Η εκτίμησή μας για το Β2 θέμα των φετινών Πανελλαδικών εξετάσεων στο μάθημα των Αρχαίων Ελληνικών κειμένων.
Στις φετινές Πανελλαδικές εξετάσεις οι μαθητές (στο μάθημα των Αρχαίων Ελληνικών κειμένων) εκλήθησαν να απαντήσουν στο Β2 ερώτημα ποια είναι η ομοιότητα και ποια η διαφορά ανάμεσα στην περίφημη αλληγορία του Πλατωνικού σπηλαίου και στο περίφημο κείμενο του 1984 του Όργουελ το οποίο αναφέρεται στην μελλοντική τροπική εξουσιαστικότητα του κόσμου αυτού. Μάλλον το θέμα είναι εν τη γενέσει του λογικώς λανθασμένον και αυτό θα προσπαθήσουμε ίσως να αποδείξουμε στις επόμενες γραμμές.
Στα αποσπάσματα τα οποία έχουν δοθεί από την Πλατωνική Πολιτεία και το 1984 του Όργουελ εξετάζεται το ζήτημα της πλάνης , της ψευδούς και κίβδηλης πραγματικότητας μέσα στην οποία ζεί το σύνολο των ανθρώπων μίας πολιτικής κοινωνίας. Όμως ο Πλατωνικός κόσμος κατ΄ αρχάς δεν έχει καμμία σχέση με τον Οργουελικό κόσμο. Ο Πλατωνικός κόσμος είναι στενά συνδεδεμένος με τον κόσμο του Αγαθού ως Οντότητος υπερβατικής, ως οντότητας του Καλού και του Ωραίου το οποίο στον κόσμο του ενέχει τις ιδέες όλων των προσώπων και πραγμάτων. Τίποτε από αυτά δεν υπάρχουν τον Οργουελικό κόσμο ο οποίος συζητεί για ένα πολιτικό κόσμο ο οποίος στηρίζεται στην ικανότητα κάποιων να ελέγχουν κάποιους: ενώ στον πλατωνικό κόσμο υπεύθυνος για τη λήθη του Αγαθού και του Φωτός είναι ο Εαυτός (για αυτό και ο Σωκράτης διά της μαιευτικής απευθύνεται ατομικά στους ανθρώπους για την υποκειμενική εσωτερικότητα της αλήθειας ως ανάμνησης) ο Όργουελ απλά στον πολιτικά προσαρμοσμένο κόσμο του θέτει τον άνθρωπο ως εξωτερικότητα, αντικειμενικότητα έναντι συγκεκριμένης εξουσίας η οποία μπορεί να τον ελέγξει: άρα ενώ στον Πλάτωνα ο αντίπαλος του ανθρώπου είναι το χάος και η λήθη στον Όργουελ είναι η συγκεκριμένη πολιτική εξουσία η οποία μπορεί να ελέγξει τον άνθρωπο: και σε αυτό το σημείο ξεκινά το λογικό λάθος της ερώτησης ή αποκορυφώνεται:
Ο Σωκρατικός άνθρωπος του σπηλαίου μπορεί διά του λιγοστού φωτός να μνησθεί της αληθείας και να εξέλθει του σπηλαίου ως γνώστης ιδεών και αξιών. Άρα στη δεύτερη ενότητα του Όργουελ όσα λέγει ο στοχαστής αυτός δεν είναι κάτι το διαφορετικό από τον Πλάτωνα αλλά μάλλον το ίδιο: άρα λανθασμένως από τους μαθητές ζητήθηκε μία διαφορά στην δεύτερη παράγραφο του κειμένου του Πλάτωνος και του Όργουελ: ας γίνουμε πιο συγκεκριμένοι: ο Πλάτων στην Πολιτεία, στον Φαίδρο, στον Μένωνα και σε άλλους διαλόγους διαιρεί την πραγματικότητα σε ιδέα και στα απεικάσματά της: αυτό όμως κάνει και ο Όργουελ στην δεύτερη παράγραφο: οι άνθρωποι στον Πλάτωνα οδηγούνται στη λήθη διότι οι αισθήσεις τους οδηγούν σε λανθασμένες ιδέες και αξίες: αυτό όμως λέγει και ο Όργουελ: δεν θα καταργηθούν τα δεδομένα των αισθήσεων, διότι αυτά υπάρχουν: απλά από την εξουσία που προβάλλει ο Όργουελ οι αισθήσεις των ανθρώπων θα συνδεθούν με τις ιδέες και αξίες που θέλει και επιθυμεί η κακή Οργουελική εξουσία του κόσμου αυτού: άρα το κείμενο της αλληγορίας του Πλάτωνος και το κείμενο απόσπασμα του 1984 του Όργουελ δεν έχουν καμμία διαφορά παρά μόνον ομοιότητες διότι πάντοτε συνδέουν τις αισθήσεις με κάποιες ιδέες είτε αυτές που θεωρώ εγώ ως αλήθεια είτε κάποια εξουσία (αν και όπως είδαμε ανήκουν σε διαφορετικά οντικά και πολιτικά περιβάλλοντα και δεν μπορεί να γίνει σύγκριση καμμία: διότι ο Πλατωνικός άνθρωπος με την έννοια της αίσθησης κατανοούσε τον τρόπο που η ιδέα του Αγαθού μορφοποιείται ενώ ο Οργουελικός άνθρωπος με την έννοια της αίσθησης κατανοούσε τον τρόπο πραγμάτωσης των επιστημονικών πολιτικών τεχνολογικών ιδεών και αξιών της εποχής: ο Πλατωνικός άνθρωπος έχοντας τελείως άλλες εντυπώσεις βλέποντας την Ακρόπολη κατανοούσε τη σύνδεση διά των αισθήσεων του Ωραίου και της Ύλης, ο Οργουελικός άνθρωπος έχοντας άλλα αισθητηριακά δεδομένα βλέποντας την πόλη που ζεί διά των αισθήσεων δεν ενθυμείται κανενός Αγαθού ή υπερβατικά Ωραίου αλλά τον τρόπο καλύτερης και πιο αληθινής αστικής ζωής: το περιβάλλον του Πλάτωνος είναι συμπαντικό του Όργουελ πολιτικό: οι πλατωνικές αισθήσεις συνδέονται με συμπαντικές έννοιες του Όργουελ με τις χριστιανικές έννοιες του αληθινού που έγιναν πολιτικές σε ένα κλειστό αστικό κόσμο: