο: για αυτό και ο Προμηθέας, ένας από τους τελευταίους απολογητές της θηλείας επιθυμητικής εποχής, διαφοροποιείται από τον Πατριαρχικό Δία: θέλει σε όλους τους ανθρώπους να προσφέρει τη φωτιά, την γυναικεία έφεση προς την δημιουργικότητα, την οποία όμως ο Πατριαρχικός Δίας θέλει να την διαμοιράσει με τον Άρρενα πλέον τρόπο:

Διδάσκοντας την ιστορία στο γυμνάσιο.

 

Διδάσκοντας την ιστορία στο γυμνάσιο.

1) Aυτό το οποίο μας ενδιαφέρει στο μάθημα της  Ιστορίας είναι να επισημαίνονται τα μεγέθη με την κάτωθι σειρά:

Α) οι δομές

Β) οι έννοιες

Γ) η έννοια της συνεχείας

Δ) το μοντέλο ανθρώπου και κοινωνίας τα οποία γεννώνται ή δημιουργούνται.

Στο κεφάλαιο του διαφωτισμού παρατηρείται η διαλεκτική σύνθεση του αριστοτελικού και πλατωνικού χριστιανικού ανθρωπισμού με την γένεση της αστικής (βιομηχανικής δύσεως): σε άλλες εποχές θα συζητούσαμε ότι οι Βασιλείς ως οι πλούσιοι ισχυροί του κόσμου αυτού θα κυβερνούσαν τον κόσμο: δεν συνέβη όμως αυτό με τους αστούς. Διότι μέσα από τον προτεσταντικό χριστιανισμό , τις αριστοτελικές πολιτικές αξίες και την πλατωνική αίσθηση της δικαιοσύνης και του Πολίτου ως γνωσιολογικού παράγοντος, επετεύχθη το μέγεθος του Ευρωπαϊκού Λαού: ο λαός της δύσης έχει ισχυρή την αίσθηση του λόγου διότι με αυτό το μέγεθος προσέγγισε το θεάνθρωπο Ιησού, τον έκανε προτεσταντικά  μεταβλητή πίστεως και τίποτε άλλο, αναλαμβάνοντας τα ηνία της γής. Αυτός ο λόγος ο οποίος απογειώθηκε στο διαφωτισμό συνδυάσθηκε με τις αρετές του Αριστοτέλους και του Πλάτωνος (όπως αφομοιώθηκαν από τη χριστιανική θεολογία) με αποτέλεσμα στο διαφωτισμό να συζητούμε ότι εδημιουργήθη η δομή ενός λαού ο οποίος στηρίζεται στο λόγο, στις αρετές (προεξαρχούσης της δικαιοσύνης (για αυτό εξάλλου συζητήθηκε τόσο έντονα  το θέμα των εξουσιών, της ανεξιθρησκείας, των πολιτικών δικαιωμάτων, του οικονομικού φιλευθερισμού) στην έννοια του πολίτη σε μία γηραιά ήπειρο η οποία ενώνεται ενώπιον του χριστινικού (αριστοτελικού και πλατωνικού) παρελθόντος της.

Ήταν έτοιμη η ευρώπη να υποστηρίξει τον οικονομικό φιλελευθερισμό, τα ανθρώπινα δικαιώματα κ.λ.π. Το θεανθρώπινο χριστιανικό της υπόβαθρο, η φιλοσοφία των γερμανών κλασσικών απελευθερωμένη από το ζόφο της μεταφυσικής (ο θεάνθρωπος έγινε άνθρωπος άρα ο άνθρωπος αναβαθμίζεται) έδωσαν την έννοια του οικουμενικού ανθρώπου ο οποίος ως τέτοιος ενώπιον των ιερών και οσίων της θρησκείας και της φιλοσοφίας είναι  Έν με πολλές μορφές ανά χώρα και κράτος: άρα η λογική οικουμενικότητα του διαφωτισμού επετεύχθη μέσα από την παγκοσμιότητα της χριστιανικής προτεσταντικότητας του πιστεύοντος ανθρώπου, του ανθρώπου ο οποίος μόνον με την πίστη προσπελαύνει το θείον και με την πράξη  αφήνεται ελεύθερος στη γή έχων το λόγο του θεού ανθρώπου Ιησού: αυτό το οικουμενικό υποκείμενο εδημιούργησε το διαφωτισμό του καθολικού λόγου υπό την σκέπη  του οποίου απογειώθηκε η τεχνολογία η επιστήμη η ψηφιακότητα καθιστώντας τον άνθρωπο μόνον κυρίαρχο επί της  γής.

Από που προήλθε η λέξη: κούλουμα;

 Για την ετυμολογία του ονόματος που παραμένει άγνωστη, όπως και η αρχή του εορτασμού, υπάρχουν πολλές απόψεις. Κατά μερικούς προήλθε από τον αναγραμματισμό της λατινικής λέξης cumulus που σημαίνει σωρός, αφθονία ή επίλογος, υποδηλώνοντας έτσι το πολύ φαγοπότι με πολύ χορό, ή το τέλος της εορταστικής περιόδου της αποκριάς. Ειδικότερα όμως θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο όρος είναι καθαρά αθηναϊκός και προέρχεται από τις κολώνες του ναού του Ολυμπίου Διός που τις αποκαλούσαν στη νεότερη ιστορία οι Αθηναίοι columna, κόλουμνα, κούλoυμνα, κούλουμα, χωρίς όμως αυτό και να προσδιορίζει την αρχή της εορτής που πιθανολογείται κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας (υπό την έννοια ότι εκεί στο τέλος της αποκριάς εμαζεύοντο για να εορτάσουν το τέλος της αποκριάς αλλά και  την απαρχή  της τεσσαρακοστής) . Δεν θα πρεπει να λησμονειται  ότι ο λόφος επί του οποίου βρίσκεται το Θησείο ονομαζόταν, στην αρχή της εποχής του Όθωνα, «τριάντα δυο κολώνες».

Γιατί δημιουργήθηκε η Ευρωπαϊκή Ένωση;

 

Γιατί δημιουργήθηκε η Ευρωπαϊκή Ένωση;

Είναι ένα ασφαλές ιστορικό συμπέρασμα ότι μέσα από τους δύο (2) παγκοσμίους πολέμους του 20^ου αι. κατά σεισμικό τρόπο άλλαξε η μορφική πολιτειακή γεωγραφία και της Ευρώπης. Όπως όμως  συμβαίνει σε κάθε σεισμική δόνηση τα ίδια πράγματα διανέμονται και κατανέμονται με διαφορετική σειρά: Είναι ένα επίσης ασφαλές συμπέρασμα ότι ο κόσμος μας (κατά τη διάρκεια της ιστορίας) δομείται από τα ίδια και ίδια συστατικά, απλά η εμφάνισή τους και ο τρόπος κατανομής τους αλλάζει. Η εσωτερική υποστρωματική δομή είναι ή ίδια εδώ και χιλιάδες χρόνια. Οι ίδιες δυνάμεις και ενέργειες ταξιδεύουν μέσα στο χρόνο και δίδουν νέες μορφές, νέα κράτη, νέες πολιτικές, στηριζόμενες όμως σε πανάρχαιες κοινές δυνάμεις και αξίες.

Αυτό συμβαίνει και στην περίπτωση της Ευρώπης, της Ευρωπαϊκής ένωσης εάν επιθυμείτε. Ας ενθυμήσουμε ότι μέσα από τους δύο (2) παγκοσμίους πολέμους εξαφανίσθηκαν από τον ιστορικό χάρτη οι πάλαι ποτέ κραταιές αυτοκρατορίες (από την αυστροουγγαρία έως την οθωμανική αυτοκρατορία) επίσης εξαφανίσθηκε η αποικιοκρατία (ως εμφανής τρόπος κατοχής κρατών (εννοείται ότι έμεινε ο οικονομικός και γεωπολιτικός έμμεσος τρόπος κατοχής από τους πάλαι ποτέ κραταιούς κρατιστές προς τους νεοφανείς κρατιστές), έχουμε μάλιστα την ίδρυση πολλών Εθνών –Κρατών.

Η πραγματικά εμβριθής έρευνα και παρατήρηση πρέπει να εκτυλιχθεί γύρω από το εξής  ερώτημα: Στην Ευρωπαϊκή επικράτεια μετά τους δύο παγκοσμίους πολέμους ποιες ήταν οι προϋπάρχουσες δυνάμεις και πώς αυτές εμφανίσθηκαν μετά τους δύο (2) παγκοσμίους πολέμους υπό το προσωπείο της Ευρωπαϊκής ενώσεως. Αυτό είναι ένα βεβαιωμένο ιστορικό συμπέρασμα ότι η Ευρωπαϊκή ένωση μετά τους δύο (2) παγκοσμίους πολέμους δεν είναι ένα νέο ιστορικό μέγεθος, σε καμμία των  περιπτώσεων: Είναι η παλαι ποτέ Ευρώπη απλά με μία νέα κατανομή μορφών  και δυνάμεων όπως αυτές διαμοιράσθηκαν μέσα από τους δύο παγκοσμίους πολέμους: η ευρωπαϊκή ένωση στην οποία σήμερα ανήκουμε είναι η πάλαι ποτέ ευρώπη με μία νέα διαμοίραση δυνάμεων και ενεργειών της προπολεμικης ευρώπης (μοιραία μέσα από τους δύο παγκοσμίους πολέμους). Άρα η ευρωπαϊκή ένωση καλείται να συνεχίσει όσα  έπρεπε να συνεχίσει η προπολεμική ευρώπη.

Ώστε η ευρωπαϊκή ένωση είναι η συνέχεια της πάλαι ποτέ ευρώπης, οι δομές και οι έννοιες ανά ιστορική εποχή  δεν αλλάζουν λόγω των πολέμων, απλά τροποποιούνται και εμφανίζονται με νέο προσωπείο, τηρουμένου του γεγονότος ποιος είναι ο νικητής και ο ηττημένος ενός μεγάλου πολέμου (ως ήτο ο β΄παγκόσμιος πόλεμος).

Ποιός ακριβώς ήταν ο θεός του Καζαντζάκη;

 

Ποιός ακριβώς  ήταν ο θεός του Καζαντζάκη;

Ο Νικόλαος  Καζαντζάκης  ήταν  ένας  μύστης. Πώς  εννοούμε τη λέξη μύστης (εκ του μυώ): μυεί, εισαγάγει τον εαυτό του και τους άλλους σε καινούργιες ατραπούς. Σε καινούργιες θεωρήσεις του Όλου, του Όντος, και του Τρόπου αυτών. Δεν ήταν βέβαια άθεος. Κάθε άλλο. Ήταν βαθιά ένθεος. Αλλά ο θεός του είναι παντού, ο θεός του Καζαντζάκη είναι το Είναι ως  Όν σειρά, πορεία και συνέχεια. Για αυτό και οι χριστιανοί δεν μπόρεσαν να τον αντιμετωπίσουν. Διότι κατέδειξε ότι ο Ιησούς είναι μίαι επομένη στιγμή στην άπειρο σειρά των μυστών, μέρος της θείας δυνάμεως η οποία ερευνά και ψάχνει εκπροσώπους επί της  γής. Ο Θεός του Καζαντζάκη είναι η δύναμις η οποία στην εκτύλιξή της χρησιμοποιεί τους μύστες ως μορφές και είδος της ποιότητάς της: από τον Βούδα έως τον Ιησού έως τους φωτισμένους συμπαντικά ανθρώπους.

Η οντολογική συνέχεια είναι το μεγάλο όπλο του Καζαντζάκη. Διαπιστώνουμε ότι στο «ο Χριστός ξανασταυρώνεται» ατενίζει την οντολογική δύναμη ως τρόπο δικαιοσύνης μέσα στο απλό κόσμο. Υπό αυτήν την έννοια ο Ιησούς είναι η διαρκής ανάγκη της δικαιοσύνης και της ισορροπίας ανάμεσα στις ανθρώπινες σχέσεις, δεν χρειάζεται ο Ιησούς να μείνει στα πλαίσια της Εκκλησίας, του Ουρανού του δόγματος, δεν χρειάζεται ο Ιησούς να μείνει στα μυαλά των Πατέρων και των λοιπών μορφωμένων χριστιανών: ως δύναμις ο Ιησούς του Καζαντζάκη είναι οντολογική δύναμις συνεχείας των μεγάλων  μυστών: συνεχίζει την πορεία από το Λάο Τσέ το Βούδα έως την σύγχρονη εποχή: άρα ο Ιησούς ως καθημερινή δύναμις φωτισμού των μαζών ξεχύνεται στους δρόμους και στα βουνά του «ο Χριστός ξανασταυρώνεται» είναι η δύναμις που εισχωρεί σε ξεχωριστούς ανθρώπους (Μανωλιός) ώστε και αυτοί με τη σειρά τους να καταστούν μύστες, υποδοχείς ανωτέρων δυνάμεων, συνεχιστές της διηνεκούς οντολογικής δυνάμεως: Μέσα από το «ο Χριστός ξανασταυρώνεται» ο Καζαντζάκης απελευθέρωσε τον Ιησού από τα βάρη του ουρανού και τις επιταγές του θεού της παλαιάς διαθήκης: τον κατέβασε στη γή ώστε να είναι ένας από εμάς, ένας άνθρωπος ο οποίος ως συνεχιστής ανωτέρων οντολογικών δυνάμεων μπορεί να είναι ο άνθρωπος της διπλανής πόρτας, κάθε άνθρωπος με οντολογική κλήση συνεχείας. Ο Ιησούς του Καζαντζάκη είναι η συνέχεια των μυστών , υπήρξαν πολλοί σαν και αυτόν και μέσα από το «ο Χριστός ξανασταυρώνεται» έρχεται η σιγουριά ότι θα υπάρξουν και άλλοι σαν και αυτόν, διότι όλοι οι μύστες είναι στιγμές της μιάς ανωλέθρου και αιωνίου αδιάφθορης οντολογικής δυνάμεως.

Ο Ιησούς του «Τελευταίου πειρασμού» είναι ο Ιησούς της Οντολογικής συνεχείας αλλά σε σχέση με το θήλυ. Ο Καζαντζάκης θεωρώντας τους μύστες ως επιβάτες επί της οντολογικής δυνάμεως συζητεί το πώς αντιμετωπίζουν τα είδη, τις μορφές και την ύλη. Ο νούς του Καζαντζάκη είναι καθαρά συμπαντικός: ο Κρητικός φιλόσοφος γνωρίζει την οντολογική συέχεια πολύ καλά: υπήρχαν εποχές όπου η σύζευξη  άρρενος και θήλεος ήταν κάτι το οντολογικό: υπήρξαν εποχές όπου η συνουσία άρρενος και θήλεος ήταν  κάτι το υπερβατικό: μέσα στο  πέρασμα του χρόνου όλα αυτά πνευματικοποιήθηκαν έγιναν έννοιες και ιδέες: η συνουσία από σωματικό οντολογικό μέρισμα έγινε πνευματική υπόθεση συνεχείας:

Κριτήριο Έκθεσης – Έκφρασης με απαντήσεις (γ΄λυκείου).

 

Κριτήριο  Έκθεσης – Έκφρασης με απαντήσεις (γ΄λυκείου).

Α΄Κείμενα.

Κείμενο 1.

Ανθρωποκεντρική περιβαλλοντική Ηθική.

Η νοοτροπία η οποία μέχρι σήμερα επικρατεί στη σχέση του ανθρώπου με το φυσικό περιβάλλον είναι η ανθρωποκεντρική. Σύμφωνα με την ανθρωποκεντρική θεωρία ο άνθρωπος είναι το σημαντικότερο όν του σύμπαντος , το κέντρο του κόσμου, αποτελεί υπέρτατη αξία , αυτοσκοπό και μέτρο όλων των πραγμάτων. Αποτέλεσμα της θεωρίας αυτής είναι η άποψη πώς μόνον ο άνθρωπος διαθέτει το προνόμιο να έχει ηθική αξία. Έτσι διαμορφώθηκε η ανθρωποκεντρική περιβαλλοντική ηθική.

Κατά την ανθρωποκεντρική περιβαλλοντική ηθική ο άνθρωπος βαρύνεται με ηθικές υποχρεώσεις απέναντι στον φυσικό κόσμο, για να μην κινδυνεύσουν ο ίδιος και οι μελλοντικές ανθρώπινες γενιές. Οι ηθικές υποχρεώσεις του ανθρώπου προς τη φύση είναι επέκταση των ηθικών του υποχρεώσεων προς τους ανθρώπους. Αν δηλαδή στο πλαίσιο μίας μη αειφόρου  εκμετάλλευσης κατασπαταληθούν οι φυσικοί πόροι σήμερα, δεν θα είναι διαθέσιμοι για τους ανθρώπους αύριο και αυτός προκρίνεται ως λόγος για τον οποίο είναι επιβεβλημένο να διατηρηθούν και στο μέλλον μη ανθρώπινα είδη και φυσικά όντα.

Έκφραση της περιβαλλοντικής περιβαλλοντικής ηθικής είναι και η συμπερίληψη του δικαιώματος στο καθαρό φυσικό περιβάλλον στην τρίτη γενιά ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αφού ο σεβασμός προς τη  φύση θεωρείται αναγκαίος για τη ζωή, την υγεία, την ευημερία, την πνευματική, ηθική και κοινωνική ανάπτυξη του ανθρώπου.  « Ο άνθρωπος έχει το θεμελιώδες δικαίωμα της ελευθερίας, της ισότητας και των καταλλήλων συνθηκών της ζωής σε ένα περιβάλλον ποιότητας που επιτρέπει μία αξιοπρεπή  ζωή και ευημερία».

Θα πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι η ανθρωποκεντρική αντίληψη στην σχέση ανθρώπου-φύσης δεν ίσχυε πάντοτε. Στην παγανιστική αρχαιότητα, στα δένδρα, τα βουνά, στα νερά και στις θάλασσες και στα ποτάμια κατοικούσαν πνεύματα, και ο άνθρωπος θεοποιούσε και λάτρευε τα στοιχεία της φύσης σε ιερά εντός της. Ο ανιμισμός (η πίστη ότι έχουν ψυχή) των στοιχείων και των φαινομένων της φύσης χάθηκε με την καθιέρωση του μονοθεϊσμού. Η φύση χάνοντας την ιερότητά της εξέπεσε σε απλό φυσικό πόρο ο οποίος είναι στη διάθεση του ανθρώπου για να ικανοποιήσει τις ανάγκες του.  Η φύση θεωρείται ως αποθήκη υλικών από την οποία ο άνθρωπος μπορεί να παίρνει ό,τι χρειάζεται για την ευημερία του, και αποδέκτης των αποβλήτων και των λυμάτων του.  Για αυτό η ανθρωποκεντρική ηθική στην ακραία εκδοχή της θεωρήθηκε υπεύθυνη για την κυριαρχία του ανθρώπου στη φύση, την καταστροφή της χλωρίδος, και την εξαφάνιση πολλών ειδών της πανίδας.

Σπυρίδων Κούτρας, Πειστικός λόγος, Σαββάλας , Αθήνα, 2020.

Προτεινόμενο διαγώνισμα στο μάθημα Νέων Ελληνικών Κειμένων γ ΄γυμνασίου.

 

Προτεινόμενο διαγώνισμα στο μάθημα  Νέων  Ελληνικών  Κειμένων  γ ΄γυμνασίου.

Έστω ότι δίδεται το παρακάτω ποίημα:

ΝΙΚΟΣ ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ   

Kuro Siwo

Η δύσκολη αλλά γοητευτική ζωή των ναυτικών αποτελεί το αυτοβιογραφικό υλικό των ποιημάτων του Ν. Καββαδία. Στο «Kuro Siwo» τα στοιχεία αυτά διαπλέκονται γύρω από μια μακρινή ερωτική μορφή, η μνήμη της οποίας συντροφεύει τις μοναχικές ώρες του ποιητή. Το ποίημα προέρχεται από τη συλλογή Πούσι (1947).

Πρώτο ταξίδι έτυχε ναύλος* για το Νότο δύσκολες βάρδιες*, κακός ύπνος και μαλάρια*. Είναι παράξενα της Ίντιας τα φανάρια και δεν τα βλέπεις, καθώς λένε, με το πρώτο. Πέρ' απ' τη γέφυρα του Αδάμ, στη Νότιο Κίνα, χιλιάδες παραλάβαινες τσουβάλια σόγια. Μα ούτε στιγμή δεν ελησμόνησες τα λόγια που σου 'πανε μιαν κούφια ώρα στην Αθήνα.

Παρατηρήσεις επί των διδασκαλιών μας.

 

Παρατηρήσεις επί των διδασκαλιών μας.

1.Παρατηρήσεις στο ποίημα του Ν.Καββαδία: «Kuro Siwo”.

Διδάσκοντας  το ποίημα του Ν.Καββαδία : «Kuro Siwo” σημειώνουμε ότι  η κυρία έννοια του λογοτεχνικού αυτού κειμένου είναι η κίνηση, η κίνηση ως ταξίδι. Σημειώνουμε ότι η ετυμολογία της λέξης: νέος, είναι το ρ.νέομαι= κινούμαι. Άρα ο Νέος είναι αυτός ο οποίος κινείται συνεχώς και δεν σταματά ποτέ.Άρα μπορούμε να σημειώσουμε στους μαθητές ότι η κίνηση, το ταξίδι, είναι αυτό το οποίο κρατεί πάντοτε Νέον τον Άνθρωπον. Διότι συνεχώς μαθαίνει, πλουτίζει το μυαλό του και την καρδιά του με νέα ερεθίσματα και εντυπώσεις. Ώστε γίνεται ένας πολύπλαγκτος, πολυγνώστης Οδυσσέας ο οποίος μέσα από την κίνηση γνωρίζει τον Εαυτό του, τους Άλλους και τον Κόσμον. Άρα το ταξίδι ως κίνηση είναι η ουσία  του Ανθρωποκεντρισμού, διότι αναδεικνύει τον Άνθρωπο ως γνωστικό, αξιολογικό, νέο κέντρο του κόσμου μας.

Η διαχρονική έννοια της κίνησης (ταξιδιού) ως πηγαίας και σημαντικής δυνάμεως γένεσης του γνωστικού και αξιακού Ανθρώπου θα πρέπει να συνδυασθεί  με το έπος της κινήσεως: την Οδύσσεια. Ο Οδυσσέας κινείται, περιπλανάται, μέσα από την κίνησή του γνωρίζει, ελπίζει, πιστεύει, φθάνει στο σκοπό του. Μέσα από την κίνηση εκτυλίσσει τις δυνάμεις του, αυτογνωρίζεται, αυτοκατανοεί ποιο είναι το εσωτερικό του (δυνάμεις, ενέργειες, σκέψεις, συναισθήματα, αξίες) ώστε να εξωτερικευθούν ως πράξεις προσδιορισμού του Ανθρωπίνου προσώπου: θα πρέπει να τονισθεί ότι το ταξίδι είναι το όριο (ως κίνησης εξωτερίκευσης των εσωτερικών δυνάμεων του ανθρώπου) ανάμεσα στο θεωρητικό και πρακτικό άνθρωπο: διά της κινήσεως, ταξιδίου, ο άνθρωπος κατανοεί τι έχει και τι μπορεί να γίνει. Στο ποίημα αυτό του Καββαδία βλέπουμε τις άπειρες δυσκολίες (κακός ύπνος, μαλάρια, κατράμι,λαμαρίνα κ.λ.π) όπως και στο Οδυσσέα (Κύκλωπας, Κίρκη, Σειρήνες, Λωτοφάγοι κ.λ.π) : οι δυνάμεις που αποκαλύπτονται εκ του Οδυσσέως και εκ  του Καββαδία είναι ίδιες: αυτογνωσία, ανάμνηση, σκέψη, πράξη, αιτία, σκοπός, τέλος, ολοκλήρωση, ενδελέχεια.Δεν είναι τυχαίο ότι και η Οδύσσεια και ο Καββαδίας κινούνται επί της θαλάσσης, ρεούσης κινήσεως.

Απαντήσεις σε ερωτήσεις κριτηρίου Έκθεσης Έκφρασης γ΄λυκείου.

 

Απαντήσεις σε ερωτήσεις  κριτηρίου  Έκθεσης Έκφρασης  γ΄λυκείου.

Δίδεται το παρακάτω κείμενο:

Η ψυχαγωγία, νόμιμο δικαίωμα και δείκτης πολιτισμού.

Η ψυχαγωγία έχει τη θέση της ,  θέση γενικά παραδεκτή, νόμιμη μέσα στη ζωή μας. Αφού του θνητού η μοίρα είναι να βρέχει κάθε έργο του με τον ιδρώτα του προσώπου του, και επειδή ακριβώς αυτός ο κλήρος του έλαχε, δικαίωμά του θεώρησε ο άνθρωπος να κλέβει χρόνο από τη σκληρή θητεία του βιοπορισμού και να τον αφιερώνει στη διασκέδαση για να ελαφρύνει κάπως το φορτίο της ζωής και να ξεχνάει, για λίγο έστω, τα δεινά της. Το δικαίωμα τούτο το έχει αναγνωρίσει με τους άγραφους και γραπτούς νόμους της , η κοινωνία.

Όσο και να ψάξουμε σε τόπους άγριους και σε χρόνους αρχαίους δεν θα βρούμε κοινότητα ανθρώπων που δεν έχει παραδεχθεί και θεσμοθετήσει την ομαδική  διασκέδαση, τις παρενθέσεις της ξεκούρασης και  της χαράς μέσα στον συχνά μονότονο και ατομικό αλλά και συλλογικό βίο. Όλες οι κοινωνίες, από τις πλέον πρωτόγονες έως τις πιο εξελιγμένες, επινοούν και καθιερώνουν, σε συνάρτηση με τις θρησκευτικές τελετές και τις πολιτικές συγκεντρώσεις, ευκαιρίες για να ξεσπάει ανεμπόδιστα και να ικανοποιείται η ανάγκη του πλήθους για ψυχαγωγία.

Τρία θέματα δεσπόζουν πάντοτε στα ενδιαφέροντα της μάζας και στις φροντίδες των αρχηγών τους, ο χορτασμός, ο πόλεμος και η διασκέδαση. Απόκλιση από τη γραμμή αυτή δεν θα βρεί κανείς ούτε στους οικονομικά και πνευματικά πιο ανεπτυγμένους  λαούς  των χρόνων μας, μόνο που στην δική τους περίπτωση το πρόγραμμα ψυχαγωγίας πλουτίζεται  και διαφοροποιείται ανάλογα.

Πληρωνόταν ο Πίνδαρος για τα ποιήματά του;

 

Πληρωνόταν ο Πίνδαρος για τα ποιήματά του;

Αναμφισβήτητα ο Πίνδαρος είναι ο λαμπρότερος χορικός λυρικός ποιητής της αρχαιότητας. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν διάφορα ανέκδοτα τα οποία συνοδεύουν τη ζωή του τα οποία αφορούν την ποιητική του μεγαλοφυΐα η οποία εκδηλώθηκε νωρίς. Σε μία λοιπόν αρχαία βιογραφία διαβάζουμε ότι παιδί ακόμα καθώς κυνηγούσε στον Ελικώνα κουράσθηκε και έπεσε και αποκοιμήθηκε.  Τότε εκεί όπου αποκοιμήθηκε ένα μελίσσι κάθισε στο στόμα του και έφτιαξε μία κηρύθρα ένδειξη πώς από το στόμα του Πινδάρου θα τρέχει μόνον μέλι, λόγος μελίρρυτος.

Το χορικό λυρικό άσμα του Πινδάρου φθάνει στο αποκορύφωμά του το πρώτο μισό του 5^ου αι. α.κ.χ. Η μεγάλη ανάπτυξη αυτή την εποχή του χορικού άσματος έχει να κάνει με τις κοσμοϊστορικές (οικονομικές, φιλοσοφικές, κοινωνικές κ.α) αλλαγές οι οποίες συντελούνται ειδικά στο κλεινόν άστυ. Με την κατίσχυση του θεσμού της Πόλεως-Κράτους, την γένεση της Δημοκρατίας, την εξελιξη των δημοσίων αθηναϊκών εορτών, των Παναθηναίων και των Διονυσίων. Επίσης με την άνοδο στην εξουσία (ειδικά στη Σικελία) ισχυρών αρχόντων, οι οποίοι πλέον μπορούν και συνδυάζουν τον πλούτο με την πολιτική και άλλη δύναμίν των. Ύμνοι, παιάνες, διθύραμβοι, παρθένεια εκτελούνταν σε δημόσιες τελετές,στις αυλές μεγάλων δωρητών και ευεργετών, σε οίκους καλλιεργημένων τυράννων, οι οποίοι με αυτόν τον τρόπο προωθούσαν το πνεύμα, την καλλιέργεια και την πολιτιστική και πνευματική ανάπτυξη.

Παρατηρήσεις στα ερμηνευτικά σχόλια επί Αρχαιοελληνικού κειμένου.

 

Παρατηρήσεις στα ερμηνευτικά σχόλια επί  Αρχαιοελληνικού  κειμένου.

Παραδίδεται το παρακάτω   κείμενο:

Ὦ Σώκρατες, πάντα τὰ φυτὰ κινδυνεύει τὸν αὐτὸν τρόπον ἔχειν, καὶ τὰ ἐκ τῆς γῆς φυόμενα καὶ τὰ ζῷα τά τε ἄλλα καὶ ἅνθρωπος. καὶ γὰρ ἐν τοῖς φυτοῖς ῥᾷστον ἡμῖν τοῦτο γίγνεται, ὅσοι τὴν γῆν γεωργοῦμεν, τὸ
παρασκευάσασθαι πάντα τὰ πρὸ τοῦ φυτεύειν καὶ αὐτὸ τὸ φυτεῦσαι·ἐπειδὰν δὲ τὸ φυτευθὲν βιῷ, μετὰτοῦτο θεραπεία τοῦ φύντος καὶ πολλὴ καὶ χαλεπὴ καὶ δύσκολος γίγνεται. οὕτω δὲ ἔχειν ἔοικε καὶ τὸ περὶ τῶν ἀνθρώπων· ἀπὸ τῶν ἐμαυτοῦ ἐγὼ πραγμάτων τεκμαίρομαι καὶ ἐς τἆλλα.καὶ γὰρ ἐμοὶ ἡ τοῦ ὑέος τουτουΐ, εἴτε φυτείαν εἴτε παιδοποιίαν δεῖ αὐτὴν ὀνομάζειν, πάντων ῥᾴστη γέγονεν, ἡ δὲ τροφὴ δύσκολός τε καὶ ἀεὶ ἐν φόβῳ περὶ αὐτοῦ δεδιότι. τὰ μὲν οὖν ἄλλα πολλὰ ἂν εἴη λέγειν, ἡ δὲ νῦν παροῦσα ἐπιθυμία τούτῳ πάνυ με φοβεῖ –ἔστι μὲν γὰρ οὐκ ἀγεννής,σφαλερὰ δέ– ἐπιθυμεῖ γὰρ δὴ οὗτος ἡμῖν, ὦ Σώκρατες, ὥς φησι, σοφὸς γενέσθαι. δοκῶ γάρ μοι, τῶν ἡλικιωτῶν τινες αὐτοῦ καὶ δημοτῶν, εἰς τὸ ἄστυ καταβαίνοντες, λόγους τινὰς ἀπομνημονεύοντες διαταράττουσιν αὐτόν, οὕς ἐζήλωκεν καὶ πάλαι μοι πράγματα παρέχει, ἀξιῶν ἐπιμεληθῆναί με ἑαυτοῦ καὶ χρήματα τελέσαι τινὶ τῶν σοφιστῶν, ὅστις
αὐτὸν σοφὸν ποιήσει.

θεραπεία τοῦφύντος : φροντίδα του βλασταριού

περὶαὐτοῦδεδιότι: (εμένα) που φοβάμαι γι’ αυτόν

οὐκἀγεννής : αρχοντικήτῶν ἡ λικιωτῶν: των συνομηλίκων

(Πλάτωνος , Θεάγης, 121a-d).

 

επίσης παραδίδεται η μετάφρασή του:

1 Σωκράτη, όλα τα φυτά κατά πάσα πιθανότητα έχουν τον ίδιο τρόπο ανάπτυξης, δηλαδή και όσα φυτρώνουν από τη γη και τα ζώα τα υπόλοιπα και ο άνθρωπος. Και μάλιστα στα φυτά ευκολότερα γίνεται αυτό φανερό για εμάς, που καλλιεργούμε τη γη. Δηλαδή το να προετοιμάζουμε όλα τα σχετικά πριν από το φύτευμα και αυτό το ίδιο το φύτευμα. Όταν όμως τυχόν αυτό που φυτεύτηκε αναπτυχθεί, μετά από αυτό η φροντίδα του βλασταριού αποβαίνει μακροχρόνια, σκληρή και δύσκολη. Έτσι, λοιπόν, φαίνεται ότι συμβαίνει και με τους ανθρώπους. Από τη δική μου περίπτωση εγώ συμπεραίνω και για τις άλλες περιπτώσεις. Και πράγματι του γιου μου αυτού εδώ, είτε πρέπει να την ονομάζουμε γέννηση είτε ανατροφή, έχει υπάρξει η πιο εύκολη για εμένα από όλα. Η ανατροφή όμως είναι και δύσκολη (για μένα) επειδή βρίσκομαι διαρκώς σε φόβο για αυτόν (δηλ. για τον γιο μου). Υπάρχουν πολλά ακόμη που θα μπορούσα να σου είπω,τα οποία και θα ήταν ατελείωτα,με τρομάζει πολύ όμως η αξίωσις  την οποία μου προβάλει σήμερα. Διότι δεν είναι κάποια αισχρά αξίωσις, είναι όμως εσφαλμένη. Μας απαιτεί λοιπόν Σωκράτη τώρα να γίνη καθώς λέγει σοφός. Καθώς δε αντελήφθην κάποιοι χωριανοί μας και συνομηλικοί του, καταβαίνοντας στην Αθήνα του ετάραξαν το μυαλό λέγοντες εις αυτόν κάποια λόγια που  άκουσαν  εδώ, και τα οποία του άρεσαν ζωηρά, και κάμποσο καιρό τώρα με ενοχλεί απαιτών να φροντίσω δι΄αυτόν και να πληρώσω χρήματα  σε κάποιον από τους σοφιστές για να τον κάνει σοφόν.

 

Η ερμηνευτική η οποία τίθεται έχει ως εξής:

Γιατί σύμφωνα με το Θουκυδίδη, οι Έλληνες χρειάσθηκαν 10 χρόνια για να κατακτήσουν την Τροία;

 

Γιατί σύμφωνα με το Θουκυδίδη, οι Έλληνες χρειάσθηκαν 10 χρόνια για να κατακτήσουν την Τροία;

Στο βιβλίο του 1.11.1 ο Αθηναίος ιστορικός προβαίνει σε εκτεταμένη αναφορά εξηγώντας τους λόγους οι οποίοι ανάγκασαν τους Έλληνες να μείνουν και να πολιορκήσουν την Τροία για δέκα συναπτά έτη. Μας κάνει εντύπωση η λογική εξήγηση του Αθηναίου ιστορικού, η οποία μάλιστα επειγόντως θα πρέπει να εισέλθει και στα σχολικά εγχειρίδια διότι αποτελεί πολύτιμη ιστορική γνώση. Αναφέρει λοιπόν ο Θουκυδίδης ότι οι Έλληνες στην εκστρατεία τους αυτή είχαν κατ΄αρχάς ολίγους στρατιώτας. Αυτό το δικαιολογεί ολίγο παραπάνω όταν μας λέγει ότι τα καράβια των Ελλήνων δεν είχαν μακρύ κατάστρωμα (ώστε να αναπαύονται οι πολεμιστές) εξάλλου οι ίδιοι οι πολεμιστές ήταν και κωπηλάτες (άρα δεν υπήρχε χώρος διακριτός για τους πολεμιστές  και τους κωπηλάτες με αποτέλεσμα  οι πολεμιστές να εξουθενώνονται στις πολεμικές επιχειρήσεις. Αναφέρει επίσης ότι τα καράβια το πολύ να χωρούσαν έως 150 άτομα, άραμαζί με το πολεμικό υλικό που έπρεπε να μεταφέρουν, δεν ήταν δυνατόν να μεταφερθούν πολλοί άνδρες στον τρωϊκό πόλεμο (αναφέρει ο Αθηναίος ιστορικός ότι από τα 1200 καράβια της εκστρατείας τα βοιωτικά είχαν το κάθε ένα 150 άνδρες, τα υπόλοιπα ακόμα ολιγοτέρους.

Ελένη Ευριπίδου. Β΄επεισόδιο στ: 617-689

 

Ελένη Ευριπίδου.

Β΄επεισόδιο

στ: 617-689

•       Ποιος παράγοντας εμπόδισε την άμεση αναγνώριση της Ελένης εκ μέρους του Μενελάου;

•       Γιατί η Ελένη είναι αυτή η οποία πρώτη ανεγνώρισε το Μενέλαο;

•       Αλήθεια και Ψεύδος. Το ψεύδος ως επικάλυψη της αληθείας: η ψεύτικη Ελένη εμποδίζει την αναγνώριση της γνησίας Ελένης: άρα: το ψεύδος εμποδίζει την αλήθεια.

•       Σύμφωνα με τον Πλάτωνα: η αλήθεια υπάρχει, ψεύδος είναι η απουσία της αληθείας: πώς εφαρμόζεται εδώ στην περίπτωση της Ελένης;

•       Γιατί η Ελένη είναι αυτή η οποία πρώτη γνωρίζει τον Μενέλαο;

•       Ερώτημα: γιατί ο εξαπατημένος άνθρωπος πάντα γνωρίζει την αλήθεια;

•       Η Ελένη ποτέ δεν ελησμόνησε την αλήθεια: ο Μενέλαος είναι στο ψεύδος: άρα αυτός θέλει και επιθυμεί πειστηριων.

•       Εάν κάποιος σας εξαπατήσει δεν ξεχνάτε την αλήθεια, απλώς δυσκολεύεσθε στο να την αποδείξετε.

•       Η Ελένη ως αιωνία: ψυχή, ιδέα, βούλησις, ύπαρξη: ποτέ δεν απολλύει την αλήθεια: αυτός ο οποίος κινείται σε σχέση με την Ελένη καλείται να κατανοήσει την αλήθεια και να μην ξεγελασθεί από το ψεύδος.

•       Η Ελένη γνωρίζει τον έναν Μενέλαο (αληθινό)

•       Ο Μενέλαος γνωρίζει την μία Ελένη (ψεύτικη): άρα: η αλήθεια είναι Ποιότητα και όχι ποσότητα: ο Μενέλαος κατανοεί ότι ο Άλλος έχει συγεκριμένη ταυτότητα ως αληθινή ύπαρξη. Η για πρώτη φορά ζωοποίηση του ανθρώπου σε σχέση με την αλήθεια. Η γένεση του ποιοτικού ανθρώπου.

•       Στ.630: και εγώ δεν έχω πάρει δύο γυναίκες.

•       Τι διαφοροποιεί δύο μορφές;

Διδάσκοντας την περιγραφή στο μάθημα της Έκθεσης – Έκφρασης.

 

Διδάσκοντας  την  περιγραφή στο μάθημα της  Έκθεσης – Έκφρασης.

Η περιγραφή ως αφηγηματικός και εκφραστικός τρόπος είναι πολύτιμο εργαλείο στη συγγραφή δοκιμίων, παραγράφων, εκ μέρους των μαθητών αλλά και των εκπαιδευτικών. Η περιγραφή ενυπάρχει στο σύνολο της παραδοθείσης Γραμματείας, αποτελεί ένα  πολύτιμο βοήθημα διότι μπορεί να συνδέει τη φύση, τις ιδέες, τις αξίες με τον άνθρωπο και την κοινωνία στην οποία αυτός ζεί και εξελίσσεται.

Η περιγραφή εκκινείται από τα ορατά υλικά πράγματα:κατ΄αρχάς: τι σημαίνει ότι περιγράφω ένα κτήριο; Ας το προσέξουμε:

Προκειμένου να περιγράψω το σχολείο όπου πηγαίνω, προχωρώ μέσω των παρακάτω κινήσεων:

1.Το σχολείο είναι   το  σύνολο όλων των υλικών, πνευματικών , πολιτιστικών και άλλων παραμέτρων  των χαρακτηριζόντων αυτό το μέγεθος: άρα θα πρέπει πρώτα να το ίδω ως όλον και έπειτα να μερίσω τα κομμάτια  του διά της περιγραφής. Άρα η περιγραφή είναι η πορεία από το όλον του περιγραπτέου μεγέθους προς τα μέρη του.

2. Σχολείο =κτήριο, εκπαιδευτικοί, μαθητές, εκδηλώσεις, διδακτική διαδικασία κ.λ.π.

3. Περιγράφω λοιπόν με τη σειρά όλα αυτά τα μέρη του μεγέθους  του σχολείου.

4. Όμως το σχολείο είναι: αιτία, στόχος, τρόπος και σκοπός: άρα και η περιγραφή εντάσσεται στις λογικές κατηγορίες οι οποίες ενεφανίσθησαν από τον Αριστοτέλη έως τον Κάντ: άρα περιγράφω ότι το κτήριο είναι ωραίο επειδή ικανοποιεί τις μαθητικές ανάγκες, οι εκπαιδευτικοί είναι εξαιρετικοί ικανοποιώντας τους εκπαιδευτικούς σκοπούς, η διδακτική διαδικασία άριστη διότι γίνεται με παιδαγωγικούς τρόπους ώστε να επιτύχει τις μαθησιακές και παιδαγωγικές σκοποθετήσεις.

Η περιγραφή επεκτείνεται και στον ανθρώπινο παράγοντα. Η πορεία είναι ίδια. Όπως όμως και στην περιγραφή των υλικών πραγμάτων, η περιγραφή αρύεται μέσα από έναν ολόκληρο κόσμο ιδεών και αξιών.

Πρίν λοιπόν περάσω στην περιγραφή θα πρέπει να συνδέσω το περιγραφόμενο πράγμα ή πρόσωπο με τα παρακάτω πλαίσια:

Η Οντολογία του Ρόκ.

 

Η Οντολογία του Ρόκ.

Το  Ρόκ, ως μουσική, ως ιδεολογία, ως τρόπος ζωής, είναι ένα ξεκάθαρο προϊόν του κόσμου ο οποίος προέκυψε μέσα από τα ερείπια του Β΄παγκοσμίου πολέμου. Επίσης είναι απότοκος συνέπεια της βιομηχανικής εξέλιξης αλλά και της τεχνολογίας η οποία μπόρεσε να δημιουργήσει τα ηλεκτρικά όργανα. Αποτελεί επίσης μακρινό απόγονο του διαφωτισμού και ειδικά της τάσης του ανθρώπου διά της λογικής να ανοίγει άλλους δρόμους διαφορετικούς από αυτούς της εκάστοτε εξουσίας. Άρα η μουσική ρόκ αντιπροσωπεύει την τάση του μεταπολεμικού ανθρώπου να διανοίξει έναν δρόμο διαφορετικό  σε σχέση με αυτόν της εξουσίας.

Από αυτήν την άποψη το ρόκ δεν είναι κάτι του καινούργιο: ανανεώνει κάτι το μακραίωνο: ο λαός της Γαλλίας επαναστάτησε ενάντια στο Λουδοβίκο, οι Έλληνες ενάντια στους Οθωμανούς: όμως όταν γεννήθηκε το ρόκ ούτε Βασιλεία υπήρχε (τουλάχιστον με την μεσαιωνική έννοια και ισχύ) ούτε οθωμανοί και αυτοκρατορίες: ο β΄παγκόσμιος πόλεμος άφησε μόνο και έρημο το ανθρώπινο υποκείμενο: καταργήθηκαν οι αυτοκρατορίες, οι αποικίες, εδημιουργήθηκαν Έθνη Κράτη  τα οποία προσπαθούσαν να πράξουν τα μεταπολεμικά βήματά τους  χρησιμοποιώντας ως υλικά τα ερείπια  του β΄παγκοσμίου πολέμου: άρα το γόνιμο έδαφος για το ρόκ ήταν ακριβώς αυτό: οι άνθρωποι έφυγαν από παραδοσιακές μορφές εξουσίας (αυτοκρατορίες, αποικίες κ.λ.π) έφυγαν από δυνάστες και τυράννους: ήταν επιτέλους ευκαιρία να οικοδομηθεί μία κοινωνία ανθρωπιάς και ελευθερίας και ίσων ευκαιριών ανάπτυξης. Το ρόκ ως μουσική είναι καθαρά αστική επανάσταση: το ρόκ δεν έχει λόγο ύπαρξης σε φυσικά περιβάλλοντα διότι δεν μπορεί να ζήσει μακριά από τον τεχνολογικά ώριμο κόσμο: στη φύση ζούν οι άνθρωποι οι οποίοι σχετίζονται με τις συμπαντικές δυνάμεις, το ρόκ δεν έχει καμμία σχέση με τις συμπαντικές δυνάμεις, είναι καθαρά μία αστική επανάσταση η οποία ονειρεύεται  επαναμοιρασμό του μεταπολεμικού κόσμου, επαναξιολόγηση των χριστιανικών αρετών του  δικαίου και της αγάπης, εντός των πόλεων: διότι χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα, σούπερ μάρκετ, μπάρ, και πανάκριβες συναυλίες το ρόκ δεν υπάρχει.

Υπήρξε  πάλι κάποια ιστορική εποχή στην οποία η μουσική επέδειξε τέτοια επαναστατικότητα; Τηρουμένων  των αναλογιών θα  απαντούσαμε : ναι: η μουσική των Εθνικών Ύμνων (Μασσαλιώτιδα) ο παιάνας των Ελλήνων, η θρησκευτική μουσική η οποία εξάπτει τον θείο έρωτα κ.λ.π: Όμως συντονισμένη ένωση της κοινωνίας με μουσικό είδος με σκοπό την παραγωγή συγκεκριμένης κοινωνικής τάξης (ρόκερς) η οποία θα έχει την ανάλογη δήθεν αντιαστική ηθική, τέτοια σύνδεση μουσικής με ηθικό υποκείμενο ενεργό κοινωνικά με βάση την μουσική, είναι κάτι το ιστορικώς πρωτότυπο. Οι χριστιανοί δεν διαφοροποιήθηκαν με βάση τους ύμνους τους αλλά με βάση τη σταύρωση του Ιησού. Άρα το ρόκ στηρίχθηκε στη μηχανοποίηση της μουσικής  διά των μηχανικών ηλεκτρικών οργάνων τα οποία μπορούσαν να εγκλωβίσουν τον αστικό κόσμο σε μέρη και συναυλίες παράγοντας βιομηχανικό υπερήχο. Άρα η μουσική ρόκ είναι η βιομηχανική επανάσταση στη μουσική, η οποία μπορούσε πλέον να επηρεάσει τους συσσωρευμένους ανθρώπους της πόλης.

Άρα το ρόκ είναι η πλήρης ψυχική μεταφορά του ανθρώπου από τη φύση στην πόλη, διότι δεν νοείται το ρόκ χωρίς τον ηλεκτρονικό του εξοπλισμό και το ανάλογο κοινό του. Όμως πρώτα ιδρύθη  κρατικά και πολιτειακά ο μεταπολεμικός κόσμος και έπειτα ξέσπασε το ρόκ: από τον καιρό του Κέρουακ και των μπίτνικς οι άνθρωποι του ρόκ και του προρόκ δεν εξαφανίζονται στη φύση ώστε να μετοικήσουν σε άλλη Ιθάκη: η μόδα είναι οι άνθρωποι του ρόκ να γυρίζουν σε πόλεις και κοσμικά στέκια, διότι μεταπολεμικά θεωρούν ότι ο κόσμος ανήκει στους οργισμέμνους ανθρώπους της ειρήνης, οι οποίοι θα επιβάλουν έναν νέο κόσμο ισότητας ειρήνης και δικαιοσύνης. Όμως ο κόσμος πάντοτε είχε συγκεκριμένη πολιτική εξουσία, θρησκευτική εξουσία: άρα το ρόκ στηρίζεται στη συνήθη (κυρίως από την αριστερά) αντίφαση: να καταργηθεί η συγκεκριμένη πολιτική εξουσία για να επιβληθεί η εξουσία  του ρόκ, διότι όπως και οι πολιτικοί και θρησκευτικοί άρχοντες και οι ρόκερς πιστεύουν ότι όποιος δεν είναι μαζί μας είναι εχθρός μας: άρα και το ρόκ είναι μορφή εξουσίας του αστικού ποιμνίου της πόλης.

Η μουσική εξουσιάζει τους αστούς της πόλης: διότι όποιος ζεί στην πόλη  είναι αστός: απολαμβάνει τα καλά της πολιτικής εξουσίας (την ασφάλεια, την ειρήνη ) την οποία όμως μισεί, απολαμβάνει τα σούπερ μάρκετ, τις ψηφιακές παροχές. Σταδιακά κάποιοι λέγονται προλετάριοι ή  ρόκερς κάποιοι άλλοι, όμως όλοι είναι αστοί: διότι μακριά από την πόλη δεν μπορούν ούτε μία ημέρα να ζήσουν: ο Όζυ Όζμπορν δεν μπορούσε να χαθεί στη φύση, ήθελε τις βιομηχανικές πόλεις για τις συναυλίες του, ώστε στα αστικά ποίμνια να είναι ένας άλλος ποιμήν: άρα και το ρόκ είναι μορφή εξουσίας και χειραγώγησης όπως κάθε άλλη μορφή εξουσίας.

Τι κοινό έχει ένας ρόκερ με έναν πολιτικό με έναν ιερέα; Όλοι ξυπνούν το πρωΐ , έχουν το ζεστό νερό, το έτοιμο ρεύμα, τα έτοιμα ρούχα από τις βιομηχανίες, κ.λ.π. Άρα το ρόκ ήταν η προσπάθεια του μεταπολεμικού ανθρώπου να οικειοποιηθεί μέρος ενός κόσμου κατεστραμμένου ο οποίος θα μπορούσε να μοιρασθεί πιο δίκαια και σε πιο πολλούς.

Αναλύοντας το λογοτεχνικό ποίημα. Έστω ότι δίδεται το παρακάτω ποίημα: Το ποδήλατο. Αργύρης Χιόνης

 

Αναλύοντας το  λογοτεχνικό ποίημα.

Έστω  ότι δίδεται το παρακάτω  ποίημα:

Το ποδήλατο.

Αργύρης Χιόνης

Το παιδικό  ποδήλατό μου,  ο άλλοτε απαστράπτων Πήγασος,

που απογειωνόταν μόλις τον καβάλαγα , έχει για πάντα

τώρα υπογειωθεί. Και ας λέω ψέματα αδιάκοπα

στον εαυτό μου και σ΄εκείνο , πώς, κάποια μέρα

θα του αλλάξω λάστιχο, απ΄τη σκουριά του θα το γδύσω

θα το λαδώσω και θα το γυαλίσω και όλον τον κόσμο

μαζί του θα γυρίσω. Το παιδικό ποδήλατό μου έχει για πάντα

υπογειωθεί. Το ξέρω και το ξέρει.

1^ο επίπεδο.

Τα δεδομένα  του ποιήματος είναι εξαιρετικά συγκεκριμένα: ένα παιδικό ποδήλατο, το οποίο ξυπνά στον ποιητή εξαιρετικές αναμνήσεις, τώρα βέβαια το έχει ο ποιητής τελείως παροπλισμένο. Θα ήθελε όμως να το επιδιορθώσει, αναφέρει τους τρόπους, για να γυρίσει τον κόσμον όλον. Όμως γνωρίζει ότι αυτό δεν πρόκειται να γίνει, γιατί το ποδήλατο είναι τελείως παροπλισμένο (και γιατί ο ποιητής ανήκει αλλού και χρησιμοποιεί άλλα μέσα σε σχέση με το ποδήλατο) άρα και το ποδήλατο το γνωρίζει (εξαιρετική προσωποποίηση).

2^ο επίπεδο.

Γιατί ένας ποιητής θα ήθελε (νοιώθει την ανάγκη) να γράψει ένα τέτοιο ποίημα με ένα τέτοιο σύμβολο (σαν το ποδήλατο;).

Παρατηρήσεις επί των μαθημάτων μας. 1.Οι Ολυμπιακοί αγώνες και οι γυναίκες.

Είναι γεγονός ότι στους Ολυμπιακούς αγώνες συμμετείχαν μόνον άνδρες. Οι μαθητές ερωτούν περί αυτού του σημείου. Σαφώς οι  απλουστευτικές γενικεύσεις « οι γυναίκες ήταν κατώτερες από τους άνδρες» εξηγούν το κοινωνικό μέρος, όμως οι Ολυμπιακοί αγώνες έχουν οντολογικό βάθος πέραν  της κοινωνικής εμβέλειάς των. Μελετώντας ενδελεχώς το βιβλίο του Γκάθρι: οι Έλληνες και οι Θεοί τους, του Ντόντς: οι Έλληνες και το παράλογο, αλλά και πηγές σχετικές με  τους Ολυμπιακούς αγώνες, όπως διάσπαρτες ευρίσκονται στην Γραμματεία (από τον Πλάτωνα εώς τον Πλούταρχο) κατανοούμε την οντολογική τάση των Ελλήνων (μέσα από την γένεση των πρώτων πολιτισμών προς την γεωμετρική και αρχαϊκή εποχή)  να συνδέσουν τον Άνθρωπο ως δύναμη με την γήϊνη κίνηση. Η άρρεν δύναμη και η θήλεια δύναμις άρχισαν να συνδέονται στη βάση της γήϊνης γονιμότητας, δημιουργίας και καρποφορίας. Ο Πλάτων στο Μενέξενο αναφέρει ότι η Γυνή κυοφορεί και γεννά κατά προτύπωση της γήϊνης κινήσεως. Η άρρεν δύναμις επεμβαίνει επί της φυσικής θηλείας δυνάμεως προκειμένου να παράξει ζωή, κίνηση, δύναμη και ενέργεια. Η σταδιακή επικράτηση του Διός έναντι της θεάς της γονιμότητος τονίζει την πορεία του Ελληνισμού προς τον τρόπο σύμφωνα με τον οποίο η άρρεν δύναμις επί της θηλείας φύσεως και του κόσμου δημιουργεί, κτίζει, ενεργοποιεί, δυνητικά ζωοποιεί τρόπους και σκοπούς. Ο Δίας εκ του ρήματο δαίω (μοιράζω) ο Πατήρ θεών και ανθρώπων είναι η άρρεν δύναμις η οποία διαμοιράζει τις δυνάμεις βάσει των οποίων θα δομηθεί ο κόσμος (ο οποίος λαμβάνει το υπόστρωμα από τη θήλεια φυσική αποθετικότητα): άρα ο Ελληνισμός προσπάθησε μέσα από το Δία να αποτυπώσει την άρρενα τίκτουσα και τεκτονικώς  δημιουργούσα δύναμη του κόσμου της γής: Αυτό αποτυπώθηκε και στον Ηρακλή  ο οποίος επί της φύσεως της θηλείας συνεχείας έκτισε τις αρετές του καλού, της τόλμης, αυτοσυνειδησίας κ.λ.π μέσα από τους άθλους του.

Αυτό συνέβη και με την απόφαση άνδρες να συμμετάσχουν στους Ολυμπιακούς αγώνες: οι Ολυμπιακοί αγώνες (οι οποίοι έχουν ως ίνδαλμα τον  Ηρακλή) είναι προτύπωση  των ενεργειών του Διός και του Ηρακλέους: ο στίβος είναι η προσπάθεια των αρρένων δυνάμεων διά της θηλείας φύσεως να εξωτερικεύσουν όλες εκείνες τις δυνάμεις του Διός οι οποίες θα ενεργοποιήσουν τη γή και τη ζωή επί της γής: οι αθλητές είναι προτύπωση του Διός και του Ηρακλέους, για αυτό και ετιμώντο εξαιρετικά διότι στην ουσία συμβολικά μετέφερον τις θείες δυνάμεις του Διός και του Ηρακλέους επι της γής, ως Άνδρες συμμετέχοντες. Στην ουσία οι Ολυμπιακοί αγώνες εδέχοντο άνδρες συμβολικά ως σύμβολα του τρόπου σύμφωνα με τον οποίο ο Δίας μεταφέρει δυνάμεις επί της γής, οι αθλητές μετέφερον εκείνες  τις άρρενες δυνάμεις (τόλμης, δύναμης, εξέλιξης) οι οποίες  σταδιακά θα έκτιζον την γήινη ζώη και πολιτισμό. Η ύπαρξη της Εστίας ισορροπεί την μόνον ανδρική δύναμιν των Ολυμπιακών αγώνων: Εκ του ρήματος Ειμί δηλώνει ότι η γυνή Είναι ο άνδρας Γίγνεται: οι Ολυμπιακοί αγώνες ησχολούντο με το Γίγνεσθαι τη στιγμή κατά την οποία η Αφροδίτη ήδη Είναι εν τη γενέσει της.

Κάποιες σημειώσεις περί του κ.Τράμπ.

 

Κάποιες σημειώσεις περί  του κ.Τράμπ.

Πολλοί είναι αυτοί οι οποίοι ασχολούνται με τον κ,.Τράμπ ως διαμορφωτή μελλοντικών καταστάσεων. Πολλοί είναι αυτοί οι οποίοι διολίσθησαν στο χάσμα το οποίο χαίνει ανάμεσα στον «Πατριώτη» κ.Τράμπ και στους εχθρούς του, «μη Πατριώτες». Βέβαια ο κ.Τράμπ διαθέτει πολλά από τα χαρακτηριστικά ενός βυζαντινού αυτοκράτορος: είναι ελέω θεού Πρόεδρος: βέβαια ελάχιστοι γνωρίζουν ή προσπαθούν να ορίσουν το ποίος θεός καθορίζει τις ενέργειες του κ.Τράμπ; Πόσο ελεύθερος ήταν ένας βυζαντινός αυτοκράτορας ο οποίος έπρεπε να είναι χριστιανός και αυτοκράτορας με ανάλογες πράξεις;

Ο κ.Τράμπ είναι ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών: αυτό το οποίο φαίνεται δεν εξουσιάζει πάντοτε, ή υλοποιεί όσα προκαλούν εντύπωση αλλά δεν εξελίσσουν τον κόσμο και τον άνθρωπο: απλά εξάπτουν φανατισμούς και αντιθέσεις: το να κλείνεις τα σύνορα δεν προχωρεί την ιστορία διότι κάποιος άλλος θα τα ανοίξει: η ιστορία προχώρησε με πράξεις που κανείς αντίπαλος δεν μπόρεσε να αλλάξει: όλα όσα υλοποιεί ο κ.Τράμπ είναι εντυπωσιακά αλλά ιστορικής σημασίας είναι αυτά τα οποία ικανοποιούν την πραγματική αόρατο εξουσία αυτού του κόσμου καθώς προχωρούμε προς τα τελικά στάδια της γήϊνης ιστορίας.

Η στρατηγική του Αμερικανού προέδρου ότι όλα τα προϊόντα της Αμερικής θα παράγουν πλούτο, ότι θα κλείσουν τα σύνορα σε ξένα προϊόντα και θα επιβληθούν δασμοί, τα προγράμματα τεχνητής νοημοσύνης, η συνταύτιση των Ρεμπουπλικάνων με τους τεχνολογικούς κολοσσούς του κόσμου μας, και τους εκπροσώπους τους, σημαίνει την  για πρώτη φορά ταύτιση   της τεχνολογίας με την οικονομία. Είναι πράγματι μία σημαντική παρατήρηση. Για πρώτη φορά επιστρέφει ο μερκαντιλισμός (στο Αμερικανικό Έθνος-η συσσώρευση Εθνικού πλούτου ) διότι πλέον η τεχνολογία (η οποία δεν παράγει προϊόντα αλλά παράγει τρόπο ζωής και  πληρώνεται ως υπηρεσία της μιάς κυριαρχίας την οποία όλοι πληρώνουν γιατί χωρίς να τη  βλέπουν ζούν διά αυτής, άρα η τεχνολογία είναι ο ορισμός της συσσώρευσης , όταν μάλιστα εξουσιάσει πλήρως τους πελάτες της θα τους κατευθύνει χωρίς χρήμα απλά με παροχές και πλήρη ελεγξιμότητα (δεν είναι τυχαίο ότι χωρίς κανείς να αγοράσει το διαδίκτυο το χρησιμοποιεί: το πληρώνει ως δόση έως τη στιγμή που θα δεχθεί να ζεί ως μέρος του διαδικτύου ελεγχόμενος από την τεχνητή νοημοσύνη σε ένα κόσμο όπου όλοι θα είναι υπό  του μεγάλου ψηφιακού αδελφού)  (όπως παλαιότερα η θρησκεία) άρα η τεχνολογία (όπως παλαιότερα  η γεωργία στην πόλη κράτος) μπορεί να θρέψει ένα ολόκληρο Έθνος, ή καλλίτερα να τροποποιήσει τους ανθρώπους και να τους κάνει να ζούν  όπως αυτή θέλει και επιθυμεί. Η ταύτιση στην Αμερική της τεχνολογίας με την οικονομική ανάπτυξη σημαίνει ότι πλέον το Αμερικανικό Έθνος θα είναι αύταρκες, διότι η ψηφιακή κινητικότητα θα καταργήσει το χρήμα και τις υπηρεσίες και θα απελευθερώσει την ελεγχομένη ψηφιακά ανθρωπίνη κινητικότητα. Μέσα από την τεχνητή νοημοσύνη (όπως το βυζάντιο υπό το θεό) οι άνθρωποι θα ενωθούν, θα ελέγχονται, θα παράγουν όσα χρειάζονται για την ψηφιακή ζωή τους, οι τεχνολογικοί κολοσσοί ως επιδόματα και βοηθήματα κατασκευής ζωής και σπιτιών θα ελέγχουν πλήρως τη ζωή τους. ΠΛήρως ελεγχόμενοι οι άνθρωποι θα παίρνουν όσα χρειάζονται (ειδικά όταν διαδοθεί το ψηφιακό νόμισμα και θα πληρώνονται οι άνθρωποι ανάλογα με τις ψηφιακές ικανότητές τους τότε η πραγματική κοινωνία πλήρως θα αντικατασταθεί από την εικονική, ειδικά όταν  ρομποτοποιηθεί ό άνθρωπος θα κατευθύνεται πλήρως ως επαναλαμβανόμενη κυκλική κίνηση)  , δεν θα παράγουν, θα παίρνουν όσα χρειάζονται μέσα από παροχές της ψηφιακότητας την οποία στηρίζουν διότι δεν μπορούν να ζήσουν χωρίς αυτή:  τρέφοντας οι άνθρωποι την τεχνολογική εποχή με το πάτημα των κουμπιών (αυτή είναι η εργασία τους) θα λαμβάνουν όσα αυτή θα τους προσφέρει μέσα από τον κύκλο της ψηφιακής επαναφοράς: κοιμάμαι και ξυπνώ με τις ίδιες εικόνες σε έναν ακίνητο κόσμο). Όπως αναφέρεται και στις γραφές όλα αυτά πρέπει να γίνουν σε επιλεγμένα Έθνη. Το Αμερικανικό Έθνος ως βαθέως χριστιανικό και προτεσταντικό, ως πλήρως ασπαζόμενο το δόγμα του απολύτου προορισμού (ότι εφηυρέθη για να σώσει τον κόσμο) δεν θα είπει όχι: θα ικανοποιήσει την ιστορική του αποστολή να σώσει τον κόσμο μεταφέροντας  τον ουράνιο παράδεισο στη γή υπό τη μορφή ψηφιακού ανθρώπου και σύμπαντος. Δεν είναι τυχαίο ότι ο λόγος του κ.Τράμπ είναι βγαλμένος μέσα από την καινή διαθήκη: οι εκλεκτοί είναι αυτοί που είναι στο βασίλειο της Αμερικής , οι σεσωσμένοι, οι άλλοι εκτός αυτού του βασιλείου θα καούν στην κόλαση της φτώχειας και της απόρριψης από την κοινωνία της τεχνολογικής αυτάρκειας.

Οι περιπέτειες του β΄αορίστου.’

1. Οι προστακτικές των  παρακάτω ρημάτων στον β΄αόριστο τονίζονται στη  λήγουσα:

Λαμβάνω           ἔλαβον    λαβέ.

Λέγω                   εἶπον          εἰπέ

ὁρῶ                      εἶδον        ἰδέ 

εὑρίσκω               ηὗρον       εὑρέ

 εἶμι (έρχομαι)  ἦλθον         ἐλθέ 

δεται ως:

εἰπέ  

εἰπάτω

εἴπατε

εἰπόντων ή εἰπάτωσαν.

Οδηγίες διδασκαλίας Ι.Ε.Π., καθορισμός διδακτέας-εξεταστέας ύλης και τρόπος αξιολόγησης για τα φιλολογικά μαθήματα Γυμνασίου, Γενικού Λυκείου, ΕΠΑ.Λ., ΕΝ.Ε.Ε.ΓΥ.Λ., σχολ. έτους 2024-2025

https://dide.ira.sch.gr/anakinosis-symvoulon-ekpaideusis/se250115/

Προτεινόμενο διαγώνισμα στο μάθημα: Αρχαία Ελληνικά από το πρωτότυπο γ΄γυμνασίου.

 

Προτεινόμενο διαγώνισμα στο μάθημα: Αρχαία Ελληνικά  από το πρωτότυπο γ΄γυμνασίου.

Α. Κείμενο.

Λέγεται γοῦν ἐν Σικελίᾳ (εἰ γὰρ καὶ μυθωδέστερόν ἐστιν, ἀλλ’ ἁρμόσει καὶ νῦν ἅπασι τοῖς νεωτέροις ἀκοῦσαι) ἐκ τῆς Αἴτνης ῥύακα πυρὸς γενέσθαι· τοῦτον δὲ ῥεῖν φασιν ἐπί τε τὴν ἄλλην χώραν, καὶ δὴ καὶ πρὸς πόλιν τινὰ τῶν ἐκεῖ κατοικουμένων. Τοὺς μὲν οὖν ἄλλους ὁρμῆσαι πρὸς φυγήν, τὴν αὑτῶν σωτηρίαν ζητοῦντας, ἕνα δέ τινα τῶν νεωτέρων, ὁρῶντα τὸν πατέρα πρεσβύτερον ὄντα καὶ οὐχὶ δυνάμενον ἀποχωρεῖν, ἀλλὰ ἐγκαταλαμβανόμενον ὑπὸ τοῦ πυρός, ἀράμενον φέρειν. Φορτίου δ’ οἶμαι προσγενομένου καὶ αὐτὸς ἐγκατελήφθη. Ὅθεν δὴ καὶ ἄξιον θεωρῆσαι τὸ θεῖον, ὅτι τοῖς ἀνδράσιν τοῖς ἀγαθοῖς εὐμενῶς ἔχει. Λέγεται γὰρ κύκλῳ τὸν τόπον ἐκεῖνον περιρρυῆναι τὸ πῦρ καὶ σωθῆναι τούτους μόνους, ἀφ’ ὧν καὶ τὸ χωρίον ἔτι καὶ νῦν προσαγορεύεσθαι τῶν εὐσεβῶν χῶρον· τοὺς δὲ ταχεῖαν τὴν ἀποχώρησιν ποιησαμένους καὶ τοὺς ἑαυτῶν γονέας ἐγκαταλιπόντας ἅπαντας ἀπολέσθαι.

(Ενότητα 8, Λυκουργου: Κατά Λεωκράτους).

Β. ερωτήσεις.

Β1α. Ποιος τόπος στο κείμενο ονομάσθηκε: τῶν εὐσεβῶν χῶρον. Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.

Μον.2.

Β1β. Να μεταφράσετε το παρακάτω χωρίο  του κειμένου: «Ὅθεν δὴ καὶ ἄξιον θεωρῆσαι τὸ θεῖον, ὅτι τοῖς ἀνδράσιν τοῖς ἀγαθοῖς εὐμενῶς ἔχει. Λέγεται γὰρ κύκλῳ τὸν τόπον ἐκεῖνον περιρρυῆναι τὸ πῦρ καὶ σωθῆναι τούτους μόνους, ἀφ’ ὧν καὶ τὸ χωρίον ἔτι καὶ νῦν προσαγορεύεσθαι τῶν εὐσεβῶν χῶρον· τοὺς δὲ ταχεῖαν τὴν ἀποχώρησιν ποιησαμένους καὶ τοὺς ἑαυτῶν γονέας ἐγκαταλιπόντας ἅπαντας ἀπολέσθαι.».

Μον.2.

 

Β2α. Σε ποια ακριβώς φυσική καταστροφή αναφέρεται το κείμενο αυτό;

Μον.2.

Β2β. Ποιο τελικά είναι το επιμύθιο του κειμένου;

Μον.2.

Β3α. Δίδονται οι παρακάτω λέξεις του κειμένου:

ὁρῶντα

Περί ομοήχων λέξεων. Αλλά και άλλων λέξεων.

 

Περί ομοήχων λέξεων. Αλλά και άλλων λέξεων.

1. Κυττάζω ή κοιτάζω.

Κύπτω, κυπτάζω. Κυττάζω: κύπτω, ερευνώ, εξετάζω: άρα κυττάζω= εξερευνώ, ερευνώ.

Κοίτη, κοιτάζω: οι στρατιώτες κάθονταν στην κοίτη του ποταμού και ερευνούσαν: άρα κοιτάζω: βλέπω, παρατηρώ.

2.κτίριο ή κτήριο.

Το κτίζω δύσκολα δίδει  παράγωγα  ως –ιριο, μάλλον σε ιστήριο: φροντίζω=φροντιστήριο.

Άρα μάλλον το κτήριο είναι το σωστό ως ακολούθως: οικέω-ω=οικετήριος οίκος, άρα κτήριος, άρα κτήριο. Το μέρος το οποίο οικείται.

Ανάλυση του κειμένου του Αριστοτέλους (από το φάκελο υλικού ανθρωπιστικού προσανατολισμού γ΄λυκείου): κείμενο αναφοράς: ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Μετὰ τὰ φυσικά, Α 2, 98b12-28 [149 λ.]

 

Ανάλυση του κειμένου του Αριστοτέλους (από το φάκελο υλικού ανθρωπιστικού προσανατολισμού γ΄λυκείου):

 κείμενο αναφοράς: ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Μετὰ τὰ φυσικά, Α 2, 98b12-28 [149 λ.]

1.Το ιστορικό πλαίσιο του κειμένου αυτού.

Ο Αριστοτέλης είναι ο πλήρως λογικός φιλόσοφος, αυτός ο οποίος στηρίζεται στην αισθητική εμπειρία η οποία προσφέρει δύο σημαντικά μεγέθη: την Πολιτεία και την Ηθική. Στο σύνολο του έργου του ξεχώρισε πλήρως το συμπαντικό βασίλειο (γή, πλανήτες, σελήνη κ.λ.π) το φυτικό βασίλειο, το ζωϊκό βασίλειο (εξετάζει διαφορετικά τα βασίλεια αυτά σε σχέση με το ανθρώπινο βασίλειο). Τον ανθρώπινο κόσμο ο Αριστοτέλης τον αποκόπτει από  τους λοιπούς εμψύχους και εμβίους κόσμους με όριο διάκρισης: το Λόγο. Για αυτό σε αυτό το απόσπασμα προσφέρει ως αρχή της φιλοσοφίας την απορία και το θαυμασμό, ουσιαστικά λέγει ότι ο Λόγος εξυψώνει τον Άνθρωπο υπέρ όλων των εμβίων όντων, είναι αυτός ο οποίος μέσα από νοητικές και συναισθηματικές παροτρύνσεις ωθεί τον άνθρωπο να προσδιορισθεί σε σχέση με τον εαυτό του, τους άλλους, τον κόσμο, το σύμπαν.

Δεν είναι τυχαία η εποχή κατά την οποία εγράφη αυτό το κείμενο (γενικώς τα Μεταφυσικά): Το πείραμα της νοησιοκρατικής  φιλοσοφίας είχε αρκετά επιτύχει στην Αθήνα. Ο Αναξαγόρας και οι Σοφιστές, ο Σωκράτης και οι τραγικοί, ο Περικλής και η πολιτική, είχαν ικανοποιητικά σχηματίσει το έλλογο σύμπαν του Ελληνικού κόσμου μέσα στο οποίο εντάσσεται ο Αριστοτέλης και τα Μεταφυσικά του. Διότι πρέπει να σημειωθεί ως σημαντική παρατήρηση ότι ο θαυμασμός ο οποίος αναφέρεται στο δοθέν κείμενο των Μεταφυσικών είναι ο έλλογος δρόμος των ανθρώπων προκειμένου να εσωτερικοποιήσουν τις ιδέες που απλόχερα προσφέρει  το σύμπαν ώστε αυτές οι ιδέες (όπως έκτισαν τον κόσμο του Αγαθού και του υπερσεληνίου και υποσεληνίου κόσμου) να κτίσουν τον ευνομούμενο και εύρυθμο πολιτικό κόσμο των ανθρώπων όπου θα κυριαρχεί η αρμονία της αρετής, η ενδελέχεια του ανθρωπίνου σκοποθετείν, η νοητή και οικουμενική ηθική ένωση των ανθρώπων: ο Αριστοτέλης ουσιαστικά μέσα από το θαυμασμό θεολογεί: προσπαθεί να εύρη μία κοινή ανθρώπινη έννοια η οποία δύναται να ενώσει προνοητικά όλους τους ανθρώπους: διότι όλοι μπορούν να θαυμάσουν: το επόμενο στάδιο είναι το Νοείν: όλοι μπορούν να αποκωδικοποιήσουν το θαυμασμό σε καθολικές έννιοιες, ιδέες, οι οποίες οδηγούν στην ηθική ολοκλήρωση των ανθρώπων.

Ας επιστρέψουμε στην ιστορικότητα της εποχής η οποία εγέννησε τον Αριστοτέλη και τα Μεταφυσικά του. Η Αθήνα λοιπόν διέτρεξε όλο το νοητό και ηθικό δρόμο από τα Ομηρικά έπη (γεννώντας τον Άνθρωπο της δύναμης, της σκέψης, του σκοπού, του νόστου ενάντια στη βύθιση στο χάος της αλογίας (από το Δία και την Αθηνά και τον Ερμή ενάντια στον Ποσειδώνα). Διέτρεξε και τα στάδια του προσωκρατισμού (ο Πλάτων μέσα από τις πολιτειακές τριάδες του μετέτρεψε τον Ήλιο σε νού, τη θάλασσα σε ψυχή, τη γή σε ανθρώπινη μορφή, παράγοντας το λογιστικό (σοφία) το θυμοειδές (ανδρεία) και το επιθυμητικό (σωφροσύνη) ( η ισορροπία όλων αυτών είναι η πλατωνική δικαιοσύνη). Όλα αυτά εγέννησαν τη νοητή φύση του ανθρώπου (επί της πρωτολείας φυσικής ακατέργαστης νοητικώς φύση) την οποία παραλαμβάνει ο Αριστοτέλης και προσπαθεί διά του κινήτρου του θαυμασμού να την προχωρήσει έτι περαιτέρω στο νοητό και ηθικό ταξείδι του ελλόγου και ηθικού ανθρώπου.