Η Μεταφυσική του κινδύνου.

 

Η Μεταφυσική του κινδύνου.

Ένα από  τα κριτήρια της  υγείας που αποπνέει  κάποιος ανθρώπινος πολιτισμός ή κάποια ιστορική ανθρωπίνη περίοδος είναι η έννοια και η σήμανση του κινδύνου. Ο κίνδυνος είναι η συνειδητοποίηση της ανθρωπίνης διπολικότητας: φοβούμεθα διότι είμεθα μισοί εδώ και μισοί κάπου αλλού και τρέμουμε μήπως μετατοπισθούμε εξ΄ολοκλήρου στο άλλο μέρος όπου ανήκουμε, αν και αυτό έρχεται και συμβαίνει αναγκαίως με το θάνατο.

Ο κίνδυνος λοιπόν είναι η πύλη που ενώνει την ενσώματη  ζωή με το ασώματο άπειρο συνεχείας που μας περιμένει:  δειδόμεθα, φοβούμεθα, διότι γνωρίζουμε ότι είναι εύκολο όλα να μεταβληθούν και από αυτή τη διάσταση να μεταβούμε σε κάποια άλλη: να χάσουμε το  σώμα μας, τα αγαθά μας, έμψυχα ή άψυχα. Ο κίνδυνος δεν είναι μόνο το τι: είναι και το σε σχέση με τι : φοβούμεθα τη  νύκτα, το σκοτάδι, τη φύση, τον Άλλον, το θεό, το διάβολο κ.λ.π. Εννοείται ότι ο κίνδυνος είναι απόρροια της κοινής ψυχής των όντων, επίσης όσο περισσότερο αυξάνεται το νοησιοκρατικό επίπεδο των όντων (ανθρώπων) τόσο αυξάνονται και πληθύνονται οι κίνδυνοι: ένας άνθρωπος έχει  να φοβείται απείρους κινδύνους ενώ τα ζώα έχουν  να φοβούνται μετρημένους στα χέρια ολίγους κινδύνους: όσο περισσότερο αυξάνει το πνευματικό επίπεδο των ανθρώπων, η φυλακή που ξεκινά από το θεό διά της φύσεως έως τον άνθρωπο, τόσο περισσότεροι  κίνδυνοι εμφωλεύουν: ενώ τα ζώα τα άλογα ζώα τα ζώντα εντός του σύμπαντος ως τέτοιου έχουν να φοβούνται ολιγοτέρους κινδύνους: μία βασική επίσης παρατήρηση είναι το ότι οι κίνδυνοι που χαρακτηρίζουν τα ζώα είναι αναλλοίωτοι στους αιώνες ενώ οι ανθρώπινοι κίνδυνοι και φοβίες αλλάζουν σε σχέση με την πολιτιστική ιστορική και πνευματική αλλά και ηθική εξέλιξη.

Όταν οι άνθρωποι ζούσαν σε σχέση με το σύμπαν ένοιωθαν τον κίνδυνο των πνευμάτων, των αοράτων  δυνάμεων: αυτές άρπαζαν τους ανθρώπους, αυτές άρπαζαν τις ψυχές και ταξίδευαν τους ανθρώπους σε χώρες και χώρους μακρινούς. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε αυτές τις εποχές δεν υπήρχε υγεία και αρρώστεια αλλά ο άνθρωπος ένοιωθε μισός εδώ και μισός στο βασίλειο των άλλων δυνάμεων κάτι το οποίο επικοινωνούσε μέσω του κινδύνου: αυτός ο κίνδυνος ανάγκασε τον άνθρωπο να εμψυχώσει την ύλη  γύρω του με αόρατες δυνάμεις, η πρώτη αίσθηση της  ψυχής ,  ώστε να καλύψει το κενό ανάμεσα στο εδώ και στο χαοτικό Επέκεινα:  για αυτό οι πέτρες επειδή είναι κάτι το σταθερό και δυνατό, όπως θα ήθελε ο άνθρωπος να είναι, οι πέτρες έγιναν είδωλα λατρείας, σμιλεύθηκαν σε μορφές κ.λ.π

Σήμερα δεν έχουμε τέτοιους κινδύνους για αυτό εξάλλου τις πέτρες τις βλέπουμε μόνον ως πέτρες, και δεν έχουμε καμμία επικοινωνία με δυνάμεις πέρα των  ψηφιακών.Όταν οι προσωκρατικοί ωμίλησαν για τις πρώτες υλοζωϊκές και οντολογικές αρχές του σύμπαντος γεννήθηκε ο κίνδυνος της ανθρώπινης μηδαμινότητας, για αυτό εξάλλου φθάσαμε και στη λυρική ποίηση όπου ο Μίμνερμος οδύρεται για  το πρόσκαιρο της ανθρώπινης ζωής. Ήδη ο Όμηρος είχε αντιμετωπίσει τους κινδύνους της ανθρωπίνης ταυτότητας και τους έλυσε μέσα από την οργή του Αχιλλέως και τη νόηση του Οδυσσέα. Ο κίνδυνος της προσωπικής ταυτότητας του Οδυσσέως σε σχέση με το σύμπαν έφερε την Ιθάκη, το σκοπό, την κίνηση, την περιπλάνηση, τη νίκη.

Οι κίνδυνοι είναι αυτοί οι οποίοι χαράσσουν την ανθρώπινη εξέλιξη και πολιτιστική πρόοδο. Ο Σοφοκλής στο β΄στάσιμο της Αντιγόνης συζητεί ότι ο κίνδυνος της φύσης και της ανθρωπίνης μηδαμινότητας εγεννησαν τον πολιτισμό ο οποίος έχει επικρατήσει και έχει ελέγξει τη  φύση: τα πλοία  τιθασσεύουν τη  θάλασσα, ο γεωργός καταπραΰνει τη γή, κ.λ.π. Οι κίνδυνοι της ανθρωπίνης ανάγκης, της ζωής, της εξαφάνισης, της σχέσης με το όλον, γέννησαν τη φιλοσοφία, την επιστήμη, τη τεχνολογία: χωρίς τους κινδύνους ο άνθρωπος θα ήταν  σαν τα άλογα ζώα, ο κίνδυνος είναι ο αέρας διά του οποίου ίπταται το αεροπλάνο του νοός και της εξέλιξης.

Η πνευματική εξέλιξη του ανθρώπου σε σχέση με την Ιδέα και την Αξία, τον Κόσμο και το Άπειρο, εγέννησε νέους κινδύνους: ο κίνδυνος της ψυχικής απωλείας, ο κίνδυνος της σωματικής υγείας (διότι με το νού του ο άνθρωπος έβαλε σε καλούπι τις σωματικές δυνάμεις, τις απέκοψε από τη συμπαντική ροή και αυτό το ονόμασε υγεία): ο κίνδυνος της απιστίας: όλοι αυτοί οι κίνδυνοι έφεραν το μονοθεϊσμό στον ουρανό (εις θεός) το μονοθεϊσμό στη  γή (εις ηγεμών) το μονοθεϊσμό στη σκέψη (μία επιστημονική αλήθεια) το μονοθεϊσμό στην καθημερινότητα (ένα μοντέλο καλού ανθρώπου): ο κίνδυνος της χαοποίησης εγέννησε την πολιτεία, το νόμο, το δικαίωμα, το καθήκον, την επιστήμη  την τεχνολογία την εξέλιξη γενικότερα: ο άνθρωπος μέσα από τον κίνδυνο φοβείται, αυτό γεννά τη  σκέψη της υπέρβασης του φόβου και σταδιακά νικώνται οι φόβοι μέσα από την ανθρώπινη πνευματική και ηθική εξέλιξη.

Γι αυτό οι νικητές ομιλούν για τον κίνδυνο επαναφοράς των ηττημένων: είναι ο κίνδυνος ο οποίος είναι η ενθύμηση  του άλλου μισού στο οποίο ναι μεν ανήκουμε, ή θα μπορούσαμε να ανήκουμε, αλλά δεν θέλουμε να πάμε: ο κίνδυνος της Εθνικής απωλείας ώθησε τους Κολοκοτρωναίους να ξεκινήσου την Επανάσταση του 1821: ο κίνδυνος της απαξίωσης των πνευματικών κατακτήσεων ώθησε τους ανθρώπους στον προτεσταντισμό, μεταρρύθμιση και αναγέννηση. Ο κίνδυνος να χαθούν τα πνευματικά και ηθικά κτώμενα και δεδομένα έφερε τις επαναστάσεις, τις ανακαλψεις, τις προόδους: ο φόβος είναι το χειρότερο συναίσθημα όταν ακινητοποιεί τον άνθρωπο  αλλά το βέλτιστο όταν τον κινητοποιεί προς την εξέλιξη και την πρόοδο.

Ο κίνδυνος η υγεία της επικοινωνίας: ο άνθρωπος μέσω του κινδύνου επικοινωνεί με το κρύφιο το άγνωστο το αχανές. Είναι ο κίνδυνος ο Ερμής του χάους που μεταφέρει τα μηνύματα του χάους προς τον άνθρωπο: για αυτό και ο Ερμής είναι φτερωτός αλλά και ψυχοπομπός: διότι πρέπει να ίπταται των κινδύνων αλλά και να επιλύει τους κινδύνους οδηγώντας τις κινδυνεύουσες ψυχές στον Άλλο κόσμο, ο θάνατος είναι το τέλος του κινδύνου διότι είναι ο βασιλεύς των κινδύνων και των φόβων.

Σήμερα οι άνθρωποι, κλεισμένοι στις πόλεις διακατέχονται από τον κίνδυνο της ύλης: οι φυσικοί κίνδυνοι δεν ενδιαφέρουν τους ανθρώπους διότι οι επιστήμονες θα τους επιλύσουν: ας το προσέξουμε: τους παππούδες μας φόβιζε η φύση και η θάλασσα για αυτό και με την νοικοκυροσύνη τους προσπάθησαν να  την ελέγξουν και έγιναν μεγάλοι γεωργοί κτηνοτρόφοι και ναυτικοί: σήμερα ο κίνδυνος της κλιματικής  αλλαγής δεν μας σπρώχνει στη φύση αλλά στην βιομηχανική παραγωγή υγιών τροφών μέσα στις πόλεις. Θεωρούμε βιομηχανία και η ψηφιακή εποχή θα μας προσφέρει όσα θα χάσουμε από τη  φύση, για αυτό φοβούμεθα τους κινδύνους απωλείας του life style παρά νοιώθουμε φυσικούς κινδύνους: οι παππούδες ήξεραν τον κίνδυνο της πλημμύρας διότι θα έχαναν τις σοδειές τους, τα μικρά παιδιά στη φύση ήξεραν τον κίνδυνο της ξηρασίας, σήμερα ελάχιστοι φοβούνται την ξηρασία, θεωρούν ότι οι εταιρείες ύδρευσης θα επιλύουν το πρόβλημα.

Ο σημερινός κίνδυνος του αστικού ανθρώπου έχει να κάνει με την πόλη, την ύλη, το χρήμα, την εργασία: την απώλεια της  κατανάλωσης: σε αυτό το σημείο διαφοροποιείται ο κίνδυνος του φυσικού ανθρώπου από τον κίνδυνο που νοιώθει ο αστός άνθρωπος : ο φυσικός άνθρωπος νικούσε με το μυαλό του τους φυσικούς κινδύνους, έφτιαχνε τον τροχό: ο αστός άνθρωπος δεν νικά τους κινδύνους: δεν πρέπει να νικηθούν οι κίνδυνοι μέσα στην πόλη: ο φυσικός άνθρωπος εάν δεν νικούσε τους κινδύνους θα χανόταν: για αυτό και δάμασε τη φύση μέσα από τις ανακαλύψεις του διά του Λόγου, των ανακαλύψεων, των μέσων, της επιστήμης.

Οι κίνδυνοι της αστικής ζωής σήμερα δεν πρέπει να εκλείψουν διότι καταργούν το Λόγο ο οποίος για την εξουσία αυτού του κόσμου είναι περιττός ολίγον πρίν  την ψηφιακή ελεγξιμότητα, οικουμενική, αυτού του κόσμου: εάν εκλείψει ο κίνδυνος της φτώχειας, με τα μέσα που έχουμε σήμερα, θα πρέπει ολοι οι άνθρωποι να φτιάξουν μία παγκόσμιο κοινωνία ευτυχίας: αυτό δεν πρέπει να συμβεί: για αυτό και τεχνηέντως συντηρείται ο κίνδυνος της φτώχειας μέσα από τη διαμάχη (πλαστή) σοσιαλιστών και καπιταλιστών.

Δεν πρέπει να εκλείψει ο κίνδυνος του πολέμου στην εποχή της πληροφορίας: διότι εάν εκλείψει όλοι οι άνθρωποι επειδή ακριβώς έχουν πρόσβαση στην πληροφορία, θα ζήσουν μία ζωή παραδεισένιας ισότητας και ευτυχίας. Δεν πρέπει να εκλείψει ο κίνδυνος της απώλειας του life style διότι υπάρχει περίπτωση ατομικής φυγής των αστών μέσα στις πόλεις.

Επίσης  η αστική ζωή αναπληρώνει όλους τους χαμένους φυσικούς κινδύνους: το παιδί στην πόλη δεν φοβείται τη φύση αλλά φοβείται το βράδυ τους άλλους ανθρώπους: επίσης: το παιδί στις πόλεις δεν φοβείται τη θάλασσα ή  το βουνό (γιατί τα αγνοεί) αλλά φοβείται τις συμμορίες: γενικώς η αστική ζωή στηρίζεται στο ότι όλη  η  φύση ως καλό και κίνδυνος πρέπει να μετεξελιχθεί σε αστική ζωή.

Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι οι αστικοί κίνδυνοι δεν προάγουν, δεν δημιουργούν ανακαλύψεις, δεν ξυπνούν οντολογικές ανθρώπινες δυνάμεις: σήμερα ο κίνδυνος δεν είναι δάσκαλος (όπως είδαμε ότι ήταν σε άλλες εποχές)αλλά εξουσιαστικό όπλο συντήρησης της ανθρώπινης εξάρτησης: φοβούνται όλοι στις πόλεις μήπως χάσουν το μικρόκοσμό τους, τον μικροπαράδεισό τους, ο κίνδυνος αυτός μας καθιστά πιο εγωϊστές και φιλαύτους: ενώ ο κίνδυνος της φύσης, της παλίρροιας, της επιθετικής φύσης έφερε το νού και το νοητικό πολιτισμό των καραβιών, των επιστημών κ.λ.π.: σήμερα οι κίνδυνοι μαθαίνονται ενώ σε φυσικό επίπεδο ανακαλύπτονται επειδή  είναι οντολογικοί και όχι φτιαχτοί κίνδυνοι.

Στον παράδεισο ο κίνδυνος του μήλου οδήγησε στην απώλεια του παραδείσου και στη  γένεση της ανθρωπίνης ιστορίας: στον Πλατωνικό Πρωταγόρα ο φόβος της επιβίωσης  ωδήγησε στην ανακάλυψη του νοός: στην ψηφιακή προπαραδείσεια εποχή ο μη  κίνδυνος της εικονικής εποχής (στην εικονική εποχή όλα είναι τέλεια ο άνθρωπος δεν κινδυνεύει από τίποτε) οδηγεί στην απουσία φόβου : ο ψηφιακός άνθρωπος θα ακινητοποιηθεί πνευματικά και ηθικά διότι δεν  θα υπάρχουν κίνδυνοι άρα κανείς  φόβος που θα επιφέρει εξέλιξη και πρόοδο: η  επιστήμη και η  ψηφιακή τεχνολογία θα επιλύει όλους τους  κινδύνους: στην ψηφιακή εποχή των μη  κινδύνων θα συμβεί ο εννοιακός θάνατος του ανθρώπου: εάν  προσέξουμε η τηλεόραση προβάλλει κινδύνους και κινδύνους, ψευτοαστικούς κινδύνους, (ληστείες, φόβους κ.λ.π) ώστε να χαθεί η έννοια του πρωτολείου οντολογικού κινδύνου (νίκη επί υπερτέρων δυνάμεων όντος ώστε να επέλθη η οντολογική πρόοδος του ανθρώπου): ο κίνδυνος πλέον στηρίζεται με το ατομικό μας μικροεαυτό ώστε ένα το κράτος εγγυηθεί την ασφάλειά μας όλα να είναι καλά, ο κίνδυνος πλέον  είναι εξουσιαστικό εργαλείο του ανθρωπάκου και όχι η οντολογική αφύπνιση του υπερανθρώπου: για αυτό και όταν έλθει ο κίνδυνος της οντολογικής  συνεχείας όλα θα ακολουθήσουν το δρόμο τους διότι δεν θα υπάρχει άνθρωπος να εμποδίσει αυτό που θα έλθει και θα συμβεί.