Ερωτήσεις στο μάθημα της Ιστορίας, γ΄γυμνασίου.

 

1.σελ.11: Χαρακτηριστικά διαφωτισμού: α)η απόρριψη κάθε αυθεντίας, β)η κριτική κάθε υφισταμένης γνώσης, γ) η αποδοχή της λογικής, δ)η πεποίθηση ότι ο άνθρωπος μπορεί να προοδεύει συνεχώς.

2.σελ.11: τα φυσικά δικαιώματα (εργασία, ελευθερία λόγου, ιδιοκτησία, προσωπικά εισοδήματα.κ.α) αποτέλεσαν θεμελιώδη πολιτική έννοια του διαφωτισμού και μία από τις σημαντικότερες επιδιώξεις της αστικής τάξης.

3.σελ.11: Η θεωρία του κοινωνικού συμβολαίου αναπτύχθηκε από τον Λόκ και το Ρουσσώ: Σύμφωνα με αυτή τα άτομα δέχθηκαν να παραχωρήσουν ορισμένες από τις ελευθερίες τους προκειμένου να συμβιώσουν και το κράτος εγγυήθηκε αυτή τη συμφωνία, το κοινωνικό συμβόλαιο. Αν το κράτος παραβεί τους όρους αυτού του κοινωνικού συμβολαίου και γίνει τυραννικό τότε οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα της αντίστασης. Ο Ρουσσώ ως πιο ριζοσπαστικός υποστήριξε ότι η εξουσία θα πρέπει να βρίσκεται στα χέρια του λαού  και όχι κάποιου ηγεμόνος.

4. σελ.12: Η διάκριση των εξουσιών ανήκει στο Μοντεσκιέ: Οι φορείς της εξουσίας θα πρέπει να είναι διαφορετικοί. Η εκτελεστική εξουσία θα πρέπει να εκτελείται από το σώμα που εφαρμόζει τους νόμους (κυβέρνηση) η νομοθετική από το σώμα που θεσπίζει τους νόμους (βουλή) και η δικαστική εξουσία από εκείνους οι οποίοι ελέγχουν την τήρηση των νόμων (δικαστές). Με αυτόν τον τρόπο πίστευαν ότι δεν θα συσσωρευθούν  οι εξουσίες σε ένα και μόνο άτομο ώστε αυτό το άτομο να τις εκμεταλλευθεί.

5.σελ.12: διαφωτισμός και θρησκεία: Οι περισσότεροι διαφωτιστές είναι ντεϊστές, δηλαδή πιστεύουν σε μία αφηρημένη θεότητα η οποία δεν ασχολείται καθόλου με τους ανθρώπους, επίσης το θρησκευτικό ιδανικό των διαφωτιστών (Βολταίρος) είναι η ανεξιθρησκεία, επειδή πιστεύουν ότι οι άνθρωποι έχουν τη λογική να πιστεύουν σε όποιον θεό επιθυμούν.

6.σελ.12: διαφωτισμός και παιδεία: Η εκπαίδευση  για τους διαφωτιστές έχει σχέση με τη συνεχή εκπαίδευση του ανθρώπου. Ο Ρουσσώ στο έργο του Αιμίλιος, διετύπωσε την άποψη ότι η εκπαίδευση  στηρίζεται στην προσωπική αναζήτηση του εκπαιδευομένου.  Ο δάσκαλος δεν θα πρέπει να λειτουργεί ως αυθεντία αλλά θα πρέπει μέσα από ερωτήματα να ελκύει το ενδιαφέρον του μαθητή.

7.σελ12-13: διαφωτισμός και οικονομικός φιλελευθερισμός: Ορισμένοι γάλλοι οικονομολόγοι πίστευσαν ότι η οικονομία θα πρέπει να κινείται με ένα φυσικό τρόπο.Δεν θα πρέπει να υπάρχουν κρατικές επεμβάσεις.  Η αντίληψη αυτή ονομάσθηκε φυσιοκρατία και οι υποστηρικτές της φυσιοκράτες. Ο οικονομικός φιλελευθερισμός πίστευσε ότι το κράτος δεν θα πρέπει καθόλου να αναμιγνύεται στις οικονομικές συναλλαγές, ο  Άντμα Σμίθ στήριξε αυτήν την άποψη μέσα από το έργο του « έρευνες για τη φύση και τα αίτια του πλούτου των εθνών».

8.σελ.14: Η αποικιακή κρίση και η αμερικανική επανάσταση: Πώς φθάσαμε στην Αμερικανική επανάσταση;

1)η γρήγορη ανάπτυξη των αποικιών έκανε πολλούς αποίκους ιδιαιτέρως πλουσίους, και δεν ήθελαν σε καμμία περίπτωση την αγγλική κηδεμονία.

2)Μετά τον επταετή πόλεμο η Αγγλία απαγόρευσε στους αμερικανούς να εκμεταλλευθούν την φλώριντα και τον Καναδά, επίσης ζήτησε από τους αμερικανούς νέους φόρους.

3) Οι άποικοι αντέδρασαν σταματώντας να αγοράζουν αγγλικά προϊόντα. Η Αγγλία κατήργησε τους περισσοτέρους φόρους όμως διατήρησε το φόρο στο τσάϊ, για αυτό και οι άποικοι πέταξαν στο λιμάνι της Βοστώνης φορτία αγγλικού τσαγιού. Ο βασιλιάς Γεώργιος ο Γ΄, διάλεξε την ένοπλη σύγκρουση αν και το αμερικανικό κογκρέσσο θέλησε ειρήνη και συμβιβασμό.

4)Το κογκρέσσο της Φιλαδέλφειας ψήφισε την διακήρυξη της Ανεξαρτησίας (4 Ιουλίου του 1776) σε ένα κείμενο που αντηχούσε τις ιδέες του διαφωτισμού περί της λογικής και των φυσικών δικαιωμάτων των ανθρώπων. Η ήττα των Άγγλων στη μάχη του Γιόρκτάουν (Οκτώβριος 1781) σήμανε και το τέλος του πολέμου.

5)σελ.15: Το πολιτειακό σύστημα της Αμερικής:

Α) Το σύνταγμα των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής (ΗΠΑ) στηρίζεται στην αρχή της διάκρισης των εξουσιών.

Β) Η κεντρική εξουσία αποφασίζει για την οικονομία, την άμυνα και την εξωτερική πολιτική.

Γ) Οι πολιτείες ρυθμίζουν μόνες τους ζητήματα τοπικής αυτοδιοίκησης δικαιοσύνης αστυνόμευσης και εκπαίδευσης.

Δ)Η κάθε πολιτεία δίδει στη Γερουσία δύο γερουσιαστές ενώ στη βουλή των αντιπροσώπων εκλέγονται βουλευτές ανάλογα με τον πληθυσμό της κάθε πολιτείας.

Ε) Η εκτελεστική εξουσία ασκείται από τον Πρόεδρο, ο οποίος από σώμα εκλεκτόρων εκλέγεται κάθε τέσσαρα χρόνια, μπορεί να επανεκλεγεί μόνον μία φορά για να μην αναπτύξει συνθήκες απολυταρχικού πολιτεύματος.

Στ) Η δικαστική εξουσία είναι ανεξάρτητη και οι αντιπρόσωποί της αιρετοί (εκλέγονται).

Ζ)σελ.16: Η γαλλική κοινωνία του 18^ου αι. ήταν οργανωμένη σε τρείς θεσμοθετημένες κοινωνικές τάξεις : ο κλήρος 0,5%, οι ευγενείς 1,5% και η τρίτη τάξη 98%. Ο κλήρος και οι ευγενείς είχαν προνόμια ενώ η τρίτη τάξη είχε μόνον υποχρεώσεις  (πλήρωνε το σύνολο των φόρων ενώ οι άλλες τάξεις δεν φορολογούνταν).

Η)σελ.16: Ο βασιλιάς Λουδοβίκος ΙΣΤ΄συγκάλεσε συνέλευση των τάξεων στο ανάκτορό του στις Βερσαλίες, οι αντιπρόσωποι της τρίτης τάξης ζήτησαν μεταρρυθμίσεις, αλλά ο Βασιλιάς προσπάθησε να θέσει νέους φόρους. Οι αντιπρόσωποι της τρίτης τάξης αντέδρασαν και συγκεντρώθηκαν στο σφαιριστήριο, η Εθνοσυνέλευση αυτή ανακηρύχθηκε Συντακτική (8 Ιουλίου, 1789). Ο Βασιλιάς προσπάθησε να διαλύσει την Εθνοσυνέλευση με στρατό και τότε ο λαός κατέλαβε και κατέστρεψε τη Βαστίλη, σύμβολο της βασιλικής αυθαιρεσίας. Η 14^η Ιουλίου 1789  θεωρείται ως η Εθνική Ημέρα των Γάλλων.

Θ) σελ.17: Η Συντακτική Συνέλευση ανακοίνωσε:

1)την κατάργηση των προνομίων

2)τη διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του πολίτη βασισμένη στις αρχές του διαφωτισμού.

Ι)Η Συντακτική συνέλευση απετελείτο από τρία πολιτικά ρεύματα:

1)η δεξιά δεν επιθυμούσε περαιτέρω αλλαγές του παλαιού καθεστώτος

2) το κέντρο αποδεχόταν τη διατήρηση της μοναρχίας αλλά και την παράλληλη συμμετοχή ευγενών και μεγαλοαστών στη λήψη αποφάσεων

3)η αριστερά οραματιζόταν ένα πολίτευμα σαν το αμερικανικό.

Κ) Η Συντακτική συνέλευση το 1791 ψήφισε το πρώτο Γαλλικό σύνταγμα:

1)το Έθνος ανακηρύχθηκε κυρίαρχο

2)η νομοθετική εξουσία (βουλή) θα συγκροτείτο έπειτα από εκλογές

3) δικαίωμα ψήφου είχαν μόνον όσοι κατείχαν περιουσία και πλήρωναν φόρους

4) Η εκτελεστική εξουσία ανατέθηκε στο Βασιλιά και σε 6 υπουργούς.

5) Η δικαστική εξουσία αφαιρέθηκε από το Βασιλιά και έγινε ανεξάρτητη.

Λ)Μετά από τις εκλογές του 1792 με καθολική συμμετοχή αναδείχθηκε η Συμβατική Συνέλευση η οποία ύστερα από πρόταση των Ορεινών κατήργησε τη μοναρχία και εγκαθίδρυσε για πρώτη φορά στην Ευρώπη το πολίτευμα της Αβασίλευτης Δημοκρατίας. Υιοθετήθηκε νέο ημερολόγιο, ξεκίνησε το έτος Ι(ένα) της Δημςκρατίας, ο βασιλιάς και η βασίλισσα αποκεφαλίσθηκαν.

Μ) Στις 24 Ιουνίου 1793, υπήρξε νέο Σύνταγμα. Οι Ορεινοί με επικεφαλής το Ροβεσπιέρο σχημάτισαν Επαναστατική Κυβέρνηση. Αναδιοργάνωσαν το στρατό (Ι) εκτελέστηκαν 40.000 άνθρωποι (ΙΙ) επειδή θεωρήθηκαν αντεπαναστάτες, ξεκίνησε λοιπόν η περίοδος της τρομοκρατίας. Η χριστιανική θρησκεία αντικαταστάθηκε από τη λατρεία του Υπερτάτου Όντος (ΙΙΙ).